Τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αντιμετωπίζουν λιγότερες διακρίσεις, αλλά περισσότερες σωματικές ή σεξουαλικές επιθέσεις σε σχέση με πριν από τρία χρόνια, όπως προκύπτει από μια ευρεία δημοσκόπηση που διενήργησε ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Fundamental Rights Agency) και δόθηκε σήμερα (14.5) στη δημοσιότητα.

Η δημοσκόπηση, η οποία διενεργήθηκε διαδικτυακά σε δείγμα περισσοτέρων από 100.000 ανθρώπων, που αυτοπροσδιορίζονται ως μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, διενεργήθηκε τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2023 και διαπίστωσε μόνο μικρές, συνολικά, αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη δημοσκόπηση αυτού του τύπου τρία χρόνια νωρίτερα, αναφέρει ο Οργανισμός στην έκθεση με τις διαπιστώσεις του που δημοσιεύεται σήμερα.

«Περισσότερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Ευρώπη είναι σήμερα ανοιχτά για την ταυτότητά τους. Ταυτόχρονα όμως, αντιμετωπίζουν περισσότερη βία, παρενόχληση και εκφοβισμό σε σχέση με πριν», αναφέρει ανακοίνωση του FRA που εδρεύει στη Βιέννη. Δεδομένα, τα οποία προσαρμόστηκαν ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ των ευρημάτων των δύο δημοσκοπήσεων, δείχνουν ότι η αναλογία των ερωτηθέντων από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ που απάντησαν ότι βίωσαν σωματική ή σεξουαλική επίθεση επειδή ήταν μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αυξήθηκε σε 14% κατά την πενταετία που προηγήθηκε της δημοσκόπησης, από 11% που ήταν στην προηγούμενη.

Σε ποιες χώρες είναι πιο έντονα τα φαινόμενα

Το φαινόμενο εμφανίζεται πιο έντονα, μεταξύ των χωρών της ΕΕ, στη Βουλγαρία (18%) και στη Λετονία (17%). Τις περισσότερες επιθέσεις δέχτηκαν διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα. Περίπου 36% των ερωτηθέντων στην ΕΕ απάντησαν ότι ένιωσαν διακρίσεις εις βάρος τους τουλάχιστον σε έναν τομέα της ζωής τους κατά τον χρόνο που προηγήθηκε της τελευταίας δημοσκόπησης επειδή είναι ΛΟΑΤΚΙ+, με το αντίστοιχο ποσοστό στην προηγούμενη δημοσκόπηση να ανέρχεται σε 42%.

Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά είναι η Βουλγαρία και η Κύπρος, αμφότερες με 48%. Τα άτομα που απάντησαν ότι υπέστησαν τις περισσότερες διακρίσεις ήταν ιντερσέξ (61%) και τρανς (54%), οι μοναδικές δύο κατηγορίες με ποσοστά άνω του 50%.

Οι τομείς ζωής αφορούσαν το εργασιακό περιβάλλον, την εκπαίδευση, την υγειονομική φροντίδα, την επαφή με τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά και την αντιμετώπιση σε εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, μπαρ και νυχτερινά κλαμπ.

Τα θλιβερά στοιχεία για την Κύπρο

Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από την Κύπρο δείχνουν αύξηση των ποσοστών των ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας που υπέστησαν διακρίσεις.

Το 71% απάντησε ότι αποφεύγει να κρατιέται συχνά ή πάντα χέρι με χέρι με τον ομόφυλο σύντροφό του στην Κύπρο. Το συνολικό ποσοστό στις χώρες της ΕΕ είναι 53%. Επίσης, το 39% των ατόμων αποφεύγει συχνά ή πάντα συγκεκριμένες τοποθεσίες από φόβο μήπως δεχθεί επίθεση. Το συνολικό ποσοστό στις χώρες της ΕΕ ήταν 29%. Το 29% είναι πλέον αρκετά ή πολύ ανοιχτό στο να είναι μέλος της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας στην Κύπρο. Το ποσοστό στις χώρες της ΕΕ ήταν 51%.

Όσον αφορά στις διακρίσεις, 22χρονη λεσβία ανέφερε πως «στην Κύπρο, οι νεότερες γενιές είναι πιο ανοιχτές ως προς τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα και πιο υποστηρικτικές μεταξύ τους».

Ωστόσο, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το 37% υπέστη διακρίσεις στην εργασία ή στην αναζήτηση εργασίας έναν χρόνο πριν διενεργηθεί η δημοσκόπηση. Το συνολικό ποσοστό στις χώρες της ΕΕ ήταν 19%. Όσον αφορά στις διακρίσεις, αυτές επηρεάζουν πολλούς τομείς της ζωής, όπως η επίσκεψη σε καφέ, εστιατόριο, νοσοκομείο ή σε ένα κατάστημα, συνολικά. Στην Κύπρο το 2023 το 50% υπέστη διακρίσεις σε τουλάχιστον έναν τομέα της ζωής . Το συνολικό ποσοστό για αυτές τις περιπτώσεις στην ΕΕ ήταν 37%.

Σχετικά με περιπτώσεις βίας και παρενόχλησης, 16χρονη λεσβία είπε «φοβάμαι την εγκατάλειψη και την καταδίκη για κάτι που είναι έξω από τον έλεγχό μου».

Όσον αφορά τα στοιχεία, το 14% όλων των ερωτηθέντων στην Κύπρο απάντησε πως είχε δεχθεί επίθεση τα 5 χρόνια πριν από την έρευνα. Το συνολικό ποσοστό στις χώρες της ΕΕ ήταν 13%. Επίσης, το 7% των ερωτηθέντων στην Κύπρο είχε δεχθεί επίθεση 12 μήνες πριν από την έρευνα. Το ποσοστό στην ΕΕ είναι 5%, ενώ το μεγάλο ποσοστό του 52% στην Κύπρο δηλώνει ότι παρενοχλήθηκε έναν χρόνο πριν από την έρευνα. Σε αυτή την περίπτωση το ποσοστό στις χώρες της ΕΕ ήταν 54%.

Όσον αφορά την υποκίνηση σε βία λόγω μίσους, το 19% ανέφερε πως προχώρησε σε καταγγελία στην κυπριακή αστυνομία για να αναφέρει σωματικές ή σεξουαλικές επιθέσεις. Το συνολικό ποσοστό στις χώρες της ΕΕ ήταν 11%. Επίσης, το 12% ανέφερε τις εμπειρίες του σε σχέση με τις διακρίσεις σε έναν φορέα ισότητας ή σε άλλον οργανισμό. Το συνολικό ποσοστό που καταγράφηκε στις χώρες της ΕΕ ήταν 11%.

«Δέχτηκα απειλές και ψυχολογικούς εκβιασμούς από άτομα του πολύ στενού οικογενειακού κύκλου για να αλλάξω τη σεξουαλική μου ταυτότητα», ανέφερε μια 26χρονη πανσέξουαλ, όσον αφορά τον εκφοβισμό και την υποκίνηση αλλαγής της σεξουαλικής της ταυτότητας.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση το 73% όλων των ερωτηθέντων στην Κύπρο απάντησε ότι κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο σχολείο υπέστησαν εκφοβισμό, χλευασμό, πειράγματα, προσβολές ή απειλές επειδή είναι μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Το συνολικό ποσοστό για αυτές τις περιπτώσεις στην ΕΕ ήταν 67%, κάτι που δείχνει την απότομη αύξηση σε σύγκριση με το 2019 (43%). Επίσης, το 37% των ερωτηθέντων είπε πως πιέστηκε για να προχωρήσει σε «θεραπείες μετατροπής», με σκοπό να αλλάξουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου τους. Το ποσοστό για την ΕΕ ήταν 24%.

Παράλληλα, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το 43% απάντησε ότι η βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων έχει αυξηθεί. Το ποσοστό στην ΕΕ ήταν 59%. Επίσης το 40% απάντησε ότι η προκατάληψη και η μισαλλοδοξία κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων έχουν αυξηθεί στη χώρα τους τα τελευταία πέντε χρόνια. Το συνολικό ποσοστό στην ΕΕ ήταν 53%. Το 19% απάντησε, επίσης, ότι πιστεύει ότι η εθνική τους κυβέρνηση καταπολεμά αποτελεσματικά την προκατάληψη και τη μισαλλοδοξία κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Το ποσοστό στην ΕΕ ήταν 26%.

«Ενώ το να είσαι queer στην Κύπρο γίνεται σιγά-σιγά πιο κοινωνικά αποδεκτό, το να το λες ισοδυναμεί με κοινωνική αυτοκτονία. Μακάρι να μπορούσα να φύγω», είπε σχετικά μια 27χρονη Bisexual που διαμένει στην Κύπρο.

Το 6% των ερωτηθέντων ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην Κύπρο, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, απάντησαν ότι αισθάνθηκαν διακρίσεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης το προηγούμενο έτος. Το συνολικό ποσοστό στην ΕΕ ήταν 14%.Επίσης, το 15% των ερωτηθέντων απάντησε πως σκέφτηκε συχνά ή πάντα θα ήταν προτιμότερο να αυτοκτονούσε το προηγούμενο έτος πριν τη δημοσκόπηση. Το συνολικό ποσοστό στην ΕΕ ήταν 12%.

«Δεν μπορώ να ζήσω ελεύθερα και ανοιχτά στο σπίτι μου γιατί πιστεύω ότι [οι γονείς μου] θα με πετάξουν έξω», έγραψε μια 18χρονη λεσβία που διαμένει στην Κύπρο.

Όσον αφορά την εκπαίδευση, το 65% των ΛΟΑΤΚΙ μαθητών στην Κύπρο απάντησε ότι κρύβει την ταυτότητά του στο σχολείο. Το συνολικό ποσοστό στην ΕΕ ήταν 49%. Επίσης, το 27% των ΛΟΑΤΚΙ μαθητών απάντησε ότι στο σχολείο κάποιος συχνά ή πάντα τον υποστήριζε, υπερασπιζόταν ή προστάτευαν τα δικαιώματά τους ως ΛΟΑΤΚΙ άτομο. Το συνολικό ποσοστό στην ΕΕ ήταν 32% . Τέλος, το 61% των ερωτηθέντων απάντησε ότι δεν συμπεριλαμβάνονταν στην κυπριακή εκπαίδευση ζητήματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Το συνολικό ποσοστό στην ΕΕ ήταν 62%.

Στη δημοσκόπηση συμμετείχαν και οι χώρες με καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ, η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία και η Σερβία. «Το να είσαι ανοιχτά μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην Ευρώπη δεν θα έπρεπε να είναι ένας αγώνας. Παρότι διαπιστώνουμε ενδείξεις προόδου, ο εκφοβισμός, η παρενόχληση και η βία παραμένουν συνεχείς απειλές», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής του FRA Σίρπα Ρότιο.

Δείτε τα στοιχεία που αφορούν την Κύπρο εδώ

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ και FRA