Η Κύπρος έδωσε το «παρών» της σε ένα από τα πιο κρίσιμα διεθνή φόρουμ για τη σύγχρονη σκέψη, με το έργο «Η Κορού εν Στύλλος τζαι Καμάρα» της επιμελήτριας και ερευνήτριας Γιάννας Τσολάκη.

Το πολυσήμαντο αυτό έργο φιλοξενήθηκε και παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του Critical Intersections Symposium, στις 15 Μαΐου 2025 στο King’s College London. Μία σημαντική στιγμή πολιτιστικής εκπροσώπησης, που πρόσθεσε την κυπριακή παράδοση και ταυτότητα, σε έναν διεθνή διάλογο.

Το συμπόσιο συγκέντρωσε ερευνητές και στοχαστές από το πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών και της πολιτισμικής θεωρίας, με στόχο τη διερεύνηση ουσιαστικών διαλόγων ανάμεσα σε κριτικές παραδόσεις που αμφισβητούν τις κυρίαρχες δυτικές μορφές γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσίαση του έργου της επιμελήτριας και ερευνήτριας Γιάννας Τσολάκη —απέκτησε μια επιπλέον βαρύτητα, καθώς ο διάλογος που το έργο πυροδότησε, μεταφέρθηκε σε ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον.

Η έκθεση της Λειψίας του 2021, απέκτησε νέο νόημα μέσα από αυτή τη μετατόπιση, καθώς ο διάλογος γύρω από το έργο εδραιώθηκε εντός ενός πλαισίου θεωρητικής διερεύνησης και ανταλλαγής. Η παρέμβαση αυτή λειτούργησε ως σημείο συνάντησης πολιτισμών, αφηγήσεων και ιστορικών εμπειριών, ενώ ταυτόχρονα άνοιξε νέους χώρους ερμηνείας και αναστοχασμού στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών.

Το έργο «Η Κορού εν Στύλλος τζαι Καμάρα: De-self-colonisation» αποτελεί ένα πολυεπίπεδο σύγχρονο αφήγημα, καρπό βαθιάς ερευνητικής και καλλιτεχνικής διεργασίας, που πραγματεύεται την έννοια της εξουσίας, της ιδεολογίας και της γυναικείας εμπειρίας στο πλαίσιο της βιομηχανικής και πολιτισμικής ιστορίας.

Εμπνευσμένο από τις σιωπηλές, συχνά ξεχασμένες ιστορίες γυναικών και κοριτσιών που υπήρξαν θύματα παιδικής εκμετάλλευσης και έμφυλης ανισότητας, το έργο εστιάζει στις γυναίκες υφάντριες του παραδοσιακού φιθκιώτικου υφαντού από το χωριό Φύτη της Πάφου αλλά και στις εργάτριες -πολλές με καταγωγή από την Τανζανία που έφερναν οι αποικιοκράτες μαζί με τις πρώτες ύλες- για να δουλεύουν στα εργοστάσια επεξεργασίας βαμβακιού στη Λειψία. Γυναίκες οι οποίες απεικονίζονται στη σημερινή πολιτιστική δομή του Spinnerei να εργάζονται ανάμεσα σε τεράστια μηχανήματα, δημιουργώντας μία συγκλονιστική εικόνα.

Το έργο, πέραν της ακαδημαϊκής ανάλυσης από την επιμελήτρια και ερευνήτρια Γιάννα Τσολάκη, συνοδεύτηκε και από την προβολή οπτικοακουστικού υλικού, με κείμενα και εικόνες της θεματικής που παρουσιάστηκε πριν 4 χρόνια στη Λειψία. Παρότι η έκθεση ήταν παρούσα στο χώρο καθ’ όλη τη διάρκεια του συμποσίου, κατά τα διαλείμματα, η προβολή οπτικοακουστικού υλικού ενίσχυσε τον διάλογο δίνοντας την ευκαιρία στους θεατές να δημιουργήσουν μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα.

Μία επιστημονική παρουσίαση που ξεπέρασε τα όρια της πολιτιστικής επιμέλειας και της απλής αναπαράστασης, το έργο έδωσε φωνή σε όσες στερήθηκαν το δικαίωμα τής επιλογής και διεκδίκησε έναν νέο πολιτισμικό χώρο, όπου η μνήμη, η χειροτεχνία και η κριτική σκέψη συνυπάρχουν.

Η εγκατάσταση στο συμπόσιο παρουσιάστηκε μέσω μικρογραφίας -έπειτα από εισήγηση της κας Τσολάκη, αλλά και αναφορές στην έκθεση της Λειψίας το 2021. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον μάλιστα παρουσίασε και το γεγονός ότι τα «φιθκιώτικα» επαναδημιουργήθηκαν ως μινιατούρες από υφάντριες της Φύτης.

Η συμμετοχή της Κύπρου στο Critical Intersections Symposium, μέσω της ερευνήτριας και επιμελήτριας Γιάννας Τσολάκη, δεν ήταν μία απλή καλλιτεχνική συμμετοχή, αλλά διαδραμάτισε ένα σημαντικό ρόλο στο πεδίο της πολιτιστικής διπλωματίας. Πρόκειται για μια ουσιαστική πολιτισμική παρέμβαση που αποδόμησε την κυρίαρχη αφήγηση, προτείνοντας διαλόγους βασισμένους στη μνήμη, τη χειρονομία και τη συλλογική εμπειρία.

Μέσα από την έκθεση αναδείχθηκε η ανάγκη για ένα νέο είδος διαπολιτισμικής επικοινωνίας, χωρίς την κεντρικότητα της Δύσης, αλλά με έμφαση στις κοινότητες και στις ιστορίες τους.

Η παρουσίαση του έργου τελούσε υπό την υποστήριξη του Global Cultures Institute της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του King’s College London.

Χορηγοί και Υποστηρικτές

• Υφυπουργείο Πολιτισμού, Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού
• Υπηρεσίες Κυπριακής Χειροτεχνίας
• Studio & Lab