«Μια απλή νοικοκυρά είμαι που μου έλαχε ο κλήρος να τραγουδώ κιόλας»
Στις 22.30 θα ξεκινούσε η συναυλία στη Λευκωσία. Το ραντεβού μας ήταν κανονισμένο για τις 21.00. Την συνάντησα στην είσοδο της Διαχρονικής. «Πάμε πάνω» μου λέει, «να τα πούμε με την ησυχία μας». Εκεί, στο πατάρι της Διαχρονικής, αρχές Δεκεμβρίου, συνάντησα μια από τις ομολογουμένως πιο δυνατές φωνές στην Ελλάδα.
Η μητρότητα, πιστεύω, είναι το πιο σημαντικό πράγμα για μια γυναίκα.
Και οι «Μέλισσες»;
Οι «Μέλισσες» είναι αυτές που, με έναν τρόπο, με βγάλαν απ’ την ησυχία μου.
Τι κάνατε πριν από τις «Μέλισσες»;
Δασκάλα σε σχολείο ήμουν, μεγάλωνα τα παιδιά μου, ασχολούμουν με χίλια άλλα πράγματα τα οποία δεν προλαβαίνω να κάνω τώρα… Καλά ήμουν και τότε.
Στο πατάρι της Διαχρονικής, λίγη ώρα πριν τη συναυλία
Εν έτει 2015 φτιάχνετε καινούργια λαϊκά τραγούδια. Πώς πρέπει να είναι ένα τέτοιο τραγούδι για να έχει μαζική απήχηση στον κόσμο;
Πρέπει να κτυπά στην καρδιά των ανθρώπων. Στις σημερινές πολύ δύσκολες συνθήκες, οι άνθρωποι θέλουν να ακούσουν κάτι σημαντικό.
Δεν δουλεύω καθόλου τη φωνή μου. Την καταστρέφω… με το τσιγάρο. Δεν το δοκίμασα ποτέ, δεν ξέρω πώς γίνεται.
Και η φωνή τι ρόλο παίζει;
Έχω την εντύπωση ότι όλα παίζουν ρόλο, πρώτα απ’ όλα όμως είναι ο λόγος και η μουσική. Ο τραγουδιστής πρέπει να κατανοήσει αυτό που τραγουδά για να αποδώσει την κάθε λέξη ξεχωριστά.
Εσείς, εκτός από φωνή, τι άλλο θεωρείτε πως έχετε; Τι άλλο βάζετε στις ερμηνείες σας;
Τραγουδώ απ’ την καρδιά μου. Προσπαθώ και βιώνω το κάθε τραγούδι για να το πω.
Δουλεύετε τη φωνή σας;
Καθόλου. Την καταστρέφω… με το τσιγάρο. Δεν το δοκίμασα ποτέ, δεν ξέρω πώς γίνεται.
Δεν σας ενδιαφέρει καθόλου αυτό το κομμάτι;
Τώρα;
Τι κάνετε αυτό το διάστημα;
Εδώ και δύο χρόνια έχω γυρίσει όλη την Ελλάδα. Φέτος το χειμώνα είπα να μην κάνω πολλά πράγματα, παρά μόνο εμφανίσεις στην Αθήνα, Παρασκευή και Σάββατο, μαζί με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη και τον Δημήτρη Υφαντή. Αυτό θα πάει μέχρι τέλος Φεβρουαρίου, ενώ με το ίδιο πρόγραμμα θα πάμε στη Θεσσαλονίκη. Και μετά ελπίζω να καταφέρω να πάω διακοπές επιτέλους, μετά από 5 χρόνια.
Ένα πράμα λέω και θυμάμαι πάντα. Τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη: Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος, να ‘ν ήμερος, να ’ναι άκακος, λίγο φαΐ, λίγο κρασί, Χριστούγεννα κι Ανάσταση.
Σε συνευρέσεις με φίλους, εκτός από μουσική και τραγούδι, συζητάτε κιόλας; Κάνετε φιλοσοφικές συζητήσεις, μιλάτε για πολιτικά και κοινωνικά θέματα;
Βέβαια. Η διακίνηση ιδεών και απόψεων είναι το πιο σημαντικό πράγμα.
Μέσα από την ενασχόλησή σας με τα παιδιά, ως δασκάλα, τι έχετε κερδίσει;
Έχω κερδίσει την παιδικότητα την οποία έχω ακόμα, έστω κι αν είμαι 57, έχω κερδίσει τα καθαρά μάτια των παιδιών, αγκαλιές, αγάπη…
Εκτός από τραγουδίστρια και δασκάλα, τι άλλο δηλώνετε;
Μια απλή νοικοκυρά είμαι που μου έλαχε ο κλήρος να τραγουδώ κιόλας.
Τι προϋποθέτει το να είσαι ευτυχισμένος ή έστω ισορροπημένος;
Ένα πράμα λέω και θυμάμαι πάντα. Τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη: Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος, να ‘ν ήμερος, να ’ναι άκακος, λίγο φαΐ, λίγο κρασί, Χριστούγεννα κι Ανάσταση.
Εσείς, ως δασκάλα, τι προσπαθούσατε να διδάξετε στα παιδιά σας;
Πρώτα έπρεπε να τους δείξω την αγάπη μου. Αν τα αγαπάς, αν νοιάζεσαι για το κάθε ένα παιδί ξεχωριστά, μετά μπορείς και να τα διδάξεις και να παίξεις μαζί τους. Ή μάλλον, αν μπορείς να παίξεις μαζί τους, τότε μπορείς και να τα διδάξεις. Αυτή είναι για μένα η ιεραρχία.
Στο κομμάτι του τραγουδιού, τι άλλο να περιμένουμε από εσάς;
Α δεν ξέρω, ποτέ δεν κάνω όνειρα σε ό,τι αφορά το τραγούδι. Είναι κάτι που θεωρώ ότι, κάποια στιγμή, εγώ θα το τελειώσω με πολύ ωραίο τρόπο. Δεν θα πρέπει να με μαζεύουν με το αναπηρικό, ας πούμε, από το πάλκο.
Δουλεύετε όμως να μας δώσετε κι άλλα ωραία τραγούδια;
Ε ναι, όταν μου έρχονται ωραία τραγούδια, δεν θα τα αρνηθώ.
Εσείς δεν το επιδιώκετε;
Ποτέ. Δεν ζήτησα ποτέ ούτε κι ένα, από κανέναν.
Κάποια στιγμή θα το τελειώσω με πολύ ωραίο τρόπο. Δεν θα πρέπει να με μαζεύουν με το αναπηρικό, ας πούμε, από το πάλκο.
Αλήθεια;
Μα δεν ήταν αυτοσκοπός μου να τραγουδήσω. Εγώ δεν ήμουν τραγουδίστρια.
Τώρα όμως που μπήκατε στο «χορό»…
Βρέθηκα χωρίς να το καταλάβω. Έχω γνωρίσει όλους τους μεγάλους εν ζωή δημιουργούς, έχω τραγουδήσει δυο κομμάτια του Μάνου Ελευθερίου, έχω κάνει τέσσερις δίσκους. Δεν φτάνει αυτό;