Η Άντρια, 18 ετών, η Αντιγόνη, 16 και η Άντρη, 17, από το Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου, είναι η μισή ομάδα που μαζί με αντίστοιχο αριθμό μαθητριών από το Γυμνάσιο Κοκκινοχωρίων, βραβεύθηκαν από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας πριν δύο χρόνια για την εργασία που έκαναν πάνω στο περιβάλλον με βάση το Κοινό Λεξικό της Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής Διαλέκτου των Ιάκωβου Χατζηπιερή και Ορχάν Καπατάς, το οποίο ο Ε/κ συγγραφέας και μελετητής δώρισε στις βιβλιοθήκες των Λυκείων και Τεχνικών Σχολών.

Πίσω από κάθε λέξη κρύβεται μια κοινή ιστορία, μια κοινή αναπαράσταση, ένα κοινό νόημα και ένας κοινός τρόπος επικοινωνίας.

Η Άντρια, η Αντιγόνη και η Άντρη ήταν την Τρίτη παρούσες στην εκδήλωση παρουσίασης του λεξικού που τις βοήθησε στη μελέτη των κοινών λέξεων στα φυτά, τα ζώα και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο περιβάλλον, όπως και ο ένας εκ των τριών καθηγητών που επέβλεπαν την εργασία των μαθητριών. Η ιδέα ήταν της καθηγήτριας βιολογίας Άννας Σεργίου και συνέβαλαν η φιλόλογος Στέλλα Γεωργίου και ο τουρκολόγος τότε στο Γυμνάσιο - Λύκειο Ριζοκαρπάσου, Δήμος Αναστασίου.

«Το περιβάλλον είναι ένας χώρος όπου ζούμε καθημερινά Ε/κ και Τ/κ. Στα κατεχόμενα σήμερα, αλλά και παλαιότερα, εργάζονταν μαζί. Ο παππούς μου δούλευε με Τ/κ στο μεταλλείο του Μιτσερού, είχαν κοινά εργαλεία, χρησιμοποιούσαν κοινές λέξεις για τα ζώα του χωριού, για τη φύση», δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο κ. Αναστασίου εκφράζοντας την έκπληξη αλλά και την τιμή που αισθάνθηκαν όταν η εργασία αυτή βραβεύθηκε από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

Το λεξικό των Χατζηπιερή και Καπατάς ήταν η βάση γι’ αυτή την εργασία, όπως εξήγησε, καθώς από αυτό πήραν όλες τις λέξεις που χρειάστηκαν στις κατηγορίες, τις οποίες μελέτησαν, ενώ τα πρακτικά εμπόδια υπερπηδήθηκαν με την τεχνολογία. Οι μαθήτριες αντάλλαξαν και επισκέψεις στα σχολεία.

Ποια είναι η αγαπημένη σας λέξη από όλες όσες συναντήσατε, ρωτήθηκαν οι  μαθήτριες από το Ριζοκάρπασο. Την απάντηση έδωσε η μεγαλύτερη ηλικιακά, η Άντρια, για να συμφωνήσουν μαζί της και οι άλλες δύο, «ο κουρκουτάς». Η ιδέα ήταν των καθηγητών αλλά συνέβαλαν και οι ίδιες, ανέφεραν οι μαθήτριες που δήλωσαν ότι έμαθαν νέες λέξεις μέσα από αυτή την εργασία αλλά και την ετυμολογία των λέξεων που ήδη χρησιμοποιούν, «που είναι οι περισσότερες».

Ο Ε/κ συγγραφέας Ιάκωβος Χατζηπιερής, ο οποίος ήταν παρών στην εκδήλωση, ανέφερε: «Λειτουργεί και ως κανάλι για περαιτέρω δημιουργία, πίσω από κάθε λέξη κρύβεται μια κοινή ιστορία, μια κοινή αναπαράσταση, ένα κοινό νόημα και ένας κοινός τρόπος επικοινωνίας».

Μετά από πρόταση της Υπάτης Αρμοστείας Εθνικών Μειονοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, αποφασίστηκε η ανάρτηση της ηλεκτρονικής μορφής του λεξικού σε συγκεκριμένη ιστοσελίδα αλλά και σε εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα και ταμπλέτες.

Αντικείμενο της μελέτης είναι η ιστορική και ετυμολογική διερεύνηση 3.425 κοινών λέξεων της ε/κ και τ/κ διαλέκτου, πρόσθεσε για το λεξικό που διανοίγει -όπως σημείωσε- ορίζοντες για ποικίλες εργασίες στο γνωστικό αντικείμενο της γλώσσας.

Το λεξικό έχει κινήσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας στα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου, της Ελλάδας αλλά και στο εξωτερικό, ανέφερε προσθέτοντας ότι μετά από πρόταση της Υπάτης Αρμοστείας Εθνικών Μειονοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, αποφασίστηκε η ανάρτηση της ηλεκτρονικής μορφής του λεξικού σε συγκεκριμένη ιστοσελίδα αλλά και σε εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα και ταμπλέτες.

Ο κ. Χατζηπιερής είπε ότι η σημερινή είναι η πρώτη επίσημη παρουσίαση του λεξικού με τη συμβολή της πολιτείας και ευχήθηκε όπως στην επόμενη δωρεά, που προτίθεται να κάνει, θα συμβάλλει και το Υπουργείο Παιδείας, ώστε το λεξικό να προωθηθεί και να προστεθεί στις συλλογές όλων ανεξαιρέτως των υπολοίπων σχολικών βιβλιοθηκών.