Κεντρική φωτογραφία: Intimenews/Στεφάνου Στέλιος


Τρία χρόνια πριν, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, ο 95χρονος τότε Μανώλης Γλέζος εν μέσω βροχής, ύψωσε τη γροθιά του τιμώντας αυτούς που έπεσαν μαχόμενοι ενάντια στην Χούντα των Συνταγματαρχών. Ένας αληθινός αγωνιστής, που μέχρι το τέλος της ζωής τους δεν έπαψε στιγμή να πολεμά για τα ιδανικά και τα πιστεύω του. Ένα παγκόσμιο σύμβολο αντίστασης που με τις πράξεις του δεν ήταν απλώς μέρος της ιστορίας, ήταν ο ίδιος η νεότερη ιστορία της Ελλάδας.

Ο Μανώλης Γλέζος πέθανε χθες, 30 Μαρτίου 2020, σε ηλικία 97 ετών, αφήνοντας ως παρακαταθήκη στον ελληνισμό και τον υπόλοιπο κόσμο, το ίδιο του το όνομα.

Ο Μανώλης Γλέζος με τον Λάκη Σάντα (δεξιά). Τη νύχτα της 30ής προς την 31η Μαΐου, φοιτητές τότε, έκαναν την πρώτη πράξη αντίστασης στον κατακτητή, κατεβάζοντας τη χιτλερική σημαία από την Ακρόπολη.

Με τη μητέρα του, Μάχη, σε μια διακοπή της δίκης του στο Στρατοδικείο. Ακόμα και ο Αλμπέρ Καμύ είχε παρέμβει, στέλνοντας επιστολή στον τότε Πρωθυπουργό της ΕΡΕ Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Εμβληματική μορφή της Αριστεράς αλλά και της αντίστασης κατά των ναζί κατακτητών στη διάρκεια της κατοχής, ο Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στην Απείρανθο, το ορεινό χωριό της Νάξου, στις 9 Σεπτεμβρίου 1922, το οποίο και «προίκισε» με μια μοναδική συλλογή πετρωμάτων από όλον τον κόσμο (ήταν απαράμιλλη η αγάπη του για τη γεωλογία). Ένιωθε, από την άλλη, μισός Ναξιώτης και μισός Παριανός, με ιδιαίτερη αγάπη για την Πάρο, αφού από εκεί καταγόταν η μητέρα του, Ανδρομάχη Ναυπλιώτου. Στην Πάρο, άλλωστε, συνήθιζε να περνά τα καλοκαίρια του τα τελευταία χρόνια. Ο πατέρας του, Νικόλαος Γλέζος ήταν δημόσιος υπάλληλος και δημοσιογράφος.

Συναγωνιστές και φίλοι, χαμογελαστοί και σιδηροδέσμιοι. Στα σκοτεινά χρόνια μετά τον Εμφύλιο, ο Μανώλης Γλέζος και ο Λεωνίδας Κύρκος οδηγούνται στο Τακτικό Στρατοδικείο Αθηνών.

Την ίδια εποχή, 1959, ως ήρωας του ελληνικού λαού, ο Μανώλης Γλέζος σε σοβιετικό γραμματόσημο.

Ως μαθητής ακόμη πρωτοστάτησε στη δημιουργία αντιφασιστικής ομάδας για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς αλλά κατά της δικτατορίας του Μεταξά. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής δίνει το «παρών» στην αντίσταση του λαού μας μέσα από τις τάξεις της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ, με αποτέλεσμα να υποστεί φυλακίσεις, βασανιστήρια και διώξεις.

Μάιος 1963. Μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη καταφθάνουν στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ όπου νοσηλεύεται βαρύτατα τραυματισμένος από τους παρακρατικούς ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης.

Σεπτέμβριος 1984. Σε συνεδρίαση της ολομελείας του Ευρωκοινοβουλίου.

Με τον εμβληματικό ηγέτη των Παλαιστινίων Γιάσερ Αραφάτ τη δεκαετία του 1980.

Η πλέον τολμηρή ενέργεια ήταν εκείνη της νύχτας της 30ής προς την 31η Μαΐου 1941, όταν μαζί με τον Απόστολο Σάντα, σκαρφάλωσαν στα βράχια της Ακρόπολης, κατέβασαν από εκεί το μισητό σύμβολο του κατακτητή, τη σβάστικα, με μοναδικά τους «όπλα», ένα φαναράκι και ένα σουγιά. Και οι δύο έφηβοι έχουν περιγράψει σε κατοπινές συνεντεύξεις τους πώς ανέβηκαν, πού κρύφτηκαν αμέσως μετά (στις σπηλιές του Βράχου που είναι ταυτισμένος με το ιδανικό της Δημοκρατίας), πώς έκρυψαν στον κόρφο τους ένα κομμάτι από τη σημαία... Η θέα της σημαίας που λείπει από τον ιστό, προκαλεί την επομένη εκνευρισμό στον κατακτητή, δίνει κουράγιο στον κατακτημένο αλλά αδούλωτο λαό της Αθήνας και όλης της Ελλάδας. Η ποινή, ερήμην σε θάνατο.

Με τον Λάκη Σάντα και τον κορυφαίο αρχαιολόγο Μανώλη Ανδρόνικο τη δεκαετία του 1980 στην Ακρόπολη.

Επιστροφή στο Ευρωκοινοβούλιο το 2014.

Στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951, παρότι φυλακισμένος, εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ. Ξεκινά απεργία πείνας, με αίτημα την αποφυλάκιση των δέκα εξόριστων εκλεγμένων βουλευτών της ΕΔΑ. Σταμάτησε την απεργία πείνας τη 12η ημέρα, με την απελευθέρωση κάποιων από αυτούς. Ακολουθεί η δίκη για «εσχάτη προδοσία» το 1958, ενώ στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961 εξελέγη και πάλι βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν στη φυλακή

Μια συγκλονιστική φωτογραφία. 17 Νοεμβρίου 2017. Υπό καταρρακτώδη βροχή και ενώ όλοι τρέχουν να καλυφθούν, ο 95ετής Γλέζος, υψώνει τη γροθιά του στο μνημείο των αγωνιστών του Πολυτεχνείου.

Ο Μ. Γλέζος δεν ήθελε να τον αποκαλούν «ήρωα», για εκείνον ήρωας ήταν ο μικρότερος αδελφός του, Νίκος, που εκτελέσθηκε από τους Γερμανούς στην Καισαριανή το Μάιο του '44, αφήνοντας πίσω του το εξής σημείωμα για τη μάνα τους: «Αγαπητή μητέρα σας φιλώ, χαιρετισμούς, σήμερα πάω για εκτέλεση. Πάω. Πέφτοντας για τον ελληνικό λαό». Ήταν ένας καημός μέσα του ο πρόωρος χαμός του αγαπημένου του Νίκου, ένας καημός για τον οποίον σπάνια τον άκουγες να μιλά.

Η τελευταία, ίσως, δημόσια παρουσία-παρέμβαση του Μ. Γλέζου, ήταν στη δίκη της Χρυσής Αυγής, το 2018, όταν με τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ο Μανώλης Γλέζος πήγε και κάθισε στο πλευρό της μητέρας του, Μάγδας.