Το 1976, δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η Μαρίζα Κωχ εκπροσωπεί την Ελλάδα στον διαγωνισμό της Eurovision που πραγματοποιήθηκε στη Χάγη, με ένα μοιρολόι για την Κύπρο. Το «Παναγιά Μου, Παναγιά Μου».

Η ιδέα για το κομμάτι, ήταν του Μάνου Χατζιδάκι. Επρόκειτο για ένα βαθύτατα πολιτικό τραγούδι και η κίνηση της Ελλάδας προκάλεσε την οργή της Τουρκίας, η οποία όχι μόνο απέσυρε τη συμμετοχή της από το διαγωνισμό εκείνη τη χρονιά, αλλά η τουρκική κρατική τηλεόραση διέκοψε τη μετάδοση του διαγωνισμού την ώρα της ελληνικής συμμετοχής, βάζοντας στη θέση της, ένα εθνικό τουρκικό τραγούδι με τίτλο «Memleketim» (μητέρα-πατρίδα), το οποίο αποτέλεσε ένα από τα σύμβολα της Τουρκίας, κατά την περίοδο της εισβολής.

Η Μαρίζα Κωχ δέχτηκε απειλές για τη ζωή της και οι διοργανωτές είχαν πληροφορίες πως ένας Τούρκος ελεύθερος σκοπευτής θα βρισκόταν εντός του μεγάρου όπου θα διεξαγόταν ο διαγωνισμός. Παρόλο που είχαν ληφθεί μέτρα ασφαλείας, η ίδια υπέγραψε ένα χαρτί με το οποίο διαβεβαίωνε τους διοργανωτές ότι θα τραγουδήσει με δική της ευθύνη και βγήκε στη σκηνή με αλεξίσφαιρο.

Τιμήθηκε σχεδόν μισό αιώνα μετά

Χθες, η Κυπριακή Δημοκρατία τίμησε την Ελληνίδα ερμηνεύτρια με το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Απονέμοντας την Κυριακή, στο Προεδρικό Μέγαρο, το Μετάλλιο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, απευθυνόμενος στην κ. Κωχ είπε ότι «είναι μια μέρα ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας που στιγμάτισε τη χώρα μας και τον λαό μας».

«Εκ μέρους της κυπριακής Πολιτείας, του κυπριακού λαού, σας απονέμω το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς τόσο για όλα όσα έχετε κάνει για τον πολιτισμό αλλά ιδιαίτερα για το τι έχετε κάνει για την Κύπρο, μαζί με άλλους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, του Πολιτισμού, σε μια δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας και τον λαό μας που έψαχναν ένα αποκούμπι».

Ο Πρόεδρος επισήμανε ότι τότε πολλοί είχαν γυρίσει την πλάτη στην Κύπρο. «Εσείς ήσασταν πρωτοστάτης στην προσπάθεια για διεθνοποίηση του Κυπριακού. Και σας τιμούμε όχι μόνο για να θυμηθούν οι παλαιότεροι αλλά και για να μάθουν οι νεότεροι το τι είχατε κάνει το 1976 στη Χάγη με τον διαγωνισμό της Eurovision που, χωρίς καμιά δόση υπερβολής, θέσατε τη ζωή σας σε κίνδυνο για να τραγουδήσετε για την Κύπρο και να κάνετε το πρόβλημα της εισβολής και της κατοχής γνωστό».

Γι' αυτό, συνέχισε, ο κυπριακός λαός, η κυπριακή Πολιτεία θα είναι παντοτινά ευγνώμονες «για αυτή την τολμηρή σας απόφαση, μια απόφαση που πραγματικά τη νιώθατε, την κάνατε χωρίς να αναμένετε ποτέ το οποιοδήποτε αντάλλαγμα», είπε, δίνοντας της το μετάλλιο και ευχαριστώντας την.

«Τίποτα δεν μπορούσε να με σταματήσει από το να βγω στη σκηνή και να ερμηνεύσω το αγωνιστικό αυτό τραγούδι»

Από την πλευρά της η κ. Κωχ είπε ότι «είμαι τόσο συγκινημένη που δεν μπορώ να εκφράσω τα όσα νιώθω τούτη τη στιγμή. Θέλω να σας πω μόνο ότι το πώς πηγάζει αυτή η αγάπη για την Κύπρο από μέσα μου θα μπορούσα να το εξηγήσω εγώ η ίδια μόνο εάν είχα γεννηθεί εδώ σε τούτα τα χώματα».

Όπως είπε, την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα, η ίδια βρέθηκε μαζί με άλλους μουσικούς, όπως ο Μαρκόπουλος, ο Μάνος Λοϊζος, ο ηθοποιός Ληναίος και άλλοι, στο Λονδίνο ως καταφύγιο για να γλυτώσουν τη σύλληψη. «Εκεί, μια ομάδα νέων παιδιών της Κύπρου μάς αγκάλιασε - και εκείνα ήταν αγωνιστές εκεί - και μας εξασφάλισε ένα γεύμα την ημέρα», είπε. Πρόσθεσε ότι η σχέση που δημιουργήθηκε με τους Κύπριους τότε ήταν πολύ δυνατή και διατηρείται μέχρι και σήμερα.

Αναφερόμενη στην εμπειρία της στη Eurovision όπου τραγούδησε για την Κύπρο, η κ. Κωχ είπε συγκινημένη ότι τίποτα δεν μπορούσε να τη σταματήσει από το να βγει στη σκηνή και να ερμηνεύσει το αγωνιστικό αυτό τραγούδι.

Ανέφερε επίσης ότι εκφράζει συναισθήματα από καρδιάς, «κάτι που δεν μπορεί να αλλάξει ούτε με τα χρόνια ούτε με το μεγάλωμα το δικό μου», σημειώνοντας ότι «πιο μεγάλη τιμή (από τη σημερινή) δεν περίμενα».


Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ