Από την απόφαση της Μεγάλης Βρετανίας για αποχώρηση της από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εντεύθεν, καθημερινά φτάνουν στα αυτιά μας ένα σωρό -καταστροφικά κυρίως- σενάρια για το πόσο άσχημα θα γίνουν τα πράγματα, για την επερχόμενη κατάρρευση της ΕΕ και για το πώς θα επηρεαστεί η Κύπρος από όλο αυτό το ντόμινο των εξελίξεων, με την κοινή γνώμη να βρίσκεται πελαγωμένη μη ξέροντας πώς να αντιδράσει.

Η αλήθεια είναι πως το τοπίο εξακολουθεί να είναι ακόμη θολό, καθώς η Μεγάλη Βρετανία δεν έχει καταλήξει σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την μετά Brexit εποχή, γεγονός που δυσχεραίνει τα πράγματα. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, του «άτακτου Brexit» το οποίο αναμένεται στις 30 Μαρτίου, υπάρχουν κάποιες δικλείδες ασφαλείας που έχουν καθοριστεί μεταξύ κρατών, ούτως ώστε να μην μείνει εκτεθειμένος κανείς.

Αλλαγές σαφώς και θα υπάρξουν, είτε επιτευχθεί συμφωνία είτε όχι, παρόλα αυτά τα πράγματα σε πρώτη ανάγνωση δεν είναι τόσο άσχημα όσο φαντάζουν.

Η CITY επικοινώνησε με την Βρετανική Ύπατη Αρμοστεία στην Κύπρο και τους ζητήσαμε να μας απαντήσουν σε 9 καθημερινές απορίες που μας απασχολούν σε σχέση με το BREXIT.

Οι πολίτες της ΕΕ θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στα ωφελήματα και τις υπηρεσίες που απολαμβάνουν και τώρα υπό τους ίδιους σχεδόν όρους. 

Βρετανοί στρατιώτες κάνουν βόλτα στην παραλία των Φοινικούδων στη Λάρνακα

Τι σημαίνει το να φύγει η Μεγάλη Βρετανία από την ΕΕ, τόσο για την ίδια τη χώρα όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Θα αλλάξει κάτι επί της ουσίας ή η αλλαγή θα ισχύσει περισσότερο στα χαρτιά;

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει και μετά την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 29 Μαρτίου, πλήρως αφοσιωμένο στη διατήρηση και ενίσχυση των σχέσεων του με την Κύπρο και τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Μπορεί να αποχωρούμε από την ΕΕ αλλά δεν εγκαταλείπουμε την Ευρώπη. Έχουμε πλούσιους ιστορικούς, εμπορικούς, θεσμικούς και διαπροσωπικούς δεσμούς, οι οποίοι θα επιτρέψουν στη σχέση μας να συνεχίσει να αναπτύσσεται μετά το Brexit. Θέλουμε να είμαστε ο ισχυρότερος φίλος και εταίρος σας όπως και η ΕΕ, και επιθυμούμε ΗΒ και ΕΕ να ευημερούν ο ένας δίπλα στον άλλο. Αυτή η συνεργασία είναι σημαντική. Όσο προχωρούμε, βλέπουμε κοινές προκλήσεις και ευκαιρίες όπως για παράδειγμα η κλιματική αλλαγή, η προστασία του διεθνούς εμπορίου, η τρομοκρατία, η μετανάστευση και η προστασία του διεθνούς δικαίου. Η Βρετανία πάντα υποστήριζε-και αυτό θα συνεχίσει να κάνει- τους φίλους και εταίρους της, υπερασπιζόμενη αυτές τις αξίες. Η απόφασή μας για αποχώρηση από την ΕΕ ουδόλως αναιρεί αυτή την μακροχρόνια αφοσίωση και προσβλέπουμε στο επόμενο κεφάλαιο της σχέσης μας με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Θα υπάρξουν φυσικά ορισμένες αλλαγές στον τρόπο που γίνονται σε κάποιους τομείς. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα φύγουμε από την ΕΕ και πως τα πράγματα θα παραμείνουν ακριβώς ως έχουν. Το τι ακριβώς θα αλλάξει όμως, εξαρτάται από το είδος του Brexit στο οποίο θα καταλήξουμε.

Παρόλο που δεν επιθυμούμε και δεν αναμένουμε μη συμφωνημένη έξοδο, οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε για παν ενδεχόμενο

Με τους Κύπριους που ζουν και εργάζονται στη Βρετανία τα τελευταία χρόνια ως Ευρωπαίοι πολίτες, πώς θα διαφοροποιηθούν τα δεδομένα;

Ήμασταν πάντα ξεκάθαροι ως προς την εκτίμηση μας για τις συνεισφορές των πολιτών της ΕΕ στις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές ζυμώσεις στο ΗΒ. Το πολιτικό έγγραφο για τα δικαιώματα των πολιτών που δημοσιεύτηκε στις 6/12/2018 (EU citizens in the UK and UK nationals in the EU policy paper), διασαφηνίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στα ωφελήματα και τις υπηρεσίες που απολαμβάνουν και τώρα υπό τους ίδιους σχεδόν όρους. Οι Κύπριοι που κατοικούν ήδη στο ΗΒ έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν αίτηση για το Σχέδιο Ρύθμισης ΕΕ (EU Settlement Scheme) για να παραμείνουν στο ΗΒ. Το Σχέδιο ανοίγει στις 30 Μαρτίου. Περισσότερες λεπτομέρειες διαθέσιμες εδώ. 

Σε ένα συμφωνημένο Brexit, οι άνθρωποι που ζουν και εργάζονται στις Βάσεις δεν θα διαπιστώσουν αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Η συμφωνία δεν αλλάζει ποσώς την αφοσίωση του ΗΒ στις Βάσεις ή στη διατήρηση της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης η οποία αποτελεί το θεμέλιο των νέων ρυθμίσεων.

Προβληματισμό προκαλεί και το τι μέλλει γενέσθαι με τους υφιστάμενους Κύπριους φοιτητές στη Βρετανία και κυρίως με όσους επιθυμούν να σπουδάσουν σε αγγλικά πανεπιστήμια στο μέλλον.

Το ΗΒ επιθυμεί να παραμείνει ελκυστικός προορισμός σπουδών για τους εξυπνότερους και καλύτερους ξένους φοιτητές και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει λόγω Brexit. Με περισσότερα παγκοσμίου κλάσης πανεπιστήμια από οποιαδήποτε άλλη χώρα, θέλουμε το ΗΒ να διατηρήσει την ελκυστικότητά του ως σπουδαστικός προορισμός. Οι εκπαιδευτικοί δεσμοί μεταξύ του ΗΒ και Κύπρου ήταν ανέκαθεν ισχυροί και εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι έτσι θα παραμείνουν ή και θα αναπτυχθούν περαιτέρω στο μέλλον. Το ΗΒ ήταν προορισμός επιλογής των Κυπρίων φοιτητών για δεκαετίες: σε οποιαδήποτε στιγμή, περισσότερο από 1% του κυπριακού πληθυσμού (μεταξύ 9,000 και 10,000) βρίσκονται στο ΗΒ ως φοιτητές. Τον Ιούλιο του 2018, η κυβέρνηση του ΗΒ ανακοίνωσε ότι οι πολίτες της ΕΕ (περιλαμβανομένων των Κυπρίων) που αρχίζουν σπουδές την ακαδημαϊκή χρονιά 2019/20 θα συνεχίσουν να δικαιούνται μειωμένα δίδακτρα (home fee status) για όλη τη διάρκεια του προγράμματός τους. Αυτό σημαίνει ότι οι Κύπριοι φοιτητές θα πληρώνουν τα ίδια δίδακτρα με τους Βρετανούς συμφοιτητές τους. Οι Κύπριοι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές θα δικαιούνται επίσης πρόσβαση σε δανειακή υποστήριξη για τη διάρκεια του προγράμματός τους στην ίδια βάση που ισχύει σήμερα.

Πανεπιστήμιο του Brighton

Στην Κύπρο υπάρχουν δύο κυρίαρχες βρετανικές βάσεις. Μετά το Brexit ενδέχεται να επηρεαστεί το υφιστάμενο καθεστώς μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Βρετανίας; Θα προκύψει κάποια νέα συμφωνία ή θα παραμείνουν ως έχουν τα πράγματα;

Οι βρετανικές Κυρίαρχες Βάσεις στην Κύπρο συνεισφέρουν ζωτικά στην εθνική ασφάλεια του ΗΒ, αλλά και στην περιφερειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Εκφράζουμε ικανοποίηση που μετά από εποικοδομητική συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Κύπρο καταλήξαμε σε συμφωνία για τις ρυθμίσεις που πρέπει να εφαρμοστούν στη λειτουργία των Βάσεων μετά την αποχώρηση του ΗΒ από την ΕΕ. Οι ρυθμίσεις αυτές σέβονται τις μακρές διεθνείς δεσμεύσεις μας σχετικά με τις Βάσεις, προστατεύουν τα συμφέροντα των Κυπρίων που ζουν ή εργάζονται στις Βάσεις και διασφαλίζουν τη συνεχή ομαλή λειτουργία των στρατιωτικών βάσεων του ΗΒ. Για να είμαστε σαφείς, σε ένα συμφωνημένο Brexit, οι άνθρωποι που ζουν και εργάζονται στις Βάσεις δεν θα διαπιστώσουν αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Η συμφωνία δεν αλλάζει ποσώς την αφοσίωση του ΗΒ στις Βάσεις ή στη διατήρηση της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης η οποία αποτελεί το θεμέλιο των νέων ρυθμίσεων.

Σε περίπτωση μη συμφωνημένης εξόδου, είμαστε πεπεισμένοι ότι μπορούμε να καταλήξουμε σε παρόμοιες ρυθμίσεις με τους Κύπριους εταίρους μας. Και οι δυο μας έχουμε στόχο μην επηρεαστεί η καθημερινότητα όσων ζουν και εργάζονται στα εδάφη των Βάσεων.

Οι πολίτες της ΕΕ που σκοπεύουν να μείνουν περισσότερο από τρεις μήνες στο ΗΒ, μετά τις 29 Μαρτίου, σε μη συμφωνημένη έξοδο, θα χρειάζονται προσωρινή άδεια παραμονής.

Το ίδιο ισχύει και για τους Βρετανούς που ζουν στην Κύπρο;

Από την αρχή της διαδικασίας, η Πρωθυπουργός περιέγραψε τα δικαιώματα των πολιτών ως την μεγαλύτερη προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις. Η κυπριακή κυβέρνηση εξέδωσε έναν περιεκτικό οδηγό για την εξασφάλιση του δικαιώματος διαμονής των Βρετανών στην Κύπρο, σύμφωνα με τη Συμφωνία Αποχώρησης. Το έγγραφο αυτό είναι διαθέσιμο στον Οδηγό μας για την Κύπρο (Living in Cyprus) https://www.gov.uk/guidance/living-in-cyprus. Σε περίπτωση που ΗΒ και ΕΕ καταλήξουν σε συμφωνία, κάτι που παραμένει προτεραιότητα της Βρετανικής Κυβέρνησης, τα δικαιώματα των Βρετανών που ζουν στην Κύπρο θα εξασφαλιστούν και οι ζωές τους θα παραμείνουν εν πολλοίς ως έχουν. Παρόλο που δεν επιθυμούμε και δεν αναμένουμε μη συμφωνημένη έξοδο, οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε για παν ενδεχόμενο: είμαστε σε επικοινωνία με την κυπριακή κυβέρνηση για να εξασφαλίσουμε ότι οι Βρετανοί που έχουν κάνει την Κύπρο το σπίτι τους θα μπορούν να συνεχίσουν να ζουν, να εργάζονται και να σπουδάζουν εδώ στο μέλλον, όπως το πράττουν και τώρα.

Βάση Ακρωτηρίου / AP, Πέτρος Καρατζιάς

Το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε στα τέλη Ιανουαρίου οδηγίες για ταξιδιωτικές θεωρήσεις που ενδεχομένως να χρειάζονται οι πολίτες της ΕΕ για είσοδο στο ΗΒ μετά το Brexit. Μπορείτε να μας εξηγήσετε πότε θα χρειάζονται αυτές οι θεωρήσεις;

Η Πρωθυπουργός ήταν πάντα σαφής ότι με την αποχώρησή μας από την ΕΕ η ελεύθερη διακίνηση τερματίζεται, είτε με συμφωνία είτε χωρίς. Σε μια συμφωνημένη έξοδο, κατά τη διάρκεια της περιόδου προσαρμογής (δηλαδή από τις 30 Μαρτίου 2019 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020) οι πολίτες θα μπορούν να ζουν, να εργάζονται και να ταξιδεύουν στην ΕΕ εν πολλοίς όπως το κάνουν και τώρα. Σε περίπτωση μη συμφωνημένης εξόδου, οι πολίτες της ΕΕ θα μπορούν να εισέρχονται στο ΗΒ για επίσκεψη, δουλειά ή σπουδές μετά τις 29 Μαρτίου χωρίς προϋπόθεση προσκόμισης οποιουδήποτε εγγράφου πέραν του διαβατηρίου ή της ταυτότητάς τους.  Οι πολίτες της ΕΕ που σκοπεύουν να μείνουν περισσότερο από τρεις μήνες στο ΗΒ, μετά τις 29 Μαρτίου, σε μη συμφωνημένη έξοδο, θα χρειάζονται προσωρινή άδεια παραμονής. Περισσότερες λεπτομέρειες για την Ευρωπαϊκή Προσωρινή Άδεια Παραμονής (European Temporary Leave to Remain) εδώ.

Το ΗΒ είναι και θα παραμείνει ένα εμπορικό κράτος παγκοσμίου εμβέλειας.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για το roaming και τις ευρωπαϊκές χρεώσεις κλήσεων, θα τερματιστεί με τα νέα δεδομένα;

Αν υπάρξει συμφωνία μεταξύ του ΗΒ και της ΕΕ, οι ενιαίες χρεώσεις roaming θα συνεχιστούν για την περίοδο προσαρμογής, δηλαδή από τις 30 Μαρτίου 2019 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Μετά την περίοδο προσαρμογής οι ρυθμίσεις για το roaming, περιλαμβανομένων των πρόσθετων επιβαρύνσεων, θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για τη Μελλοντική Οικονομική Σχέση μεταξύ του ΗΒ και της ΕΕ. Σε περίπτωση αποχώρησης χωρίς συμφωνία, το κόστος που θα δικαιούνται να χρεώνουν οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας από την ΕΕ στους αντίστοιχους του ΗΒ για τις υπηρεσίες roaming δεν θα ρυθμίζεται μετά τον Μάρτιο. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει εγγύηση για μη πληρωμή πρόσθετων χρεώσεων roaming για τους πελάτες τηλεφωνικών εταιρειών στο ΗΒ που θα ταξιδεύουν στην ΕΕ. Περισσότερες πληροφορίες εδώ. 

Υπάρχει μια φημολογία ότι αρκετές πολυεθνικές εταιρείες που σκέφτονται να εγκαταλείψουν τη Βρετανία, βολιδοσκοπούν την Κύπρο ως νέα έδρα τους. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Μετά την αποχώρηση του ΗΒ από την ΕΕ, η βρετανική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να ακολουθήσει το φιλόδοξο όραμά μας για μια παγκόσμια Βρετανία, το οποίο θα παρουσιάζει μια εξωστρεφή, φιλόξενη χώρα, φιλική προς το ελεύθερο εμπόριο η οποία να ηγείται στο παγκόσμιο πεδίο. Το ΗΒ είναι και θα παραμείνει ένα εμπορικό κράτος παγκοσμίου εμβέλειας. Είμαστε η έκτη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο, ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας, ο κορυφαίος προορισμός για επενδύσεις στην Ευρώπη, βαθμολογούμαστε ως ένα από τα καλύτερα μέρη για το επιχειρείν και έχουμε απασχόληση στα υψηλότερα επίπεδα για περισσότερα από 40 χρόνια. Οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να εμπιστεύονται τη βρετανική οικονομία. Για παράδειγμα, στα τέλη του 2018, η Amazon ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει καινούρια γραφεία στο Μάντσεστερ και σχέδια για τη δημιουργία 1000 θέσεων εργασίας στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης σε όλο το ΗΒ, ενώ το Σίτυ του Λονδίνου συνεχίζει να προσελκύει επενδύσεις δισεκατομμυρίων - μια ψήφος εμπιστοσύνης στο μέλλον του ως κορυφαίος χρηματοπιστωτικός κόμβος στον κόσμο. Η σύγχρονη Βιομηχανική Στρατηγική του ΗΒ, η οποία περιγράφει μακροπρόθεσμο πλάνο για προετοιμασία και επενδύσεις στους τομείς που ενδυναμώνουν την οικονομία μας θα συνεχίσει να δημιουργεί ευκαιρίες για μας στο μέλλον.

Αυτή η σχέση (σσ Κύπρου - Βρετανίας) δεν κτίστηκε σε μια μέρα και δεν πρόκειται να τελειώσει στις 30 Μαρτίου. 

Το Brexit, τελικά, θα είναι καλό για την Κύπρο, κακό, ή αδιάφορο;

Σε όποιου είδους Brexit και αν καταλήξουμε, παραμένουμε βέβαιοι ότι η σχέση ΗΒ - Κύπρου θα πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο. Η διμερής μας σχέση είναι τέτοια, που λίγες χώρες μπορούν να αντιστοιχήσουν σε όρους δικτύου διαπροσωπικών, επιχειρηματικών, διοικητικών, πολιτιστικών και εκπαιδευτικών δεσμών που έχουμε αναπτύξει μέσα από τα χρόνια.

Γεγονός που αναγνώρισε και ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης περιγράφοντάς την ως μια «ιδιαίτερη σχέση», αντίστοιχη με αυτήν του ΗΒ με τις ΗΠΑ. Είμαστε σίγουροι ότι αυτή η βαθιά διαδραστικότητα μεταξύ μας, σε επίπεδο κυβέρνησης, διαπροσωπικών σχέσεων, εκπαιδευτικών δεσμών, θα αντέξει και θα προσαρμοστεί στο Brexit. Αυτή η σχέση (σσ Κύπρου - Βρετανίας) δεν κτίστηκε σε μια μέρα και δεν πρόκειται να τελειώσει στις 30 Μαρτίου.