Φαντάζομαι είναι δύσκολο για τους πρώην κατάδικους να θυμούνται τις μέρες τους στη φυλακή. Είχα κι εγώ τη δική μου περίοδο εγκλεισμού και δεν έχω καμία διάθεση να θυμάμαι πως ήταν.

Για να είμαι ειλικρινής, οι αναμνήσεις μου έχουν καταφέρει να αναδιαμορφωθούν με τρόπο που εκείνα τα χρόνια της ζωής μου να μοιάζουν εξωπραγματικά, παρά τις τέσσερις δεκαετίες που κράτησε η φυλακή μου. 

Η φυλακή μου ήταν το σώμα μου. Ένα σώμα που έκανε τους άλλους να νομίζουν πως είμαι κοπέλα, το οποίο όμως, ήταν στην πραγματικότητα μια πολύπλοκη μορφή τιμωρίας που μου επέβαλαν η μοίρα και η βιολογία. Η φυλακή μου με ακολουθούσε παντού.

Ήταν αόρατη για όλους εκτός από εμένα. Στην καρδιά και στο μυαλό μου, ήμουν - υπήρξα από πάντα - άνδρας, αλλά κανείς τότε δεν μπορούσε να υποψιαστεί την αλήθεια, παρόλο που μπορώ με σιγουριά να υποθέσω, ότι ο κόσμος με θεωρούσε γκέι, λόγω της αρρενωπότητας των κινήσεών μου και του τρόπου με τον οποίο ντυνόμουν. 

Για να είμαι ειλικρινής, κι εγώ το ίδιο νόμιζα, μεγαλώνοντας ως έφηβη στην Κύπρο της δεκαετίας του 1990, αφού καμία πληροφορία δεν υπήρχε εκείνη την εποχή για τη διεμφυλικότητα.

Μετά βίας έβρισκε κανείς πληροφορίες για την ομοφυλοφιλία – εκτός από κάποια ιατρικά άρθρα που δημοσιεύοντας σποραδικά στο περιοδικό ΤΙΜΕ, ή λίγο κουτσομπολιό και κακεντρέχεια για κάποιο περιθωριοποιημένο άτομο, που συνήθως  παρουσιαζόταν ως άρρωστο, ανώμαλο και μάλλον επικίνδυνο. 

Στην καρδιά και στο μυαλό μου, ήμουν - υπήρξα από πάντα – άνδρας.

Όταν επέτρεψα στον εαυτό μου να σκεφτεί τους υπαινιγμούς των μυστικών μου συναισθημάτων – και κατέβαλα μεγάλη προσπάθεια για να μην το σκέφτομαι καθόλου, προτιμώντας να τα θάψω κάτω από τον φόρτο των σχολικών εργασιών  μου– ένιωσα μόνο τρόμο και απελπισία. 

Εκείνη την εποχή, για να δραπετεύσω από το μαρτύριο και την απομόνωση που αισθανόμουν, εντάχθηκα σε μια ομάδα κατηχητικού. Η καλοσύνη των μελών ήταν ειλικρινής και συμπονετική, αλλά το δόγμα στο οποίο πίστευαν – τουλάχιστον σε σχέση με τα ομοφυλόφιλα άτομα -  δεν ήταν, και το μόνο που κατάφερνε να κάνει ήταν να μεγαλώνει το μίσος που ένιωθα για τον εαυτό μου και να εντείνει την ασφυξία που ένιωθα, κάνοντάς με να πιστεύω ότι είμαι ένας άνθρωπος καταραμένος. 

Εντούτοις, με τις ελάχιστες πληροφορίες  που μπορούσα να έχω τότε για την ομοφυλοφιλία – δεν υπήρχε facebook, δεν υπήρχε Youtube, ούτε Google, ούτε ΛΟΑΤΙ διασημότητες στην τηλεόραση και στις ταινίες – ένιωθα πως αυτό δεν μου ταίριαζε. 

Παρόλο που πάντα με έλκυαν τα κορίτσια, ένιωθα βαθιά άβολα με την ιδέα ότι κάποιο από αυτά θα με αντιμετώπιζε ως κορίτσι.

Λαχταρούσα την αγορίστικη συντροφιά παιδιών της ηλικίας μου και την ευκαιρία οι γυναίκες να με αντιμετωπίζουν ως άντρα, αλλά δεν είχα βρει  τις λέξεις για να εκφράσω αυτά τα συναισθήματα και σχεδόν κανέναν για να τα μοιραστώ. 

Σίγουρα δεν μπορούσα να μιλήσω με τους γονείς μου ή με τους δασκάλους μου, που μου είχαν προσφέρει τόση αγάπη, αλλά και τόση ενθάρρυνση στα σχολικά μου χρόνια. 

Το μόνο που ήξερα πέραν πάσης αμφιβολίας, ήταν ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να εκπληρώσω τις προσδοκίες που έχουν οι περισσότεροι από τη ζωή μιας γυναίκας – γάμο, παιδιά, όμορφη εμφάνιση για τα μάτια του κόσμου – που ο Θεός και η παρούσα κουλτούρα φαίνεται να έχουν επιβάλει. Αυτό θα έμοιαζε με θάνατο –παρόλο που για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα καμία επιθυμία να ζήσω, ούτως ή άλλως.

Εν τω μεταξύ, ζούσα σε τέλμα:  δεν μπορούσα να αυτοκτονήσω λόγω του θρησκευτικού μου φόβου για την αιώνια κόλαση, αλλά δεν μπορούσα και να φανταστώ οποιουδήποτε είδους άλλη ζωή για τον εαυτό μου. 

Μεγάλο κρίμα, γιατί είχα μπροστά μου ολόκληρη τη ζωή μου και το μέλλον μου και όλα τα εφόδια στα χέρια μου. Ήμουν καλή μαθήτρια, ήμουν γενικώς συμπαθής στο σχολείο – παρόλο που σε πολύ λίγα άτομα επέτρεπα να με γνωρίσουν πραγματικά – και είχα εξασφαλίσει μια θέση σε ένα εξέχον πανεπιστήμιο, που υπό κανονικές συνθήκες, θα μου είχε ανοίξει όσες επαγγελματικές πόρτες επιθυμούσα. 

Αλλά η μιζέρια συνεχίστηκε και στο πανεπιστήμιο: διαποτισμένο με βαριά παράδοση και ιστορία, η κοινωνικοποίηση ανάμεσα στα δύο φύλα ήταν εξολοκλήρου  παραδοσιακή. 

Κοιτούσα την τόση ομορφιά που με περικύκλωνε και η καρδιά μου πήγαινε να σπάσει. Γι άλλη μια φορά, δεν υπήρχε θέση για εμένα εκεί. Ήταν απλά ένα διαφορετικό περιβάλλον εξορίας. 

Λαχταρούσα κάποιος να με κοιτάξει και να με «δει», αλλά κανείς δεν το έκανε. Οι άνθρωποι βλέπουν μόνο αυτά που έχουν μάθει να βλέπουν. Στη δεκαετία του 1990, ακόμα και σε ένα Βρετανικό πανεπιστήμιο, κανείς δεν μιλούσε για τους τρανσέξουαλ – ο όρος που επικρατούσε πριν από το “transgender” που χρησιμοποιούμε σήμερα – και μόνο οι πιο ριζοσπάστες αριστεροί φοιτητές μιλούσαν για την ομοφυλοφιλία. 

Και λόγω της πίστης μου, αλλά και του γεγονότος ότι δεν ένιωσα ποτέ συσχετισμό με την ομοφυλοφιλία, δεν τους πλησίασα ποτέ. 

Εντελώς τυχαία, έμαθα από μια ομάδα φοιτητών τι σημαίνει ‘transsexual’–  τον όρο που περιγράφει τα άτομα που εγχειρίστηκαν και έλαβαν ορμονοθεραπεία για να αλλάξουν το σώμα τους. 

Και  μόνο τότε βρήκα επιτέλους μια λέξη που να περιγράφει αυτό που ένιωθα. Δεν μπορώ να μεταφέρω με λόγια την ανακούφιση που βίωσα εκείνη τη στιγμή. Όλα άλλαξαν. 

Και μόνο η ιδέα ότι υπήρχαν κι άλλοι σαν κι εμένα και πως το θαύμα της μοντέρνας ιατρικής και χειρουργικής, μπορούσε να πραγματοποιήσει τον ανομολόγητο, βασανιστικό μου πόθο, μου φάνηκε σαν ανάσα σωτηρίας. 

Φυσικά ακόμα έπρεπε να βρω τον τρόπο να ομολογήσω στα αγαπημένα μου πρόσωπα την αλήθεια για τον εαυτό μου και να αντιμετωπίσω την αντίδραση τους, χωρίς να υπολογίζω τον αγώνα που έπρεπε να κάνω για να βρω την πρόσβαση σε όλες εκείνες τις  παρεμβάσεις.  

Στην Κύπρο δεν υπήρχε πιθανότητα να κάνω αυτή τη συζήτηση με γιατρό – ακόμα και οι ψυχίατροι είχαν ελάχιστες γνώσεις για άτομα σαν κι εμένα, και σε κάθε περίπτωση, τους ενδιέφερε περισσότερο η καθοδήγηση μου πίσω στον παραδοσιακό τρόπο  ζωής. 

Δεν είχα την παραμικρή ιδέα από πού να αρχίσω, με ποιον να μιλήσω, που να ψάξω για να βρω τις σχετικές πληροφορίες ή πως θα ήταν η ζωή μου μετά που θα τελείωναν όλες εκείνες τις περίεργες επεμβάσεις.   

Μέσα στην αθωότητά μου, κι ενώ ήξερα ότι η διαδικασία χρειαζόταν πολύ χρόνο, θεωρούσα ότι σίγουρα μέχρι τα 30 μου θα είχα πετύχει τους σωματικούς μου στόχους. Όπως φάνηκε στο τέλος, θα χρειαζόμουν σχεδόν 20 χρόνια περιήγησης των  προκλήσεων της μετάβασης μου, πριν τα καταφέρω. 

Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές σε άλλες χώρε,ς όπου σταδιακά άρχισα να κάνω την έρευνά μου και να ζω ως άντρας, μια μαστεκτομή, μετά μια υστερεκτομή, ατελείωτες κλινικές εξετάσεις και ψυχολογικές αξιολογήσεις, ορμονοθεραπεία (που θα διαρκέσει μια ολόκληρη ζωή), νομικά έξοδα, γραφειοκρατικά και ιατρικά αδιέξοδα, και χρόνια ολόκληρα αφόρητου πόνου στη ζωή της οικογένειάς μου. Αλλά, με κάποιο τρόπο, βρήκα τον δρόμο μου. 

Σήμερα είμαι 41. Είμαι ένας από τα ελάχιστα τρανς άτομα που έχει καταφέρει να αλλάξει τα επίσημα του έγγραφα από γυναίκα σε άνδρα - γεγονός  που δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την παρέμβαση της οργάνωσης Accept, καθώς δεν υπάρχει νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου στην Κύπρο.

Το ανδρικό μου σώμα μου επιτρέπει να αντιμετωπίζω κοινωνικές και εργασιακές καταστάσεις, χωρίς το άγχος να με παραλύει.

Μπορώ να ζω στο περιβάλλον του νησιού που είναι παραδοσιακά χωρισμένο ανάμεσα στα δύο φύλα, χωρίς τον μόνιμο τρόμο ότι θα αποκαλυφθώ. Μπορώ να απαντήσω στο τηλέφωνο χωρίς ο τόνος της φωνής μου να με προδίδει.

Και η οικογένεια μου, που προς πίστωσή της δεν με έχει αποκλείσει από τη ζωή της, είναι τώρα πολύ πιο δεκτική.

Κι ενώ δεν μπορώ ποτέ να δραπετεύσω από την ειρωνεία ή την αποστασιοποίηση που μου έχει κληροδοτήσει αυτή η εμπειρία, νιώθω εντούτοις ευγνωμοσύνη, με τον ίδιο τρόπο που την νιώθουν εκείνοι που απελευθερώνονται από τη φυλακή.

Η ζωή μου δεν είναι τέλεια, αλλά είναι απείρως καλύτερη από ότι θα μπορούσα να φανταστώ κατά τα απεγνωσμένα και βασανιστικά χρόνια της εφηβείας μου.

Το τί θα επιθυμούσα τώρα, είναι γρήγορη νομική και κοινωνική πρόοδος για τα νεαρά τρανς άτομα της Κύπρου, ούτως ώστε οι «ποινές» της «φυλακής» τους να μειωθούν όσο το δυνατόν περισσότερο, χωρίς να πρέπει να σπαταλούν δεκαετίες της ζωής τους, όπως εγώ. 

Το ελπίζω, αλλά πρέπει να γίνει πολλή δουλειά για να μπορέσει να αλλάξει η αντίληψη για τους τρανς – από «φρικιά» να γίνουν απλά μια ακόμα πτυχή της ανθρώπινης διαφορετικότητας. 

Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Accept και την κοινότητα ΛΟΑΤΙ, που έκαναν τα δικαιώματα των τρανς ατόμων προτεραιότητα και κεντρικό θέμα του φετινού Pride. Μαζί, εύχομαι πως το βαρύ ταξίδι των τρανς  θα ελαφρύνει κάπως και θα απελευθερώσει κι άλλες ανθρώπινες δυνατότητες για τη χώρας μας.