Πριν από 36 χρόνια, σε μία πρωτοποριακή για την εποχή συνέντευξη, δύο τρανς γυναίκες που ζούσαν στην Κύπρο μίλησαν στο «Περιοδικό» και στη δημοσιογράφο Πόλα Σπόντα για την ταυτότητα φύλου τους, τη σεξουαλικότητά τους, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τις αντιμετώπιζε ο κοινωνικός περίγυρός τους.

Η Στέλλα και η Άννα –τα πρώτα τρανς άτομα που μίλησαν δημόσια για τη χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου– γεννήθηκαν άνδρες, όμως, όπως λένε, βρίσκονταν «σε μια διαρκή μάχη και δυσαρμονία με τη θηλυπρεπή τους εμφάνιση». Ό,τι σχετιζόταν με την αντρική τους υπόσταση καταχωρήθηκε στο παρελθόν, αφού τα αντρικά ονόματά τους αντικαταστάθηκαν με γυναικεία σε όλα τα επίσημα έγγραφά τους μετά από μια απλή ένορκη δήλωση. Στο σχετικό ρεπορτάζ αναφέρεται ότι οι δύο γυναίκες ήταν μεταξύ των δέκα τέτοιων γνωστών περιπτώσεων στη χώρα μας.

Η συνέντευξη του 1989 γνωστοποίησε ένα ζήτημα ταμπού, όχι μόνο για την κλειστή κοινωνία εκείνης της εποχής, αλλά και του σήμερα, όπου τρανς άτομα εξακολουθούν να ζουν στη σκιά, ερχόμενα αντιμέτωπα με την προκατάληψη, ακόμη και τον χλευασμό.

Οι ιστορίες των δύο γυναικών, όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, συγκλίνουν στα βασικά τους σημεία: δύσκολα παιδικά χρόνια, πλήρης σεξουαλική ανικανότητα σαν άντρες, αντικείμενα κοροϊδίας για τη θηλυπρέπειά τους, επίπονη προσπάθεια για τη συγκέντρωση χρηματικού ποσού που απαιτείτο για την εγχείρηση, χειρουργική επέμβαση στο Λονδίνο και, εν τέλει, αλλαγή φύλου.

Ωστόσο, στην ηλικία τότε των 35-40 χρόνων αισθάνονταν πια και οι δύο ευτυχισμένες και απαλλαγμένες από το άγχος που τις διακατείχε προτού κάνουν τη χειρουργική επέμβαση.

Η ιστορία της Στέλλας

Η Στέλλα εργαζόταν σε μια μπυραρία, ζώντας ήσυχα και τίμια, ενώ η Άννα δούλευε σε «σπίτι» -ως σεξεργάτρια- έχοντας σκοπό να αποσυρθεί σε λίγα χρόνια αφού εξοικονομούσε πρώτα κάποια χρήματα.

Η Στέλλα αφηγήθηκε στη δημοσιογράφο τα δύσκολα παιδικά της χρόνια, τον χλευασμό εκ μέρους των συμμαθητών της που τη φώναζαν «γυναικωτή», αλλά και την αδυναμία της να παίξει με αγορίστικα παιχνίδια. «Στα 14 περίπου χρόνια μου πήγα να μάθω ράψιμο. Είχα αρχίσει πια να αντιλαμβάνομαι τι ακριβώς συνέβαινε με εμένα. Η μαστόρισσά μου ήξερε κάποιους γιατρούς στο νοσοκομείο και έτσι κατέφυγα εκεί. Οι γιατροί μού έδιναν χάπια για να διαπιστώσουν αν μπορούσα να έχω διέγερση και στύση. Τίποτα όμως δεν γινόταν και εγώ εξακολουθούσα να ονειρεύομαι τις νύχτες πως θα ξυπνήσω το πρωί και θα είμαι γυναίκα».

Η Στέλλα -ο Στελλάκης ακόμη τότε- εκμυστηρεύτηκε για πρώτη φορά την επιθυμία της να γίνει γυναίκα σε μια θεία της, η οποία, όμως, τη μαρτύρησε στους γονείς της με αποτέλεσμα να τη διώξουν από το σπίτι και η ίδια να προσπαθήσει να αυτοκτονήσει, πέφτοντας από τις εξωτερικές σκάλες μιας πολυκατοικίας. Αφού έμεινε για σχεδόν έναν χρόνο στο νοσοκομείο, μετά ξεκίνησε να εργάζεται σε μπαρ και έπειτα ενοικίασε ένα μικρό δωματιάκι και έμενε μόνη της. Από την εργασία άρχισε να εξοικονομεί λεφτά για την εγχείρηση και στα 35 της πήγε στο Λονδίνο για την αλλαγή φύλου.

«Προτού πάω στο Λονδίνο, επισκέφθηκα στο Ισραήλ, όπου μου έκαναν αναλύσεις αίματος και διάφορες άλλες εξετάσεις. Εκεί μου είπαν ότι ορμονικά είμαι 100% γυναίκα. Τελικά τη χειρουργική επέμβαση την έκανα στο Λονδίνο πληρώνοντας 2,500 περίπου λίρες», έλεγε χαρακτηριστικά.

Η ιστορία της Άννας

Η Άννα –η οποία αρνείται να αναφερθεί στο προηγούμενο, ανδρικό της όνομα– πέρασε επίσης δύσκολα παιδικά χρόνια, μεγαλώνοντας σε οικογένεια του γραφείου ευημερίας. Μετά το σχολείο έφυγε για σπουδές στη Θεσσαλονίκη, θέλοντας να ξεφύγει από την έντονη καταπίεση που βίωνε στην Κύπρο. Ωστόσο και εκεί, η σεξουαλικότητά της (ομοφυλόφιλος άνδρας) τής δημιουργούσε εμπόδια, αναγκάζοντάς την, εν τέλει, να αναζητήσει εργασία σε μπαράκια της επαρχίας με σκοπό να συγκεντρώσει το ποσό που απαιτείτο για τη χειρουργική επέμβαση. Θυμάται, μάλιστα, ότι, όταν έφτασε στο αεροδρόμιο του Λονδίνου –εκεί όπου θα γινόταν η επέμβαση– την καθυστέρησαν για οκτώ ώρες, επειδή στα χαρτιά της έγραφε φύλο «άρρεν» ενώ η ίδια ήταν ντυμένη γυναίκα. Ωστόσο, όταν τους εξήγησε τον λόγο της επίσκεψής της στη χώρα, την άφησαν να εισέλθει.

Όπως ακόμη είπε η Άννα, δεν είχε ποτέ τη σεξουαλική ικανότητα ενός άνδρα, αλλά αισθανόταν πιο πολύ γυναίκα. Ανέφερε, επίσης, ότι για πολλά χρόνια ντυνόταν και κυκλοφορούσε με γυναικεία ρούχα, σε αντίθεση με τη Στέλλα που μόνο στο σπίτι της, προτού φυσικά κάνει την εγχείρηση, ντυνόταν γυναικεία.

Περιγράφοντας τη διαδικασία του χειρουργείου, η Άννα λέει ότι ήταν μία οδυνηρή διαδικασία με την ανάρρωση να διαρκεί περίπου 6 μήνες. «Αισθανόμουν όμως ότι εκείνο που μου έκανε ο γιατρός το είχα από πάντα. Τόσο πολύ το είχα δεχτεί. Εκείνο που άλλαξα είναι ότι κυκλοφορούσα πια χωρίς κανένα άγχος».

Το παράδοξο δε, στο συγκεκριμένο ρεπορτάζ είναι μια δήλωση του τότε Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου σε εφημερίδα της εποχής, η οποία παρατίθεται: «Τα πρόσωπα αυτά η Εκκλησία μας αντικρίζει σαν κανονικά μέλη της και τα βλέπει με κατανόηση, όταν ο γιατρός πιστοποιήσει υπεύθυνα ότι το άτομο βρισκόταν σε μια τέτοια κατάσταση που με την χειρουργική επέμβαση θα αποκαθίστατο το κανονικό τους φύλο».

Διαβάστε πιο κάτω ολόκληρο το ρεπορτάζ: