Άποψη
«Κάθε ανθρώπινη ζωή αξίζει την καλύτερη ιατρική φροντίδα»
Μέσω μίας επιστολής, η κα Άντρη Νικολαΐδου μιλά για την άσχημη εμπειρία που βίωσαν -οικογένεια και ασθενής- στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, όταν ο πατέρας της νοσηλεύτηκε με κορωνοϊό.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε με την κα Άντρη Νικολαΐδου μάς ανέφερε ότι ακόμη δεν έλαβε κάποια απάντηση στην επιστολή της, αλλά ελπίζει ότι αυτή δεν θα καταλήξει στα αζήτητα.
«Όταν πέθανε ο πατέρας μου, αποφάσισα να μιλήσω για την άσχημη εμπειρία που βιώσαμε στο Χειρουργικό Β’. Όχι γιατί αναμένω κάτι. Άλλωστε, για εμάς ό,τι έγινε, δεν αλλάζει ούτε διορθώνεται. Θέλω, όμως, μέσω αυτής της επιστολής να κρούσω τον κώδωνα του κινδύνου, ώστε να αποτραπούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Ώστε κανένας ασθενής να μην τύχει τέτοιας μεταχείρισης», μάς τόνισε η ίδια, προσθέτοντας ότι, πέραν των άλλων συναισθημάτων, αισθάνεται τώρα και ικανοποίηση, γιατί το ποστ της έγινε αφορμή να τοποθετηθεί επί του θέματος αρκετός κόσμος.
«Νιώθω ότι ο κόσμος άρχισε να ξυπνά. Διαβάζω κάτω από το ποστ μου στο Facebοok σχόλια από πολλά άτομα που διηγούνται παρόμοια περιστατικά. Έχω λάβει, επίσης, πολλά μηνύματα ακόμα και από άγνωστο κόσμο. Αυτό σε πρώτη φάση με σόκαρε, με γέμισε θυμό και ένταση. Στη συνέχεια, όμως, ένιωσα ικανοποίηση που η απόφασή μου να μιλήσω, έδωσε το έναυσμα και σε άλλο κόσμο να πράξει το ίδιο. Και στην τελική αυτό είναι το ζητούμενο», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι σε ένα επάγγελμα όπως αυτό του νοσηλευτή ή του ιατρού το ζητούμενο θα έπρεπε να ήταν ένα και μόνο: ο άνθρωπος.
Πιο κάτω παραθέτουμε αυτούσια την επιστολή:
Αξιότιμοι,
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι σε όλα τα επαγγέλματα πάντα κάποιοι ξεχωρίζουν έναντι των υπολοίπων, είτε γιατί κατέχουν περισσότερες γνώσεις για το αντικείμενό τους, είτε γιατί ξέρουν πώς ακριβώς πρέπει να αντιμετωπίζουν και να συμπεριφέρονται στον άνθρωπο που έχουν απέναντί τους. Από τα πιο απαιτητικά επαγγέλματα είναι αυτό των ιατρών και νοσηλευτών, οι οποίοι καλούνται να τιμήσουν τον όρκο του Ιπποκράτη και να ασκήσουν όχι απλά ένα επάγγελμα, αλλά ένα λειτούργημα, έχοντας ως γνώμονα το καλύτερο για τον κάθε συνάνθρωπό τους, που χρειάζεται τη βοήθειά τους. Δυστυχώς όμως, ακόμα και αυτό το ιερό επάγγελμα / λειτούργημα δεν θα μπορούσε να μη νοσεί εξαιτίας κάποιων ατόμων, οι οποίοι, όπως φαίνεται, ασκούν το επάγγελμα καθαρά και μόνο για βιοποριστικούς σκοπούς.
Μέσω της επιστολής μου αυτής θέλω να διαχωρίσω αυτές τις δύο κατηγορίες νοσηλευτών, σύμφωνα και με τα όσα βιώσαμε κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του πατέρα μου στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Ο πατέρας μου μεταφέρθηκε στο ΓΝΛ στις 24 Απριλίου 2021 με συμπτώματα κορωνοϊού και ενώ ήταν ένας άντρας νεαρός σε ηλικία (62ετών), ψηλός, αδύνατος, μη καπνιστής, χωρίς υποκείμενα νοσήματα, δυστυχώς νικήθηκε από τον καταραμένο αυτό ιό.
Νοσηλεύτηκε αρχικά σε Θάλαμο Covid (Χειρουργικό Β’), στη συνέχεια σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (Ουρολογικός θάλαμος / ΜΑΦ) και στο τέλος στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ2), στην οποία και δυστυχώς κατέληξε. Θέλω, εκ μέρους της οικογένειάς μου να εκφράσω τις ευχαριστίες μας στους γιατρούς και νοσηλευτές της ΜΑΦ και ΜΕΘ2 για τη φροντίδα και έγνοια που έδειχναν στον πατέρα μου κατά τη διάρκεια της παραμονής του στους θαλάμους αυτούς, αλλά και στους φυσικοθεραπευτές που προσπάθησαν να τον βοηθήσουν μέσω της ιδιότητάς τους. Ιδιαίτερα όμως θα ήθελα να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Άντρη Αγαθοκλέους, νοσηλεύτρια της ΜΕΘ2, στον τελευταίο θάλαμο που νοσηλεύτηκε και δυστυχώς κατέληξε ο πατέρας μου. Η νοσηλεύτρια αυτή, στη δύσκολη εκείνη ώρα που έφευγε ο πατέρας μου, παραμέρισε για λίγο την ιδιότητά της ως νοσηλεύτριας και χειρίστηκε το θέμα με πολλή ανθρωπιά και της αξίζουν πολλά μπράβο. Είμαι σίγουρη πως υπάρχουν κι άλλοι νοσηλευτές σαν την Άντρη που υπηρετούν με αγάπη και αφοσίωση το επάγγελμά τους, αλλά δυστυχώς είναι πολύ λίγοι μπροστά στο σύνολο.
Από την άλλη, θέλω να εκφράσω την έντονη δυσαρέσκεια, θυμό και απογοήτευσή μου για τους νοσηλευτές και νοσηλεύτριες στον Χειρουργικό Β θάλαμο, τόσο για τη συμπεριφορά, τους χειρισμούς, αλλά και την ολιγωρία τους σε θέματα φροντίδας των ασθενών τους.
Θα επικεντρωθώ σε συγκεκριμένα περιστατικά, τα οποία με αναγκάζουν να προβώ σε αυτές τις καταγγελίες. Με τον πατέρα μου επικοινωνούσαμε κυρίως με γραπτά μηνύματα, ώστε να μην κουράζεται, γιατί φορούσε συνέχεια μία μάσκα οξυγόνου. Παράλληλα διατηρούσαμε μια σταθερή επικοινωνία με τον θάλαμο, 1-2 φορές την ημέρα, στην προσπάθειά μας να ενημερωνόμαστε για την πορεία της κατάστασής του από τους νοσηλευτές, αφού καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής του στον εν λόγω θάλαμο ουδέποτε μας τηλεφώνησε κάποιος γιατρός για ενημέρωση! Την επικοινωνία με τον θάλαμο την είχα αναλάβει εξαρχής εξολοκλήρου εγώ, εκ μέρους της οικογένειάς μας, ώστε και οι νοσηλευτές να μην επαναλαμβάνονται. Ένοιωθα σχεδόν πάντα την ενόχλησή τους στο τηλέφωνο. Σχεδόν πάντα με δυσκολία και έκδηλη απροθυμία με ενημέρωναν, λέγοντάς μου μόνο δύο τυπικές κουβέντες. Λες και ήταν αγγαρεία. Τους καθυστερούσα από κάτι; Τους διέκοπτα από κάτι; Προφανώς... Θα το διαπιστώσετε και μόνοι σας αν περάσετε από τον θάλαμο (όπως πέρασα κι εγώ τον προηγούμενο μήνα που δεν ήταν θάλαμος covid)... Προς το παρόν, δεν θα αναφερθώ στα στοιχεία των εμπλεκόμενων νοσηλευτών, τους οποίους «φωτογραφίζω» στην επιστολή μου, να σημειώσω όμως ότι είναι καταγεγραμμένες οι μέρες και ώρες που επικοινωνούσα μαζί τους και οποιοσδήποτε θα μπορούσε να επιβεβαιώσει τα στοιχεία από το πρόγραμμα της βάρδιας τους.
Όπως όλοι οι ασθενείς, έτσι και ο πατέρας μου χρειάστηκε κάποιες φορές να χτυπήσει το κουδούνι για να τον βοηθήσουν. ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΣΑΝ να πάνε. Όταν κάποια στιγμή έτυχε να του τηλεφωνήσω σε φάση που δεν ένοιωθε καλά και έβλεπε το οξυγόνο του να ανεβοκατεβαίνει, του είπα να χτυπήσει το κουδούνι και μου απάντησε ότι είναι ώρα που το χτυπά και δεν έρχεται κανείς και ότι -άκουσον, άκουσον- πάντα έτσι κάνουν! ΣΟΚ! Πήρα αμέσως τηλέφωνο στον θάλαμο, όπως πιστεύω ότι θα έκανε οποιοσδήποτε στη θέση μου. Ένας αγενής νοσηλευτής μου απάντησε νωχελικός και νυσταγμένος και στην ερώτησή μου γιατί δεν πάει κάποιος να δει τον πατέρα μου, που χτυπάει εδώ και τόσα λεπτά το κουδούνι, μου είπε να του πω να κάνει υπομονή και ότι θα τους δουν όλους σε λίγο, όταν έρθει η ώρα που θα περάσουν για τη φροντίδα των ασθενών. Συγκρατώντας τον θυμό μου, του επεσήμανα ότι για να χτυπάει κάποιος ασθενής το κουδούνι σημαίνει ότι τη συγκεκριμένη στιγμή είναι που χρειάζεται κάτι, όχι την προγραμματισμένη ώρα που θα πάνε να δουν όλους τους ασθενείς μαζί. Μου απάντησε πως είναι χρονοβόρα η διαδικασία για να φορέσει τη στολή του και να εισέλθει στον θάλαμο (!) και γι’ αυτό καθυστερούν κάποιες φορές. Τον παρακάλεσα ξανά να πάει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ή να στείλει κάποιον άλλον, αν υπήρχε προσωπικό κώλυμα. Ταυτόχρονα, επικοινώνησα με τον πατέρα μου και του είπα να με ενημερώσει σε πόση ώρα θα πήγαινε κάποιος… και χρειάστηκε τελικά, να περιμένει περισσότερο από 40 λεπτά! Σημειώνω επίσης, ότι τους μιλούσαν με αγένεια και προφανή εκνευρισμό, επειδή τους «ενόχλησαν». Έμαθα εκ των υστέρων, επιβεβαιώνοντας από άλλους ασθενείς τις ανησυχίες μου, ότι οι νοσηλευτές σε αυτόν τον θάλαμο ΔΕΝ έδειχναν το απαιτούμενο ενδιαφέρον στους ασθενείς τους και πολλές ήταν οι φορές που αγνοούσαν τα κουδούνια τους. Άλλες φορές τους φώναζαν από τα μικρόφωνα λέγοντάς τους να περιμένουν τη σειρά τους και άλλες φορές έμπαιναν στον θάλαμο και τους έβαζαν τις φωνές επειδή τους ενόχλησαν, γιατί απλά και μόνο ζήτησαν τη βοήθειά τους!
Γνωρίζετε μήπως ότι το πρόγευμα των ασθενών το άφηναν στην είσοδο, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται οι ίδιοι οι ασθενείς να σηκωθούν από το κρεβάτι τους, να βγάλουν τη μάσκα τους και να πάνε να πάρουν το φαγητό τους, με την αγωνία αν θα καταφέρουν να γυρίσουν έγκαιρα στο κρεβάτι τους και να επανατοποθετήσουν τη μάσκα τους, ώστε να μη λιποθυμήσουν από την απότομη μείωση του οξυγόνου; Σίγουρα το ξέρετε, σίγουρα σας το έχουν αναφέρει κι άλλοι. Γιατί να υπάρχει τόση έντονη διαφορά στην ανθρωπιά, στη συμπεριφορά και στους χειρισμούς των νοσηλευτών μεταξύ του Χειρουργικού Β θαλάμου έναντι των ΜΑΦ και ΜΕΘ2; Δεν υπάρχει ένας τουλάχιστον νοσηλευτής στο Χειρουργικό Β που να μπορεί να «υπερβεί» τον εαυτό του και να πάρει στους ασθενείς το πρόγευμά τους; Απ’ ότι φαίνεται όχι, γιατί έτσι θα απέφευγαν να φορέσουν ξανά τη στολή τους και να χάσουν χρόνο από άλλες ασχολίες... Εξυπακούεται πως είναι σεβαστό το δικαίωμά τους να κάνουν διάλειμμα, αλλά αυτοί φαίνεται το παράκαναν, τη στιγμή που δεν υπήρχε και κάποιος συγγενής εκεί κοντά να τους «ελέγχει». Είναι πραγματικά πολύ θλιβερό το γεγονός ότι σε αυτές τις νοσηλείες, λόγω περιορισμών covid, η οικογένεια δεν μπορεί να είναι στο πλευρό του ασθενούς, και εναπόκειται στην μοίρα σου για το πόσο τυχερός ή άτυχος θα είσαι, όσον αφορά στο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό που θα τύχει να είσαι στη βάρδια του.
Αυτοί είναι αξιότιμε κύριε Υπουργέ και αξιότιμη κυρία Γενική Διευθύντρια οι νοσηλευτές που αμαυρώνουν ό,τι καλό προσπαθεί να φτιάξει το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.
Μια άλλη μέρα, σε επικοινωνία που είχε ο πατέρας μου με την μητέρα μου, της ανέφερε ότι τον σήκωσαν από το κρεβάτι και τον παράτησαν σε μια καρέκλα για αρκετή ώρα, περιμένοντας να έρθει η ειδοποίηση για τη μετακίνησή του στη ΜΑΦ. Τον μετέφεραν στην καρέκλα, για να ετοιμάσουν το κρεβάτι για τον επόμενο ασθενή, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι ο δικός τους ασθενής δυσκολεύεται τόσες ώρες σε μια καρέκλα. Τηλεφώνησα αμέσως στον θάλαμο να ρωτήσω τον λόγο αυτής της αναστάτωσης και η νοσηλεύτρια, φανερά ενοχλημένη για τον «έλεγχο» μού είπε «κύριε ελέησον, σηκώθηκε μόνος του και πήγε κι έκατσε εκεί, θα στείλω τώρα νοσηλευτές να τον βάλουν ξανά στη θέση του». ΨΕΜΑΤΑ! Αλλά ποιος τολμά να τους πει ότι θα τους καταγγείλει στους ανωτέρους τους για τους χειρισμούς και τα ψεύδη τους, τη στιγμή που ο άνθρωπός σου είναι στα χέρια τους και εξαρτάστε όλοι από δαύτους; Απλώς κάνεις υπομονή και εύχεσαι να είναι το τελευταίο τους ατόπημα και ο άνθρωπός σου να ξεμπερδέψει όσο το δυνατόν πιο σύντομα.
Θα ήθελα να αναφερθώ και σε ένα τελευταίο περιστατικό. Όταν ο πατέρας μου έπρεπε να μεταφερθεί στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας του έγραψα ένα μήνυμα, στο οποίο του ζητούσα να έχει υπομονή και να μη χάνει τις ελπίδες του. Με καθησύχασε, γράφοντάς μου πως σε αυτόν τον θάλαμο ανέβηκε η ψυχολογία του, τύγχανε καλύτερης φροντίδας και γλίτωσε από αυτούς του Χειρουργικού Β’, όπου ΥΠΕΦΕΡΕ. Αναλογιστείτε πόσο άσχημο ακούγεται όταν ο ίδιος ο ασθενής νιώθει να υποφέρει σε ένα περιβάλλον, το οποίο ΟΦΕΙΛΕΙ να τον φροντίζει και να τον στηρίζει. Αν είναι δυνατόν! Ντρέπομαι για λογαριασμό τους και για το σύστημα γενικότερα που τους επιτρέπει τέτοιου είδους συμπεριφορές. Θέλω να σημειώσω εδώ ότι ένιωσα κι εγώ τη μεγάλη διαφορά που υπήρχε συγκρίνοντας την αντιμετώπιση των νοσηλευτών των δύο θαλάμων, όσον αφορά στην επικοινωνία που είχα μαζί τους για την πορεία της κατάστασης του πατέρα μου. Οι νοσηλευτές της ΜΑΦ ήταν πιο ανθρώπινοι και ήξεραν πώς να μιλήσουν και να συμπεριφερθούν στους συγγενείς των ασθενών τους. Και δεν ήταν ποτέ αγενείς όπως αυτούς του Χειρουργικού Β, ούτε απρόθυμοι να μας μιλήσουν.
Αν ο πατέρας μου κατάφερνε να βγει νικητής από αυτήν τη μάχη, είμαι σίγουρη ότι δεν θα προέβαινε σε καμία καταγγελία εναντίον των νοσηλευτών αυτών. Εγώ όμως έχω χρέος να το κάνω. Οφείλω να βγάλω προς τα έξω και αυτήν την πτυχή του νοσοκομείου μας. Γιατί κανένας συνάνθρωπός μας δεν αξίζει άσχημης μεταχείρισης ή συμπεριφοράς από κανέναν, πόσο μάλλον από κάποιον επαγγελματία υγείας.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, αξιότιμη κυρία Γενική Διευθύντρια,
δεν θα δεχτώ ως δικαιολογία ότι το ΓΝΛ είναι υποστελεχωμένο. Αυτό δεν είναι κάτι που αφορά ούτε εμένα, αλλά ούτε και τους πολίτες αυτής της χώρας. Δεν πρόκειται για οποιαδήποτε υπηρεσία του κράτους, αλλά για το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, την εύρυθμη λειτουργία του οποίου οφείλει να διασφαλίζει το κράτος, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα για την υγεία των πολιτών αυτής της χώρας. Τα νοσοκομεία μας διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές που βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κάθε μία παράλειψη ή αμέλεια, στοιχίζει.
Έχουν παρέλθει περίπου τρεις μήνες για να εκθέσω τα πιο πάνω γεγονότα και να εκφράσω την πικρία μου, γιατί ήθελα πρώτα να κοπάσει μέσα μου ο θυμός, ώστε να τα μεταφέρω με όσο το δυνατόν λιγότερους συναισθηματισμούς. Δεν επιδιώκω τίποτα, ούτε περιμένω κάτι με αυτήν την επιστολή. Είμαι σχεδόν σίγουρη ότι θα την αγνοήσετε ή θα την αμφισβητήσετε. Άλλωστε, ακούμε και διαβάζουμε πολύ συχνά παράπονα συγγενών ασθενών, αλλά ουδέποτε έχουμε ακούσει για κυρώσεις, ουδέποτε για απομάκρυνση νοσηλευτών από καίρια πόστα. Διότι ο ένας καλύπτει τον άλλο, δημιουργούνται κλίκες και εξυπηρετούνται συμφέροντα αλλήλων. Το καθήκον μου είναι τουλάχιστον να «προστατεύσω» τους μελλοντικούς ασθενείς που θα αναγκαστούν να τύχουν φροντίδας από αυτούς τους νοσηλευτές.
Εύχομαι σε όλους εσάς που διαβάζετε την επιστολή μου να μην χρειαστεί κανένας δικός σας άνθρωπος να τύχει «φροντίδας» από αυτήν τη μερίδα νοσηλευτών του Χειρουργικού Β’. Επιπλέον, εύχομαι σε αυτούς τους νοσηλευτές όταν κάποιος δικός τους άνθρωπος νοσήσει ή χρειαστεί κάποια βοήθεια να τύχει «φροντίδας» από όμοιούς τους.
Λυπάμαι που μέσω αυτών των περιστατικών καταδικάζουμε και τους καλούς νοσηλευτές, γιατί ναι, υπάρχουν και καλοί νοσηλευτές, αλλά είναι δυστυχώς λίγοι και τους καταπίνει το σύστημα.
Και μία εισήγηση κλείνοντας, αν και για εμάς είναι πλέον δώρον άδωρον. Αφού οι ίδιοι οι γιατροί ενημερώνουν την οικογένεια πριν τη διασωλήνωση κάποιου ασθενούς ότι «είναι πολύ κρίσιμες οι πρώτες ώρες» και πως «οι μισοί ασθενείς που μπαίνουν στην εντατική δεν τα καταφέρνουν», αφήστε τους συγγενείς τους να τους δουν έστω από το παράθυρο για ένα τελευταίο (ίσως ναι, ίσως όχι) αντίο, ή να τους μιλήσουν στο τηλέφωνο. Βοηθήστε την ψυχολογία των ασθενών, αλλά και των οικείων τους. Επιπλέον, καλό θα ήταν να γίνονται ουσιώδη σεμινάρια ψυχολογίας στους νοσηλευτές. Να τους μαθαίνουν πώς να συμπεριφέρονται στους ασθενείς, αλλά και στους οικείους τους. Θυμηθείτε να συμπεριλάβετε μαθήματα για τη στοιχειώδη ευγένεια και τον σεβασμό στα επόμενα σεμινάρια. Και να τους υπενθυμίζετε να έχουν κατά νου, ότι στη θέση των ασθενών που έχουν να φροντίσουν μπορεί κάποτε να είναι ο δικός τους πατέρας, η δική τους μητέρα, σύζυγος, αδελφή κτλ. Δεν νομίζω να συμπεριφέρονταν με τον ίδιο τρόπο. Κανένας δεν το νομίζει.
Κύριοι νοσηλευτές σταματήστε να αμαυρώνετε το επάγγελμα. Βρείτε πάλι την χαμένη σας ανθρωπιά.
«Κάθε ανθρώπινη ζωή αξίζει την καλύτερη ιατρική φροντίδα».
Με εκτίμηση,
Άντρη Νικολαΐδου