Μία μαύρη σελίδα της ιστορίας της ανοίγει η Ιρλανδία καθώς αρχαιολόγοι και άλλοι ειδικοί ξεκινούν τη Δευτέρα (14/7) τις ανασκαφές στο σημείο όπου καλόγριες άρχισαν πριν από ένα αιώνα να θάβουν εκατοντάδες βρέφη σε αυτό που θα γινόταν ένας μαζικός, ανώνυμος τάφος.

Ένας μηχανικός εκσκαφέας πρόκειται να ξεκινήσει τις εργασίες στο σημείο των 5.000 τετραγωνικών μέτρων όπου πιστεύεται ότι το τάγμα Bon Secours (Τάγμα των Αδελφών του Καλού Ελέους) έθαψε 796 βρέφη που πέθαναν στο ίδρυμα μητέρων και βρεφών Σεν Μέρις μεταξύ 1925 και 1961.

Η επιχείρηση, η οποία αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια, σηματοδοτεί ένα νέο στάδιο στην προσπάθεια της χώρας να ξεπεράσει το τραύμα από την κακοποίηση και τη παραμέληση των παιδιών σε θρησκευτικά και κρατικά ιδρύματα, ειδικά εκείνων που έφεραν το στίγμα της γέννησης εκτός γάμου. Η μεταχείρισή τους έχει χαρακτηριστεί ως κηλίδα στη συνείδηση του έθνους, όπως αναφέρει ο Guardian.

Στο Σεν Μέρις στο Τουάμ, ένα λεγόμενο ίδρυμα μητέρων και βρεφών όπου νεαρές γυναίκες και κορίτσια στέλνονταν για να γεννήσουν, ορισμένα βρέφη θάφτηκαν σε μια εγκαταλελειμμένη υπόγεια σηπτική δεξαμενή.

Αρχεία ταφής δεν υπήρχαν και οι θάνατοι έγιναν γνωστοί μόλις πριν από μια δεκαετία όταν η Κάθριν Κόρλες, μια τοπική ιστορικός, ανακάλυψε πιστοποιητικά θανάτου για 796 βρέφη. Αυτό οδήγησε σε δικαστική επιτροπή, σε συγγνώμη από το κράτος και σε μια υπόσχεση για ανασκαφή του χώρου.

«Είμαι πολύ, πολύ ανακουφισμένη που ξέρω ότι επιτέλους συμβαίνει», λέει η Κόρλες.

«Ήταν μια πολύ μεγάλη διαδρομή. Είναι συγκλονιστικό. Το περίμενα τόσο καιρό. Είναι χαρά για μένα και για τις οικογένειες που περιμένουν με την ελπίδα ότι θα βρουν τον δικό τους μικρό συγγενή», προσθέτει.

Μεγάλο μέρος του χώρου ανασκαφής - που βρίσκεται στη μέση ενός συγκροτήματος κατοικιών - έχει σφραγιστεί για τον σκοπό αυτό.

Πολυμελής ερευνητική ομάδα πίσω από την ανασκαφή

Στη 18μελή ερευνητική ομάδα, συμμετέχουν αρχαιολόγοι, ανθρωπολόγοι και εγκληματολόγοι από την Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, την Κολομβία, την Ισπανία και τις ΗΠΑ, υπό την διεύθυνση του Ντάνιελ Μακ Σουίνι, πρώην απεσταλμένου της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού.

Η επιχείρηση στοχεύει στην ανάκτηση όλων των ανθρώπινων λειψάνων, στην προσπάθεια ταυτοποίησής τους, στην επιστροφή τους στις οικογένειές τους και στην εκ νέου ταφή τους με αξιοπρέπεια. Το μέγεθος και η τοποθεσία του χώρου, το φιλτράρισμα του νερού και η ανάμειξη των λειψάνων, καθώς και η εγγύτητα άλλων λειψάνων από την εποχή του λιμού και των πτωχοκομείων του 19ου αιώνα, καταστούν την επιχείρηση εξαιρετικά περίπλοκη, δήλωσε ο Μακ Σουίνι.

«Όλα αυτά μαζί κάνουν μεγαλύτερη την πρόκληση», τόνισε.

«Πρόκειται για ανάκτηση σε εγκληματολογικό επίπεδο, επομένως είναι σαν μια σκηνή αστυνομικής έρευνας. Η ομάδα μας περιλαμβάνει άτομα με εμπειρία στη διαχείριση σκηνής εγκλήματος. Η νομοθεσία απαιτεί να καλέσουμε τον ιατροδικαστή ή την αστυνομία εάν βρούμε στοιχεία αφύσικου θανάτου», υπογράμμισε.

Πώς θα γίνει η εκταφή

Ο εκσκαφέας, ο οποίος διαθέτει έναν ειδικό κουβά χωρίς δόντια, θα δουλεύει αργά και θα σταματά όταν οι ειδικοί βλέπουν κάτι ενδιαφέρον, δήλωσε ο Μακ Σουίνο. Η ομάδα διαθέτει γραφεία και ένα εργαστήριο στον χώρο που μπορεί να κάνει προκαταρκτική ανάλυση πριν στείλει υλικό σε ένα μεγαλύτερο εργαστήριο. Μερικοί συγγενείς των νεκρών παιδιών έχουν ήδη παράσχει δείγματα DNA.

Οι μοναχές Bon Secours διηύθυναν το ίδρυμά τους με την έγκριση του ιρλανδικού κράτους. Το 1975, δύο αγόρια που έψαχναν για μήλα έπεσαν πάνω σε ανθρώπινα οστά στην εγκαταλελειμμένη σηπτική δεξαμενή. Οι αρχές δεν ανέλαβαν καμία δράση μέχρι που η Κόρλες, πρώην γραμματέας εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας με ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία, δημοσίευσε έρευνα που αναδείχθηκε από τοπικά και στη συνέχεια εθνικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης το 2014.

Η Κόρλες είπε ότι ελπίζει ότι τα λείψανα, τα οποία βρίσκονται περίπου δύο μέτρα κάτω από την επιφάνεια, θα ταυτοποιηθούν.

«Τόσα πολλά μικρά κόκαλα έχουν αναμειχθεί επειδή μπήκε νερό. Ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουν να τα βρουν», καταλήγει.

ΠΗΓΗ: cnn.gr