Γράφει η Στέλλα Μυριάνθους, MSc Ψυχολογος

 

Μέχρι την ηλικία των 5 περίπου, τα πράγματα είναι πιο εύκολα, ιδιαίτερα με το πρώτο παιδί που δεν έχει και τα ερεθίσματα και μπορούμε να ελέγξουμε το τι τρώει και να είμαστε πιο απαγορευτικοί με τα γλυκά κλπ, αφού έχει περιορισμένη ανεξαρτησία σε αυτό το θέμα.

Το πρώτο βήμα είναι να πράττουμε αυτό που θέλουμε να διδάξουμε.

Τι γίνεται όμως μεγαλώνοντας;

Αν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να τρώνε πολλά γλυκά και ανθυγιεινά, τότε είναι πιθανόν να αναπτύξουν τις ίδιες διατροφικές συνήθειες, αφού αυτό είναι το φαγητό που υπάρχει σε εύκολη πρόσβαση στο σπίτι.

Τα παιδιά μιμούνται και μαθαίνουν από τη συμπεριφορά των γονέων τους. Δεν έχει σημασία τι θα τους πεις αν αυτό που βλέπουν είναι κάτι διαφορετικό. Γι’ αυτό, το πρώτο βήμα είναι να πράττουμε αυτό που θέλουμε να διδάξουμε.

Εάν κάτι είναι απαγορευμένο τότε γίνεται αυτόματα πιο ποθητό και νόστιμο. Στα παιδιά δεν θα πρέπει να επιβάλλουμε αποχή από τα γλυκά αλλά το μέτρο. Το παιδί μας δεν θα είναι πάντα μικρό και κάτω από τη δίκη μας επίβλεψη, ούτε είναι καλό όταν είναι με τους φίλους του να νοιώθει διαφορετικό και πως απαγορεύεται να φάει γλυκό ενώ όλα τα αλλά παιδάκια τρώνε.

Μακροχρόνιος στόχος μας θα πρέπει να είναι να μεγαλώσει έχοντας τις γνώσεις για το τι είναι υγιεινό και τι όχι και να μπορεί να ελέγξει τι και πόσο τρώει. Σίγουρα ο στόχος μας δεν είναι το να ανακαλύψει το παιδί μας τα γλυκά σε μια ηλικία που αποκτά και την ανεξαρτησία πχ στην καντίνα του σχολείου, γιατί τότε θα είναι η ευκαιρία του να καλύψει το χαμένο έδαφος, χωρίς αυτοέλεγχο.

Ποτέ δεν κάνουμε διαγωνισμούς ποιος θα φάει πιο γρήγορα και όλο του το φαγητό.

Τι κάνουμε

Καταρχάς, εάν υπάρχει πρόβλημα υγείας ή δεν έχουμε τις γνώσεις για το τι είναι υγιεινό και τι όχι συμβουλευόμαστε παιδίατρο ή/ και διατροφολόγο. Υιοθετούμε σαν οικογένεια έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής (τουλάχιστο μπροστά στα παιδιά μας). Κάτι το οποίο δεν γνωρίζουν τα παιδιά δεν το ζητάνε, «είναι κρίμα το μωρό άστο να

φάει σοκολάτα» σε μικρές ηλικίες δεν ισχύει. Αντίθετα, είναι κρίμα να μάθει μια γεύση και να την ζητά από νωρίς. Όταν το ίδιο το παιδί ζητήσει να δοκιμάσει και είναι σε μια ηλικία που είναι λογικό (δεν είναι πχ 2 χρονών) τότε η απαγόρευση δίνει χώρο στα όρια.

Βάζουμε όριο και όχι απαγόρευση (ανάλογα με την ηλικία του παιδιού μας) σημαίνει για παράδειγμα να πούμε πως αν δεν φάμε σοκολάτα το απόγευμα θα φάμε παγωτό, αλλά δεν θα φάμε και τα δυο.

Προσπαθούμε να έχουμε πιο υγιεινές, εύκολες επιλογές στο σπίτι που αρέσουν στο παιδί μας. Κάνω ένα πιο υγιεινό γλυκό ή παγωτό και αγοράζω πιο υγιεινά σνακ από το εμπόριο.

Εξηγώ τις επιπτώσεις του να τρώμε πολλά γλυκά και ανθυγιεινά και δείχνω σχετικές εικόνες (παχυσαρκία που εμποδίζει την καλή ζωή, χαλασμένα δόντια που πονάνε κλπ). Μιλούμε στο παιδί για το ρόλο του φαγητού στον οργανισμό μας.

Στόχος μας είναι να μάθει το παιδί μας πως τρώμε για να ζούμε και δεν ζούμε για να τρώμε.

Γιατί τρώμε και γιατί προσέχουμε τι τρώμε;

Πχ μπορούμε να πούμε ότι όταν τρώμε σωστά και όχι πολλά γλυκά και ανθυγιεινά, τα στρατιωτάκια στο σώμα μας γίνονται πιο δυνατά και γινόμαστε πιο γρήγορα καλά όταν αρρωστήσουμε, είμαστε και εμείς πιο δυνατοί.

Η ενασχόληση με ένα άθλημα βοηθά πολύ στην ανάπτυξη ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Τα παιδιά συναναστρέφονται με αλλά παιδιά της ίδιας ηλικίας που πιθανόν λόγο άθλησης να ακολουθούν τον ίδιο τρόπο ζωής.

Καθοδηγούμε τις επιλογές τους και δεν τις επιβάλλουμε. Θέλουμε συνεργασία και την ανάπτυξη του αυτοελέγχου. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε αρνητική σχέση με το φαγητό, να φοβάται τι τρώει και να το τρώει με άγχος. Αργότερα υπάρχει κίνδυνος για διατροφικές διαταραχές.

Επιβραβεύουμε το παιδί όταν τρώει αργά και όσο θέλει. Αποφεύγουμε όμως να επιβραβεύουμε με φαγητό, ένα μπράβο είναι αρκετό. Καλό θα ήταν να πούμε στο παιδί ότι αυτό που κάνει είναι το καλύτερο, χωρίς να το κάνουμε μεγάλο θέμα.

Ποτέ δεν κάνουμε διαγωνισμούς ποιος θα φάει πιο γρήγορα και όλο του το φαγητό. Εμπλέκουμε τα παιδιά στα ψώνια και λαμβάνουμε υπόψη μας το τι θέλουν δίνοντας επιλογές. Για παράδειγμα, θα αφήσουμε το παιδί να διαλέξει μια σοκολάτα και θα του ζητήσουμε να διαλέξει τα φρούτα που θα αγοράσουμε.

Το παιδί όμως δεν είναι συνεχώς σπίτι μαζί με εμάς. Όταν το παιδί μας είναι για παράδειγμα σπίτι του παππού και της γιαγιάς; Το καλύτερο είναι να έχουμε όλοι μια κοινή αντιμετώπιση και συνεργασία. Εάν όμως δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ των ενηλίκων εδώ είναι που θα αξιολογήσουμε εάν το παιδί μας ελέγχει τον εαυτό του και δεν χρειάζεται να του το επιβάλλει κάποιος. Αυτό, φυσικά, δεν θα γίνει σε μια μέρα και ίσως χρειαστεί να υπενθυμίσουμε στο παιδί μας τον υγιεινό τρόπο διατροφής αρκετές φορές (ανάλογα με την ηλικία και ο τρόπος χειρισμού).

Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε αρνητική σχέση με το φαγητό, να φοβάται τι τρώει και να το τρώει με άγχος.

Τι κάνουμε

Καλό θα ήταν να κάναμε τα πράγματα προσιτά και εύκολα. Εξηγούμε στους ενήλικες πχ στο παππού και την γιαγιά, τι προσπαθούμε να πετύχουμε και τι χρειάζεται να γίνει και φροντίζουμε να έχουν τα απαραίτητα (υγιεινά σνακ, παγωτό που φτιάξαμε κλπ).

Ζητούμε από το παιδί μας να επιλέξει από το σπίτι τι θα πάρει μαζί του και το παροτρύνουμε να γίνει αυτό η αιτία να δοκιμάσουν κι οι άλλοι την πιο σωστή επιλογή.

Δεν αντιδρώ υπερβολικά μπροστά στο παιδί εάν δεν γίνουν όλα όπως θα ήθελα, δεν θέλουμε να μάθει να κρύβεται για να αποφύγει τις αντιδράσεις μας, ούτε να νοιώθει ενοχές και φόβο.

Στόχος μας είναι να μάθει το παιδί μας πως τρώμε για να ζούμε και δεν ζούμε για να τρώμε. Δεν θα πρέπει να πέσουμε στην παγίδα όλη μας η μέρα να είναι μια έγνοια για το τι φάγαμε, πότε θα το φάμε, γιατί το φάγαμε και πόσο υγιεινό ήταν αυτό που φάγαμε.