Φωτογραφίες: Χάρης Νικολάου
Ίσως όμως να ξέρεις τον Κουφαλίζαυρο, ή τουλάχιστον αυτή ο ονομασία να εξηγεί καλύτερα αυτό που αναφέρουμε στον τίτλο.
Ο Ευμήκης ή Χαρτζιάς ή Κουφαλίζαυρος, είναι η μεγαλύτερη σαύρα που ζει στην Κύπρο και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 60 cm (δεν το λες και λίγο για σαύρα).
Όπως διαβάζουμε σε σχετικό κείμενο της ιστοσελίδας του Ερπετολογικού Κέντρου Κύπρου, η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει 1.560 είδη και αποτελεί την μεγαλύτερη οικογένεια σαυρών.
Αντιπρόσωποι της εντοπίζονται σε όλο τον πλανήτη με εξαίρεση την ήπειρο της Ανταρκτικής ενώ παρουσιάζουν εντυπωσιακή ποικιλομορφία, τόσο στο μέγεθος (από 2 – 35cm), όσο και στη μορφολογία και τη συμπεριφορά. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της οικογένειας είναι τα υποπλασμένα άκρα, η απουσία ευδιάκριτου λαιμού, η λεία επιφάνεια δέρματος και η επικαλυπτόμενες πυκνά διατεταγμένες φολίδες. Λόγω την υποπλασμένων άκρων η κίνηση των ατόμων μοιάζει περισσότερο με κίνηση φιδιού παρά με τυπικής σαύρας.
Τα άκρα απουσιάζουν τελείως από μερικούς αντιπροσώπους της οικογένειας. Στην Κύπρο εντοπίζονται τέσσερεις αντιπρόσωποι της οικογένειας αυτής, ο Αβλέφαρος, το Λιακόνι, η Βυζάστρα και ο Ευμήκης.
Ο Ευμήκης, είναι μια μεσαίου μεγέθους σαύρα το οποίο φτάνει έως και τα 50cm σε μήκος μαζί με την ουρά. Λεία γυαλιστερή πλάτη με ενιαίο γκριζοκάστανο χρώμα και ωχρόλευκη κοιλιά. Στις πλευρές του σώματος εντοπίζεται μια λεπτή έντονη πορτοκαλιά λωρίδα που επεκτείνεται από την κεφαλή μέχρι την ουρά.
Τη συγκεκριμένη σαύρα μπορείς να την εντοπίσεις κυρίως σε ανοικτές εκτάσεις μεσογειακής μακίας βλάστησης ή σε περιοχές με φρύγανα. Τρέφεται κυρίως με χερσαία ασπόνδυλα όπως αράχνες, έντομα και σαλιγκάρια και αναπαράγεται κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού γεννώντας από 6 μέχρι 20 αυγά.
Ο Κουφαλίζαυρος θεωρείται σπάνιο είδος σαύρας και προστατεύεται από την Σύμβαση της Βέρνης.