Μέσα σε ένα κομμάτι κεχριμπαριού ηλικίας 99 εκατομμυρίων ετών, έχει διατηρηθεί μια μύγα βγαλμένη από την τρομαχτική τηλεοπτική σειρά «The Last of Us» – με το σώμα της να έχει καταληφθεί από έναν μύκητα που την είχε μετατρέψει σε ζόμπι.

Μαζί με ένα ακόμα δείγμα ενός νεαρού μυρμηγκιού μολυσμένου από παρόμοιο μύκητα, αυτά είναι δύο από τα παλαιότερα παραδείγματα ενός παράξενου φυσικού φαινομένου, το οποίο περιλαμβάνει παρασιτικούς μύκητες που καταλαμβάνουν το σώμα των ξενιστών τους και τελικά τους σκοτώνουν.

Στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, ο παλαιοντολόγος Yuhui Zhuang του Πανεπιστημίου Γιουνάν στη νοτιοδυτική Κίνα και οι συνεργάτες του ονόμασαν δύο προηγουμένως άγνωστα είδη αρχαίων μυκήτων του γένους Ophiocordyceps.

Η έρευνά τους στο κεχριμπάρι περιελάμβανε τη χρήση οπτικών μικροσκοπίων για τη μελέτη των μικροσκοπικών κομματιών και μικρο-υπολογιστική τομογραφία για τη δημιουργία τρισδιάστατων εικόνων των εντόμων που είχαν μολυνθεί από μύκητες. Ονόμασαν εκείνον του μυρμηγκιού Paleoophiocordyceps gerontoformicae και εκείνον της μύγας Paleoophiocordyceps ironomyiae, στη μύγα.

«Η ανακάλυψη αυτών των δύο απολιθωμάτων υποδηλώνει ότι ο Ophiocordyceps μπορεί να είχε αρχίσει να λειτουργεί ως “θηρευτής” εντόμων κατά την Κρητιδική περίοδο, ρυθμίζοντας τους πληθυσμούς ορισμένων ομάδων», δήλωσε ο Zhuang στο CNNi.

Ορισμένα είδη Ophiocordyceps που παρατηρούνται σήμερα σε είδη μυρμηγκιών είναι γνωστά ως «μύκητες ζόμπι μυρμηγκιών», επειδή μπορούν να χειραγωγούν τη συμπεριφορά των ξενιστών τους προς όφελός τους. Το φαινόμενο ενέπνευσε το βιντεοπαιχνίδι «The Last of Us», πάνω στο οποίο βασίστηκε η ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του HBO.

Οι μύκητες-ζόμπι τότε και τώρα

Σήμερα, οι παρασιτικοί μύκητες, γνωστοί και ως εντομοπαθογόνοι μύκητες, μολύνουν ένα ευρύ φάσμα ομάδων εντόμων, όπως μυρμήγκια, μύγες, αράχνες, τζιτζίκια και σκαθάρια.

Ο σπόρος του μύκητα Ophiocordyceps προσγειώνεται στο κεφάλι ενός μυρμηγκιού, εισέρχεται στον εγκέφαλό του μέσω ενός αδύναμου σημείου στο εξωσκελετό του εντόμου και παίρνει τον έλεγχο του μυρμηγκιού για να διευκολύνει την εξάπλωσή του. Με τον ίδιο τρόπο πιθανότατα λειτουργούσε και ο Paleoophiocordyceps. Σήμερα, πάντως, οι μύγες σπάνια προσβάλλονται από αυτούς τους παρασιτικούς μύκητες, γεγονός που καθιστά το απολιθωμένο δείγμα ιδιαίτερα ενδιαφέρον.

Τα δύο έντομα πιθανότατα σκοτώθηκαν από τους μύκητες πριν παγιδευτούν στη κολλώδη ρητίνη του δέντρου που τελικά σχηματίζει το κεχριμπάρι, δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης João Araújo, επιμελητής μυκητολογίας στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Δανίας.

ΠΗΓΗ