Φωτογραφίες: Γιώργος Χριστοφόρου


Ο Μάρκος Ράινερ Ράουφμαν έφτασε στην Κύπρο από τη Γερμανία τον Ιούνιο του 1997, για να παίξει στην Ομόνοια Λευκωσίας. Κανείς, ούτε καν ο ίδιος, δεν φανταζόταν αυτό που θα ακολουθούσε. Δεν έφθανε καν με τις περγαμηνές του μεγάλου σταρ. Βλέποντας την πορεία του, μπορούμε να πούμε, χωρίς διάθεση υπερβολής, ότι ο Ράουφμαν δεν ήταν απλώς ένας πολύ καλός ποδοσφαιριστής που έπαιξε στην Κύπρο. Ο Ράουφμαν είναι, ίσως, ο πιο εμβληματικός ποδοσφαιριστής στη σύγχρονη ιστορία του κυπριακού ποδοσφαίρου. Η τοποθέτηση αυτή δεν αφορά μόνο την ποδοσφαιρική του αξία, η οποία είναι αδιαμφισβήτητη, πετυχαίνοντας έναν ιστορικό αριθμό γκολ. Αφορά περισσότερο το γεγονός ότι ο Γερμανός επιθετικός που έφτασε στην Κύπρο στα τέλη των 90s, κατάφερε να γίνει μέρος της κουλτούρας μιας ολόκληρης χώρας, να λατρευτεί όσο λίγοι ποδοσφαιριστές και να τύχει του σεβασμού όχι μόνο των οπαδών της Ομόνοιας – και αυτό λέει πολλά.

Προσωπικά, την πρώτη φορά που τον είδα να αγωνίζεται, θα ήμουν δεν θα ήμουν δέκα χρόνων. Για να είμαι ειλικρινής, δεν θυμάμαι τίποτα από εκείνο το παιχνίδι, αλλά θυμάμαι ένα ολόκληρο γήπεδο να δονείται στο σύνθημα «Είναι τρελός, είναι τρελός ο Γερμανός». Αυτό ήταν και το δικό του αγαπημένο σύνθημα. Θυμάται, μάλιστα, ένα παιχνίδι με τον ΑΠΟΕΛ όταν του το τραγούδησαν και οι Αποελίστες, επειδή σημείωσε αυτογκόλ.

Ο Ράουφμαν είχε πράγματι μια τρέλα που τον έκανε να ξεχωρίσει – εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, μού λέει ότι έτυχε να παίξει με 39 πυρετό. Τού απαντώ ότι αυτό μπορεί να δείχνει δύο πράγματα· απίστευτη επιμονή ή άγνοια κινδύνου. «Ήταν ένας συνδυασμός επιμονής και τρέλας», μού απαντά. Και, μάλλον, αυτή του η απάντηση συνοψίζει το φαινόμενο Ράουφμαν.

Τον συναντήσαμε στο σπίτι του στη Λευκωσία, 22 χρόνια μετά το, κάπως βίαιο, κλείσιμο της μεγάλης του καριέρας. Μπαίνοντας μέσα, στον απέναντι τοίχο, βρίσκονται εκτεθειμένα διάφορα ενθύμια από την εποχή που έπαιζε μπάλα. Του λέω ότι είμαι με την Ομόνοια και ότι τον θυμάμαι να παίζει, αν και ο ίδιος προς στιγμήν αμφιβάλλει λόγω της ηλικίας μου. Με ρωτά ποια από τις δύο Ομόνοιες υποστηρίζω. Διαγιγνώσκει τον δισταγμό μου και, χωρίς να περιμένει απάντηση, μού λέει ότι «κι αυτοί δικά μας παιδιά είναι». «Θα τα συζητήσουμε όλα», προσθέτω.

Κεφάλαιο: ΚΥΠΡΟΣ

«Γεννήθηκα στη Δυτική Γερμανία. Έπαιξα ποδόσφαιρο σε κάποιες γερμανικές ομάδες, αλλά, από κάποια φάση και μετά, δεν είχα καλό όνομα στο ποδοσφαιρικό παζάρι της Γερμανίας. Έκανα κακή ζωή· καταχρήσεις, νυχτερινή ζωή, καμιά μπίρα παραπάνω! Οι προπονητές εκεί είναι πολύ αυστηροί και δεν τα σηκώνουν αυτά. Η Κύπρος ήταν μία από τις τελευταίες μου ευκαιρίες, για να φτιάξω το όνομά μου και να κάνω ένα restart. Ήθελα, ουσιαστικά, να παίξω μερικούς μήνες στην Κύπρο και μετά να επιστρέψω στη Γερμανία. Όμως, ο Θεός είχε άλλα πλάνα. Λίγο καιρό μετά, γνώρισα τη γυναίκα μου, τη Μαρία, η οποία με βοήθησε πολύ. Με έβαλε στον σωστό δρόμο. Ο κ. Μιχαηλίδης μού έλεγε τότε ότι “ευχαριστώ τον Θεό που γνώρισες τη Μαρία”». Του λέω ότι μάλλον όλοι οι Ομονοιάτες πρέπει να την ευχαριστούν και γελάμε.

Ο Ράουφμαν παντρεύτηκε τη Μαρία, έκαναν μία κόρη, πολιτογραφήθηκε Κύπριος και βαφτίστηκε χριστιανός ορθόδοξος στο Άγιο Όρος, λαμβάνοντας το όνομα Μάρκος. Αισθάνεται την Κύπρο πατρίδα του, στη Γερμανία πλέον δεν πηγαίνει καθόλου. Και, φυσικά, ξέρει να κάνει εξαιρετική σούβλα· μάς το επιβεβαιώνει και η Μαρία που έρχεται προς το τέλος της συνέντευξης.

Τον ρωτώ πώς ένιωσε όταν έπαιξε για πρώτη φορά με τη φανέλα της Εθνικής Κύπρου, δίνοντας, μάλιστα, σε εκείνο το παιχνίδι, εξαιρετική πάσα στον Οκκά που κατάφερε να βρει δίχτυα. «Το πρώτο μου παιχνίδι με την Εθνική ήταν κόντρα στη Γαλλία –που είχε τότε μια εξαιρετική ομάδα– τον Σεπτέμβριο του 2002. Χάσαμε 2-1. Ήθελα πάρα πολύ να παίξω για την Κύπρο, γιατί ένιωθα ότι ήθελα να δώσω κάτι πίσω στη χώρα που έγινε η δεύτερη πατρίδα μου. Έπαιξα συνολικά πέντε παιχνίδια με την Εθνική».

Κεφάλαιο: ΟΜΟΝΟΙΑ

«Το πρώτο μου παιχνίδι με τη φανέλα της Ομόνοιας ήταν με τον Εθνικό Άχνας στο Μακάρειο. Κερδίσαμε 4-1. Ήταν 20 Σεπτεμβρίου του 1997». Ξεκινάμε να μιλάμε περί ποδοσφαίρου και του λέω για την πρώτη του χρονιά στην Ομόνοια, όταν, την προτελευταία αγωνιστική, κόντρα στην Ανόρθωση, έχασε το πέναλτι που στοίχισε, ουσιαστικά, και το πρωτάθλημα στην ομάδα του. Η γκριμάτσα του τα λέει όλα. «Έβαλα 42 γκολ εκείνη τη χρονιά και, στο τέλος της ημέρας, ήμουν αυτός που έχασε το πέναλτι. Ήταν ένα πέναλτι, ένας τίτλος. Δυστυχώς, το έχασα. Ευτυχώς, το έχασα απέναντι σε έναν μεγάλο τερματοφύλακα, τον Νίκο Παναγιώτου. Αυτό το πέναλτι θα το πάρω, μάλλον, στον τάφο μου! Βέβαια, την επόμενη χρονιά κερδίσαμε πάλι πέναλτι και, μάλιστα, είπα στον Παναγιώτου ότι θα το εκτελέσω στην ίδια γωνιά. Ευτυχώς, σκόραρα».

Θυμάται, επίσης, τα ντέρμπι των «αιωνίων», όταν οι οπαδοί των δύο ομάδων κάθονταν δίπλα δίπλα στις κερκίδες. Και, φυσικά, την επική του κούρσα, τη σεζόν 1999-2000, όταν έτρεξε από την επίθεση στην άμυνα, παρεμβαίνοντας σωτήρια και αποσοβώντας το γκολ.

Τον ρωτώ πώς βίωνε τα παιχνίδια κόντρα στον ΑΠΟΕΛ. «Τότε στην Ομόνοια έπαιζαν τρεις ξένοι και οι υπόλοιποι ήταν Κύπριοι. Αυτοί μάθαιναν και σ’ εμάς τι σημαίνει αυτό το παιχνίδι, ότι είναι ουσιαστικά το παιχνίδι της χρονιάς. Οπότε κι εμείς οι ξένοι μπαίναμε στο γήπεδο με τη νοοτροπία των Κυπρίων. Τώρα βέβαια είναι διαφορετικά τα πράγματα γιατί οι ξένοι ποδοσφαιριστές είναι περισσότεροι από τους Κύπριους. Και αυτό είναι λυπηρό γιατί το ποδόσφαιρο στην Κύπρο ζει από το συναίσθημα, από τον παλμό μέσα στο γήπεδο και πάνω στις κερκίδες. Στο σήμερα, αυτό λείπει».

Τον ρωτώ αυτό το κλισέ, αν ένιωθε ότι έπαιζε για τη φανέλα και η απάντησή του είναι ειλικρινής. «Κοίτα, αυτοί που λένε ότι παίζουν μόνο για τη φανέλα, λένε ψέματα. Όλοι παίξαμε για τα χρήματα. Αυτό που διέφερε σε σχέση με το σήμερα, είναι ότι εμείς νιώθαμε περισσότερο τη φανέλα».

Ο Ράουφμαν πανηγύρισε με την Ομόνοια δύο πρωταθλήματα, ένα κύπελλο και δύο ασπίδες σε διάστημα έξι χρόνων. Στις 20 Σεπτεμβρίου 2003 –ακριβώς έξι χρόνια μετά το ντεμπούτο του στην Ομόνοια– ήρθε ο σοβαρός τραυματισμός στο παιχνίδι με τη Δόξα στο Μακάρειο που σηματοδότησε και το τέλος της καριέρας του. Ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της πορείας του αν και ο ίδιος αισθάνεται τυχερός μέσα στη γενικότερη ατυχία του, διότι ο τραυματισμός στο γόνατο ήρθε στα 37 του χρόνια και αφού είχε παίξει πολύ ποδόσφαιρο και ήταν γεμάτος από αυτό.

Δεν έφυγε ποτέ από την Ομόνοια και, ίσως, αυτός να είναι ένας ακόμα λόγος που οι οπαδοί της συνεχίζουν να τον αγαπούν μέχρι σήμερα. «Εννοείται ότι είχα προτάσεις από άλλες ομάδες –από όλες τις μεγάλες ομάδες– αλλά δεν ένιωσα ποτέ την ανάγκη να φύγω. Δέθηκα με τον κόσμο της Ομόνοιας. Όπου πήγαινα ένιωθα την αγάπη τους. Αυτόγραφα, φωτογραφίες, αγκαλιές. Ακόμα και σήμερα συμβαίνει αυτό. Τι θα κέρδιζα αν, για παράδειγμα, έκανα μια μεταγραφή στον ΑΠΟΕΛ; Μπορεί να το έβλεπα και πιο ρομαντικά». Παραμένει βαθιά ρομαντικός μέχρι και σήμερα, παρά τις αλλαγές που έφερε το σύγχρονο ποδόσφαιρο.

Μιλώντας για τα χρόνια στην Ομόνοια, τον ρωτώ ποιοι συμπαίχτες του τον ενέπνεαν και μου μιλά για τον Κωστάκη Καϊάφα. «Ο Κωστάκης ήταν Ομονοιάτης ως το κόκαλο. Πραγματικός αρχηγός. Ήταν το παράδειγμα όλων μας».

Εσένα, όταν σε ρωτούν με ποια ομάδα είσαι, λες ότι είσαι Ομονοιάτης;

Ναι, εννοείται! Πάω στα παιχνίδια ακόμα, δεν έχει αλλάξει κάτι.


Μετά το κλείσιμο της καριέρας σου, έμεινες για λίγο στην Ομόνοια, μετά εντάχθηκες στο δυναμικό του Ολυμπιακού ως προπονητής. Πού σε βρίσκουμε σήμερα; Με τι ασχολείσαι;

Η αλήθεια είναι ότι δοκίμασα την τύχη μου ως προπονητής, αλλά δεν μου ταίριαξε. Δεν έχω την υπομονή που απαιτεί η θέση αυτή. Δεν μπορούσα να προπονώ 20 «τρελούς» σαν εμένα. Μετά έκανα scouting στην Ομόνοια. Τον τελευταίο χρόνο αντιμετώπισα ένα πρόβλημα υγείας που με ανάγκασε να απέχω. Τώρα, όμως, είμαι καλύτερα και θα δούμε πώς και πού θα συνεχίσω.

Πώς βλέπεις την Ομόνοια στο σήμερα;

Η φετινή Ομόνοια είναι απογοητευτική. Το έμψυχο δυναμικό που διαθέτει, δεν συνάδει με την εικόνα της στο γήπεδο. Θεωρώ ότι οι παίχτες που έχει η Ομόνοια, είναι πάρα πολύ καλοί, αλλά ο τρόπος που παίζουν δεν είναι αντιπροσωπευτικός των ποδοσφαιρικών τους ικανοτήτων.


Πού πιστεύεις ότι βρίσκεται το λάθος;

Αυτό είναι δουλειά των ειδικών που είναι κοντά στην ομάδα, να το εντοπίσουν. Νομίζω ότι ο Γιάννης (σ.σ. Αναστασίου) ξέρει πού είναι το λάθος, αλλά στην παρούσα φάση δεν μπορεί να κάνει πολλά.


Χρειάζεται έναν καλό προπονητή η Ομόνοια;

Αλλάξαμε τόσους προπονητές στο πέρασμα των χρόνων. Κάθε χρόνο έρχονται προπονητές και φεύγουν. Η δική μου άποψη είναι ότι χρειάζεται, σίγουρα, να έρθει ένας προπονητής –του Γιάννη είναι, άλλωστε, άλλος ο ρόλος του– αλλά να τον αφήσουμε να δουλέψει σε βάθος χρόνου. Πρέπει, επιτέλους, να αφήσουμε έναν προπονητή να κάνει δουλειά τουλάχιστον δύο χρόνια – καμιά φορά χρειάζονται δύο χρόνια. Δες, για παράδειγμα, την Πάφο. Έλεγαν για τον προπονητή της ότι δεν κάνει, αλλά τώρα είναι πρώτοι και θα πάρουν πρωτάθλημα.

Πώς κρίνεις τα γεγονότα του 2018 που οδήγησαν στην αποχώρηση των οργανωμένων –και όχι μόνο– οπαδών και στη δημιουργία της Ομόνοιας 29ης Μαΐου;

Νομίζω ότι η Ομόνοια τότε δεν είχε άλλη επιλογή. Βρισκόταν σε πολύ άσχημη κατάσταση η ομάδα, ήταν μισό βήμα πριν από το κλείσιμο. Ο κόσμος έκανε μια πολύ συγκινητική προσπάθεια, για να την κρατήσει στη ζωή, αλλά τα χρέη ήταν τόσα πολλά που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούνταν στο κλείσιμο. Κάποιοι ξεχνούν και αδικούν τον κ. Παπασταύρου, θεωρώ.


Και οι οπαδοί, όμως, που αποχώρησαν αντιμετώπισαν το θέμα ιδεολογικά, κρίνοντας ότι η ομάδα, γενόμενη εταιρεία, ξέφευγε από τη φιλοσοφία και τις λαϊκές της καταβολές.

Ναι, αλλά αν δεν γινόταν αυτό που έγινε, δεν θα υπήρχε καν Ομόνοια. Τι μπορούσαμε να κάνουμε; Για μια χώρα σαν την Κύπρο, δεν υπάρχει άλλος τρόπος διότι δεν έχουμε τα μεγάλα συμβόλαια για τηλεοπτικά δικαιώματα που έχουν άλλες χώρες, αλλά την ίδια στιγμή θέλουμε να παίζουμε καλό και ανταγωνιστικό ποδόσφαιρο. Ο κόσμος μπορεί να συνεισφέρει μέχρι ενός σημείου και ο κόσμος της Ομόνοιας διαχρονικά έκανε συγκινητικές προσπάθειες για την ομάδα του. Το 1992, αν θυμάσαι, οι Ομονοιάτες έκαναν εισφορές για να φέρουν πίσω τον Γιώργο Σαββίδη από την ΑΕΚ Αθηνών. Αλλά, στο σήμερα, χρειάζονται χρήματα για να έρχονται καλοί παίκτες και να μπορούν οι ομάδες να είναι βιώσιμες και ανταγωνιστικές.

Αν έπρεπε να μου απαριθμήσεις πέντε Κύπριους ποδοσφαιριστές που παίζουν τώρα στην Κύπρο και ξεχωρίζουν, ποιους θα έλεγες;

Ο Κωνσταντίνος Λαΐφης του ΑΠΟΕΛ είναι μεγάλος παίχτης με σημαντική καριέρα και στο εξωτερικό. Επίσης, ο Λοΐζου της Ομόνοιας έχει ένα ταλέντο που σπάνια βρίσκεις σε ποδοσφαιριστή. Ο Χάμπος του Απόλλωνα, αλλά και ο Χάμπος της Ομόνοιας είναι, επίσης, πολύ καλοί παίχτες. Νομίζω αυτοί οι τέσσερεις είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει τώρα στα κυπριακά γήπεδα.


Κλείνοντας, θέλω να κάνω μια τοποθέτηση και να μου πεις αν συμφωνείς ή όχι. Μετά τον Ράουφμαν, η Ομόνοια –και ίσως καμιά άλλη κυπριακή ομάδα– δεν ευτύχησε να έχει στο δυναμικό της άλλο γκολτζή παρόμοιου βεληνεκούς.

Αν το δούμε καθαρά και μόνο από άποψη αριθμού τερμάτων, τότε ναι. Όμως, άλλαξε το ποδόσφαιρο και ο τρόπος που παίζεται. Δεν μπορεί σήμερα ένας επιθετικός να βάλει 40 γκολ σε μια σεζόν. Πλέον, υπάρχουν πολλές καλές ομάδες· για παράδειγμα, τώρα, έχουμε 8-10 ομάδες στην Α’ κατηγορία που παλεύουν για την εξάδα. Τότε, υπήρχαν τρεις ομάδες το πολύ. Θυμάμαι το παιχνίδι με την Αναγέννηση Δερύνειας όταν έβαλα οκτώ γκολ. Σήμερα, ακόμα και αυτές που παλαιότερα θεωρούνταν «μικρές» ομάδες μπορεί να σου κόψουν βαθμούς. Ο μάξιμουμ αριθμός τερμάτων που μπορεί να σκοράρει ένας επιθετικός στην Κύπρο τώρα, είναι τα 25.