Είτε ως προσωπικό βίωμα, είτε ως δωρεάν εισιτήριο σε ενσυνειδησιακό ρόλερ κόστερ –ή απλά ως μιντιακό υπερθέαμα- όπως εξελίχθηκε και συνεχίζει να παρουσιάζεται, ο όλος παραλογισμός δεν φαίνεται να έχει τέλος.
Πρωταγωνιστές, κομπάρσοι, συνεργείο και θεατές, έχουν περάσει απ’ όλα τα στάδια. Απ’ το τάχα μου ‘συγκρουσιακό’ «τα δημοψηφίσματα διχάζουν τον λαό», στα χιουμοριστικά memes και hashtags του τύπου #poutana_ola. Τα τελευταία τουλάχιστον, μες στην αυθάδειά τους, κατέγραψαν και δυο αλήθειες. Όσο για τους δήθεν ‘διχασμούς’ και τις ‘συγκρούσεις’, έλεος πια με το μυγιάγγιχτο ανθρώπινο είδος. Όποιος υποστηρίζει πως η δημοκρατία έχει να κάνει με την απουσία συγκρούσεων -κι όχι με την ειρηνική διαχείρισή τους- ίσως να πρέπει να επανεξετάσει τι σημαίνει και πως θέλει ο ίδιος να βιώνει την δημοκρατία.
2015 και ο κάθε καψουροσελέμπριτι βγαίνει -δημοκρατικά πάντα- να πει τα δικά του, οι ψευδείς δημοσκοπήσεις των συστημικών μέσων επηρεάζουν συνειδήσεις και ο κάθε «ok-master-νεοφιλελέ» επιμένει να υποστηρίζει πως οι περασμένες κυβερνήσεις τουλάχιστον δεν είχαν κλείσει τράπεζες, παραβλέποντας πως είχαν κλείσει σπίτια.
Λεφτά. Όλοι μιλάνε για λεφτά. Πώς να σώσουμε τις τράπεζες, πώς να διαχειριστούμε το χρέος, πως να επανέλθει η εμπιστοσύνη στις αγορές. Εκβιασμοί, πισώπλατες μαχαιριές, κεκλεισμένων των θυρών συμφωνίες. Πολιτικά κατευθυνόμενες μιντιακές μανούβρες και γεωπολιτικά τερτίπια, με επίκεντρο την γηραιά ήπειρο με τις σύγχρονες, παρόλα αυτά, γερασμένες ιδέες της. Ιδέες που δημιουργήθηκαν μισό αιώνα πριν για να εκλογικεύσουν παράλογες ηγεμονίες και που κατέληξαν σήμερα να φιγουράρουν ως το alter ego του σύγχρονου επεκτατισμού. Κι η ενωμένη Ευρώπη, διαχωρισμένη πια σε δυο στρατόπεδα, γελοιοποιείται μέρα με την μέρα όταν απευθύνεται ή αναφέρεται στους «εταίρους» της, προκαλεί περισσότερο γέλιο κι απ’ το hashtag #poutana_ola.
«Ποια είναι η εναλλακτική;», θα ρωτήσει ο ευρωλάγνος, μα απάντηση με σιγουριά κανείς δεν μπορεί να δώσει. Το μόνο σίγουρο είναι πως αυτός που φοβάται μουδιάζει, κι αυτός που μουδιάζει δεν εξετάζει, ούτε δημιουργεί, ούτε αναλύει εναλλακτικές. Σ’ ένα ασταθές παγκόσμιο σύστημα που μοιάζει με Jenga έτοιμο να καταρρεύσει, φαίνεται πως το μόνο που δεν θα προλάβουμε να σώσουμε είναι τον άνθρωπο αφού προηγούνται οι τράπεζες, οι διεθνείς επενδυτές, τα χρηματιστήρια.
Με την λέξη «τεχνοκράτης» να κάνει trending γιατί ακούγεται πολύ προχώ στα αυτιά αυτών που την καταναλώνουν ολημερίς -κι ολονυχτίς όπως επιβεβαιώσαμε πρόσφατα- ποιος νοιάζεται για όλα τα άλλα. Οι τεχνοκράτες. Μόνο οι τεχνοκράτες θα μας σώσουν. Και για όλα υπάρχει απάντηση πρόχειρη και έτοιμη: «Politics is sometimes hard». Το ‘πε και η καγκελάριος.
Με τον νεοφιλελευθερισμό να βγαίνει τελευταίος στην πίστα, ως ο σταρ της βραδιάς στα ευρωπαϊκά μπουζούκια, ίσως να ‘ναι καιρός να αναρωτηθούμε αν είναι το οικονομικό ή το πολιτικό κομμάτι που σκουντάει την ευρωπαϊκή ιδέα στον γκρεμό.
Κι όσο συνεχίζουμε να μιλάμε αφηρημένα για την Ευρώπη κι όχι για την ευημερία των λαών και των κοινωνιών που την απαρτίζουν, όσο προσπαθούμε να σώσουμε το σύστημα οικονομικά και μόνο, αγνοώντας τη φωτιά στο σπίτι του γείτονα, η ευρωπαϊκή ιδέα θα συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο.
Όμως, το πιο θλιβερό απ’ όλα, είναι όταν απλοί άνθρωποι, χωρίς απώτερο οικονομικό ή άλλο όφελος, θυματοποιούν τόσο τον εαυτό τους, όσο και την κοινωνία που τους περιβάλλει, υιοθετώντας την άποψη πως «Οι λύσεις που προσφέρονται είναι οι ιδανικές» ή «Δεν υπάρχουν εναλλακτικές» ή «Εδώ που φθάσαμε…» υποστηρίζοντας -με έπαρση πολλές φορές- τον ηγεμονικό λόγο και τις προτάσεις του, αυτές που θα σώσουν τους «παραστρατούντες» μέσω της λιτότητας και του συμβιβασμού.
Το χιλιοειπωμένο πια, αυτό με τον ιστορικό του μέλλοντος που όλα θα τα ξέρει και όλα θα τα κρίνει, έχει καταντήσει κι αυτό γραφικό. Και δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ούτε πολύ έξυπνος, ούτε ιστορικός για να κοιτάξει λίγο πιο πέρα από τον μικρόκοσμό του και να το εξακριβώσει, παραφράζοντας τον Carville, πως στο «Γιατί;» που περιβάλλει τα εν εξελίξει γεγονότα δεν ανταποκρίνεται ίσως καμία απάντηση καλύτερα απ’ την «Είναι ο νεοφιλελευθερισμός, ηλίθιε».