Με αυτή την εικόνα φύγαμε το βράδυ εκείνου του περασμένου Οκτώβρη, αφήνοντας πίσω μας μετά από πολλές ώρες την Καρπασία για τη Λευκωσία. Ένα οδοιπορικό στο (ίσως) ομορφότερο σημείο του νησιού, που μας γέμισε εικόνες, μυρωδιές και αναμνήσεις. Μια άγρια, σχεδόν παρθένα περιοχή της Κύπρου, που μοιάζει να κόλλησε στην εποχή –λίγο πριν τον πόλεμο- και περιμένει καρτερικά την επανένωση του νησιού για να ανθίσει ξανά.

 

Φωτογραφίες: Θεοδώρα Ιακώβου / CITY

Ένα ενδεχόμενο επανένωσης όμως που μια πλησιάζει και δυο απομακρύνεται, εδραιώνοντας μια αβέβαιη και απροσδιόριστη κατάσταση, σχετικά με τη διαχείριση και την επέμβαση σε περιοχές υψίστης περιβαλλοντικής και οικολογικής σημασίας, όπως η ακτογραμμή της Καρπασίας ή όπως το βουνό του Πενταδακτύλου.

Η ακτιβιστική ομάδα «Αλληλεγγύη»*, ανάρτησε στην ιστοσελίδα που διατηρεί ένα κείμενο στο οποίο περιγράφει αναλυτικά την περίεργη κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην κατεχόμενη περιοχή της Καρπασίας, η οποία όπως υποστηρίζει η ομάδα έχει γίνει στόχος επενδυτών, οι οποίοι θέλουν να την εκμεταλλευτούν κερδοσκοπικά, κατασκευάζοντας υπερπολυτελή τουριστικά θέρετρα.

Χωρίς να υιοθετούμε, να επιβεβαιώνουμε ή να απορρίπτουμε, παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο της ακτιβιστικής ομάδας «Αλληλεγγύη», για προβληματισμό και σκέψη.

«Ως συνέπεια της διαδικασίας του δημοψηφίσματος του 2004, που είχε καταφέρει να συγκεντρώσει τις μάζες στις πλατείες των κύριων πόλεων και κωμοπόλεων στο Βορρά απαιτώντας διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, η Κερύνεια και η βόρεια ακτογραμμή του νησιού κληρονόμησε μια ανεξέλεγκτη και απρογραμμάτιστη ανάπτυξη…το αποτέλεσμα μιας αστικοποίησης, που προκλήθηκε από τις ελπίδες για λύση του Κυπριακού. Σήμερα, εκτός από μερικές περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του στρατού, εξακολουθεί να μην υπάρχει σχεδόν τίποτα που να μπορεί να αποτελέσει σημαντική βάση για τη δημιουργία ενός σχεδίου πόλης.

Στην Καρπασία βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλης κλίμακας σύστημα κερδοσκοπίας και ο τοπικός πληθυσμός δεν διαθέτει τα δομικά μέσα ή εργαλεία για να αποκρούσει τέτοιες επιθετικές επιδιώξεις.

Εταιρείες real estate, κατασκευαστικές εταιρείες και αναπτυξιακές επιχειρήσεις, ενώ βρίσκονται όλες σε κατάσταση αναμονής και αβεβαιότητας λόγω της παρούσας διαδικασίας λύσης, συνεργάζονται μεταξύ τους και αλληλοστηρίζονται όσο ποτέ άλλοτε. Η συμμαχία αυτή φαίνεται να καθοδηγείται από το βασικό όργανο της κυβέρνησης συνασπισμού UBP-DP [Κόμμα Εθνικής Ενότητας – Δημοκρατικό Κόμμα] και το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Μόλις πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι μια δασώδης έκταση γης στην Κώμα του Γιαλού, μια περιοχή στη χερσόνησο της Καρπασίας που προστατεύεται από το Διάταγμα Προστασίας της Καρπασίας και το Νόμο περί της Προστασίας των Δασών, έχει μισθωθεί από το Υπουργείο Τουρισμού σε ιδιωτική εταιρεία για $10.000.

Η περιοχή Καρπασίας διαθέτει τις συνθήκες στις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί βιώσιμη ανάπτυξη και να υπάρξουν τουριστικές επιχειρήσεις μικρού μεγέθους.

Στην περιοχή ξεκίνησαν κατασκευαστικές εργασίες χωρίς την απόκτηση οποιωνδήποτε αδειών, τις οποίες διέκοψε το Επαρχιακό Γραφείο. Ωστόσο, μια συμπληρωματική έρευνα και κάποιες αναφορές στον Τύπο αποκάλυψαν ότι η καταστροφή του δάσους στην Κώμα του Γιαλού δεν είναι παρά μόνο η αρχή, ένα προανάκρουσμα για μια ευρύτερη εισβολή στην ακτογραμμή της Καρπασίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ: ΠΗΓΑΜΕ ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΣΙΑ [75 ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ]

Ενώ οι ελπίδες για επίλυση του Κυπριακού ανθούν από τη μια, η τελευταία πράσινη έκταση γης που παραμένει στα χέρια μας είναι στα πρόθυρα της καταστροφής. Ενώ οι επενδύσεις και οι ευκαιρίες ανάπτυξης στην Κερύνεια, τη Λευκωσία και σε άλλα αστικά κέντρα μειώνονται, η ακτογραμμή της Καρπασίας έχει γίνει ο νεότερος στόχος για τους επενδυτές. Υποδομές, όπως ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και δρόμοι έχουν βελτιωθεί σε επίπεδο που υπερβαίνει τις ανάγκες ή τη ζήτηση. Αυτά τα έργα υποδομής, που ξεκίνησαν πριν από 10 χρόνια, προετοίμασαν το έδαφος για νέες επενδύσεις από κερδοσκοπικές εταιρείες με έδρα την Τουρκία.

Πολλοί κάτοικοι της περιοχής αναγκάστηκαν να ζητιανεύουν κυριολεκτικά για κάποιες θέσεις εργασίας με κατώτατο μισθό σε αυτά τα θέρετρα, μετά το ξεπούλημα των ιδιοκτησιών τους και της γεωργικά βιώσιμης γης τους.

Τα έσοδα -που προκύπτουν από πολιτικές διεργασίες- δεν έρχονται μόνο με τη μορφή των φυσικών δομών, αλλά εδραιώνονται, επίσης, συστηματικά σε διαφορετικά επίπεδα. Ενώ η εθνικιστική συζήτηση, που δημιουργήθηκε για γεωπολιτικούς λόγους, οδήγησε την κοινή γνώμη στην υποστήριξη του ανοίγματος της χερσονήσου της Καρπασίας (που αποτελεί σημαντικό στοιχείο στις συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού) για επενδύσεις, οι κερδοσκοπικές προσπάθειες  για να χτιστεί η χερσόνησος της Καρπασίας συνεχίζονται με πλήρη ταχύτητα μέσα στο σύννεφο σκόνης που δημιουργείται.

 

Εκτός από τη γεωπολιτική συζήτηση, η οικονομική αστάθεια, που προέκυψε ως αποτέλεσμα της μακροχρόνιας εγκατάλειψης του τοπικού πληθυσμού, αποτελεί ακόμη μια ξεχωριστή συζήτηση. Σημειώνουμε, επίσης, και τις προσδοκίες των επενδυτών ότι οι κάτοικοι της χερσονήσου της Καρπασίας, που αγωνίζονται για να επιβιώσουν οικονομικά, θα εγκαταλείψουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους μπροστά στις υποσχέσεις για ευκαιρίες απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης.

Ενώ είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αυτοί οι ίδιοι οι επενδυτές, όχι μόνο δίνουν υποσχέσεις για δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης, αλλά και όρκο ότι θα επενδύσουν για να ενισχυθεί η παραγωγή στην περιοχή, ο δήμαρχος του χωριού Mehmetçik [Γαλάτεια], Cemil Sarıçizmeli, επισημαίνει ότι μόνο 2 θέρετρα δραστηριοποιούνται στην τουριστική περιοχή Bafra [Βουκολίδα], όπου έχει διατεθεί γη για την κατασκευή των 14 θέρετρων.

Μόνο 1 από τα 2 θέρετρα που βρίσκονται σε λειτουργία αγοράζει υπηρεσίες από τον τοπικό πληθυσμό. Πολλοί κάτοικοι της περιοχής αναγκάστηκαν να ζητιανεύουν κυριολεκτικά για κάποιες θέσεις εργασίας με κατώτατο μισθό σε αυτά τα θέρετρα, μετά το ξεπούλημα των ιδιοκτησιών τους και της γεωργικά βιώσιμης γης τους.

 

Η περιοχή Καρπασίας διαθέτει τις συνθήκες στις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί βιώσιμη ανάπτυξη και να υπάρξουν τουριστικές επιχειρήσεις μικρού μεγέθους. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν τη γεωργία και την κτηνοτροφία, τον αγροτουρισμό, τον οικοτουρισμό και επιχειρήσεις συνεταιριστικής μορφής. Ο Δήμος Mehmetçik είναι μια πρωτοπόρος τοπική διοίκηση, που έχει ενταχθεί στο διεθνές δίκτυο Cittaslow, με το οποίο συνεργάζεται για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. Παρά την ύπαρξη όλων αυτών των δυναμικών, οι κάτοικοι αυτής της περιοχής βρίσκονται αντιμέτωποι με την απειλή μιας μη αναστρέψιμης μεταμόρφωσης, η οποία περιλαμβάνει αποστέρηση ιδιοκτησιών σε μεγάλη κλίμακα και ένα αυξανόμενο ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό.

 

Στην Καρπασία βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλης κλίμακας σύστημα κερδοσκοπίας και ο τοπικός πληθυσμός δεν διαθέτει τα δομικά μέσα ή εργαλεία για να αποκρούσει τέτοιες επιθετικές επιδιώξεις. Η μεγάλης κλίμακας τουριστικές επενδύσεις, που θεωρούν σήμερα οι κάτοικοι της Καρπασίας ότι θα φέρουν την οικονομική τους σωτηρία, θα σπείρουν τους σπόρους της καταστροφής για το αύριο.

 

Η μεγάλης κλίμακας κατασκευαστικές επιχειρήσεις στην Τουρκία βρίσκονται πλέον σε δυσμενή θέση. Αρκετές από αυτές τις εταιρείες, που παλεύουν με την πολιτική και οικονομική κρίση, βλέπουν τη σωτηρία τους στην ΤΔΒΚ. Στασιμότητα για τις εταιρείες αυτές, που χρηματοδοτούνται από κύκλους του χρηματιστικού κεφαλαίου μέσω χρέους και  δανείων, σημαίνει βέβαιο θάνατο.

Αυτή τη στιγμή, η βόρεια Κύπρος αντιμετωπίζει μια πίεση για αστικοποίηση, η οποία ξεπερνά αυτήν της περιόδου του δημοψηφίσματος του 2004, ως αποτέλεσμα των υπερκινήτρων που δόθηκαν στις επιχειρήσεις αυτές από την Επιτροπή Χρηματοδοτικής Βοήθειας της Τουρκικής Δημοκρατίας και τους συνεργαζόμενους με αυτήν υπεργολάβους.

Η «δεύτερη κουρτίνα», μετά την περιβαλλοντική καταστροφή που πραγματοποιήθηκε στην Κερύνεια, τον Άγιο Αμβρόσιο και στην Ακανθού, πρόκειται να ανοίξει στην περιοχή της Καρπασίας.

Η κατασκευή των δρόμων κατά μήκος της ακτογραμμής της Καρπασίας διεξάγεται χωρίς να γνωρίζουν τα κυβερνητικά τμήματα και οι αξιωματούχοι της ΤΚΒΚ. Πραγματοποιείται από την εταιρεία TAŞ Construction που κέρδισε στη διαδικασία προσφορών που πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία.

 

Η ακτογραμμή στην οποία χτίζεται ο δρόμος είναι εκτεθειμένη σε κερδοσκοπικές κινήσεις κεφαλαίων. Έχουν αρχίσει να βγαίνουν στο φως φήμες ότι το έργο κατασκευής της πανεπιστημιούπολης του Πολυτεχνείου Κωνσταντινούπολης στην περιοχή Καρπασίας θα είναι το μεγαλύτερο επενδυτικό έργο που πραγματοποιείται από την Τουρκία στη Βόρεια Κύπρο, μετά το έργο Μεταφοράς Νερού που προμηθεύει τον Βορρά με νερό από την Τουρκία μέσω υποθαλάσσιου αγωγού. 

Το ενδεχόμενο του ανοίγματος των Περιοχών Ειδικής Περιβαλλοντικής Προστασίας Καρπασίας και των Αρχαιολογικών Προστατευόμενων Περιοχών για ανάπτυξη έχει ανοίξει έναν δημόσιο διάλογο στη χώρα. Οι κάτοικοι της Καρπασίας αναφέρονται στο πώς πωλούνται ή εκμισθώνονται χιλιάδες εκτάρια γης σε μεγάλες εταιρείες ή πώς πρώην υπουργοί έχουν αγοράσει μεγάλες εκτάσεις γης στην περιοχή για επενδυτικούς σκοπούς.

Οι άνθρωποι της Κύπρου έχουν ιστορική ευθύνη να προστατεύσουν και να διατηρήσουν αυτή την κληρονομιά. Σιωπή σημαίνει συνενοχή σε αυτό το έγκλημα.

Η «δεύτερη κουρτίνα», μετά την περιβαλλοντική καταστροφή που πραγματοποιήθηκε στην Κερύνεια, τον Άγιο Αμβρόσιο και στην Ακανθού, πρόκειται να ανοίξει στην περιοχή της Καρπασίας. Η χερσόνησος της Καρπασίας που φιλοξενεί το πλουσιότερο φυσικό οικότοπο στο νησί δεν ανήκει μόνο στους ανθρώπους που ζουν εκεί. Ούτε ανήκει μόνο στην ΤΔΒΚ, στους Ελληνοκυπρίους ή στους επενδυτές από την Τουρκία. Είναι κοινή οικολογική κληρονομιά του πλανήτη.

 

Οι άνθρωποι της Κύπρου έχουν ιστορική ευθύνη να προστατεύσουν και να διατηρήσουν αυτή την κληρονομιά. Σιωπή σημαίνει συνενοχή σε αυτό το έγκλημα. Οι προσπάθειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, το οποίο λειτουργεί κάτω από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για να διαχωριστεί η Ζώνη Ειδικής Περιβάλλοντικής Προστασίας Καρπασίας και οι Αρχαιολογικοί χώροι σε μικρότερα τεμάχια, ανοίγοντας το δρόμο για ανάπτυξη και, το πιο σημαντικό, για καταστροφή του «δάσους» στην Κώμα του Γιαλού, αποτελεί απειλή όχι μόνο για την πολιτιστική και οικολογική κληρονομιά του νησιού, αλλά και για την ιστορική πάλη της κοινότητας για επιβίωση. Η διατήρηση της πολιτιστικής και οικολογικής κληρονομιάς αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως η ισχυρότερη γραμμή άμυνας ενάντια στην παγκόσμια δυναμική της αστικοποίησης.  

 

Καλούμε την κυβέρνηση UBP-DP να θέσει τέρμα σε αυτές τις προσπάθειες, οι οποίες όχι μόνο απειλούν την πολιτιστική και οικολογική κληρονομιά μας, αλλά υποσκάπτουν τον αγώνα της τουρκοκυπριακής κοινότητας για επιβίωση. Η κυβέρνηση θα πρέπει να σταματήσει αμέσως κάθε προσπάθεια αλλαγής του Διατάγματος Καρπασίας, της έκδοσης παράνομων αδειών ή της αλλαγής του καθεστώτος των ειδικά προστατευόμενων περιοχών με στόχο την απόκτηση κερδών από την ανάπτυξη σε αυτές τις περιοχές. Οι πραγματικές δυναμικές του τοπικού πληθυσμού θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να διαμορφωθούν βιώσιμες λύσεις. Είμαστε αλληλέγγυοι/ες με όλες τις οργανώσεις, τα άτομα και τους κατοίκους της περιοχής που θα αναλάβουν πρωτοβουλίες με στόχο την υπεράσπιση, την προστασία και τη διατήρηση των οικολογικών και πολιτιστικών πόρων της Καρπασίας.

*Η Αλληλεγγύη, είναι το πλουραλιστικό, φεμινιστικό και αντι-καπιταλιστικό δίκτυο μιας οριζόντιας οργάνωσης που δημιουργούν μαζί ακτιβιστές που αγωνίζονται στους τομείς της εργασίας, της θέσης της γυναίκας, των ΛΟΑΤΙ, του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης, της ειρήνης και της οικολογίας.

 

ΔΕΣ ΕΠΙΣΗΣ: ΠΗΓΑΜΕ ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΣΙΑ [75 ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ]