Το καρπούζι, ως κατ’ εξοχήν καλοκαιρινό φρούτο, κάνει την εμφάνισή του αρχές Ιουνίου, όπου και οι συνθήκες είναι κατάλληλες για να ωριμάσει και να ψηθεί σωστά. Ωστόσο, φέτος παρατηρήσαμε ότι το αγαπημένο φρούτο έκανε early coming out, με τους πλανόδιους πωλητές να έχουν ήδη γεμίσει τους πάγκους και τα αυτοκίνητά τους, από τον Απρίλη κιόλας, με μεγάλα, πράσινα καρπούζια, έτοιμα για κατανάλωση.

Μία εικόνα που μας δημιούργησε απορίες και αμφιβολίες, ειδικά έχοντας κατά νου τα τελευταία ευρήματα των Υγειονομικών Υπηρεσιών και του Τμήματος Γεωργίας, τα οποία αρχές Απριλίου εντόπισαν σε φράουλες (διάβασε σχετικά ΕΔΩ) και ντομάτες κυπριακής παραγωγής, ποσότητες βιοκτόνου, φάρμακο το οποίο περιέχει τη δραστική τοξική ουσία χλωρφεναπίρ, η οποία δεν ενδείκνυται για φυτά και χρησιμοποιείται σε ψεκασμούς υποστατικών για καταπολέμηση εντόμων.

Πόσο απίθανο, λοιπόν, είναι κάτι παρόμοιο να συμβαίνει και με την πρόωρη παραγωγή καρπουζιών στην Κύπρο;

Αρχικά, επικοινωνήσαμε με τον αρμόδιο των Υγειονομικών Υπηρεσιών, ο οποίος μας ανέφερε πως οι έλεγχοι για τα καρπούζια είναι προγραμματισμένοι και θα ξεκινήσουν σύντομα, ωστόσο δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής κάποια αναφορά από το Τμήμα Γεωργίας, το οποίο είναι το κατ’ εξοχήν αρμόδιο τμήμα που ελέγχει τους παραγωγούς.

Στην συνέχεια, μιλήσαμε με τον κύριο Μάριο Αδαμίδη, Ανώτερο Λειτουργό του Τμήματος Γεωργίας, ο οποίος μας έδωσε τις απαντήσεις που ψάχναμε.

Όπως αναφέρει στη CITY ο κύριος Αδαμίδης, υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους κάποιος μπορεί να επιταχύνει την παραγωγή οποιουδήποτε φρούτου ή λαχανικού, όπως και αυτή των καρπουζιών. Ο ένας, που αφορά τα καρπούζια στα οποία αναφερόμαστε σήμερα, είναι μία γεωργική πρακτική που χρησιμοποιείται αρκετά και έχει να κάνει με την υπό κάλυψη καλλιέργεια καρπουζιών η οποία δημιουργεί υψηλότερες από την εποχή θερμοκρασίες, άρα και γρηγορότερη ανάπτυξή τους.

«Αν αυτό είναι ασφαλές; Θα μπορούσα να πω ότι είναι τόσο ασφαλές όσο και τα αγγουράκια και οι ντομάτες, που πλέον τρώμε ολόχρονα. Παρόλα αυτά, μπορώ να σας πω ότι ίσως να είναι και ασφαλέστερη πρακτική, αφού αν υπολογίσουμε ότι ο σπόρος φυτεύεται αρκετά νωρίτερα, τα καρπούζια αναπτύσσονται σε περίοδο που έχουμε λιγότερα ζιζάνια και έντομα, άρα με αυτό τον τρόπο μειώνεται και η ανάγκη καταπολέμησής τους με φάρμακα και ψεκασμούς», αναφέρει ο κος Αδαμίδης.

 

 Το Τμήμα Γεωργίας δεσμεύει τα αγροτεμάχια των παραγωγών για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα, έως ότου καθαρίσει από τα τοξικά το χώμα.

Ο δεύτερος τρόπος πρόωρης ανάπτυξής των καρπουζιών, συνεχίζει, είναι ο εμβολιασμός με ορμόνες. «Στο πλαίσιο των δειγματοληπτικών ελέγχων που κάνουμε, έχουμε στη διάθεσή μας δείγμα από καρπούζια, πεπόνια, ντομάτες, και φράουλες, ενώ συνεργαζόμαστε στενά με τις υγειονομικές υπηρεσίες οι οποίες έχουν την ευθύνη ελέγχου της λιανικής αγοράς, σε αντίθεση με το Τμήμα Γεωργίας που ελέγχει τον παραγωγό, το χωράφι δηλαδή. Βάσει αυτών των δειγμάτων, όπως ήδη ξέρετε, οι Υπηρεσίες εντόπισαν μη θεμιτή χρήση φυτοφαρμάκων στην παραγωγή φράουλας και ντομάτας σε περιοχές της Λάρνακας και της Ελ. Αμμοχώστου, περιστατικά τα οποία έχουν καταγγελθεί, δημοσιοποιηθεί και φυσικά βρίσκονται υπό την εποπτεία μας. Για τα καρπούζια, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμη εντοπιστεί, άρα δεν μπορούμε να δαιμονοποιήσουμε την πρόωρη παραγωγή τους χωρίς αποδείξεις. Οι έλεγχοι που γίνονται όμως είναι αρκετά τακτικοί, άρα εάν εντοπιστεί κάτι μεμπτό φυσικά και θα δημοσιοποιηθεί και θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα».

Στο ερώτημα, γιατί δεν κατονομάζονται οι παραγωγοί που παρανομούν, ο κύριος Αδαμίδης δήλωσε πως το γεγονός και μόνο ότι αναφέρονται οι περιοχές που εντοπίζονται αυτές οι παρανομίες, αλλά και το γεγονός ότι το Τμήμα Γεωργίας δεσμεύει τα αγροτεμάχια των παραγωγών για ένα διάστημα αρκετά μεγάλο, έως ότου καθαρίσει από τα τοξικά το χώμα, είναι αρκετή τιμωρία για τον παραγωγό, ο οποίος επί της ουσίας δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί την περιουσία του εμπορικά. «Το name and shame, είναι περιττό σε αυτή την περίπτωση. Άλλωστε η Κύπρος είναι μικρή και σίγουρα όσοι προμηθεύονταν προϊόντα απ’ αυτούς τους παραγωγούς, γνωρίζουν ποιοι είναι και τι έκαναν. Παρόλα αυτά πρέπει να αναφέρουμε ότι η νομική υπηρεσία εξετάζει ήδη την περίπτωση δημοσιοποίησης ονομάτων παραγωγών που παρανομούν».

 

Αυτό που θα μπορούσαμε όλοι να κάνουμε ως καταναλωτές, είναι να φροντίζουμε να τρώμε μία ποικιλία φρούτων, σε μικρές ποσότητες για να είναι λιγότερη η έκθεση στον κίνδυνο,

Εκτός, όμως, από τη δέσμευση του αγροτεμαχίου του παραγωγού, οι ποινές για χρήση μη αδειοδοτημένων ουσιών σε φρούτα και λαχανικά δεν σταματούν εκεί αφού το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει είτε δύο χρόνια φυλάκιση, είτε 15 χιλιάδες ευρώ πρόστιμο, είτε εάν η υπόθεση κλείσει εξώδικα, να επιβληθεί πρόστιμο έως και 2000 χιλιάδες ευρώ.

Πώς μπορεί όμως να προστατευτεί ο καταναλωτής;

Σίγουρα δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη φόρμουλα και φυσικά οι υπηρεσίες δεν μπορούν να ελέγχουν το 100% της παραγωγής. Αυτό που θα μπορούσαμε όλοι να κάνουμε ως καταναλωτές, είναι να φροντίζουμε να τρώμε μία ποικιλία φρούτων, σε μικρές ποσότητες για να είναι λιγότερη η έκθεση στον κίνδυνο, εάν υποθέσουμε ότι κάποιο από αυτά τα προϊόντα είναι προβληματικό. Επίσης, ιδανικό θα ήταν εάν μπορούσαμε να είχαμε άμεση και προσωπική επαφή με τον παραγωγό, ούτως ώστε να αναπτυχθεί μία σχέση εμπιστοσύνης.

 

Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, παρότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.

Οι ουσίες αυτές που βρήκατε στις ντομάτες και στις φράουλες τι μπορεί να προκαλέσουν εάν τις καταναλώσουμε;

Από τίποτα, μέχρι πόνους στο έντερο και άλλες στομαχικές δυσλειτουργίες. Εξαρτάται πάντα από την ποσότητα που θα καταναλώσει κάποιος.

Μπορεί ο Κύπριος καταναλωτής να νιώθει ασφαλής;

Καθημερινά, γίνονται έλεγχοι και δειγματοληψίες για χρήση μη αδειοδοτημένων και απαγορευμένων ουσιών και φυτοφαρμάκων. Οι Υπηρεσίες είναι επί ποδός και ό,τι εντοπίζουμε αμέσως καταγγέλλεται και λαμβάνονται μέτρα, όπως αυτά που προανέφερα. Μπορώ να πω με σιγουριά ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, παρότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Μπορούμε λοιπόν να νιώθουμε ασφαλείς, αφού υπάρχει κάποιος που ελέγχει συστηματικά και επεμβαίνει άμεσα και δραστικά στην απαλοιφή τέτοιων περιστατικών. Όπως όμως ανέφερα και πριν, το να ελέγχουμε όλη την παραγωγή στο 100% δεν είναι εφικτό, γι’ αυτό επιβάλλεται και η συμβολή των καταναλωτών. Αν εντοπίσετε κάτι χαλασμένο ή αλλοιωμένο στην αγορά, μην το πετάξετε απλά και στη συνέχεια να κάνετε ένα post στο Facebook γι’ αυτό. Καλέστε είτε το Τμήμα Γεωργίας είτε τις Υγειονομικές Υπηρεσίες και αναφέρετέ το για να μπορεί να γίνει έλεγχος και να αποσυρθεί από την αγορά.