Την γνώρισα σε ένα συνέδριο που είχε θέμα τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων γυναικών στην Κύπρο και κυρίως τον ρατσισμό που βιώνουν από άλλες γυναίκες. Η Lissa Jataas καθόταν στο βάθος, πάνω σε ένα τραπέζι που ήταν ακουμπισμένο στον τοίχο, παρακολουθώντας τη συζήτηση με μεγάλη προσήλωση. «Ως μετανάστρια στην Κύπρο και δη από τις Φιλιππίνες, έχω βιώσει σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και έχω καταγράψει πολλές ιστορίες κακοποίησης γυναικών από τη χώρα μου που εργάζονται στην Κύπρο. Είναι τρομακτικό αυτό που συμβαίνει τόσο σε σχέση με το trafficking όσο και σε σχέση με τον ρατσισμό, κυρίως τον σεξουαλικό», ήταν αυτά που είπε όταν ζήτησε το λόγο για να παρέμβει στην συζήτηση, για να καταλήξει ευχαριστώντας τους διοργανωτές που κάνουν τέτοιες δράσεις και δίνουν βήμα και λόγο σε άτομα που υπό άλλες συνθήκες θα κρύβονταν.

Μόνο το γεγονός ότι είμαστε από αυτές τις χώρες για κάποιους είναι κόκκινο πανί, πόσω μάλλον όταν μάθουν ότι κάποια από εμάς είναι λεσβία.

Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του να είσαι από άλλη χώρα, να είσαι ομοφυλόφιλος και να ζεις στην Κύπρο;

Το να είσαι οικονομικός μετανάστης σε μια χώρα που δεν είναι ιδιαίτερα φιλική με άτομα που κατάγονται από χώρες όπως η δική μου, είναι από μόνο του πρόβλημα. Μας λείπει το σπίτι μας, η πατρίδα μας και είναι βασικό για εμάς να νιώθουμε την Κύπρο ως σπίτι μας. Δεν θα σου διαχωρίσω όμως τα προβλήματα και τις δυσκολίες με βάσει τις διάφορες κατηγορίες. Θεωρώ πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε σπίτια για παράδειγμα, δεν διαφέρουν από τα προβλήματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, ή το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης ή αυτό της κρίσης των καυσίμων. Το θέμα εντοπίζεται στην προβολή αυτών των προβλημάτων. Σίγουρα, ένα άτομο που εργάζεται ως οικιακή βοηθός σ’ ένα σπίτι δύσκολα θα βγει και να μιλήσει ανοιχτά για όλα όσα βιώνει, αφού φοβάται. Σπάνια δημοσιεύονται ιστορίες για κακοποίηση γυναικών που εργάζονται σε σπίτια. Η λύση δεν είναι άλλη λοιπόν από τη δημοσιότητα. Μιλήστε ανοιχτά, μη φοβηθείτε. Πείτε για το πρόβλημα όπου μπορείτε, ζητήστε βοήθεια. Υπάρχουν πολλές νομοθεσίες και έχουν πολλές εφαρμογές.

Εσένα σου έτυχαν τέτοιου είδους συμπεριφορές;

Σε όλες μας έχει τύχει. Τόσο εγώ όσο και η πλειοψηφία των συμπατριωτών μου βίωσαν διάφορα είδη κακοποίησης, ειδικά τον πρώτο χρόνο που ήρθαμε στην Κύπρο.

Τόσο εγώ όσο και η πλειοψηφία των συμπατριωτών μου βίωσαν διάφορα είδη κακοποίησης, ειδικά τον πρώτο χρόνο που ήρθαμε στην Κύπρο.

Το γεγονός ότι είσαι πρόεδρος της Λεσβιακής Κοινότητας Φιλιππινέζων Κύπρου και ενεργή ακτιβίστρια σου προκαλεί επιπλέον προβλήματα;

Νομίζω η απάντηση είναι δεδομένη. Μόνο το γεγονός ότι είμαστε από αυτές τις χώρες για κάποιους είναι κόκκινο πανί, πόσω μάλλον όταν μάθουν ότι κάποια από εμάς είναι λεσβία. Υπάρχουν πολλές εργαζόμενες από τις Φιλιππίνες που είναι λεσβίες και πίστεψέ με, δεχόμαστε ακόμη περισσότερες απειλές και εκφοβισμούς από τους ντόπιους. Και το γεγονός ότι κατά καιρούς διοργανώνονται διάφορες ενημερωτικές εκδηλώσεις είναι μεν θετικό, εντούτοις όσο το κράτος αδρανεί και δεν παίρνει θέση, δεν μπορεί αλλάζει κάτι.

Στο συνέδριο «The Future is Lesbian», μεταξύ άλλων αναφέρθηκες και στις δύσκολες συνθήκες που βιώνουν πολλές γυναίκες από τις Φιλιππίνες που έρχονται στην Κύπρο. Για την κακομεταχείριση, τη σεξουαλική κακοποίηση, τη φτώχεια, το trafficking και τον γενικότερο εξευτελισμό της προσωπικότητάς τους. Σε τι βαθμό συμβαίνουν αυτά τα περιστατικά;

Δεν ξέρω ποια ιστορία να αναφέρω πρώτη όταν ανασύρω στη μνήμη μου περιπτώσεις γυναικών που έρχονται στην Κύπρο για να εργαστούν από τις Φιλιππίνες, τη Σρι Λάνκα, το Νεπάλ ή το Βιετνάμ ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον γι’ αυτές και τις οικογένειές τους, που βρίσκονται πίσω στην πατρίδα. Κανείς δεν θέλει να βρίσκεται μακριά από την οικογένειά του και είναι πραγματικά δύσκολο για όλους εμάς που αναγκαζόμαστε να το κάνουμε. Δεν έχουμε όμως επιλογή. Η αλήθεια είναι ότι από τα τέλη της δεκαετίας του 90’ που η Κύπρος δέχεται εργατικό προσωπικό από τις χώρες που προανέφερα, δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης, βιασμών και trafficking. Ίσως γιατί όταν και άμα γίνονταν τέτοιες καταγγελίες στην Αστυνομία, κανείς δεν λάμβανε στα σοβαρά τις κοπέλες, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις φρόντιζαν να καλύπτουν τις καταγγελίες.

Πολλές φορές μάλιστα μας έλεγαν ότι ήταν απασχολημένοι με πιο σοβαρά θέματα και δεν μπορούσαν να ασχοληθούν.

Μπορεί να μην είμαστε Κύπριες, εντούτοις συνεισφέρουμε κι εμείς στην κυπριακή οικονομία. Ζούμε και εργαζόμαστε εδώ και οφείλουν να μας φέρονται όπως και όλων των άλλων πολιτών της Δημοκρατίας. Κυρίως, να μας φέρονται ανθρώπινα. Αγαπάμε τη δουλειά μας και οι υπηρεσίες που προσφέρουμε είναι εξαιρετικά απαιτητικές. Δεν είναι απλό να φροντίζεις ένα παιδί με ειδικές ανάγκες, ούτε να βρίσκεσαι συνεχώς στο πλευρό ενός ανήμπορου ηλικιωμένου. Το να σου εμπιστεύεται κάποιος τα δικά του, αγαπημένα πρόσωπα, είναι μεγάλη ευθύνη.

Αυτοί ήταν και οι λόγοι που δημιουργήσατε την οργάνωση LGBT Philipinas;

Και αυτοί. Σαφώς θέλαμε κι εμείς με τη σειρά μας να έχουμε μια οργανωμένη κοινότητα η οποία θα ασχολείται με τα προβλήματα γυναικών από τρίτες χώρες και θα τους παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας. Πριν 4 χρόνια λοιπόν δημιουργήθηκε το «OBRERAS Empowered» και το LGBT Philipinas ουσιαστικά βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του.

Είμαστε μια ομάδα που προσφέρει στήριξη σε συναδέλφους από τις Φιλιππίνες, αλλά και άτομα άλλων τρίτων χωρών που εργάζονται στην Κύπρο. Λόγω όμως περιορισμένου χρόνου, καταφέρνουμε να μαζευόμαστε μόνο Κυριακές, αλλά ευτυχώς με τη βοήθεια των social media έχουμε τη δυνατότητα να επικοινωνούμε και να μοιραζόμαστε σκέψεις και συμβουλές όποτε αυτό χρειάζεται.

Μπορεί να μην είμαστε Κύπριες, εντούτοις συνεισφέρουμε κι εμείς στην κυπριακή οικονομία. Οφείλουν να μας φέρονται όπως και όλων των άλλων πολιτών της Δημοκρατίας.

Ως ομάδα, συμμετέχετε στο Cyprus Pride;

Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Συμμετέχουμε ενεργά από την πρώτη κιόλας παρέλαση, μέχρι και την τελευταία που πραγματοποιήθηκε το 2017. Η ομάδα μας είναι ενεργό μέλος των εκδηλώσεων.

Ποια είναι η σχέση σας με την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα Κύπρου;

Με την ACCEPT Κύπρου, διατηρούμε μία πολύ καλή σχέση, αφού στην ουσία ξεκινήσαμε μαζί την ακτιβιστική μας δράση και αναπολώ αυτές τις πρώτες ημέρες. Πραγματικά θαυμάζω όλες τις γυναίκες και τους άνδρες που συμμετέχουν στην ACCEPT Κύπρου, όπως και όλους όσοι συμμετέχουν στην ομάδα LGBTI Philippines, επειδή γνωρίζω πόσο δύσκολο και απαιτητικό είναι να προσπαθείς να μεταδώσεις την αγάπη και την αποδοχή σε ένα κόσμο που τρέφεται από διάφορα κακά συναισθήματα.

Η αγάπη είναι μία καθολική υποχρέωση που αφορά όλους μας, άσχετα από το χρώμα, τη φυλή και τα πιστεύω. Αν αναλογιστώ το τι συμβαίνει πίσω στη χώρα μου, ξέρω πολύ καλά πόσο δύσκολη είναι η επιβίωση εκεί αφού το να ομολογήσεις ότι είσαι gay, αυτόματα σε αποκλείει από τα πάντα και φυσικά όλη σου η οικογένεια σε απορρίπτει και σε διώχνει. Για να καταλάβεις ούτε ότι έχουμε φίλους gay μπορούμε να ομολογήσουμε αφού και αυτό θεωρείται εξαιρετικά προσβλητικό.

Μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα; Να γίνουν καλύτερα;

Αν κατανοήσουμε ότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους και με προσωπικότητες και όχι με άψυχα αντικείμενα, ναι τα πράγματα θα αλλάξουν. Αλλά το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στους ‘άλλους’ κι εμείς οι ίδιοι πρέπει να μάθουμε ότι έχουμε δικαιώματα και να τα διεκδικούμε. Να σταματήσουμε να κρυβόμαστε. Και αυτό δεν αφορά μόνο τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, αλλά και την κάθε γυναίκα ξεχωριστά και τον κάθε εργαζόμενο και όλους. Χρειάζεται επιπλέον ενημέρωση και εκπαίδευση, αλλά και δημοσιότητα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Μόνο έτσι ίσως καταφέρουμε την αλλαγή.