Επί της ουσίας πρόκειται για περίπλοκη ιατρική πάθηση για την οποία ευθύνονται διάφοροι παράγοντες και περιγράφεται ως σύντομος λανθάνων χρόνος εκσπερμάτισης, ελλιπής ή μηδενικός έλεγχος εκσπερμάτισης, με ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στους άνδρες που υποφέρουν και τους συντρόφους τους.

Ουσιαστικά, η φάση της διέγερσης, παρόλο που χαρακτηρίζεται από φυσιολογική στύση, είναι πολύ σύντομη και ακολουθείται από ταχεία εκσπερμάτιση και οργασμό.

Έτσι, χάνεται η ενδιάμεση φάση, η οποία είναι τόσο απαραίτητη και για τους δύο εμπλεκόμενους στην απόλαυση του σεξ.

Οι τύποι της πρόωρης εκσπερμάτισης:

Πρωτογενής: Προκύπτει κατά την πρώτη σεξουαλική επαφή στη ζωή του άνδρα και διαρκεί εφ' όρου ζωής. Σε αυτήν την περίπτωση η εκσπερμάτιση προκύπτει πολύ γρήγορα πριν την κολπική διείσδυση ή σε λιγότερο από 1-2 λεπτά μετά τη διείσδυση.

Δευτερογενής: Εμφανίζεται σταδιακά ή ξαφνικά, ενώ σε προγενέστερο στάδιο η διαδικασία εκσπερμάτισης ήταν φυσιολογική.

Ποια είναι τα σημάδια που «δείχνουν» πρόωρη εκσπερμάτιση:

- Η εκσπερμάτιση γίνεται πριν ή αμέσως μετά τη διείσδυση στον κόλπο.

- Η εκσπερμάτιση γίνεται πριν το θελήσει ο άνδρας. Το κριτήριο αυτό υπονοεί πως η εκσπερμάτιση δεν γίνεται κατά τη βούληση του ατόμου.

- Η εκσπερμάτιση γίνεται τόσο γρήγορα που προκαλεί έκδηλη ενόχληση ή διαπροσωπικές δυσκολίες. Το κριτήριο αυτό δίνει έμφαση στις αρνητικές συνέπειες.

Πώς ορίζεται χρονικά η πρόωρη εκσπερμάτιση:

Η Διεθνής Εταιρεία Σεξουαλικής Ιατρικής πρόσφατα πρότεινε να υιοθετηθεί το διάστημα μικρότερο τους ενός λεπτού, ως κριτήριο για τον ορισμό της πρόωρης εκσπερμάτισης. Αν και το κριτήριο αυτό παρέχει μια αντικειμενική αξιολόγηση, ενέχει τον κίνδυνο να παραμεληθεί η σημασία της προσωπικής εμπειρίας.