Πού χάθηκαν τα σατιρικά άρματα από την καρναβαλίστικη παρέλαση της Λεμεσού;
Τα τελευταία 5 - 6 χρόνια, αν παρατηρήσει κανείς τη θεματολογία των αρμάτων και των ομάδων που παρελαύνουν, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί την έλλειψη φαντασίας και την ελαφρότητα των θεμάτων που επιλέγουν.
Κινούμενα σχέδια, ταινίες φαντασίας ή στην καλύτερη περίπτωση κάποιο αθλητικό γεγονός. Κανείς ή σχεδόν κανείς, δεν δημιουργεί και δεν αναλαμβάνει να φτιάξει ένα σατιρικό άρμα, το οποίο θα καυτηριάζει την επικαιρότητα και τα όσα συμβαίνουν γύρω μας -και συμβαίνουν πολλά- για να περάσει τα ανάλογα μηνύματα.
Πολλοί μπορεί να χαρακτηρίσουν αυτή την άποψη υπερβολική, αφού οι απόκριες είναι μόνο ένα πανηγύρι που δεν έχει τίποτα να προσφέρει. Διαφωνώ.
Διαχρονικά -τουλάχιστον στην Κύπρο- η παρέλαση των αρμάτων αποτελούσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να κάνει καυστική κριτική στα όσα απασχολούν την κοινωνία, μια χιουμοριστικό τρόπο, στέλνοντας όμως παράλληλα πολλά και διαφορετικά μηνύματα.
Μπορώ να πω με σιγουριά πώς η παιδική παρέλαση, διαθέτει περισσότερη φαντασία.
Σε επικοινωνία που είχαμε με τον Μίμη Σοφοκλέους, Ερευνητή και Ακαδημαϊκό Διευθυντή του Παττιχείου Δημοτικού Μουσείο - Ιστορικού Αρχείου Λεμεσού, μας επιβεβαίωσε πώς είναι ένα γεγονός το οποίο συζητείται εδώ και αρκετό καιρό μεταξύ των υπεύθυνων τμημάτων του Δήμου Λεμεσού και τους προβληματίζει.
«Είναι όντως μια πραγματικότητα, πώς τείνει να εκλείψει η σάτιρα από τα καρναβάλια. Μάλιστα ο Δήμος Λεμεσού σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει ξανά αυτή την ανάγκη στους δημιουργούς, αλλά και στους θεατές, φέτος αποφάσισε να επαναφέρει ένα παλαιότερο ιστορικό σατυρικό άρμα του Κώστα Μαυρογένη, επικαιροποιημένο».
Όπως μας ανέφερε ο κ. Σοφοκλέους οι εποχές που χαρακτηρίστηκαν από την έντονη και καυστική τους σάτιρα τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο υπήρξαν οι δεκαετίες του ’50, ’60 και ’70, από εκεί και έπειτα άρχισε μια φθίνουσα πορεία.
Πλέον οι στολές παραγγέλνονται μαζικά από την Κίνα, τα άρματα γίνονται σε μηδαμινό χρόνο και κανείς δεν ασχολείται σε βάθος.
Ποιος ο λόγος που πλέον δεν βλέπουμε τέτοιου είδους άρματα;
Δεν είναι ένας ο λόγος, αλλά διάφοροι. Για να φτιάξεις ένα τέτοιο άρμα, χρειάζεται πολύς κόπος, χρήματα και σαφώς τεχνογνωσία. Σήμερα κανένα από τα τρία δεν υπάρχει.
Παρόλο που βλέπουμε κάθε χρόνο να αυξάνονται οι συμμετοχές στο καρναβάλι, οι διαδικασίες γίνονται με τη μέθοδο του fast food. Πλέον οι στολές παραγγέλνονται μαζικά από την Κίνα, τα άρματα γίνονται σε μηδαμινό χρόνο και κανείς δεν ασχολείται σε βάθος.
Παλαιότερα όσοι συμμετείχαν, έραβαν για μήνες τις στολές, φρόντιζαν για την κάθε λεπτομέρεια, ενώ υπήρχε και κόσμος που ασχολείτο για καιρό ούτως ώστε να φτιάξει τα άρματα.
Έχουμε ενδώσει στην ευκολία της μαζικής παραγωγής.
Δεν προδίδει και ένα άλλο κοινωνικό φαινόμενο αυτή η εξέλιξη παρόλα αυτά;
Σαφώς. Μια συνολική αποχή από την καθημερινότητα και από όλα εκείνα τα οποία μας απασχολούν και μας επηρεάζουν. Είναι ένα πολιτισμικό φαινόμενο. Βέβαια είναι και το ότι πλέον όλοι έχουμε ενδώσει στην ευκολία της μαζικής παραγωγής, διασκέδασης και τρόπου σκέψης, ενώ παρατηρούμε και μια έλλειψη φαντασίας σε θεματολογία. Μπορώ να πω με σιγουριά πώς η παιδική παρέλαση, διαθέτει περισσότερη φαντασία.
Ο Δήμος Λεμεσού δεν μπορεί να το ρυθμίσει κάπως αυτό;
Όπως σας ανέφερα ήδη, φέτος επαναφέρουμε ένα παλαιότερο σατιρικό άρμα του Κ. Μαυρογένη, του οποίου θα επικαιροποιήσουμε τη θεματολογία του.
Ενώ παράλληλα συζητούμε τη δημιουργία εργαστηρίων όπου θα διδάσκουν παλιοί τεχνίτες του δήμου την τεχνοτροπία για να φτιάξεις ένα σατυρικό άρμα.
Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουμε να μεταφέρουμε τη νέα γενιά την τεχνογνωσία για να μπορούν αργότερα να δημιουργούν τα δικά τους άρματα και να δούμε τα επόμενα χρόνια νέα σατιρικά άρματα, να παρελαύνουν την Κυριακή των Καρναβαλιών.
Εκτός από το σατιρικό άρμα του δήμου, υπάρχει και κάτι άλλο διαφορετικό να περιμένουμε για φέτος;
Ναι και αφορά το σήμα κατατεθέν των Καρναβαλιών της πόλης τους Κανταδόρους. Μια παράδοση η οποία κρατά για πολλές δεκαετίες, παρόλα αυτά εδώ και χρόνια δεν έχει γίνει καμία ανανέωση στο ρεπερτόριο τους.
Φέτος αναθέσαμε στις ομάδες των κανταδόρων, να γράψουν καινούργια τραγούδια τα οποία με τη σειρά τους ελπίζουμε να αγαπηθούν και να χαρακτηρίσουν το καρναβάλι της πόλης. Μια φρέσκια πνοή δηλαδή, από την ίδια την παράδοση.
*Θερμές ευχαριστίες στον κ. Δημήτρη Θεοδώρου - Λειτουργό του Ιστορικού Αρχείου και Μελετών Λεμεσού για την παραχώρηση του φωτογραφικού υλικού