Οι επιστήμονες εντόπισαν ένα μέχρι τώρα άγνωστο σεισμικό φαινόμενο, που πιθανότατα ήταν υπεύθυνο για τον μεγαλύτερο καταγεγραμμένο σεισμό στην Ευρώπη, ο οποίος έπληξε τη Λισαβόνα το 1755, προκαλώντας τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων.

Ερευνητές με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας ανακάλυψαν ότι ένα κομμάτι τεκτονικής πλάκας που βυθίστηκε σε μια περιοχή του Ατλαντικού Ωκεανού κάτω από την Ιβηρική Χερσόνησο ήταν υπεύθυνο για αυτόν τον μεγα-σεισμό μεγέθους 8,6 Ρίχτερ.

Αν και αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται «διαχωρισμός λιθόσφαιρας», είναι γνωστό ότι προκαλεί σεισμικά γεγονότα, μέχρι τώρα είχε καταγραφεί μόνο σε ηπείρους, αναφέρει ο Independent.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο περιοδικό Nature Geoscience, ανοίγουν νέες προοπτικές για την πρόβλεψη του σεισμικού κινδύνου στην Ευρώπη.

Στη μελέτη, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν εξελιγμένες τεχνικές χαρτογράφησης σεισμών για να κατανοήσουν τη δομή της Γης σε μεγάλα βάθη. Αξιολόγησαν ένα εκτεταμένο σύνολο δεδομένων που συλλέχθηκε μεταξύ 2007 και 2013 από 387 χερσαίους σταθμούς που βρίσκονται σε όλη την περιοχή της Ιβηρικής και της βορειοδυτικής – βόρειας Αφρικής (Μαγκρέμπ). Ενσωμάτωσαν επίσης δεδομένα από 24 σεισμογράφους στον πυθμένα του ωκεανού ανοικτά της νοτιοδυτικής Ιβηρικής.

Χρησιμοποιώντας αυτά τα εκτεταμένα δεδομένα, οι ερευνητές κατασκεύασαν με ακρίβεια ένα λεπτομερές μοντέλο της κίνησης των σεισμικών κυμάτων που εκτείνεται από το όριο φλοιού-μανδύα έως βάθη 800 χιλιομέτρων.

Τι αποκάλυψε το επίκεντρο του σεισμού

Εντόπισαν μια ανωμαλία υψηλής ταχύτητας σε βάθος έως 250 χιλιόμετρα κάτω από την Αβυσσαλέα Πεδιάδα Πέταλο, στη νοτιοδυτική περιοχή της Ιβηρικής χερσονήσου, μεταξύ της αφρικανικής και της ευρασιατικής πλάκας, γνωστή για την έντονη σεισμική της δραστηριότητα. Η περιοχή αυτή ήταν το επίκεντρο ιστορικών σεισμών, όπως ο σεισμός της Λισαβόνας το 1755 και εκείνος του Σαν Βινσέντσο το 1969, μεγέθους 7,9 Ρίχτερ.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια στην επιφάνεια που να υποδηλώνουν σεισμικούς κινδύνους στην περιοχή, όπως στρεβλωμένα τοπία ή υποβρύχια βουνά. Ωστόσο, παρατήρησαν ότι ένα τμήμα της ωκεάνιας επιφάνειας βυθίζεται στον μανδύα της Γης, δημιουργώντας νέα ρήγματα.

Σε αυτή τη διαδικασία, μια πλάκα μπορεί να γλιστρήσει κάτω από μια άλλη εάν συμβεί συμπίεση κατά μήκος του περιθωρίου επαφής – ένας από τους κύριους μηχανισμούς μέσω των οποίων η επιφάνεια της Γης ανακυκλώνεται στον μανδύα. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει την προέλευση ιστορικών μεγα-σεισμών στην περιοχή, σύμφωνα με τους ερευνητές.

«Αυτή η ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση της εξέλιξης των πολύ πρώιμων σταδίων της ωκεάνιας υποβύθισης με σημαντικές επιπτώσεις στην τεκτονική των πλακών», δήλωσε η Chiara Civiero, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Τεργέστης. «Εάν ακόμη και περιοχές χωρίς εμφανή ρηγματώματα στην επιφάνεια, όπως η Αβυσσική Πεδιάδα Πέταλο, μπορούν να υποστούν ισχυρούς σεισμούς, τότε υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης των μοντέλων σεισμικού κινδύνου, ώστε να συμπεριληφθούν βαθιές διεργασίες και δομές που δεν μπορούν να χαρτογραφηθούν με τις παραδοσιακές μεθόδους», δήλωσε η Δρ. Civiero.


Με πληροφορίες από Independent/CNN.gr