Επιμέλεια: Χριστιάνα Κλεάνθους

 

Με αφορμή την αυξημένη ρύπανση που επικρατεί στην ατμόσφαιρα και τα υψηλά ποσοστά σκόνης που χωρίς υπερβολή, μας έχουν πνίξει, το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας έκανε μια ανάρτηση στην οποία εξηγεί αναλυτικά το τι είναι τα αιωρούμενα σωματίδια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα και κατ’ επέκταση στον αέρα που αναπνέουμε, πώς δημιουργούνται και ποιος είναι ο βαθμός επικινδυνότητάς τους. 

 

Πόσο συμβάλλει ο ανθρώπινος παράγοντας στη δημιουργία αυτών των αιωρούμενων σωματιδίων; 

Τα Α.Σ. παράγονται από ανθρωπογενείς και φυσικές δραστηριότητες, και δύνανται να περιέχουν διάφορες οργανικές και ανόργανες ενώσεις, ενώ μπορεί να περιλαμβάνουν και βιολογικούς παράγοντες όπως αερομεταφερόμενη γύρη. Τα Α.Σ. ανθρωπογενούς προέλευσης παράγονται κυρίως από διαδικασίες καύσης και από μηχανικές διεργασίες, και συνδέονται άμεσα με εκπομπές από την κυκλοφορία και βιομηχανικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση των Α.Σ. φυσικής προέλευσης, βασικός παράγοντας επίδρασης για την Κύπρο είναι η σκόνη της Σαχάρας, ενώ τα σταγονίδια θαλασσινού νερού δύνανται επίσης να συμβάλλουν στα επίπεδα σωματιδίων στον αέρα.

 

Διάβασε κι αυτό: Πόσο επικίνδυνη είναι η σκόνη που αναπνέουμε; [ρωτήσαμε και μάθαμε]



 

Τι είναι τελικά αυτά τα σωματίδια; 

Ο ρύπος που ονομάζουμε Αιωρούμενα Σωματίδια (Α.Σ.) είναι ουσιαστικά ένα μείγμα στερεών και υγρών σωματιδίων με διαφορετικές διαστάσεις. Παρά το γεγονός ότι δεν πρόκειται για σφαιρικά σωματίδια αλλά για συσσωματώματα ακανόνιστου σχήματος, η μέση διάμετρός τους (που επιστημονικά ονομάζεται αεροδυναμική διάμετρος) τα κατατάσσει ως ακολούθως: 

Αυτά που έχουν μέση διάμετρο μικρότερη ή ίση των 10 μm (μία ανθρώπινη τρίχα έχει μέση διάμετρο 50-60 μm, δηλαδή 50-60 εκατομμυριοστά του μέτρου). Περιλαμβάνουν όλα τα σωματίδια μικρότερης διαμέτρου, και περιληπτικά αναφέρονται ως ΑΣ10. Πρόκειται για σωματίδια που κατακάθονται στη γη σχετικά γρήγορα λόγω του βάρους τους. Χωρίζονται σε υποκατηγορίες, ως ακολούθως:

Αυτά που έχουν διάμετρο μεταξύ 2.5 μm και 10μm (ονομάζονται συνήθως αδρά ή χονδρόκοκκα εισπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια).

Αυτά που έχουν διάμετρο κάτω των 2.5 μm (ονομάζονται συνήθως λεπτά ή λεπτόκοκκα αναπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια). Περιλαμβάνουν όλα τα σωματίδια μικρότερης διαμέτρου, και περιληπτικά αναφέρονται ως ΑΣ2.5 και παραμένουν στην ατμόσφαιρα περισσότερο από τα ΑΣ10. Αυτά που έχουν διάμετρο μικρότερη από 1μm (ονομάζονται υπέρλεπτα).

 

Μπορεί να σ΄ ενδιαφέρει κι αυτό...>>>Με τόση σκόνη είναι λογικό τα παιδιά να βγαίνουν στην αυλή του σχολείου;

Δημιουργούμε τελικά μόνοι μας κάποιες από τις ασθένειες που μας ταλαιπωρούν συχνά;

Τα Α.Σ. εναποτίθενται κυρίως στους πνεύμονες και με την πάροδο του χρόνου επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην υγεία. Η υπερβολική και μακροχρόνια έκθεση στα Α.Σ. συμβάλλει στη δημιουργία χρόνιων αναπνευστικών προβλημάτων σε ενήλικες και παιδιά, δύναται να επιδεινώσει καταστάσεις άσθματος, και μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για αρρυθμίες, καρδιακή ανακοπή και πρόωρο θάνατο.

Διάφορες μελέτες συνδέουν τα επίπεδα των Α.Σ. με τις αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία και ειδικά στο τμήμα πρώτων βοηθειών. Τα παιδιά, τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή έχουν καρδιολογικά προβλήματα και οι ηλικιωμένοι είναι οι ομάδες του πληθυσμού που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην έκθεση σε ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις Α.Σ. στην ατμόσφαιρα. Όσο πιο μικρά είναι τα σωματίδια τόσο μεγαλύτερη η επικινδυνότητά τους (λόγω του βάθους διείσδυσης στο αναπνευστικό μας σύστημα), η οποία πάντως εξαρτάται και από τη σύστασή τους. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι τα Α.Σ. που προέρχονται από την κυκλοφορία έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση προβλημάτων αναπνοής σε παιδιά, ενώ σχετίζονται με τη συχνότητα εμφάνισης άσθματος.

 

Η ζωή στην πόλη τελικά έχει και τα αρνητικά της

Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που ζουν για μακρύ χρονικό διάστημα (έτη) σε περιοχές που παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης Α.Σ., χαρακτηρίζονται από αυξημένη συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων υγείας, όπως η μειωμένη λειτουργία των πνευμόνων και η ανάπτυξη χρόνιας βρογχίτιδας. Συγκεντρώσεις Α.Σ. (ιδιαίτερα των λεγόμενων λεπτών, δηλαδή των ΑΣ2.5), όπως αυτές που συναντούμε σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες έχουν συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου των πνευμόνων και ακόμη και πρόωρο θάνατο.

*Η κεντρική φωτογραφία είναι από τη Λευκωσία, σήμερα το πρωί (6/3) από την Ευτυχία Ανδρέου