Μια έντονη, δυνατή μπλε λάμψη, με αποχρώσεις του πράσινου και του λευκού φώτισε τον νυχτερινό ουρανό του Σαββάτου στην Ισπανία και την Πορτογαλία: Επρόκειτο για ένα θραύσμα μετεωρίτη που κινούνταν με ταχύτητα περίπου 100.000 μιλίων την ώρα και το οποίο δεν είχε εντοπιστεί νωρίτερα από τους επιστήμονες.

Το Σάββατο, οι ξενύχτηδες σε όλη την Ισπανία και την Πορτογαλία είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν έναν… επισκέπτη από το διάστημα να εκρήγνυται πάνω από τα κεφάλια τους. Στις 11:46 μ.μ. στην Πορτογαλία, μια βολίδα φάνηκε να διασχίζει τον ουρανό, αφήνοντας πίσω της ένα ίχνος που έμοιαζε να σιγοκαίει. Πλάνα που δημοσιεύθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν ανθρώπους να κοιτούν με ανοιχτό το στόμα στον ουρανό, καθώς η σκοτεινή νύχτα μετατρεπόταν για λίγο σε μέρα «με αποχρώσεις του χιονισμένου λευκού, του απόκοσμου πράσινου και του μπλε της Αρκτικής», όπως περιγράφουν λυρικά οι New York Times.

Οι αστεροειδείς αυτού του τύπου προκαλούν συχνά φωτεινές δεσμίδες ψηλά στον ουρανό καθώς αυτοκαταστρέφονται μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα της Γης. Αλλά ο συγκεκριμένος μετεωρίτης έπεσε προς τη Γη με αξιοσημείωτη ταχύτητα - περίπου 100.000 μίλια την ώρα, περισσότερο από το διπλάσιο από αυτό που αναμενόταν από έναν τυπικό αστεροειδή αυτού του είδους. Οι ειδικοί λένε, επίσης, ότι είχε μια περίεργη τροχιά, που δεν ταιριάζει με το είδος που συνήθως ακολουθούν παρόμοια σώματα. Αυτό συνέβη επειδή επρόκειτο για θραύσμα μετεωρίτη - ένα παγωμένο αντικείμενο που μπορεί να σχηματίστηκε ακόμα και στην αυγή του ηλιακού συστήματος - που έχασε τη μάχη του με την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας 37 μίλια πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Κανένα από τα κομμάτια του δεν είναι πιθανό να έχει φτάσει μέχρι το έδαφος, ξεκαθάρισε η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία. «Είναι ένα απροσδόκητο διαπλανητικό σόου πυροτεχνημάτων», είπε η Meg Schwamb, πλανητική αστρονόμος στο Queen's University του Μπέλφαστ.

Δεν είναι σπάνιο οι κομήτες να δημιουργούν πεφταστέρια. «Έχουμε αξιοσημείωτες βροχές μετεωριτών καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, οι οποίες είναι το αποτέλεσμα της διέλευσης της Γης από σύννεφα συντριμμιών συγκεκριμένων κομητών», είπε η Δρ Schwamb. Για παράδειγμα, οι Περσείδες, που συμβαίνουν κάθε Αύγουστο, είναι το αποτέλεσμα του πλανήτη μας που «σκουπίζει τα σκουπίδια» που άφησε πίσω του ο κομήτης Σουίφτ-Τατλ.

Αυτές οι βροχές μετεωριτών και το συγκεκριμένο θραύσμα του Σαββάτου, φωτίζουν τον ουρανό με παρόμοιο τρόπο. Ο αέρας μπροστά από τα αντικείμενα συμπιέζεται και θερμαίνεται, καθώς η διαδικασία με την οποία καταστρέφεται ο μετεωρίτης απελευθερώνει φως — και, αν το θραύσμα είναι αρκετά μεγάλο, δημιουργείται ένα ισχυρό κρουστικό κύμα όταν παραδίδει την τεράστια κινητική του ενέργεια στον ουρανό.

«Το θραύσμα του σαββατοκύριακου είναι πιθανότατα λίγο μεγαλύτερο από ό,τι βλέπουμε κατά τη διάρκεια της βροχής μετεωριτών, επομένως δημιούργησε μια μεγαλύτερη φωτεινή παράσταση», είπε η Δρ Schwamb.

Ο μετεωρίτης δεν εντοπίστηκε πριν μπει στην ατμόσφαιρα της Γης

Ένα δόγμα της «άμυνάς» μας ως πλανήτη απέναντι στις απειλές του διαστήματος είναι να εντοπίζουμε διαστημικούς βράχους πριν μας βρουν αυτοί - με αυτόν τον τρόπο, προσπαθούμε να τους αντιμετωπίσουμε πριν αποδειχθούν καταστροφικοί. Όμως, το θραύσμα πάνω από την Πορτογαλία και την Ισπανία δεν είχε εντοπιστεί πριν εκραγεί στην ατμόσφαιρα της Γης. «Θα ήταν υπέροχο να είχαμε εντοπίσει το αντικείμενο πριν από τη σύγκρουση με την ατμόσφαιρα της Γης», δήλωσε ο Χουάν Λουίς Κάνο, μέλος του Γραφείου Πλανητικής Άμυνας στην Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία.

Το ανησυχητικό είναι, όμως, ότι ένα αντικείμενο λίγο μεγαλύτερο από τον μετεωρίτη του Σαββάτου θα μπορούσε επίσης να διαφύγει από τον εντοπισμό και να εκραγεί ακόμα και με θανατηφόρα αποτελέσματα πάνω από μια τυχαία πόλη, που δεν θα είχε προειδοποιηθεί για το γεγονός. Ο μετεωρίτης που εξερράγη πάνω από τη ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ το 2013, για παράδειγμα, δεν είχε εντοπιστεί πριν από την άφιξή του — και η αερομεταφερόμενη έκρηξή του, που ισοδυναμούσε με σχεδόν 500.000 τόνους TNT, προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές, από τις οποίες τραυματίστηκαν τουλάχιστον 1.200 άτομα.

Ευτυχώς, μια σειρά από παρατηρητήρια επόμενης γενιάς πρόκειται να δοθούν προς χρήση στην επιστημονική κοινότητα τα επόμενα χρόνια - συμπεριλαμβανομένου ενός που πήρε το όνομά του από έναν Αμερικανό αστρονόμο, το Παρατηρητήριο Vera C. Rubin στη Χιλή, το οποίο αναμένεται να εντοπίσει εκατομμύρια εξασθενημένους και προηγουμένως άγνωστους αστεροειδείς.

Προς το παρόν, το θέαμα στην Ισπανία και την Πορτογαλία μάς υπενθυμίζει ότι η Γη συμμετέχει στο ατελείωτο παιχνίδι του ηλιακού συστήματος, ένα πλανητικό μπιλιάρδο και ότι η προσπάθεια για τον εντοπισμό όσο το δυνατόν περισσότερων δυνητικά δολοφονικών διαστημικών σωμάτων είναι ένα έργο υψίστης σημασίας.

ΠΗΓΗ: LIFO