Δώδεκα χρόνια συμπληρώνονται από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, στις 18 Σεπτεμβρίου 2013, που αποτέλεσε την αφετηρία για την πτώση της Χρυσής Αυγής και την ιστορική καταδίκη της ως εγκληματικής οργάνωσης. Η απόφαση του 2020 οδήγησε δεκάδες στελέχη του κόμματος στη φυλακή, όμως σήμερα μόλις τρεις από αυτούς εξακολουθούν να εκτίουν ποινές χωρίς περιοριστικούς όρους.

Συγκεκριμένα, πίσω από τα κάγκελα παραμένουν ο Γιώργος Ρουπακιάς, ο δράστης της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα που καταδικάστηκε σε ισόβια, ο Ηλίας Κασιδιάρης, καταδικασμένος για τη συμμετοχή του στον ηγετικό πυρήνα της οργάνωσης, και ο Ιωάννης Λαγός, πρώην ευρωβουλευτής της Χρυσής Αυγής.

Αντίθετα, ο Νίκος Μιχαλολιάκος, ιδρυτής και αρχηγός του κόμματος, αποφυλακίστηκε πρόσφατα υπό όρους για λόγους υγείας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της οικογένειας του Παύλου Φύσσα και των συνηγόρων πολιτικής αγωγής.

Η υπόθεση της Χρυσής Αυγής παραμένει ανοιχτή σε δεύτερο βαθμό, καθώς στο Εφετείο Αθηνών βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2022 η δίκη των καταδικασμένων πρώην βουλευτών. Η τελική απόφαση αναμένεται έως το 2026 και θα κρίνει αν θα παραμείνουν σε ισχύ οι βαριές ποινές ή αν θα υπάρξουν μειώσεις.

Δώδεκα χρόνια μετά, η μνήμη του Παύλου Φύσσα εξακολουθεί να συμβολίζει τον αγώνα απέναντι στον φασισμό και τη βία. Η οικογένειά του ζητά δικαιοσύνη, τονίζοντας ότι η κοινωνία δεν πρέπει να ξεχάσει τα εγκλήματα της Χρυσής Αυγής ούτε να επιτρέψει την επανεμφάνιση του νεοναζισμού στη δημόσια ζωή.

Το χρονικό της δολοφονίας

17 Σεπτεμβρίου 2013. Ο καλλιτέχνης της ραπ Παύλος Φύσσας, γνωστός στον κόσμο της μουσικής ως Killah P, επισκέπτεται μαζί με τη σύντροφό του μία καφετέρια της γειτονιάς στο Κερατσίνι και μαζί με άλλα άτομα παρακολουθούν αγώνα ποδοσφαίρου. Στην ίδια καφετέρια, θεατές του ίδιου αγώνα, είναι μία παρέα ακροδεξιών, ανάμεσά τους και ο Ιωάννης Άγγος, υπεύθυνος ασφάλειας της Τοπικής Οργάνωσης Νίκαιας της Χρυσής Αυγής. Μαρτυρίες σε δημοσιεύματα της εποχής, που επικαλούνται την προανάκριση για την υπόθεση, αναφέρουν πως ένα στραβοκοίταγμα, μία κουβέντα για την Χρυσή Αυγή, μία ένταση που ξεκίνησε ανάμεσα στις δύο παρέες, φέρονται να ήταν αρκετά για να συσταθεί ακόμα ένα τάγμα εφόδου όπως αυτά που τακτικά εκείνη την περίοδο σκορπούσαν τον φόβο, τον πόνο, ακόμα και τον θάνατο, και ήταν σφυρηλατημένα με οργανωμένη βία και αίμα.

Ο Άγγος κάνει το τηλεφώνημα-σύνθημα για να στηθεί η θανάσιμη ενέδρα. Καλεί τον ιεραρχικά ανώτερό του Ιωάννη Καζαντζόγλου ο οποίος με τη σειρά του τηλεφωνεί στον πυρηνάρχη Νίκαιας της ΧΑ, Γιώργο Πατέλη. Ο Πατέλης με τη σειρά του, στέλνει μηνύματα στα μέλη της ΧΑ από τη Νίκαια: «Όλοι τώρα τοπική. Όσοι είσαστε κοντά. Δεν θα περιμένουμε μακρινούς. Τώρα». Από τις 23:26 ως τις 23:50, ο Πατέλης επικοινωνεί τηλεφωνικά επτά φορές με το βουλευτή τότε της ΧΑ, Γιάννη Λαγό. Υπενθυμίζεται ότι ο Γιώργος Πατέλης είναι εκείνος στον οποίον ανήκει η φράση «ό,τι κινείται σφάζεται», την οποία ξεστόμισε στα γραφεία της Νίκαιας το καλοκαίρι του 2012 μιλώντας σε άλλους χρυσαυγίτες. Στην ίδια ομιλία, ο Πατέλης ανέφερε ότι μόνο αν λάβει έγκριση από τον Γιάννη Λαγό θα προβεί σε οποιαδήποτε «δράση».

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η Ελληνική Αστυνομία την επομένη της δολοφονίας, στις 23:57:42 δέχθηκε κλήση ότι μια ομάδα 50 ατόμων με ρόπαλα είχε συγκεντρωθεί στη συμβολή των οδών Ιφιγένειας και της λεωφόρου Παναγή Τσαλδάρη στο Κερατσίνι και κατευθυνόταν σε κατάστημα-καφετέρια με την επωνυμία “Κοράλι”. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΛΑΣ στις 23:59:19 ανατέθηκε σε μια ομάδα 8 αστυνομικών της ομάδας ΔΙΑΣ να μεταβούν στο σημείο. Οι αστυνομικοί μετέβησαν στην καφετέρια, έξω από την οποία βρισκόταν πλήθος 30 ατόμων.

Κατά το πόρισμα έρευνας του Forensic Architecture του πανεπιστημίου Goldsmiths του πανεπιστημίου του Λονδίνου, που συγχρόνισε υλικό από κάμερες ασφαλείας της περιοχής και ηχητικά σήματα της ΕΛΑΣ και του ΕΚΑΒ, η πρώτη κλήση στην ομάδα ΔΙΑΣ έγινε στις 23:54:14 και τέσσερις μοτοσικλέτες με αστυνομικούς, οι ομάδες 408-01 «Κερατσίνι» και 410-01 «Πέραμα», έφτασαν στο σημείο στις 23:58:11.

Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ.:

–Όταν έφθασαν οι Αστυνομικοί, αναζητώντας τα άτομα, διαπίστωσαν ότι στην περιοχή δεν υπάρχει οδός Ιφιγενείας και μετέβησαν στο κατάστημα-καφετέρια “ΚΟΡΑΛΙ”, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Παύλου Μελά 21 και Κεφαλληνίας, όπου διαπίστωσαν ότι εξωτερικά υπήρχαν περίπου τριάντα (30) άτομα.

–Κάποια από τα άτομα αυτά κατευθύνθηκαν τρέχοντας προς την οδό Τσαλδάρη. Οι αστυνομικοί τους ακολούθησαν και όταν έφθασαν στο ύψος του αριθμού 60, αντιλήφθηκαν δυο άνδρες να συμπλέκονται.

–Κατά την επέμβαση των αστυνομικών διαπιστώθηκε ότι ένας ήταν αιμόφυρτος και έφερε τραύματα από μαχαίρι. Ο τραυματίας, ενώ διατηρούσε ακόμα τις αισθήσεις του, δήλωσε και υπέδειξε ως δράστη το άλλο άτομο.

–Οι αστυνομικοί τον συνέλαβαν και κατέσχεσαν το μαχαίρι το οποίο είχε πετάξει κοντά στο αυτοκίνητό του, που είχε σταθμεύσει προηγουμένως στο σημείο.

–Όταν οι αστυνομικοί ανέφεραν την σύλληψη του δράστη, η ώρα ήταν 00:08:53. Παράλληλα, από το κέντρο της Αμέσου Δράσεως δόθηκε εντολή και μετέβησαν στο σημείο και άλλες δυνάμεις, συγκεκριμένα δύο περιπολικά της Αμέσου Δράσεως, τρία περιπολικά τοπικών Αστυνομικών Τμημάτων, ένας σταθμός της Ασφάλειας και μια ακόμα ομάδα ΔΙ.ΑΣ., δηλαδή συνολικά πάνω από δεκαέξι (16)αστυνομικοί.

–Όπως προέκυψε προανακριτικά, πριν την ενημέρωση των αστυνομικών Αρχών, είχε προηγηθεί εντός του καταστήματος “ΚΟΡΑΛΙ” ένταση ανάμεσα σε δύο παρέες, με έξι (6) περίπου άτομα. Στη συνέχεια τα άτομα εξήλθαν του καταστήματος, όπου ήταν συγκεντρωμένα άλλα (20)περίπου άτομα και προκλήθηκαν μεταξύ τους αντεγκλήσεις και φραστικές αντιπαραθέσεις.

–Ακολούθως, τα άτομα αποχώρησαν από το χώρο εξωτερικά του καταστήματος και το περιστατικό εξελίχθηκε σύμφωνα με τα προαναφερόμενα.

–Επιπλέον, όπως προκύπτει προανακριτικά, ο δράστης δεν βρισκόταν μέσα στο κατάστημα και κατέφθασε στο σημείο του θανάσιμου τραυματισμού, με το αυτοκίνητό του.

– Ο δράστης οδηγήθηκε αρχικά στο τοπικό Αστυνομικό Τμήμα Κερατσινίου, και μετά την αρχική του εξέταση, στη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής. Κατά τον χρόνο παραμονής του στο Αστυνομικό Τμήμα, δεν αναφέρθηκαν επεισόδια ή αντεγκλήσεις.

– Επιπλέον, στο ίδιο Αστυνομικό Τμήμα προσήχθησαν από την ευρύτερη περιοχή άλλα εννέα (9) άτομα, για τα οποία δεν προέκυψε εμπλοκή τους στην υπόθεση και αποχώρησαν.

– Επιπρόσθετα, συνελήφθησαν για ψευδορκία, η σύζυγος του δράστη και άλλη μια ημεδαπή, γιατί στο πλαίσιο της έρευνας κατέθεσαν ψευδώς,αναφορικά με αντικείμενα που φέρεται ότι απομακρύνθηκαν από το σπίτι του δράστη,

– Επιπλέον, συνελήφθη για παράβαση του νόμου περί όπλων ο υπεύθυνος της Τοπικής Οργάνωσης της Χρυσής Αυγής του Πειραιά, καθώς από τις έρευνες που έγιναν στους χώρους των γραφείων βρέθηκε και κατασχέθηκε ένα πτυσσόμενο γκλομπ.

Αυτόπτες μάρτυρες επιβεβαίωσαν ότι ακροδεξιοί αναγνώρισαν αρχικά το θύμα και άρχισαν να συγκεντρώνονται στην καφετέρια.

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα έλαβε χώρα το βράδυ της Τρίτης 18 Σεπτεμβρίου 2013, όταν ο 34χρονος έπεσε νεκρός από το μαχαίρι του Γιώργου Ρουπακιά, ο οποίος όπως αποδείχθηκε από την προανακριτική εξέταση, ήταν εν ενεργεία μέλος της Χρυσής Αυγής.

Η δολοφονία εξ αρχής αποδόθηκε σε πολιτικά κίνητρα και άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για διώξεις εναντίον ακόμη και ηγετικών στελεχών της Χ.Α. ενώ από την εισαγγελική έρευνα δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία για την δράση της οργάνωσης και τη συσχέτιση της με ναζιστικά ιδεώδη από τον καιρό της σύστασής της που χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του 1980.


Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες:

Η μαρτυρία του φίλου του Παύλου Φύσσα, Μιχάλη, για το χρονικό της δολοφονίας του 34χρονου που προκάλεσε σοκ στο Πανελλήνιο ήταν αποκαλυπτική.

Ο ίδιος βρισκόταν μαζί με τον Παύλο στην καφετέρια. Τίποτε δεν προμήνυε αυτό που θα ακολουθούσε στους δρόμους του Κερατσινίου. Όπως περιγράφει ο φίλος του Παύλου Φύσσα ήταν ένα βράδυ σαν όλα τα υπόλοιπα.

“Ήταν εκεί κάποια άτομα που έμοιαζαν να ανήκουν στη Χρυσή Αυγή”. Όταν τέλειωσε ο αγώνας και η παρέα βγήκε από την καφετέρια συνειδητοποίησε ότι οι ακροδεξιοί είχαν περικυκλώσει τα αυτοκίνητά τους.

Προσπάθησαν, είχε δηλώσει ο φίλος του Παύλου Φύσσα στην εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”, να φτάσουν στη Λαμπράκη για να τους ξεφύγουν και εκεί περικυκλώθηκαν από μια ομάδα 45 ατόμων.

«Ο Παύλος μάς είπε να φύγουμε, τρέξτε μας είπε και αρχίσαμε να τρέχουμε. Εκείνος έμεινε πίσω να τους καθυστερήσει. Αρχίσανε να παλεύουν. Πήγε να φύγει και εκείνη τη στιγμή κατέβηκε ένας χρυσαυγίτης από ένα αμάξι που ήταν παρκαρισμένο δίπλα.

Ο Παύλος του φώναξε: “Τι θα γίνει θα μας σκοτώσετε τώρα;” Και εκείνος τον μαχαίρωσε, του κάρφωσε το μαχαίρι στην καρδιά.

Μετά άρχισαν οι χρυσαυγίτες να τρέχουν. Τότε εμφανίστηκε η ομάδα ΔΙΑΣ. Ο Παύλος είχε τις αισθήσεις του. Προσπάθησε να πλησιάσει τους αστυνομικούς και τους φώναξε “αυτός με μαχαίρωσε, πιάστε τον”».

Από την πλευρά του, ο πατέρας του Παύλου, τόνισε μιλώντας στους δημοσιογράφους.

«Έβλεπαν τη μπάλα ο γιος μου με άλλα δύο άτομα. Κάποιος από την παρέα είπε κάτι για τους χρυσαυγίτες και κάποιος πήγε και τους ειδοποίησε. Οι αστυνομικοί ήταν εδώ, φύγανε και ξαφνικά τον κυνήγησαν. Ο γιος μου ήταν εδώ και τον κυνήγησαν εδώ». «Ο γιος μου μπήκε μπροστά, έδιωξε τα παιδιά και ένας έρχεται με το αμάξι ανάποδα βγαίνει και τον καρφώνει στην καρδιά. Ο γιατρός μού είπε ότι είναι επαγγελματικό χτύπημα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Φύσσας.

Μιλώντας στην εφημερίδα “Έθνος”, η μητέρα του Παύλου είχε δηλώσει: «Αν δεν ήταν εκείνο το βράδυ μαζί του η Χρύσα (η σύντροφος του), δεν θα ξέραμε τι είχε γίνει. Η Χρύσα ήταν εκείνη που πίεσε τους αστυνομικούς να πάνε στο σημείο. Η αστυνομία δεν έκανε τίποτα».

Ο Παύλος Φύσσας μεταφέρθηκε στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας, όπου και διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Ο Γιώργος Ρουπακιάς, αμέσως μετά την δολοφονία του Φύσσα επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Γιώργο Πατέλλη, ο οποίος στην συνέχεια επικοινώνησε με τον Γιάννη Λαγό. Μετά την δολοφονία ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Χρήστος Παππάς φέρεται ως εκείνος που έδωσε την εντολή για να κινητοποιηθούν τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής στην περιοχή.

Με βάση αρχεία των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, μετά την δολοφονία υπήρξε συχνή τηλεφωνική επικοινωνία και με τον αρχηγό του κόμματος Νίκο Μιχαλολιάκο. Ο ίδιος είχε δηλώσει στην απολογία του ότι κοιμόταν.

Η επόμενη μέρα

Την επομένη της δολοφονίας διοργανώθηκαν μαζικές διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, ενώ επεισόδια έλαβαν χώρα στη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, τα Χανιά τη Πάτρα, την Ξάνθη και την Καλαμάτα, όταν οι διαδηλωτές επιχείρησαν να πλησιάσουν σε γραφεία της Χρυσής Αυγής.

Το μεγαλύτερο συλλαλητήριο οργανώθηκε στο Κερατσίνι και τη Νίκαια. Η πορεία ξεκίνησε από τη συμβολή των οδών Παναγή Τσαλδάρη και Γρηγορίου Λαμπράκη. Σημειώθηκαν συγκρούσεις ανάμεσα στα ΜΑΤ και συγκεντρωμένους ενώ σημειώθηκαν 130 προσαγωγές και 34 συλλήψεις.

Επεισόδια είχαμε και έξω από την ΓΑΔΑ σε πορεία συμπαράστασης σε όσους προσήχθησαν.

Ο Παύλος Φύσσας κηδεύτηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2013 στο νεκροταφείο Σχιστού.

Διαδηλώσεις εκτός της Ελλάδας έλαβαν χώρα και στο Παρίσι, την Βαρκελώνη, την Βαλένθια και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Κανένας δικηγόρος του Δικηγορικού Συλλόγου του Πειραιά δεν ανέλαβε τον Ρουπακιά. Το δημοτικό συμβούλιο Κερατσινίου, υιοθετώντας αίτημα πολιτών και συλλογικοτήτων, αποφάσισε να μετονομαστεί η Παναγή Τσαλδάρη σε οδό Παύλου Φύσσα.

Η ομολογία και οι διώξεις

Ο Ρουπακιάς παραδέχτηκε την εν ψυχρώ δολοφονία καθώς και ότι ανήκει στη Χρυσή Αυγή. Το ακροδεξιό κόμμα μέσω του εκπροσώπου τύπου του, Ηλία Κασιδιάρη, υποστήριξε πως δεν έχει καμία ανάμειξη με το φονικό. Γεγονός που διέψευσε η ομολογία του δράστη.

Από τις έρευνες της δικαιοσύνης που πυροδοτήθηκαν ήρθε στο φως σωρεία επιβαρυντικών στοιχείων για την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής. Η δικογραφία που σχηματίστηκε υπήρξε ογκωδέστατη:

Χιλιάδες σελίδες, εκατοντάδες βίντεο, αποκαλυπτικές μαρτυρίες. Το κλείσιμο της ανάκρισης από τις ειδικές ανακρίτριες Ιωάννα Κλάπα και Μαρία Δημητροπούλου βρήκε την υπόθεση με 78 συνολικά κατηγορούμενους, ανάμεσά τους το σύνολο της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος της Χρυσής Αυγής. Μεταξύ των προφυλακισμένων οι Νίκος Μιχαλολιάκος, Χρήστος Παπάς, Ηλίας Κασιδιάρης και βέβαια ο Γιώργος Ρουπακιάς που δολοφόνησε τον Παύλο Φύσσα.

Η δίκη

Στη δίκη της Χρυσής Αυγής δικάστηκαν 69 κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων μέλη τοπικών οργανώσεων, στελέχη, πρώην βουλευτές και ο γενικός γραμματέας της Χρυσής Αυγής, Νίκος Μιχαλολιάκος, κατηγορούμενοι για διεύθυνση ή ένταξη σε εγκληματική οργάνωση με βάση το άρθρο 187 του ελληνικού Ποινικού Κώδικα. Συνολικά 18 από τους κατηγορούμενους είχαν εκλεγεί βουλευτές με τη Χρυσή Αυγή τον Ιούνιο του 2012 και κατηγορήθηκαν επιπλέον για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.

Η διεξαγωγή της δίκης της Χρυσής Αυγής ξεκίνησε στις 20 Απριλίου 2015 στο Α’ Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων στη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού και ολοκληρώθηκε στις 22 Οκτωβρίoυ 2020 στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών.

Στο πλαίσιο της δίκης για εγκληματική οργάνωση, συνεκδικάστηκαν τρία κακουργήματα, εκ των οποίων το ένα ήταν η ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα.

Τον Ιανουάριο του 2016, και αφού είχαν ήδη γίνει 43 συνεδριάσεις, η δίκη πρακτικά διακόπηκε λόγω της αποχής των δικηγόρων, ενώ συνεχίστηκε μετά από 4,5 μήνες απραγίας στις 25 Μαΐου 2016, καθώς οι συνήγοροι έλαβαν κατάλληλες άδειες από τους δικηγορικούς συλλόγους. Στις 18 Δεκεμβρίου 2019 η εισαγγελέας πρότεινε την αθώωση όλων των κατηγορουμένων για την δολοφονία του Παύλου Φύσσα πλην του Γιώργου Ρουπακιά καθώς και την απαλλαγή των κατηγορουμένων από τις κατηγορίες της σύστασης και ένταξης σε εγκληματική οργάνωση.

Στις 7 Οκτωβρίου 2020, και ενώ ένα μεγάλο πλήθος 20.000 με 30.000 διαδηλωτών είχε συγκεντρωθεί έξω από το Εφετείο, κρίθηκε ένοχος για όλες τις κατηγορίες που του αποδίδονταν, τόσο για ένταξη στην εγκληματική οργάνωση όσο και για τη δολοφονία Φύσσα, ο Μιχαλολιάκος. Παράλληλα, ανακοινώθηκαν οι ομόφωνες αποφάσεις του τριμελούς που περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, την αναγνώριση της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης-συμμορίας βάση του άρθρου 187 του ΠΚ. Συγκεκριμένα κρίθηκε ένοχος ο Γιώργος Ρουπακιάς για όλες τις κατηγορίες που του αποδίδονται για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

Επίσης, για τη δολοφονία Φύσσα ένοχοι κρίθηκαν οι Γεώργιος Πατέλης, Ιωάννης Καζατζόγλου, Ιωάννης Αγγος, Αναστάσιος Μάριος Αναδιώτης, Γεώργιος Δήμου, Ελπιδοφόρος Καλαρίτης, Ιωάννης Βασίλειος Κομιανός, Κωνσταντίνος Κορκοβίλης, Αναστάσιος Μιχάλαρος, Γεώργιος Σκάλκος, Γεώργιος Σταμπέλος, Λέων Τσαλίκης, Αθανάσιος Τσόρβας, Νικόλαος Τσόρβας, Αριστοτέλης Χρυσαφίτης. Aθώοι λόγω αμφιβολιών κρίθηκαν οι Σαντοριναίος και Τσακανίκας.

Ένοχοι για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης κρίθηκαν οι Μιχαλολιάκος, Κασιδιάρης, Λαγός, Γερμενής, Παναγιώταρος, Παππάς, Ματθαιόπουλος και ένοχοι για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση οι Άγγος, Αποστόλου, Καζαντζόγλου, Καλαρίτης, Μιχαλάρος, Μπαρέκας, Παπαβασιλείου, Παπαδόπουλος, Πόπορη, Ρουπακιάς, Σκιατούνης, Σκάλκος, Στεργιοπουλος, Στρατος, Τσακανικας, Τσορβας, Τσαλικης, Χατζηδακης, Χρυσαφιτης.

Με πληροφορίες από News247/Lifo