Νέες μη δεσμευτικές οδηγίες για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο εξέδωσε τη Δευτέρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν εθνικές απαγορεύσεις για τη χρήση social media από ανηλίκους, στο πλαίσιο του Κανονισμού για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act - DSA).

Η πρωτοβουλία έρχεται σε απάντηση της αυξανόμενης πίεσης που δέχεται η Ε.Ε. τους τελευταίους μήνες να λάβει μέτρα για την ενίσχυση της προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο. Κυβερνήσεις όπως της Γαλλίας, της Δανίας και της Ισπανίας έχουν ζητήσει πιο αυστηρούς περιορισμούς, ενώ κάποιες φωνές έχουν ασκήσει κριτική στις Βρυξέλλες για το γεγονός ότι δεν έχουν ακόμη λάβει δράση.

Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι η χρήση θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο με γονική συναίνεση κάτω από μια συγκεκριμένη ηλικία. Γαλλία και Ολλανδία έχουν υιοθετήσει ακόμη πιο σκληρή στάση, προτείνοντας καθολικής απαγόρευση της πρόσβασης στα social media για άτομα κάτω των 15 ετών. Η Δανία, που ασκεί αυτό το εξάμηνο την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., πιέζει για πιο αποφασιστική ευρωπαϊκή δράση.

Ακόμη και η Meta, μητρική του Facebook και του Instagram, έχει προτείνει την εισαγωγή νομικών περιορισμών που θα απαιτούν γονική συγκατάθεση για ανηλίκους χρήστες.

«Η επαλήθευση ηλικίας δεν είναι πολυτέλεια – είναι απολύτως αναγκαία», δήλωσε η υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής της Δανίας, Caroline Stage Olsen, η οποία παρουσίασε τις οδηγίες μαζί με την Επίτροπο για την Ψηφιακή Πολιτική της Ε.Ε., Henna Virkkunen.

Οι οδηγίες της Επιτροπής επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα ακολουθούν παρόμοιους κανόνες σε ολόκληρη την Ε.Ε., όπως προβλέπει ο DSA. Αν και μη δεσμευτικές, λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για την ερμηνεία των υποχρεώσεων των εταιρειών.

Στα σκαριά εφαρμογή επαλήθευσης ηλικίας

Παράλληλα, η Κομισιόν δημοσίευσε τεχνικές προδιαγραφές για μια νέα εφαρμογή επαλήθευσης ηλικίας, η οποία μπορεί να ελέγχει αν ο χρήστης είναι άνω των 18 ετών, μέσω ταυτότητας ή ακόμη και αναγνώρισης προσώπου. Η εφαρμογή θα δοκιμαστεί πιλοτικά σε πέντε χώρες (Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Δανία) οι οποίες ήδη επεξεργάζονται δικές τους λύσεις.

Σύμφωνα με αξιωματούχο της Επιτροπής, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να αξιοποιούν την εφαρμογή ακόμη και αν επιλέξουν να εφαρμόσουν διαφορετικά ηλικιακά όρια σε εθνικό επίπεδο.

Οι νέες κατευθύνσεις ισχύουν και για άλλες κατηγορίες υψηλού κινδύνου, όπως ιστοσελίδες με πορνογραφικό περιεχόμενο ή διαδικτυακά καταστήματα πώλησης αλκοόλ. «Δύσκολα φανταζόμαστε έναν κόσμο όπου ένα παιδί μπορεί να αγοράσει αλκοόλ ή να μπει σε κλαμπ απλώς δηλώνοντας ότι είναι άνω των 18. Κι όμως, αυτό ισχύει στο διαδίκτυο εδώ και χρόνια», σχολίασε η Stage Olsen.

Οι οδηγίες της ΕΕ για τις πλατφόρμες social media

Οι οδηγίες καλύπτουν και τρόπους με τους οποίους οι πλατφόρμες μπορούν να προσαρμόσουν τις λειτουργίες τους ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι για ανήλικους. Μεταξύ άλλων, προτείνεται:

Οι οδηγίες συστήνουν στις πλατφόρμες να:

*Μην χρησιμοποιούν το ιστορικό περιήγησης των ανηλίκων όταν τους προτείνουν νέο περιεχόμενο.

*Απενεργοποιούν «εθιστικές» λειτουργίες, όπως τα streaks (σειρές συνεχόμενων ημερών χρήσης) και οι ειδοποιήσεις ότι ένα μήνυμα διαβάστηκε (read receipts).

*Ενεργοποιούν αυτόματα ρυθμίσεις ιδιωτικότητας, π.χ. να είναι το προφίλ κρυφό για άτομα εκτός του κύκλου φίλων του παιδιού.

*Εξετάζουν το ενδεχόμενο να περιορίσουν ή και να απενεργοποιήσουν την πρόσβαση στην κάμερα της συσκευής.

*Το πλαίσιο λειτουργεί με βάση την αξιολόγηση κινδύνου: κάθε πλατφόρμα καλείται να εξετάσει τους πιθανούς κινδύνους που ενδέχεται να προκύπτουν για ανήλικους χρήστες και να προσαρμόσει αντίστοιχα τα μέτρα της.

Με πληροφορίες από Politico/Lifo