Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, η εν λόγω επιστολή εκ πρώτης όψεως αφορά σε κάποιον αλλοδαπό* αιτητή επιδόματος ΕΕΕ, και αναφέρει αναλυτικά τα ποσά που δικαιούται να λαμβάνει σύμφωνα με την κατάστασή του.

Η πρώτη αντίδραση όταν διαβάσαμε την επιστολή, ήταν να διερωτηθούμε εάν όντως πρόκειται για αυθεντικό έγγραφο ή αν πρόκειται για πλαστή η παραποιημένη αίτηση με σκοπό να στοχοποιηθεί αρχικά το συγκεκριμένο άτομο και εν συνεχεία το κράτος, με τη δικαιολογία ότι παρέχει επιδόματα σε μη Κύπριους.

Με τα... ιδιαίτερα σχόλια που «έπαιξαν» στο διαδίκτυο δεν θα ασχοληθούμε περαιτέρω, αφού πάντα και για όλα, θα υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι θα κρίνουν αρνητικά και θα βγάζουν την εμπάθειά τους μέσω πληκτρολογίου.

Για να είναι κάποιος δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να είναι νόμιμος κάτοικος Κύπρου.

Εντούτοις, τα ερωτήματα που προέκυψαν διαβάζοντάς την, ήταν διάφορα. Όντως είναι πραγματικό το συνολικό ποσό που αναγράφεται στην αίτηση; Υπάρχει περίπτωση αυτή η αίτηση να είναι πλαστή; Γιατί κάποιος που λαμβάνει ένα τόσο υψηλό εισόδημα από το κράτος να θέλει να εργαστεί και να μην επαναπαυτεί σε αυτό; Τέτοιου είδους επιδόματα δεν οδηγούν σε αδρανοποίηση της κοινωνίας και μέχρι τι ποσό μπορεί να δικαιούται κάποιος ως επίδομα; Και φυσικά, ποιοι δικαιούνται τελικά το ΕΕΕ;

Σε μια προσπάθεια να αποσαφηνίσουμε το τι πραγματικά συμβαίνει, επικοινωνήσαμε με το Υπουργείο Εργασίας, στους οποίους μάλιστα στείλαμε την επίμαχη φωτογραφία της επιστολής που κυκλοφορεί, ούτως ώστε να μας ξεκαθαρίσουν τι ισχύει τελικά και τι όχι.

«Αρχικά, να πω ότι αυτή η αναλυτική κατάσταση δημοσιεύτηκε παράνομα και είναι εξίσου ρατσιστική και προσβλητική. Πρόκειται για προσωπικά δεδομένα αιτητή και υποθέτω ότι πρέπει να κλάπηκε από κάποιο γραμματοκιβώτιο». Αυτές ήταν οι πρώτες κουβέντες που μας είπε ο συνεργάτης της Υπουργού Εργασίας, κος Φάνος Κουρουφέξης, σε σχέση με την επιστολή.

 

*Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε ότι το όνομα που αναγράφει η επιστολή, μπορεί να μην είναι ελληνικό, εντούτοις δεν είναι ξεκάθαρο αν είναι πρόσφυγας, ξένος από τρίτες χώρες, ή Τουρκοκύπριος (άρα και νόμιμος πολίτης της δημοκρατίας).

Σε σχέση με το κατά πόσο η επιστολή είναι αυθεντική, ο κος Κουρουφέξης αρκέστηκε στο να μας ενημερώσει ότι φαίνεται να είναι κατά το πρότυπο των επιστολών που αποστέλλει η αρμόδια υπηρεσία για να ενημερώσει τους αιτητές που εγκρίθηκαν, τι ακριβώς δικαιούνται και πώς εξετάστηκε το αίτημά τους. «Δεν μπορώ να γνωρίζω αν είναι αυθεντική η επιστολή, γιατί πρέπει να γίνει έλεγχος στα αρχεία, ενώ δεν υπάρχει και λόγος για να γίνει κάτι τέτοιο».

Το ποσό, όπως διευκρινίζει ο κος Κουρουφέξης, δεν είναι σταθερό, αφού κάθε μήνα η Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, σε συνεργασία με τα υπόλοιπα αρμόδια τμήματα του υπουργείου, ελέγχουν την οικογενειακή κατάσταση του αιτητή και αν αυτή μεταβληθεί, τότε μεταβάλλεται και το επίδομα είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω. 

Αυτή τη στιγμή, οι δικαιούχοι ανέρχονται στις 30.000, αριθμός μειωμένος από παλαιότερα, αφού πολλοί από αυτούς βρήκαν εργασία και δεν διεκδικούν πλέον το επίδομα, αναφέρει ο κος Κουρουφέξης. «Στόχος του Υπουργείου είναι να βρουν εργασία όσοι δικαιούχοι είναι ικανοί να εργαστούν, ακριβώς γιατί επιθυμούμε να ενεργοποιήσουμε τον κόσμο και όχι να τους ασφαλίσουμε με ένα σίγουρο εισόδημα εφ’ όρου ζωής».

Υπάρχει σαφής υποχρέωση των δικαιούχων που μπορούν να εργαστούν, να εργαστούν. Σε οποιαδήποτε δουλειά προκύψει, δεν είναι θέμα επιλογής.

Και πώς επιτυγχάνεται αυτό; Πώς πείθεις κάποιον που παίρνει τόσα χρήματα κάθε μήνα, ακούραστα, να πάει να εργαστεί;

Δεν τίθεται θέμα να τον πείσουμε, το Υπουργείο κατά κάποιον τρόπο με τις νέες μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, τον εξαναγκάζει σε εργασία. Ξέρετε, πριν το ΕΕΕ, όταν για πολλά χρόνια υπήρχε το δημόσιο βοήθημα πολλές οικογένειες δημιουργήθηκαν και μεγάλωσαν με αυτό, μαθαίνοντας να παίρνουν, χωρίς να εργάζονται. Αυτή η νοοτροπία με τη μετάβαση στο ΕΕΕ και τις αλλαγές που επήλθαν, ήταν εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξει. Πλέον, σήμερα, ο κάθε δικαιούχος υποχρεούται να υπογράφει κάθε μήνα ως άνεργος. Εάν δεν το πράξει, λαμβάνει ειδοποίηση ότι αν σε 15 ημέρες δεν προχωρήσει σε εγγραφή τότε διαγράφεται από το σύστημα και παύει να είναι δικαιούχος. Αυτό είναι το ένα μέτρο. Ακολούθως, όσοι είναι γραμμένοι ως άνεργοι και λαμβάνουν το ΕΕΕ, πολύ συχνά λαμβάνουν από την αρμόδια υπηρεσία ενημερώσεις για interviews για διάφορες κενές θέσεις εργασίας που προκύπτουν, αν αρνηθούν, τότε και πάλι σταματούν να είναι δικαιούχοι. Η 3η περίπτωση είναι η αποτυχία εξεύρεσης εργασίας και τα προγράμματα κατάρτισης. Αν για παράδειγμα ένας δικαιούχος αδυνατεί να προσληφθεί σε μια εργασία, λόγω έλλειψης γνώσεων και δυνατοτήτων, τότε καλείται από το Υπουργείο να παρακολουθήσει τα ειδικά προγράμματα κατάρτισης που προσφέρει γι’ αυτό το σκοπό, ούτως ώστε να αποκτήσει τις ανάλογες ικανότητες. Αν και πάλι αρνηθεί να παρακολουθήσει το πρόγραμμα, τότε και πάλι παύει να είναι δικαιούχος του ΕΕΕ.

Υπάρχει σαφής υποχρέωση των δικαιούχων που μπορούν να εργαστούν, να εργαστούν. Σε οποιαδήποτε δουλειά προκύψει, δεν είναι θέμα επιλογής. Εδώ, να σημειώσουμε ότι από τις αρχές Οκτωβρίου, το Υπουργείο ξεκινά μια σειρά προγραμμάτων κατάρτισης για τους δικαιούχους του ΕΕΕ και θα καλύψει χιλιάδες άτομα, λήπτες βοηθήματος. Όλα τα πιο πάνω, τα αναφέρω για να γίνει κατανοητό ότι το Υπουργείο προσφέρει μεν τη βοήθεια που χρειάζονται οι λιγότερο προνομιούχοι πολίτες, εντούτοις σκοπό μας είναι να τους ενεργοποιήσουμε και όχι να τους καθηλώσουμε πάνω σε ένα καναπέ.

 

Τι γίνεται, όμως, με το ύψος του επιδόματος; Στη συγκεκριμένη αίτηση βλέπουμε ένα αρκετά μεγάλο ποσό, το οποίο ίσως να μην λαμβάνουν ακόμα και οικογένειες που δεν είναι δικαιούχοι.

Το ποσό που παίρνει ο κάθε δικαιούχος υπολογίζεται βάσει των αναγκών του και των αναγκών της οικογένειάς του. Υπολογίζουμε, δηλαδή, το κόστος διαβίωσης που χρειάζεται η κάθε οικογένεια ανάλογα με τα μέλη της και ακολούθως τα επιμέρους έξοδα όπως για παράδειγμα το ενοίκιο στέγασης. Όπως γίνεται ξεκάθαρο και από την επιστολή που έχετε μπροστά σας, τα ποσά είναι συγκεκριμένα για κάθε μέλος και για κάθε ανάγκη. Δεν υπάρχει πλαφόν στο ύψος του επιδόματος, εάν με ρωτάτε αυτό. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και εξετάζεται διαφορετικά. Ξέρετε πόσες οικογένειες Κυπρίων με 10 ή περισσότερα παιδιά είναι ενταγμένες στο ΕΕΕ και μπορεί να παίρνουν μηνιαίως πολλά χρήματα, αλλά είναι τόσα όσα χρειάζονται για να ζήσουν αξιοπρεπώς;

 

Κατά καιρούς ασκείται έντονη κριτική για τα επιδόματα που δίνονται σε αλλοδαπούς. Τελικά, όντως οι «ξένοι» επωφελούνται εις βάρος των Κυπρίων που έχουν ανάγκη;

Αυτό είναι ίσως μια από τις μεγαλύτερες παραπληροφορήσεις που κυκλοφορούν σε σχέση με το ΕΕΕ. Για να είναι κάποιος δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να είναι νόμιμος κάτοικος Κύπρου. Κριτήριο το οποίο θεωρείται δεδομένο για τους Κύπριους πολίτες (σ.σ Ε/Λ, ΤΚ), άρα δεν εξετάζεται. Οι αλλοδαποί πρέπει να διαμένουν και να εργάζονται τουλάχιστον για πέντε χρόνια στην Κύπρο, για να έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης. Εξ αιτίας αυτού του κριτηρίου, εξαιρέθηκαν πολλοί και Ευρωπαίοι αλλά και πολίτες τρίτων χωρών που πριν, επί δημόσιου βοηθήματος, πιθανόν να λάμβαναν κάποιο επίδομα.

Τώρα, όσον αφορά τους πρόσφυγες πολιτικού ασύλου, η ειδοποιός διαφορά από προηγούμενα επιδόματα, είναι ότι πλέον δικαιούνται να κάνουν αίτηση μόνο όσοι αναγνωριστούν από τη δημοκρατία ως πολιτικοί πρόσφυγες και όχι όλοι όσοι έκαναν αίτηση για πολιτικό άσυλο. Αυτή είναι η μόνη περίπτωση αλλοδαπών από τρίτες χώρες που δικαιούνται. Κανείς άλλος. Ο αριθμός, μάλιστα, των δικαιούχων σήμερα ανέρχεται μόλις στα 1000 άτομα. Τα υπόλοιπα κριτήρια δεν διαφοροποιούνται για κανέναν πολίτη, ισχύουν για όλους τα ίδια.

 

Θα ήθελα να κλείσω με μια ερώτηση κλισέ, η οποία όμως για πολλούς ακόμα προφανώς δεν είναι ξεκάθαρη η απάντηση. Ποιοι δικαιούνται να κάνουν αίτηση για το ΕΕΕ;

Είναι πολλές οι διατάξεις και δεν μπορώ να τις αναλύσω εδώ. Αλλιώς εξετάζουμε την περίπτωση ατόμων με αναπηρία, διαφορετικά ενός ανήλικου παιδιού και με άλλο τρόπο μιας ας πούμε φυσιολογικής οικογένειας, που τα μέλη της μπορούν να εργαστούν. Θα πάρουμε την 3η περίπτωση και θα σας αναφέρω επιγραμματικά τα κριτήρια. Όσον αφορά την ακίνητη περιουσία, δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100.000 ευρώ επιπλέον της πρώτης κατοικίας. Αν, τώρα, η περιουσία αυτή είναι δεσμευμένη από την τράπεζα με κάποιο τρόπο και δεν μπορεί να αξιοποιηθεί, τότε το όριο επεκτείνεται έως τις 200.000.

Σε καταθέσεις, τα δεδομένα αλλάζουν. Το όριο είναι μέχρι 5.000 ευρώ και για κάθε πρόσθετο μέλος της οικογένειας ανεβαίνει ακόμη 1000 ευρώ. Τέλος, είναι το εισόδημα που έχει η οικογένεια. Όταν γίνει η αίτηση, υπολογίζουμε τα έσοδα της οικογένειας σύμφωνα πάντα με το απαιτούμενο κόστος ζωής. Αν είναι λιγότερα, τότε το ΕΕΕ έρχεται να συμπληρώσει το εισόδημα που υπολείπεται. Εδώ, να διευκρινίσουμε ότι δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν ολόκληρο το εισόδημα, εάν αυτό προέρχεται από εργασία. Υπολογίζουμε μικρότερο ποσό, γιατί επιθυμούμε κάποιος που εργάζεται να φέρνει περισσότερα στο σπίτι, από κάποιον που δεν εργάζεται, ούτως ώστε να έχει κίνητρο να συνεχίσει να το κάνει.