Η Sheila Irvine είναι ανάμεσα σε μια ομάδα τυφλών ασθενών που μπορούν πλέον να διαβάζουν ξανά, αφού τους τοποθετήθηκε εμφύτευμα στο πίσω μέρος του ματιού το οποίο «άλλαξε τη ζωή τους».

Πριν από την επέμβαση, η Sheila δεν μπορούσε να διακρίνει ούτε μεγάλα γράμματα ή πινακίδες δρόμου. Όταν όμως δοκίμασε να διαβάσει πίνακα οφθαλμολογίας στο νοσοκομείο Moorfields, δεν έκανε ούτε ένα λάθος και πανηγύρισε υψώνοντας τα χέρια.

Η 70χρονη Sheila Irvine, που είναι επίσημα τυφλή, περιέγραψε την εμπειρία της ως «εξωπραγματική». «Είναι υπέροχο. Μπορώ να διαβάζω και να λύνω σταυρόλεξα ξανά. Μου δίνει απίστευτη χαρά», είπε στο BBC.

Η «εξωπραγματική» εμπειρία της Sheila

Η διαδικασία απαιτεί ιδιαίτερη συγκέντρωση. Για να κρατά σταθερή την εικόνα από την κάμερα, η Sheila στηρίζει το πηγούνι της πάνω σε μαξιλάρι και διαβάζει κάθε φορά μία ή δύο λέξεις. Χρησιμοποιεί και λειτουργία μεγέθυνσης, ώστε να ξεχωρίζει γράμματα με παρόμοιο σχήμα, όπως το C και το O.

Η 70χρονη άρχισε να χάνει την όρασή της πριν από τριάντα χρόνια, λόγω εκφύλισης των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς. Σήμερα κινείται με λευκό μπαστούνι και βλέπει μόνο θαμπά περιγράμματα στην περιφερική της όραση.

«Έκλαψα όταν χρειάστηκε να παραδώσω το δίπλωμα οδήγησής μου», θυμήθηκε. Όμως, μετά την τοποθέτηση του εμφυτεύματος πριν από τρία χρόνια, δήλωσε ενθουσιασμένη: «Μπορώ να διαβάζω την αλληλογραφία μου, βιβλία, να λύνω σταυρόλεξα και Sudoku. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα διάβαζα ξανά. Είναι απίστευτο».

Χαμογελώντας, πρόσθεσε: «Είμαι ένας πραγματικά χαρούμενος άνθρωπος. Η τεχνολογία προχωρά τόσο γρήγορα, και νιώθω ευλογημένη που συμμετέχω σε αυτό».

Πώς λειτουργεί το εμφύτευμα

Η πρωτοποριακή διαδικασία πραγματοποιήθηκε στο Moorfields Eye Hospital του Λονδίνου, όπου ο χειρουργός Mahi Muqit εμφύτευσε μικροτσίπ σε πέντε ασθενείς στο πλαίσιο διεθνούς κλινικής δοκιμής. Τα αποτελέσματα, όπως δήλωσε, είναι «εντυπωσιακά».

Η τεχνολογία δίνει ελπίδα σε ασθενείς με προχωρημένη μορφή ξηρής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (geographic atrophy – GA), μια εκφυλιστική πάθηση του αμφιβληστροειδούς που πλήττει περισσότερους από 250.000 ανθρώπους στη Βρετανία και περίπου 5 εκατομμύρια παγκοσμίως.

Το εμφύτευμα είναι ένα μικροτσίπ δύο χιλιοστών, λεπτό όσο μια τρίχα, που τοποθετείται κάτω από τον αμφιβληστροειδή. Οι ασθενείς φορούν ειδικά γυαλιά με ενσωματωμένη κάμερα, η οποία στέλνει υπέρυθρη εικόνα στο εμφύτευμα.

Η εικόνα μεταφέρεται σε φορητό επεξεργαστή, βελτιώνεται και αποστέλλεται ξανά μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο, επιτρέποντας στους ασθενείς να ανακτήσουν μέρος της όρασής τους.

Σύμφωνα με τον Muqit, «είναι η πρώτη φορά που ένα εμφύτευμα προσφέρει στους ασθενείς λειτουργική όραση, ικανή να χρησιμοποιηθεί στην καθημερινότητα, για δραστηριότητες όπως το διάβασμα ή το γράψιμο».

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine, περιελάμβανε 38 ασθενείς από πέντε ευρωπαϊκές χώρες με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Από τους 32 που έλαβαν το εμφύτευμα Prima, το οποίο κατασκευάζει η αμερικανική εταιρεία Pixium Vision (Science Corporation), 27 κατάφεραν να διαβάσουν ξανά χρησιμοποιώντας την κεντρική τους όραση.

Έπειτα από έναν χρόνο, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν βελτίωση 25 γραμμάτων, δηλαδή περίπου πέντε σειρών στον πίνακα οφθαλμολογικών εξετάσεων.

Σημειώνεται πάντως πως το εμφύτευμα Prima δεν έχει ακόμη λάβει άδεια κυκλοφορίας και είναι διαθέσιμο μόνο στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών ενώ παραμένει άγνωστο το τελικό κόστος ή το πότε θα εγκριθεί ευρέως.

Με πληροφορίες από BBC