Πάνω από 2.000 καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στην Κύπρο

Μόνο την τελευταία τριετία καταγράφηκαν περισσότερα από 900 περιστατικά, σύμφωνα με τα στοιχεία.

Article featured image
Article featured image

Από το 2017 όταν συστάθηκε ειδική ανακριτική ομάδα στην Αστυνομία, μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 2.000 καταγγελίες για περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών, ενώ μόνο την τελευταία τριετία καταγράφηκαν πάνω από 900 περιστατικά.

Τα στοιχεία έδωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Μάριος Χαρτσιώτης, κατά τον χαιρετισμό του στην παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου Δράσης 2025-2028 για την πρόληψη και την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας, η οποία παρουσιάστηκε την Πέμπτη σε εκδήλωση του Συμβουλίου ΦΩΝΗ, στο Προεδρικό Μέγαρο.

Τα στοιχεία επιβεβαίωσε και η Πρόεδρος του Συνδέσμου ΦΩΝΗ, Κλέα Παπαέλληνα, που έκανε την παρουσίαση της Στρατηγικής, λέγοντας ότι από το 2017 έχουν παραπεμφθεί στο Σπίτι του Παιδιού 2.600 περιστατικά.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην παρουσία Υπουργών, Βουλευτών, Επιτρόπων και άλλων προσκεκλημένων. Κατά την έναρξη της εκδήλωσης απηύθυναν χαιρετισμό η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Αθηνά Μιχαηλίδου, ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσων, Γιάννης Παναγιώτου, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Μάριος Χαρτσιώτης και η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε εκ μέρους του Υπουργού Υγείας, Μιχάλη Δαμιανού, η διευθύντρια οδοντιατρικών υπηρεσιών.

Στον χαιρετισμό της, η Υπουργός Παιδείας τόνισε τον ουσιαστικό ρόλο που έχει να διαδραματίσει το ΥΠΑΝ τόσο στην ενδυνάμωση παιδιών και εκπαιδευτικών, όσο και στην εφαρμογή νομοθεσίας στην ευάλωτη παιδική ηλικία.

Αναφερόμενη σε δράσεις που ήδη εφαρμόζονται, σημείωσε την υποχρεωτική ολιστική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, μέσω του αναλυτικού προγράμματος, σε όλες τις τάξεις και σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης, καθώς και την τροχοδρόμηση υλοποίησης της εξαγγελίας του Προέδρου για τη διεύρυνση του Σπιτιού του Παιδιού, ώστε να συμπεριλαμβάνει όλες τις µορφές κακοποίησης και την επέκτασή του σε κάθε επαρχία.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι κατά τη σχολική χρονιά 2024-2025 πραγματοποιήθηκαν προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, υπογραμμίζοντας τον ρόλο των εκπαιδευτικών στην πρόληψη, αναγνώριση και διαχείριση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών.

Σημείωσε, ακόμα, ότι έχει τροχοδρομηθεί η επικαιροποίηση και έκδοση του Εγχειριδίου εκπαιδευτικού για την Αναγνώριση και Διαχείριση Περιστατικών Σεξουαλικής Κακοποίησης Παιδιών, καθώς και η μετάφρασή του στα αγγλικά για την ενημέρωση των αγγλόφωνων εκπαιδευτικών των ιδιωτικών σχολείων όλων των βαθμίδων.

«Τα όσα συνοπτικά ανέφερα καταδεικνύουν την ισχυρή βούλησή μας να ανταποκριθούμε στο χρέος και την ηθική μας ευθύνη να διασφαλίσουμε το δικαίωμα των παιδιών να αναπτύσσονται σε συνθήκες ασφάλειας», είπε η Υπουργός.

Την Εθνική Στρατηγική παρουσίασε η Πρόεδρους του Συμβουλίου ΦΩΝΗ, Κλέα Παπαέλληνα. Ανέφερε ότι η Στρατηγική εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Μάιο και περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις των διαφόρων αρμόδιων φορέων για την επόμενη τριετία, με εκατοντάδες δράσεις, πολυεπίπεδη και συντονισμένη κινητοποίηση για την εξάλειψη του φαινομένου.

Η Στρατηγική αποτελείται από έξι πυλώνες: την πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη, την έρευνα, την αξιολόγηση και τις διεθνείς συνεργασίες.

Στόχος του πρώτου πυλώνα, της πρόληψης, είναι η μείωση των περιστατικών κακοποίησης μέσω της ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού, μέσω εκπαίδευσης επαγγελματιών, γονιών και παιδιών. Σημείωσε ότι στην εκπαίδευση των επαγγελματιών περιλαμβάνονται εκπαιδευτικοί, γιατροί, δικαστές και όσοι έχουν να κάνουν με παιδιά.

Επιπλέον, αναφέρθηκε στην υλοποίηση από το Υπουργείο Παιδείας της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, αλλά και σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα για επιμόρφωση προπτυχιακών φοιτητών επιστημών αγωγής. Σημείωσε ότι υπάρχει, επίσης, πρόνοια επιμόρφωσης για τους νεοεισερχόμενους εκπαιδευτικούς σε κάθε βαθμίδα.

Ακόμα, αναφέρθηκε στη σημασία των εγχειριδιών στην αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών, φέρνοντας ως καλό παράδειγμα τα εγχειρίδια του Υπουργείου Παιδείας και του ΚΟΑ.

Η δευτερογενής πρόληψη αφορά τον δεύτερο πυλώνα, και στοχεύει στο να εντοπιστούν στον γενικό πληθυσμό οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στις οποίες υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτυχθούν επικίνδυνες συμπεριφορές για κακοποίηση παιδιών, μέσω της ενίσχυσης των υπηρεσιών πρώτης γραμμής, της εκπαίδευσης επαγγελματιών, της ενίσχυσης της λειτουργίας του Σπιτιού του Παιδιού για ολιστική υποστήριξη θυμάτων.

Η κ. Παπαέλληνα έδωσε, επίσης, έφμαση, στη δημιουργία εργαλείου καταγραφής περιστατικών, που θα λειτουργεί ως κεντρικό αρχείο για αλληλοενημέρωση των αρμόδιων φορέων.

Τρίτος πυλώνας
είναι η τριτογενής πρόληψη, που, όπως εξήγησε, έχει να κάνει με την αντιμετώπιση των περιστατικών, με παρεμβάσεις για να μειωθούν οι αρνητικές συνέπειες και να αποφευχθεί η επαναθυματοποίηση του θύματος, με την πρόληψη περαιτέρω βλάβης στο θύμα.

Αναφέρθηκε σε δύο παραδείγματα καλής πρακτικής, το Σπίτι του Παιδιού και το Κέντρο «Νήμα». Όπως είπε, το Σπίτι του Παιδιού λειτουργεί βάση του ισλανδικού μοντέλου, με εξειδικευμένη ομάδα επαγγελματιών, με στόχο την αποφυγή επανατραυματισμού του παιδιού μέσω της μίας οπτικογραφημένης κατάθεσης. Εκεί γίνεται η προετοιμασία των παιδιών πριν την παρουσία στο δικαστήριο, με παροχή ψυχολογικής, κοινωνικής και νομικής στήριξης και σε στενή συνεργασία με τις διωκτικές αρχές. Πρόσθεσε ότι με χρηματοδότηση της Cyta και με την έγκριση του Ανωτάτου, το Σπίτι του Παιδιού είναι διασυνδεδεμένο με τα επαρχιακά δικαστήρια. Σημείωσε ότι από το 2017 που λειτουργεί, παραπέμφθηκαν σε αυτό 2.600 παιδιά.

Το Κέντρο «Νήμα», το οποίο κλείνει δύο χρόνια ζωής, είναι η πρώτη δομή στην οποία παρέχονται υπηρεσίες στήριξης και θεραπείες σε ενήλικα άτομα που έτυχαν σεξουαλικής κακοποίησης όταν ήταν παιδιά και σε μέλη της οικογένειας ή του υποστηρικτικού τους περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα αποτελεί πρωτοβουλία του Συνδέσμου Οικογενειακού και επιχορηγείται από το Υπουργείο Υγείας.

Στον τέταρτο πυλώνα, της έρευνας, η κ. Παπαέλληνα σημείωσε τη σημασία της συστηματικής συλλογής και ανάλυσης δεδομένων, που είναι απαραίτητη για τη χάραξη πολιτικής. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε έρευνα του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου του 2015, στην οποία για 1η φορά διαφάνηκε ότι «το νούμερο 1 στα 5» ισχύει και στην Κύπρο, καθώς και το ότι μόλις το 16% των θυμάτων ζητούσε βοήθεια.

Η έρευνα, που είχε χρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα Λεβέντη, επαναλαμβάνεται φέτος, δέκα χρόνια μετά. «Περιμένουμε με ανυπομονησία τα αποτελέσματα» που αναμένεται να παρουσιαστούν το τέλος του 2026 για να δούμε πού βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με τότε, είπε, σημειώνοντας ότι αυτά θα καθοδηγήσουν τις δράσεις των επόμενων δέκα ετών.

Ο πέμπτος πυλώνας περιλαμβάνει την αξιολόγηση των προγραμμάτων και των δράσεων του κάθε φορέα, καθώς, όπως ανέφερε, η συνεχής παρακολούθηση της στρατηγικής διασφαλίζει την αποτελεσματικότητά της.

Τέλος, ο έκτος πυλώνας αφορά τη συνεργασία με φορείς του εξωτερικού. Όπως είπε, στο πλαίσιο της κυπριακής προεδρίας το επόμενο εξάμηνο, η ΦΩΝΗ θα διοργανώσει ημερίδα με θέμα «Καινοτόμες πρακτικές στη διαχείριση της πρόληψης και καταπολέμησης της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών», η οποία αποτελεί ευκαιρία ανάδειξης του θέματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι φορείς που συμβάλλουν στις δράσεις της Στρατηγικής είναι το ΥΠΑΝ, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το Παρατηρητήριο για τη βία στο σχολείο, η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, το Υπουργείο Υγείας, ο ΟΚΥπΥ, οι Σχολιατρικές Υπηρεσίες, ο ΠΙΣ, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, η Νομική Υπηρεσία, η Αστυνομία, ο ΚΟΑ, η Ένωση Δήμων και η Ένωση Κοινοτήτων, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού και «όπου υπάρχουν παιδιά», όπως πρόσθεσε.

Ιδιαίτερη μνεία έκανε και στη συμβολή των Μέσων Ενημέρωσης, ενώ σημείωσε ότι το ΚΥΠΕ βοηθά στη διοργάνωση σχετικής ημερίδας.

Σημειώνοντας τις δράσεις του επόμενου διαστήματος, αναφέρθηκε σε σεμινάριο που θα διεξαχθεί τον Σεπτέμβριο στην κυπριακή παιδοβουλή, στη διεξαγωγή ημερίδας υπό την προεδρία, σε συνεργασία με γονείς για δράσεις ευρείας εκστρατείας πληροφόρησης και ενημέρωσης, στις 18 Νοεμβρίου που είναι η ευρωπαϊκή ημέρα κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που φέτος κλείνουν 10 χρόνια από τον καθορισμό της.

Κλείνοντας, παρουσιάστηκε βίντεο με μαρτυρία αστυνομικού, η οποία αναφέρθηκε στις ιστορίες που ακούγονται από τα στόματα των παιδιών. Μίλησε συγκεκριμένα για ένα 11χρονο κορίτσι που της είπε όσα έζησε στα χέρια του παππού της, περιγράφοντας με λεπτομέρεια την κακοποίηση που υφίστατο για δύο χρόνια, 1-2 φορές τη βδομάδα. Ο συγκεκριμένος θύτης καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση, όπως αναφέρθηκε, με την αστυνομικό να στέλνει το μήνυμα «ποτέ δεν φταις εσύ, είμαστε εδώ για ‘σένα».

Από ΚΥΠΕ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ