Η απουσία από την εργασία λόγω ασθένειας αποτελεί ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις στη Νορβηγία, καθώς οι εργαζόμενοι παίρνουν περισσότερες άδειες ασθενείας από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Αυτή η νοοτροπία πάντως δεν ανησυχεί την Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στην τελευταία θέση αυτής της λίστας με τον μέσο εργαζόμενο να παίρνει μόλις δύο ημέρες αναρρωτικής άδειας τον χρόνο.

Ωστόσο, η κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι διαφορετική. Στον αντίποδα βρίσκεται η Νορβηγία, όπου ο μέσος αριθμός των αναρρωτικών που παίρνουν οι εργαζόμενοι (πάνω από 25 ημέρες τον χρόνο) άγγιξε υψηλό 15 ετών με αποτέλεσμα να αποτελεί πια ακριβό πρόβλημα για τις επιχειρήσεις, που παλεύουν ήδη με την έλλειψη ταλέντων ή τη χαμηλή παραγωγικότητα. Ο υψηλός αριθμός αναρρωτικών έχει αποδοθεί στο υπερβολικά γενναιόδωρο νορβηγικό σύστημα πρόνοιας, που περιλαμβάνει αναρρωτική έως και έναν χρόνο με πλήρη μισθό και με πλαφόν ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο μισθό. Το ΔΝΤ έχει χαρακτηρίσει το σύστημα στη Νορβηγία «κοστοβόρο και διαστρεβλωτικό» και είπε πως επείγει η ρύθμισή του.

Ο CEO της Storebrand ASA, Όντ Άριλντ Γκρέφσταντ, δήλωσε ότι η κατάσταση οδηγεί σε μειωμένη παραγωγικότητα, καθώς οι επιχειρήσεις αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στην εύρεση προσωπικού, ενώ αυξάνεται η επιβάρυνση στους εργαζόμενους που παραμένουν.

Ευρύτερη επιδείνωση στην Ευρώπη

Η κρίση δεν περιορίζεται στη Νορβηγία. Στη Γερμανία, οι εργοδότες ξόδεψαν πέρυσι €77 δισ. για αναρρωτικές άδειες, ενώ στη Γαλλία οι αυξημένες δαπάνες για παροχές υγείας έχουν δημιουργήσει έντονη δημοσιονομική πίεση.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η μακροχρόνια ασθένεια κοστίζει £33 δισ. ετησίως, με τον αριθμό των οικονομικά ανενεργών ατόμων σε ηλικία εργασίας να έχει αυξηθεί κατά 800.000 από το 2020. Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδιο για την ενίσχυση της συμμετοχής στην εργασία, με στόχο την τόνωση της οικονομίας και τη μείωση του κόστους παροχών.

Η πρόκληση της επιστροφής στην εργασία

Η στήριξη όσων δεν μπορούν να εργαστούν λόγω ασθένειας είναι βέβαια καίριος πυλώνας του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Οι κυβερνήσεις, όμως, αναγνωρίζοντας ότι τα χρήματα είναι μόνο ένα σκέλος των αναρρωτικών αδειών προσπαθούν να σταματήσουν τη μόνιμη απομάκρυνση ανθρώπων από την αγορά εργασίας. «Ενα από τα πιο τρομακτικά στοιχεία… είναι ότι εάν κάποιος είναι σε αναρρωτική άδεια τουλάχιστον έξι μήνες, είναι πιθανότερο να φύγει εντελώς από την αγορά εργασίας παρά να επιστρέψει», δήλωσε ο Christopher Prinz, επικεφαλής αναλυτής στον ΟΟΣΑ.

Στη Γαλλία, σχεδιάζεται η επικοινωνία με εργαζομένους που λείπουν πάνω από 18 μήνες, ενώ εξετάζεται η αυστηροποίηση του συστήματος χορήγησης αναρρωτικών αδειών.

Στη Νορβηγία, αν και υπάρχει στήριξη από το ταμείο πλούτου ύψους $1,8 τρισ., η κυβέρνηση αναγνώρισε την ανάγκη για αλλαγές, επισημαίνοντας ότι η μείωση των αναρρωτικών αδειών είναι βασικός στόχος.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η προσπάθεια περιορισμού των αναρρωτικών αδειών πρέπει να είναι ευαίσθητη. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), η παρουσία εργαζομένων που δεν είναι υγιείς στη δουλειά μπορεί να είναι δύο έως τρεις φορές πιο επιζήμια για την παραγωγικότητα από τις απουσίες.

Παράλληλα, η ανάγκη στήριξης ατόμων με πραγματικά προβλήματα υγείας παραμένει κρίσιμη.

Ο Νορβηγός αρχιτέκτονας Αντρέας Τίνγκουλσταντ, ο οποίος βασίζεται σε παροχές μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, δήλωσε: «Οι αναπηρίες ή οι ασθένειες συνήθως δεν είναι επιλογή κάποιου. Είναι απαραίτητο να βελτιώσουμε το σύστημα χωρίς να το καταργήσουμε για όσους το χρειάζονται πραγματικά».

Η συζήτηση για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι περίπλοκη, με πολλές πλευρές να διχάζονται. Στη Νορβηγία, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ εργοδοτών και εργατικών συνδικάτων έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο. Όπως δήλωσε η επικεφαλής της NHO, Άν Λουίζ Αρτούν Μπάιε, «η κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει την τρέχουσα κατάσταση. Έχουμε κοινή ευθύνη να αντιστρέψουμε την τάση».

Με πληροφορίες από Bloomberg