Γράφει ο Χρήστος Μιχάλαρος*

 

Ο Οκτώβριος του 2014 με βρήκε στην Αθήνα, να ψάχνω τους βηματισμούς μου κάπου στο κέντρο. Ανάμεσα στα όσα γίνονταν και δεν γίνονταν εκείνο τον καιρό, ακούστηκε και το νέο ότι ο Βασίλης δεν θα κάνει εμφανίσεις σε κάποια μουσική σκηνή, αλλά θα βγει στο σανίδι του θεάτρου.

Ακούγοντας το μαντάτο, θυμήθηκα την εποχή που γράφαμε για το ελληνικό τραγούδι στα περιοδικά, όντας στο ξεκίνημα της τρίτης δεκαετίας της ζωής μας, με τις βεβαιότητές μας να ορίζουν ακόμα τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο.

Θυμήθηκα που γκρινιάζαμε για τους δίσκους του Βασίλη, τίποτα δεν μας άρεσε από το ‘Φρέσκο χιόνι’ και μετά. ‘Πρέπει να κάνει κάτι διαφορετικό’, λέγαμε. Μας πήρε περίπου 10 χρόνια για να νιώσουμε ότι μας κάνει το χατίρι, ενώ ο άνθρωπος στην πραγματικότητα έκανε ό,τι του έλεγε η ψυχούλα του, όπως πάντα.

 

Η προηγούμενη εβδομάδα της πρεμιέρας με βρήκε να κατηφορίζω το κέντρο της Αθήνας παρέα με την Ε., αναζητώντας το θέατρο ‘Διάνα’ στην οδό Ιπποκράτους. Δεν είχαμε ιδέα πού ακριβώς ήταν, περπατήσαμε κάμποσο. Μπλεχτήκαμε κιόλας μπαίνοντας στο θέατρο που ανέβαζε παράσταση ο Χάρης Ρώμας.

Χρωστάμε περισσότερα στους ποιητές μας απ’ ότι στους δανειστές μας

Ήταν όμορφη εκείνη η παρεξήγηση, γελάσαμε πολύ πριν ξαναβρούμε το δρόμο μας. Η παράστασή μας λοιπόν στην πραγματικότητα δεν είχε ανέβει ακόμα. ‘Πάμε να δούμε την πρόβα τζενεράλε’; μου είχε πει. Πήγαμε. Και είχε μεγάλη σημασία για μένα εκείνη η βραδιά. Ποικιλοτρόπως.

Ανέβηκα στα Λατσιά, έχοντας την πρόβα τζενεράλε να με ταλαιπωρεί για πολύ καιρό, καθώς έκτοτε δεν μπόρεσα να δω ολόκληρη την παράσταση. Ο Θηβαίος έχει αντικατασταθεί πλέον από τη Ρίτα. Βασίλης και Οδυσσέας σταθεροί. Πώς αλλιώς άλλωστε;

Τι είναι λοιπόν αυτή η παράσταση; Δύο πράγματα: Ο πρώτος πυλώνας, είναι η Ελλάδα από το ’70 και μετά, με την Ιστορία της να τρέχει μαζί και να περιπλέκεται με την Ιστορία του τραγουδιού. Ο δεύτερος πυλώνας είναι ο Οδυσσέας Ιωάννου.

Όσον αφορά στο πρώτο, η παράσταση μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε μια γερή επανάληψη πριν από τις εξετάσεις που καλούμαστε να δώσουμε συχνά-πυκνά, τουλάχιστον όσοι από εμάς είμαστε ‘εξ Ελλάδος’ κι έχουμε ζήσει στο πετσί μας πολλά από εκείνα που περιγράφονται.

Χούντα, τουρκική εισβολή στην Κύπρο το ’74, Μεταπολίτευση, Αλλαγή, δεκαετία του ’90, σεισμός του ’99, Euro 2004 και Ολυμπιακοί Αγώνες, Eurobasket και Eurovision, Μνημόνια, Δημοψήφισμα 2015 και κομμένες συντάξεις.

Εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν το ‘γαμώτο’ στο τσεπάκι και ψάχνουν την αιτία, χωρίς να έχουν καλά-καλά καταλάβει τις τους ξημέρωσε. Όλοι πεσμένοι από τα σύννεφα.

Παράλληλα, γίνονται περάσματα από τους μεγαλύτερους συνθέτες που γέννησε η Ελλάδα, τους μεγαλύτερους στιχουργούς και ποιητές, αλλά και τους ελάσσονές μας, που γέννησαν και μας έδωσαν σχεδόν αθόρυβα μείζονες στιγμές, για να έχουμε εμείς να συμπληρώνουμε το soundtrack της ζωής, χωρίς όλο αυτό να μοιάζει παράταιρο με την ίδια τη ζωή.

Εκτελεστές της αποστολής: ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, πιο ήρεμος και πιο γήινος από ποτέ και η Ρίτα Αντωνοπούλου, η οποία πέρα από τις συγκλονιστικές της ερμηνείες, έδειξε και το υποκριτικό της ταλέντο σε χιουμοριστικά ένθετα στιγμιότυπα.

‘Χρωστάμε περισσότερα στους ποιητές μας απ’ ότι στους δανειστές μας’, ακούστηκε στην παράσταση. Προσυπογράφω. Πάμε στον Οδυσσέα, τον μοναχικό περιπατητή που αναλαμβάνει τον δυσκολότερο ρόλο: να κάνει κατανοητά στον μέσο θεατή, όλα τα παραπάνω, υπό τη μορφή παραβολής. Διαβάζει λοιπόν ένα γράμμα προς τον πατέρα του.

Απλά μας βολεύει να έχουμε κάτι να περιμένουμε. Μάλλον, θα πρέπει να γίνουμε εμείς αυτό που περιμένουμε

Μέσα από αυτό, όλα παίρνουν σάρκα και οστά, γίνονται, εκτός από Ιστορία της Ελλάδος, ιστορία της διπλανής πόρτας για να μπορέσουμε να κοιτάξουμε από την κλειδαρότρυπα και να κατανοήσουμε.

(Το παράξενο: Κάθε που ξεκινάει ο Οδυσσέας να μιλάει σε μικρόφωνο, από τότε που σταμάτησε το ραδιόφωνο στον ‘Μελωδία 99,2’, έχω προσέξει ότι τα πρώτα δευτερόλεπτα τρέμει η ανάσα του. Ακούγεται που τρέμει. Γιατί τρέμεις ρε Οδυσσέα,  22 χρόνια ραδιοφωνατζής;)

Επιστροφή στην παράσταση. ‘Περιμένοντας μάθαμε να μετράμε το χρόνο’, είπε, προσθέτοντας ότι ‘η ελπίδα είναι η συνεχής αναβολή της απογοήτευσης’. Μας μίλησε για διάφορα: το προσωπικό, το συλλογικό, την ομορφιά, τις γυναίκες, τη μάνα, τον πατέρα, τις νίκες και τις ήττες μας, τη ζωή και την απώλεια, τον φόβο, αλλά και το δίκαιο.

Χθες το βράδυ πήγα στην παράσταση κρατώντας ένα μπλοκάκι για σημειώσεις. Τελικά, με κατάπιε η πραγματικότητα και γύρισα σπίτι γεμάτος. 

«Το μισό δίκιο το έχουμε εμείς, το άλλο μισό η πραγματικότητα. Εκείνο στο οποίο μπορούμε να ελπίσουμε είναι μια αξιοπρεπής ισοπαλία», είπε. Λόγια, λόγια, λόγια, θα πεις. «Κι όλα τα λόγια των τρελών που ήταν δικά μας λόγια», θα σου απαντήσει ο ποιητής.

Τα ήξερα πολλά από αυτά τα λόγια. Τα είχα διαβάσει στα κείμενα που δημοσίευε για πολλά χρόνια στο Μετρό, στο Δίφωνο, στην Καθημερινή και στο protagon.gr. Ατακαδώρος ο Ουδυσσέας, πάντα μας έλυνε τα χέρια σε περιπτώσεις που η σιωπή ή η γκάφα έμοιαζαν.

Χθες το βράδυ πήγα στην παράσταση κρατώντας ένα μπλοκάκι για σημειώσεις. Τελικά, με κατάπιε η πραγματικότητα και γύρισα σπίτι γεμάτος.

Το τρένο που περίμεναν λοιπόν όλοι, το τρένο των 9:05, ήρθε, πέρασε και μας άφησε όλους πίσω. Και ήταν το τελευταίο. ‘Μάθαμε απότομα την προπαίδεια της απώλειας’ για άλλη μια φορά. ‘Κι εμείς τι περιμέναμε τόση ώρα’; διερωτήθηκε κάποιος.

‘Απλά μας βολεύει να έχουμε κάτι να περιμένουμε. Μάλλον, θα πρέπει να γίνουμε εμείς αυτό που περιμένουμε’, ήρθε η απάντηση να μας κοπανήσει στη γη.

 

ΥΓ: Στην πρόβα του 2014, υπήρχε ένα σημείο στην αφήγηση, που αναφερόταν στην γνωριμία του Οδυσσέα στην Αθήνα, με ένα πλούσιο προσφυγόπουλο από την Κύπρο. Δεν καταλαβαίνω γιατί κόπηκε και πότε, πάντως στη Λευκωσία δεν το ακούσαμε.

 

Info:

Παράσταση: ‘Εννέα και πέντε

Πότε: 11, 12 και 13 Ιανουαρίου, ώρα 20:30

Πού: Λευκωσία, Δημοτικό Θέατρο Λατσιών