Έχω Θέμα
Άντε, εσύ πότε θα γίνεις μάνα;
12 Κύπριες -λίγο πριν και λίγο μετά τα 30- απαντούν στην πιο εκνευριστική και ενοχλητική ερώτηση που δέχονται από συγγενείς, φίλους, γνωστούς και άγνωστους.
Από τη δημοσιογραφική ομάδα της CITY
Για τις γυναίκες –στην πατριαρχική κοινωνία που ζούμε- ο χρόνος λειτουργούσε μονίμως ως εχθρός. Τελείωσες το σχολείο, τις σπουδές, άντε και ένα μεταπτυχιακό, βρήκες δουλειά, τι μένει; Μα φυσικά ένα καλό παιδί, ο γάμος και τα τέκνα. Αν, δε, βρίσκεσαι κοντά στην ηλικία των 30, που αν έχεις κάνει όλα τα προηγούμενα κάπου εκεί θα είσαι, και δεν έχεις προχωρήσει τουλάχιστον σε «λόγιασμα», τότε συγγενείς, γονείς και φίλοι αρχίζουν να σε βομβαρδίζουν με ερωτήσεις του τύπου «Πότε θα κάνεις παιδιά;» ή «Άντε, πότε θα παντρευτείς να κάνεις τη δική σου οικογένεια, μπήκες ήδη στα 30. Δεν σου μένουν και πολλά χρόνια».
Άλλωστε η λογική ότι μία γυναίκα καταξιώνεται μόνο μέσα από το ρόλο της ως μάνας και συζύγου, υπάρχει βαθιά ριζωμένη μέσα μας, έστω κι αν ζούμε στο 2018, έστω κι αν πολλές γυναίκες σήμερα πολύ απλά δεν θέλουν αυτού του είδους την καταξίωση, έστω και αν το γεγονός της τεκνοποίησης ή της αποκατάστασης ενός ανθρώπου δεν αφορά κανέναν άλλον, πέραν του ιδίου.
Το «Εσύ, πότε θα γίνεις μάνα», εκτός από ενοχλητικό είναι και άκρως αδιάκριτο, αγενές και όχι, δεν αποτελεί καλό θέμα για συζήτηση.
12 Κύπριες που έρχονται αντιμέτωπες κάθε τόσο με αυτή την ερώτηση, σχολιάζουν στη CITY πώς νιώθουν κάθε φορά, αλλά και τι απαντούν σε όσους ενδιαφέρονται να μάθουν.
«Το πρόβλημα δεν το έχω εγώ, αλλά εκείνος που ρωτάει»
Μαρίνα Μιλτή, 29
Είναι πολύ αδιάκριτη ερώτηση και στην αρχή ένιωθα ότι με έφερνε σε δύσκολη θέση. Πλέον θεωρώ ότι αυτός που έχει το «πρόβλημα» είναι εκείνος που σε ρωτά και όχι εσύ που καλείσαι να απαντήσεις. Νομίζω με την απάντησή μου (Όποτε θέλω) δεν δίνω περιθώρια για περαιτέρω συζήτηση επί του θέματος!
«Πρέπει να καταλάβουν ότι δεν είναι όλες οι γυναίκες για γάμο και παιδιά»
Ειρήνη Παπακώστα, 32
Αρχικά θέλω να σπάσω ό,τι βρω μπροστά μου. Δεν γίνεται για όλες τις γυναίκες ο στόχος ζωής τους να είναι πρώτα ο γάμος και μετά η οικογένεια. Όχι, δεν είναι όλες οι γυναίκες φτιαγμένες για γάμους και παιδιά, κάποιες θέλουν καριέρα και ελευθερία κινήσεων. Καλώς ή κακώς, όμως, δεν μπορούμε πάντα να λέμε αυτό που σκεφτόμαστε, έτσι μετά από το σκηνικό που διαδραματίστηκε στο μυαλό μου, με εμένα να σπάω ότι βρω μπροστά μου, η απάντηση συνήθως είναι όταν βρεθεί ένα καλό παιδί και νιώσω σίγουρη μαζί του.
«Δεν αφήνω να με επηρεάσουν οι ανησυχίες των άλλων για μένα, έχω τις δικές μου»
Τάνια Νεοκλέους, 32
Στα τριάντα σου νιώσε περήφανη που κατάφερες κάτι σπουδαίο στη δουλειά σου. Γύρισε στο σπίτι με τα πόδια μετά από ένα μαγευτικό λάιβ. Ξύπνησε σε μια παραλία που ανακάλυψες τυχαία. Πες, σ’ αγαπώ και να το εννοείς. Ταξίδεψε μόνη σου. Ξεκίνησε μαθήματα πάνω σε κάτι που αγαπάς. Ανάλαβε την ευθύνη της απερισκεψίας των 20s σου. Διαφώνησε με τον καλύτερό σου φίλο και γίνε πραγματική φίλη πρώτα με τον εαυτό σου. Βρες ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος και μίλα μαζί του. Αναγνώρισε το comfort zone σου και ξεφορτώσου το μια για πάντα. Κοιτάξου στον καθρέφτη και αγάπησε το πρόσωπο που βλέπεις. Αν μετά απ’ αυτά εξακολουθείς να πιστεύεις ότι η ευτυχία μετριέται στα τετραγωνικά του φανταστικού (στην κυριολεξία) σπιτιού που θα χτίσεις με τον τέλειο μπαμπά των τριών πανέμορφων και πιο έξυπνων στον κόσμο παιδιών σου, το μόνο που θα καταφέρεις είναι να συντηρείς τη ματαιοδοξία σου. Αν, όμως, λες ότι έχεις καταφέρει να ξεπεράσεις τις δικές σου ανησυχίες, τότε γιατί αφήνεις να σε επηρεάζουν αυτές που έχουν για σένα οι «άλλοι»; Ε;
«Όλα θα γίνουν στην ώρα τους, όταν νιώσω έτοιμη»
Ελεονώρα Σταυρινού, 31
Μετά την κατάκτηση του διδακτορικού μου, και καθώς απολάμβανα ένα εορταστικό γεύμα με τους γονείς μου, έρχεται το τυπικό «άτε κόρη μου, τωρά να έβρεις τζαι ένα καλό παιδί να παντρευτείς να κάμεις τζαι εσύ οικογένεια». Η σημαντική αυτή καταξίωση έρχεται να ακυρωθεί, επειδή ακόμη δεν ‘πέτυχες’ αυτά που πρέπει ως γυναίκα μέχρι τα 30 σου. Και εκείνη ακριβώς την στιγμή κατάλαβα πόσο λάθος είναι αυτό, και ότι το πρόβλημα δεν ήταν δικό μου, αλλά των υπολοίπων. Εγώ λέω, μην αφήσεις την κοινωνία να σου καθορίσει τα ‘πρέπει΄ και τα ‘μη’ της ζωής σου. Βάλε μόνη τους στόχους σου, όποιοι και να είναι αυτοί- σπουδές, καριέρα, σχέση, οικογένεια- και πάλεψε να τους πετύχεις! Και όλα θα γίνουν στην ώρα τους, εάν και εφόσον νιώσεις εσύ έτοιμη.
«Θα κάνω παιδί όταν θέλω και είμαι έτοιμη»
Μαρία Κυριάκου, 30
Είμαι από τις γυναίκες που πάντα ήθελαν παιδιά και ακόμα θέλω, Θα κάνω όμως παιδί όταν θέλω εγώ και όταν είμαι εγώ έτοιμη. Εξάλλου έχω ήδη ένα τριχωτό παιδί .. και αυτή είναι η απάντησή μου προς τους αδιάκριτους.
«Είναι μία υπενθύμιση ότι η γυναίκα στην κυπριακή κοινωνία είναι επιτυχημένη μόνο όταν είναι σύζυγος και μαμά»
Κατερίνα Αντωνίου, 29
Λίγο πριν τα 30, μετρώ κι εγώ αναρίθμητες φορές που μου έχει γίνει η συγκεκριμένη ερώτηση. Πάντα από στενά μου πρόσωπα και, ευτυχώς στην περίπτωσή μου, πάντα καλοπροαίρετα. Δεν παύει όμως η συγκεκριμένη ερώτηση να είναι μια υπενθύμιση ότι μια γυναίκα στην κυπριακή κοινωνία του σήμερα θεωρείται πιο πετυχημένη και ολοκληρωμένη εάν εκπληρώσει τους ρόλους «σύζυγος» και «μαμά». Αυτό γίνεται – πολλές φορές ασυνείδητα από τους φίλους και συγγενείς – ένας μοχλός πίεσης για γυναίκες που επιλέγουν να απέχουν από τον έγγαμο βίο και τη μητρότητα, για γυναίκες που έχουν άλλες προτεραιότητες, ή ακόμα χειρότερα για γυναίκες και ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας. Το σημαντικό είναι η κάθε γυναίκα να κάνει τις επιλογές που θα κάνουν την ίδια να νιώθει πιο ευτυχισμένη και ολοκληρωμένη, ανεξάρτητα από την πίεση των ερωτήσεων.
«Θα γίνω μάνα όταν, όταν εγώ το επιθυμώ», απαντώ και τελειώνει η συζήτηση.
Άντρη Τυρίμου, 30
«Μου προκαλεί εκνευρισμό και φυσικά απαντώ αναλόγως»
Εύη Σοφοκλέους, 29 ετών
Λοιπόν, όπως προαναφέρει το κείμενο, είναι τουλάχιστον εκνευριστικό και αγενές. Ελπίζω στο μέλλον, όταν ακούω την περί ης ο λόγος ερώτηση, να σταματήσω να ενοχλούμαι. Προσωπικά, μου προκαλεί εκνευρισμό και, δυστυχώς, έχω την επιθυμία να εξηγώ στον κάθε ένα που κάνει αυτή την ερώτηση, όποιος και να είναι, ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να πράξει ότι θεωρεί ο ίδιος καλύτερο για τον εαυτό του και δεν χρειάζεται να γίνονται τέτοιους είδους συζητήσεις στις μέρες μας.
Πολλοί θεωρούν ότι είναι μια ερώτηση κατάλληλη για κοινωνική συζήτηση, αλλά δεν είναι. Δυστυχώς πολλοί είναι αυτοί που γίνονται αδιάκριτοι κάνοντας αυτή την ερώτηση, είτε στενοί συγγενείς, είτε γνωστοί, ακόμα και άγνωστοι στην ουρά του σουπερμάρκετ. Αρχίζει με ένα «από πού είσαι» και καταλήγει στο «ε, τώρα στα 30 πρέπει να παντρευτείς και να κάνεις οικογένεια». Και, εντάξει, για μένα είναι ξεκάθαρο ότι τα παιδιά δεν είναι προτεραιότητά μου αυτή τη στιγμή, εντούτοις, μία γυναίκα που είναι στα 30 της και προσπαθεί να αποκτήσει παιδί και έχει κάποιες δυσκολίες ή μπορεί να έχει αποβολές, αυτή η φαινομενικά απλή ερώτηση μπορεί να είναι ένα μαχαίρι στην καρδιά. Και καλό θα ήταν να αντιληφθεί ό καθένας μας ότι οι κοινωνικές συζητήσεις ξεκινούν και σταματούν στα κοινωνικά θέματα και δεν πρέπει να υπεισέρχονται σε αυστηρά προσωπικά θέματα.
«Σιγά, σιγά, δεν βιάζομαι είμαι μικρή ακόμα»
Μίνα Χρυσάνθου, 26
Τη φράση «και στα δικά σου» την έχω ακούσει τόσες πολλές φορές σε κυπριακούς γάμους που κάποτε την ακούω ακόμη και στα όνειρά μου. Όμως μπορώ να πω πως έχω αποκτηνωθεί πλέον και δεν με ενοχλεί, σε σημείο που έχω πάντα έτοιμη την απάντηση, «σιγά σιγά, δεν βιάζομαι, είμαι μικρή ακόμα», αν και έχω μεγαλώσει η αλήθεια, αλλά σημαντικό είναι πως ακόμη νιώθω μικρή για τέτοιες δεσμεύσεις.
Από την άλλη η χειρότερη ερώτηση που μπορεί να κάνει κάποιος σε μια γυναίκα είναι «πότε θα κάνεις κι εσύ κανένα παιδί;» Είναι η στιγμή που θα σε διαλύσουν με σχόλια αγενή για το πόσο άσχημα και μοναχικά νιώθεις που δεν έχεις φέρει στον κόσμο παιδιά. Πάντα αναρωτιέμαι «πού ξέρεις πως δεν έχω προσπαθήσει; Ή πού ξέρεις πως μπορώ να μείνω έγκυος;» Μπαίνεις στη διαδικασία να αμύνεσαι και να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου, προσπαθώντας να εξηγήσεις γιατί δεν έχεις φέρει στον κόσμο παιδιά. Υπάρχουν όμως και χειρότερα, να σε ρωτάνε «πόσο μηνών είσαι;» και να μην είσαι καν έγκυος (εύχομαι να μην μου τύχει ποτέ αυτό).
«Φροντίζ ω να απαντώ αναλόγως και σε όποιον αρέσει»
Δήμητρα Γεωργίου, 29
Η ερώτηση έπαψε να με ενοχλεί από κάποιο σημείο και μετά. Η απάντηση «Όταν μεγαλώσω αρκετά.», προκαλεί γέλιο, αμηχανία κάποιες φορές, όπως και να ‘χει όμως στις περισσότερες περιπτώσεις αφήνει τη συζήτηση ως εκεί. Αυτό που με βγάζει έξω από τα ρούχα μου, είναι να συνεχίζεται η συζήτηση και να ακούω ακραίες απαρχαιωμένες απόψεις, πως η γυναίκα πρέπει να γίνεται μάνα μέχρι τα 30, λες και όσες έγιναν μετά τα 40 αποτελούν ένα μεγάλο θαύμα.
Πως η θέση της είναι στην κουζίνα και πως ο ρόλος της σε μια οικογένεια είναι να περιποιείται όλα τα μέλη της, μέχρι να κλείσει τα μάτια της και να την κάνει για τον άλλον κόσμο. Δεν αντέχω επίσης ν’ ακούω πως αυτός είναι και ο βασικός στόχος μιας γυναίκας στην γη, σε συνδυασμό πάντα με τον γάμο. Δεν είμαι από τα άτομα που ξέρουν ή …. θέλουν να κρύβουν τα συναισθήματά τους. Έτσι σε τέτοιες περιπτώσεις φροντίζω να εκφράζω καθαρά την άποψή μου και σε όποιον αρέσει!
«Δεν είναι κάτι που ακούω συχνά…»
Στέλλα Γεωργίου, 29
Η αλήθεια είναι πως σπάνια έχω γίνει δέκτης τέτοιου είδους ερωτήσεων για παιδιά, οικογένεια κλπ. Η μόνη που έχει τον καημό περισσότερο απ’ όλους είναι η γιαγιά μου, νομίζω, χωρίς ωστόσο να γίνεται πιεστική! Και κάποιες φορές κάποιοι φίλοι μου (παντρεμένοι) αλλά το κάνουν με χιουμοριστικό τρόπο και γελάμε.
Θέλω να πιστεύω πως ακόμα δεν έχω μπει σε αυτή τη διαδικασία να σκέφτομαι τόσο μακροπρόθεσμα, ούτε να αγχώνομαι για τέτοιου είδους καταστάσεις, γιατί δεν θεωρώ πως τα 30 (πλην ένα) που είμαι, δεν είναι και το τέλος του κόσμου. Οπότε το μόνο ρολόι που ακούω καθημερινά να χτυπά είναι το ξυπνητήρι για δουλειά. Το βιολογικό ακόμα είναι στο αθόρυβο!
«Δεν νιώθω περίεργα, το καταλαβαίνω»
Ιωάννα Μιχαήλ, 28
Εξαρτάται από τις προτεραιότητες και τους στόχους που βάζει ο κάθε ένας στη ζωή του σε προσωπικό αλλά και επαγγελματικό επίπεδο. Δεν νιώθω περίεργα όταν με ρωτάνε κάτι τέτοιο γιατί είναι κάτι που το σκέφτομαι κι εγώ. Συνήθως εξηγώ ότι ο λόγος που δεν προχωρώ σε κάτι τέτοιο είναι κυρίως η έλλειψη οικονομικής άνεσης, που επιβάλλεται όταν θέλεις να κάνεις οικογένεια. Τα χρήματα που παίρνω αυτή τη στιγμή μάλλον είναι ανασταλτικός παράγοντας στη δημιουργία οικογένειας.