Αυτή η ατάκα του Ευριπίδη Δίκαιου, η οποία κατά την άποψή μου συνοψίζει όλη την ουσία της ανιδιοτελούς καλλιτεχνικής έκφρασης/δημιουργίας, αποτελεί από μόνη της έναν πολύ καλό λόγο για να πάει κανείς να δει το πρώτο συγγραφικό έργο του ανερχόμενου αυτού Κύπριου σκηνοθέτη, με τίτλο «Νυχταλούδα».

Ένας άλλος δυνατός λόγος για να πας στη συγκεκριμένη θεατρική παράσταση είναι αυτός που παραθέτει ο ίδιος ο Ευριπίδης: «Η οικογενειακή βία τζιαι η κοινωνική καταπίεση αφορούν μας ούλλους. Δεν μπορεί κανένας να είναι αμέτοχος παρατηρητής». Συμφωνούμε απόλυτα και αναφέρουμε πως το έργο πραγματεύεται τις δύο αυτά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κυπριακής κοινωνίας εν έτει 2016.

Ευριπίδη, έτσι συμβαίνει όντως στην ενήλικη ζωή, όπως το περιγράφεις με την ιστορία του έργου «Νυχταλούδα».; Πάντα η ζωή μας μετά τα 18 εκτυλίσσεται κινηματογραφικά, ραγδαία και ανορθόδοξα;

Υποθέτω πως ναι. Ως τα 18 οι πλείστοι που μας ζούμεν μιαν ζωήν που σε έναν μεγάλον βαθμόν είναι προστατευμένη -που την οικογένειαν, το σχολείον, τον κοινωνικόν περίγυρον. Έχουμε δομές που έχουν την έννοιαν μας (τουλάχιστον αν είμαστεν στην τυχερήν πλειονότηταν). Μετά βρεθούμαστεν μέσα σ’ έναν νέον κόσμον που περιμένει που ‘μας ν’ αρκέψουμεν ν’ αναλαμβάνουμεν ευθύνες τζιαι που χαρακτηρίζεται που μιαν συνεχήν εναλλαγήν μέχρι να δημιουργήσουμεν τες δικές μας δομές -οικογένειαν, περίγυρον κτλ.

Τούτη η εναλλαγή έν’ οι πρώτες εμπειρίες μας που τον ενήλικον κόσμον τζιαι καλούμαστεν να έβρουμεν τον δικό μας τρόπον να τες αντιμετωπίζουμεν. Ώσπου να μάθουμεν να το κάμνουμεν τούτον τρώμεν τα μούτρα μας ξανά τζιαι ξανά γιατί ερκούμαστεν αντιμέτωποι με πράματα τζιαι δεδομένα πρωτόγνωρα τζιαι που συνήθως συμβαίνουν απροειδοποίητα τζιαι απρόοπτα. Άρα ναι, το μοντάζ της μετα-εφηβείας μας πιστεύκω πως είναι πολλές φορές ραγδαίον τζιαι ανορθόδοξον. Πιστεύκω τζιαι εύχομαι το.

Που πλευράς καλλιτεχνικής δημιουργίας νοιώθω τυχερός που λαμβάνω μέρος σ’ έναν ρεύμαν που, παρά την ασυναρτησίαν του που πλευράς έκφρασης τζιαι μέσων έκφρασης, μοιράζεται έναν πυρήναν θετικής ενέργειας, μιαν πρόθεσην να υπάρχουμεν τζιαι να επιβιώσουμεν σαν σύνολον, τζιαι όι σαν μονάδες. Είδετε πόσες αποθήκες εγίναν θέατρα;

Γιατί επιλέγεις να έχεις ως αφηγητή έναν οικονομικό μετανάστη;

Για θκυο βασικούς λόγους:

Πρώτον: Ένας οποιοσδήποτε εξωτερικός παρατηρητής δύναται να δει τα πράματα που έξω τζιαι με μιαν μμαθκιάν που είναι χωρίς το τετριμμένον της δικής μας. Μπορεί να δει τζιαι να εκτιμήσει τα θετικά που εμείς παίρνουμεν ως δεδομένα τζιαι κεκτημένα στες ζωές μας, πράματα που δεν είναι αυτονόητα σε άλλες κοινωνίες. Μπορεί επίσης να δει τζιαι τα αρνητικά που εμείς δεν έχουμεν τα εφόδια να ξεχωρίσουμεν σαν κακώς έχοντα. Μπορεί να διακρίνει λύσεις όταν εμείς βρισκούμαστεν σε αδιέξοδον.

Δεύτερον: Ένας αφηγητής είναι στο επίκεντρον μιας ιστορίας τζιαι απαιτεί την πλήρη προσοχή μας. Κάτι που ένας μετανάστης δεν έσιει στην Κύπρον. Με μαθηματικήν ακρίβειαν είναι στο περιθώριον, έναν εξάρτημαν στην ζωή μας. Αγνοούμεν συνεχώς τζιαι ασυνείδητα πόσον ευημερούμεν λόγω του φόρτου εργασίας που αναλαμβάνουν οι «ξένοι» στον τόπον μας με τόσον χαμηλόν κόστος. Παρά τα πρόσφατα χρόνια κρίσης (που επιβάλαμεν στους εαυτούς μας λόγω κατάχρησης ή της ανοχής της) είμαστεν πολλά τυχεροί να ζούμεν δαμέ, με τα δεδομένα μας. Βάλλοντας έναν τέθκιον άθρωπον σαν αφηγητήν αναγκαζούμαστεν να τον δούμεν κατάμματα, όι με την άκρην του μμαθκιού μας. Θέλω να προκαλέσω τον οποιονδήποτε να παραδεχτεί πως τουλάχιστον έσιει θέση στο φάσμαν των καταστάσεων που οδηγούν στην καταπίεσην των αθρώπων που έρκουνται δαμέ να δουλέψουμεν μαζίν μας. Πόσες φορές ανεχτήκαμεν να είμαστεν μάρτυρες στην αγένειαν που αν απευθυνόταν σε μας θα εγινούμασταν έξω φρενών; Τζιαι πόσες φορές αντιληφθήκαμεν πως συν-πολίτες μας επιλέγουν να είναι βίαιοι αλλά δεν κάμνουμεν κάτι να το αλλάξουμεν τούτον;

Θα εμπορούσα να αναφέρω πολλά παραδείγματα, σύχρονα τζιαι στην εγγύς μας σφαίραν, που είναι απαράδεχτα τζιαι αδιανόητα. Μπορώ να έχω ακόμα τρεις σελίδες στο σάιτ σας;

Τι σημαίνει νυχταλούδα;

Νυχταλούδα… Γλωσσοπλάστης όντας παίζω με την πεταλούδαν της νύχτας, αχαρακτήριστα γκρίζα, που έλκεται στο φως. Έμμεσα η κορού της παρέας στην ιστορία μας, έμμεσα η ομορφκιά που δεν είναι φαντασμαγορική. Έμμεσα, επίσης, ένας ωραίος ήχος για να κινήσει την περιέργειαν.

 

Όποιαν άκρην τζιαι να πιάσεις του τέρατος του θεάτρου στην Κύπρον, το πράμαν βρωμεί, δακκάνει.

Ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα όταν σκηνοθετείς ένα έργο που έγραψες ο ίδιος;

Στο Μπαμ! τζιαι στο La Belote έπρεπεν να πείσω τον Γιώργον Νεοφύτου τζιαι τον Αντώνην Γεωργίου αντίστοιχα πως το κείμενον τους χρειάζεται αλλαγές τζιαι διορθώσεις, περικοπές, προσθήκες. Δαμέ έπρεπεν να πείσω τον εαυτόν μου, τριπλά δύσκολον γιατί είμαι ξεροτζιέφαλος. Επίσης, δεν είμαι συγγραφέας. Έγραψα το κείμενον μου σαν σκηνοθέτης - αφαιρετικόν ως προς την πληροφορίαν, πυκνόν σε δράσην χωρίς κείμενο κτλ. Έκοψα πριν ακόμα πιάσω το keyboard ό,τι θα έκοφκα που έναν κείμενον αν είχα πλήρην ελευθερίαν να το διασκευάσω. Άρα ξαφνικά με την πρώτην πρόβαν είχα εφτά ηθοποιούς να με θωρούν με ερωτηματικά στα βλέμματα, τζιαι κοντεύκοντας στην πρεμιέραν συνεχίζω να έχω τα ίδια βλέμματα. Είμαι τυχερός που τους κρατώ κοντά μου ακόμα. Έφα πολλές ώρες να βρίζω τον συγγραφέαν μου τζιαι θα φάω πολλές ακόμα.

Που την άλλην όμως, έν’ πολλά ωραίον πράμαν να γεννάς τζιαι να μεγαλώνεις που τα σπάργανα κάτι εντελώς δικό σου. Καταλαβαίνω τωρά τον ενθουσιασμόν που έσιει έναν συγκρότημαν που φκάλλει το πρώτον του άλμπουμ. Ιδίως επειδή γράφω τζιαι την μουσική του έργου. Τωρά μεινείσκει να μου πει το κοινόν αν το κοπελλούιν μου αξίζει τον κόπον να υπάρχει.

 

Ένας οικονομικός μετανάστασης μπορεί να δει τζιαι να εκτιμήσει τα θετικά που εμείς παίρνουμεν ως δεδομένα τζιαι κεκτημένα στες ζωές μας, πράματα που δεν είναι αυτονόητα σε άλλες κοινωνίες.

Πως ήταν η μέχρι στιγμής εμπειρία σου στα κυπριακά θεατρικά δρώμενα; Αυτό που βίωσες ήταν μικρότερο ή μεγαλύτερο των προσδοκιών σου;

Από πλευράς χώρου τζιαι επαγγελματικής εμπειρίας είμαστεν έναν σκέτον χάος, μια λερναία ύδρα που έσιει τζιαιρόν που της κόφκουν κκελέες τζιαι ο αριθμός τους επόλληνεν γεωμετρικά. Όποιαν άκρην τζιαι να πιάσεις του τέρατος του θεάτρου στην Κύπρον, το πράμαν βρωμεί, δακκάνει. Αλλά στην Κύπρον είμαστεν έναν περβόλιν τεράστιον τζιαι ανεκμετάλλευτον -που μόλις εξεκινήσαμεν να εξερευνούμεν τζιαι να καλιεργούμεν. Σιγά-σιγά πιστεύκω πως αρχίσαν να λάμπουν φωνές τζιαι παρουσίες που χωρίς κατανάγκην να σκοτώσουν την ύδρα θα την μεταφέρουν στο καταφύγιον τεράτων να την προσέχουν να μεν πάθει τίποτε. Οι προσδοκίες μου είναι άσχετες γιατί δεν είχαν να κάμουν τίποτε με τα δεδομένα μας. Αλλάσσω προσδοκίες γιατί η αφέλειά μου μιτσιανείσκει σιγά-σιγά τζιαι αντιλαμβάνουμαι παραπάνω πράματα. Το βίωμαν μου ήταν, συνεχίζει να είναι τζιαι ελπίζω πως θα συνεχίσει να είναι, μέγιστο. Εποφκάρτηκα τζιαι νομίζω θα ποφκάλλουμαι συνέχεια.

Που πλευράς καλλιτεχνικής δημιουργίας νοιώθω τυχερός που λαμβάνω μέρος σ’ έναν ρεύμαν που, παρά την ασυναρτησίαν του που πλευράς έκφρασης τζιαι μέσων έκφρασης, μοιράζεται έναν πυρήναν θετικής ενέργειας, μιαν πρόθεσην να υπάρχουμεν τζιαι να επιβιώσουμεν σαν σύνολον, τζιαι όι σαν μονάδες. Είδετε πόσες αποθήκες εγίναν θέατρα; Πόσες νέες ομάδες υπάρχουν τζιαι συνεργάζουνται;

Τι θα πρέπει να γίνει που ενδεχομένως δε γίνεται να για πάει ακόμα πιο μπροστά η τέχνη του θεάτρου στο νησί;

Ουφ. Εν ηξέρω, έν’ πολλά δύσκολη ερώτηση τούτη. Προτεραιότητα για ‘μέναν θα ήταν ίσως να μεγαλώσει η βάση κοινού. Μια τέχνη που δεν έσιει παραλήπτες δεν έσιει λόγον ύπαρξης. Η πατερίτσα της επιχορήγησης γίνεται πλέον συμβολική γιατί επαττήσαμεν σαν κράτος τζιαι δεν μπορούν να στηρίξουμεν της υγείαν, πόσον μάλλον τες τέχνες. Οπότε αν θέλουμεν να κάμνουμεν θέατρον με αξιοπρέπειαν τζιαι να ζούμεν που τούν’ το πράμαν πρέπει να κερδίσουμεν κόσμον που θα μας στηρίξει οικονομικά να συνεχίσουμεν να δουλεύκουμεν. Αν θέλουμεν να κάμνουμεν θέατρον για λλίους πρέπει να δεχτούμεν το ότι θα κάμνουμεν θέατρον άλλως πως.

Το θέατρον στην Κύπρον νοσεί με τον ίδιον τρόπον που νοσούν ούλλες οι πτυχές της ζωής μας, στα μμάθκια μου τουλάχιστον: έλλειψη οράματος. Τούτη η έλλειψη οδηγεί στην κατάχρησην, στην ιδιοτέλειαν τζιαι στην βραχυπρόσθεσμην λύσην. Δεν χτίζουμεν πράματα γιατί δεν πιστεύκουμεν πως θα είμαστεν δαμέ αύριον να τα χαρούμεν ή για να μεν τα χαρούν άλλοι, ή γιατί ακόμα δεν ξέρουμεν να χτίζουμεν πράματα.

Προτεραιότητα για ‘μέναν θα ήταν ίσως να μεγαλώσει η βάση κοινού. Μια τέχνη που δεν έσιει παραλήπτες δεν έσιει λόγον ύπαρξης. Η πατερίτσα της επιχορήγησης γίνεται πλέον συμβολική γιατί επαττήσαμεν σαν κράτος τζιαι δεν μπορούν να στηρίξουμεν της υγείαν, πόσον μάλλον τες τέχνες.

Πόσο καθοριστική ήταν η συμμετοχή-εμπειρία που είχες με το PlayOn;

Πολλά. Ήρτα σε επαφήν με αθρώπους που τους κόφτει το κείμενον τζιαι το θέατρον, νοιώθω πως βάλλω τζι’ εγώ την πετρούαν μου σε τούτον τον χώρον. Την πρώτην χρονιάν έλαβα μέρος σαν ηθοποιός τζιαι σκηνοθέτης, μετά σαν συγγραφέας τζιαι φέτος είμαι μέλος της ομάδας που βοηθά να εξελιχτούν τα κείμενα άλλων. Μια καθολική εμπειρία που νομίζω άνοιξεν μου τα μμάθκια σαν καλλιτέχνην.

 

Νοιώθεις την ανάγκη να πεις κάτι για τους συνεργάτες σου στην επικείμενη παράστασή σου;

Σίουρα. Έναν τεράστιον ευχαριστώ. Θκυο τεράστια ευχαριστώ!

Η ομάδα των ηθοποιών που δείχνει σχεδόν τυφλήν εμπιστοσύνην (σχεδόν, ευτυχώς). Είναι σπουδαίον να έσιεις γύρω σου ανθρώπους που προσθέτουν τζιαι συμπράττουν. Ο Φώτης, η Άντρη, ο Αντρέας, ο Vishal, ο Αντρέας, ο Σάββας, η Αθηνά. Οι παραπλεύρως άνθρωποι που κάμνουν την προσπάθειαν τούτην εφικτήν --ο Μιχάλης, η Μελίσσα, η Άνδρια, η Αλέξια, ο Αχιλλέας- είναι ανεκτίμητοι.

Δεν χτίζουμεν πράματα γιατί δεν πιστεύκουμεν πως θα είμαστεν δαμέ αύριον να τα χαρούμεν ή για να μεν τα χαρούν άλλοι, ή γιατί ακόμα δεν ξέρουμεν να χτίζουμεν πράματα.

Αλήθεια, γιατί να έρθει κάποιος να δει τη «Νυχταλούδα»;

Γιατί είναι έναν άλμαν πίστεως. Έναν πείραμαν που οι άνθρωποι που το εκτελούν αντιλαμβάνουνται πόσον παίζει στην κόψην του ξουραφκιού που πολλές απόψεις τζιαι κάμνουν το ένη-γουέη.

Γιατί η οικογενειακή βία τζιαι η κοινωνική καταπίεση αφορούν μας ούλλους. Δεν μπορεί κανένας να είναι αμέτοχος παρατηρητής.

Διάβασε εδώ περισσότερα (που, πότε κλο) για την παράσταση «Νυχταλούδα».