Τα τελευταία χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνονται τα περιστατικά στα οποία άτομα που επιδεικνύουν ανοιχτά ρατσιστική ή βίαιη συμπεριφορά όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν συνέπειες αλλά δέχονται μαζική στήριξη από κοινό που τα αντιμετωπίζει ως θύματα.

Μέσω ιστοσελίδων χρηματοδότησης, όπως η GiveSendGo, έχουν συγκεντρωθεί εκατομμύρια δολάρια για πρόσωπα που σχετίζονται με φόνους, πράξεις μίσους ή εμπλοκή σε ακραία κινήματα. Αυτή η εξέλιξη καταγράφεται από ερευνητές ως ένδειξη μετατόπισης στην κοινή γνώμη, όπου η υποστήριξη σε ρατσιστικές συμπεριφορές δεν περιορίζεται πλέον σε περιθωριακούς κύκλους αλλά εκφράζεται δημόσια και οργανωμένα.

Πώς μία γυναίκα συγκέντρωσε 750.000 επειδή είπε το n-word

Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Σάιλο Χέντρικς, μιας λευκής γυναίκας από τη Μινεσότα, η οποία παραδέχτηκε σε βίντεο ότι αποκάλεσε nigger ένα πεντάχρονο μαύρο παιδί σε τοπικό πάρκο. Παρά τη γενικευμένη καταδίκη που προκάλεσε το περιστατικό, η Χέντρικς συγκέντρωσε πάνω από 750.000 δολάρια σε δωρεές από χρήστες της πλατφόρμας GiveSendGo.

Η καμπάνια, η οποία παρουσιάστηκε ως «προστασία της οικογένειάς της από τις συνέπειες», συγκέντρωσε περισσότερες από 30.000 δωρεές. Πολλές από αυτές συνοδεύονταν από ναζιστικά σύμβολα και υβριστικά, ρατσιστικά σχόλια. Ο όγκος της υποστήριξης αυτής σήμανε συναγερμό σε οργανώσεις όπως η Anti-Defamation League (ADL), που χαρακτήρισε την εκστρατεία ως όχημα για «διάδοση ρητορικής μίσους και νομιμοποίηση ακραίων ιδεών».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ρατσιστικές ενέργειες βρίσκουν απήχηση σε κοινό πρόθυμο να στηρίξει οικονομικά τους δράστες. Αντίστοιχες εκστρατείες στήριξαν τον Ντάνιελ Πένι, βετεράνο που σκότωσε τον άστεγο Τζόρνταν Νίλι στο μετρό της Νέας Υόρκης, συγκεντρώνοντας πάνω από 3,3 εκατομμύρια δολάρια, και τον Κάιλ Ρίτενχαους, που πυροβόλησε και σκότωσε δύο διαδηλωτές στο Γουισκόνσιν το 2020, συγκεντρώνοντας πάνω από 580.000 δολάρια.

Η περίπτωση της Χέντρικς ωστόσο ξεχωρίζει, διοτί η ίδια δεν αντιμετώπιζε κάποια νομική δίωξη, άρα δέχτηκε στήριξη απλώς επειδή παραδέχτηκε ανοιχτά ότι χρησιμοποιήσε έναν ρατσιστικό όρο. Όπως εξηγούν ειδικοί, το γεγονός ότι η εκστρατεία γεννήθηκε «από τη βάση» δείχνει μια ανησυχητική μετατόπιση: την αυξανόμενη αποδοχή και προβολή ανοιχτά ρατσιστικών συμπεριφορών, χωρίς την ανάγκη μεταμφίεσης πίσω από πολιτικές ατζέντες.

«Βλέπουμε έναν μηχανισμό υποστήριξης για μία καθαρά ρατσιστική προσβολή»

«Αυτό που τρομάζει στην υπόθεση Χέντρικς είναι πως βλέπουμε έναν οργανωμένο μηχανισμό υποστήριξης όχι για ένα αμφιλεγόμενο περιστατικό, αλλά για μια ξεκάθαρη, βάναυση ρατσιστική προσβολή», δήλωσε ο Μπράιαν Λέβιν, διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Μίσους και Εξτρεμισμού στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Η καμπάνια φαίνεται ότι ενισχύθηκε και λόγω ενός άλλου πρόσφατου περιστατικού που προκάλεσε αντιδράσεις: τη συγκέντρωση χρημάτων για τον νομικό αγώνα του Καρμέλο Άντονι, ενός μαύρου εφήβου από το Τέξας, που κατηγορείται για τη δολοφονία λευκού μαθητή κατά τη διάρκεια αγώνα στίβου. Όπως εξηγεί ο ερευνητής της ADL, Μαρκ Ντουάιερ, χρήστες που πρόσκεινται σε ρατσιστικούς κύκλους προώθησαν μαζικά τη δωρεά στη Χέντρικς ως «αντίβαρο» στην καμπάνια υπέρ του Άντονι.

Επιπλέον, το βίντεο της Χέντρικς, το οποίο έγινε viral, λειτούργησε για πολλούς ως σημείο αναφοράς και «ένταξης» σε έναν ιδιότυπο κύκλο υποστήριξης, ακόμη και για ανθρώπους που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως ρατσιστές, αλλά θεωρούν ότι η ενέργειά της «δεν είναι και τόσο κακή». «Για αρκετούς, η δωρεά σε τέτοιες καμπάνιες είναι η πρώτη τους ενεργή πράξη έξω από τα social media — ένας τρόπος να δηλώσουν τις απόψεις τους στην πράξη», σημειώνει ο Ντουάιερ.

Η αντίθεση με το κλίμα που επικρατούσε πριν από λίγα χρόνια είναι εντυπωσιακή. Κατά την άνθηση του κινήματος Black Lives Matter, πολλές λευκές γυναίκες που καταγράφηκαν να παρενοχλούν μαύρους πολίτες σε δημόσιους χώρους έγιναν αντικείμενο ευρείας καταδίκης και κοινωνικών συνεπειών.

Ωστόσο, σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Τζένιφερ Τσάντι, η μαζική υποστήριξη προς το κίνημα Black Lives Matter εκείνη την περίοδο δεν ήταν αποτέλεσμα μιας γενικής αλλαγής στάσης, αλλά προέκυψε από μια εξαιρετικά ειδική συγκυρία. Οι λευκοί πολίτες ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους λόγω της πανδημίας, χωρίς τις συνηθισμένες αποσπάσεις της καθημερινότητας. Υπό αυτές τις συνθήκες, είδαν στις οθόνες τους ένα βίντεο που έδειχνε ξεκάθαρα μια θανατηφόρα επίθεση λευκού αστυνομικού σε έναν μαύρο άνδρα.

«Ήταν αναμενόμενο πως θα επανέλθουμε σε μια πιο "κανονική" κοινωνική στάση. Και αυτή περιλαμβάνει πλέον και μια κόπωση απέναντι στα θέματα φυλετικής δικαιοσύνης», τονίζει.

Η εκλογική άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ το 2016, και κυρίως η επανεκλογή του, έπαιξε επίσης ρόλο στην αλλαγή κλίματος. «Έδωσε ορατότητα και κύρος σε μια ρητορική που κάποτε ήταν περιθωριακή. Οι άνθρωποι πλέον δεν ντρέπονται να εκφράσουν τέτοιες θέσεις», λέει η Τσάντι.

Τι απαντά η πλατφόρμα GiveSendGo στις κατηγορίες

Στο μεταξύ, πλατφόρμες όπως η GiveSendGo έχουν μετατραπεί σε εργαλείο χρηματοδότησης της ακροδεξιάς. Αν και δηλώνει πως προωθεί την «ελπίδα και τη γενναιοδωρία», η πλατφόρμα φιλοξενεί δεκάδες καμπάνιες υπέρ ατόμων που εμπλέκονται σε ρατσιστικά περιστατικά ή θεωρίες συνωμοσίας όπως το QAnon. Σύμφωνα με την ADL, μεταξύ 2016 και 2022 συγκεντρώθηκαν σε τέτοιου είδους καμπάνιες πάνω από 6 εκατομμύρια δολάρια, με την GiveSendGo να φιλοξενεί πάνω από το 85% των περιπτώσεων.

Απαντώντας στις επικρίσεις, εκπρόσωπος της GiveSendGo δήλωσε στον Guardian: «Ακόμη και όταν διαφωνούμε προσωπικά με τις πεποιθήσεις ή τις πράξεις κάποιου, πιστεύουμε στο δικαίωμα της επιλογής. Όποιος συμφωνεί, δωρίζει. Όποιος διαφωνεί, δεν συμμετέχει».

Για τους ειδικούς, πάντως, η περίπτωση της Χέντρικς δείχνει προς μια επικίνδυνη κανονικοποίηση. «Αντιδράσεις σαν αυτή ενδυναμώνουν ρητορικές μίσους και αυξάνουν τις πιθανότητες να ξαναδούμε τέτοια περιστατικά», προειδοποιεί ο Ντουάιερ.

ΠΗΓΗ: LIFO