Φωτογραφίες: Γιώργος Μιχαήλ

 

Πώς νιώθουν που διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές, αλλά και την ευθύνη της εύρυθμης και ασφαλούς λειτουργείας του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας και κατ’ επέκταση την καλή εικόνα της Κύπρου σε διεθνές επίπεδο.

Η αφορμή γι’ αυτό το ρεπορτάζ προέκυψε όταν πριν λίγο καιρό προσγειώθηκε εκτάκτως στο αεροδρόμιο Λάρνακας ένα αεροσκάφος της Emirates Α380 (το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα) γιατί μια επιβάτης γεννούσε. Όλα τελικά έληξαν καλώς, με τη γυναίκα να γεννάει μόλις το αεροσκάφος προσγειώθηκε στην Κύπρο και με όλες τις υπηρεσίες να βρίσκονται σε ετοιμότητα για να μεταφέρουν τη μητέρα και το νεογέννητο με ασφάλεια στο νοσοκομείο.

Πώς όμως χειρίζονται τις έκτακτες καταστάσεις, τι συμβαίνει καθημερινά πίσω από τα μαύρα τζάμια του Πύργου; Ποιοι είναι οι χειρισμοί και ποιες οι διαδικασίες; Όλα αυτά και αρκετά άλλα ερωτήματα θέσαμε στους εργαζόμενους του Πύργου, στην πρόσφατη επίσκεψη μας, στο μυστήριο αυτό κτήριο.  

Η επαφή αρχικά έγινε με το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και έπειτα με τον Ανώτερο Λειτουργό Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας κ. Νικόλα Μυτίδη, ο οποίος ανέλαβε να διευθετήσει όλες τις διαδικασίες για να μπορέσουμε να έχουμε ελεύθερη πρόσβαση στις απαγορευμένες περιοχές του αεροδρομίου.

Φτάσαμε στην Πύλη17, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για από τους VIP επισκέπτες, και μετά τους απαραίτητους ελέγχους ασφαλείας, μεταφερθήκαμε στο κτήριο του Πύργου Ελέγχου.  

 

«Το συγκεκριμένο κτήριο εγκαινιάστηκε το 2001 και έχει ύψος 30 μέτρα, ο παλιός Πύργος Ελέγχου έχει πλέον κατεδαφιστεί, αφού θεωρήθηκε ακατάλληλος επειδή ήταν φτιαγμένος από αμίαντο», αναφέρει στη CITY ο κ. Μυτίδης.  Ο χάρτης απέναντι από το γραφείο του, απεικονίζει αναλυτικά το FIR Λευκωσίας και τους αεροδιαδρόμους που ακολουθούν τα αεροσκάφη όταν βρίσκονται σε πτήση. «Ο μεγαλύτερος αεροδιάδρομος είναι αυτός μας συνδέει με τη Ρόδο, ο ROMEO 19».

Εδώ να διευκρινίσω και μια παρανόηση που παρατηρώ συχνά. Ο αεροδιάδρομος είναι η διαδρομή που ακολουθούν τα αεροπλάνα όταν βρίσκονται σε πτήση, όταν βρίσκονται στο έδαφος κινούνται στον διάδρομο. Ούτε στον αεροδιάδρομο, ούτε στον δίαυλο, όπως λανθασμένα χρησιμοποιείται ευρέως», συμπληρώνει ο κ. Μυτίδης.

 

Το μήκος του διαδρόμου του αεροδρομίου Λάρνακας είναι περίπου 3 χιλιόμετρα μήκος και 45 μέτρα πλάτος. Το αεροπλάνο πριν απογειωθεί, πρέπει να αναπτύξει μια συγκεκριμένη ταχύτητα, η οποία όμως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την φορά και την ένταση των ανέμων, το βάρος του αεροσκάφους και την εξωτερική θερμοκρασία. Το καλοκαίρι για παράδειγμα, τα αεροσκάφη χρειάζονται περισσότερο μήκος διαδρομής πριν απογειωθούν, αλλά συνήθως ο χρόνος απογείωσης ενός αεροσκάφους είναι περί τα 30 δευτερόλεπτα.

 

Πριν ανέβουμε στον 10ο όροφο, όπου βρίσκεται στην ουσία το κέντρο του Πύργου Ελέγχου, κάνουμε μια κουβέντα για το FIR Λευκωσίας – Άγκυρας και για το απαγορευτικό πτήσεων που έχει εκδοθεί μετά την τουρκική εισβολή. «Αυτό ήταν και είναι ένα πλήγμα, αφού εξ αιτίας αυτού οι κυπριακές εταιρείες πρέπει να κάνουν κύκλους για να εκτελούν πολλές από τις πτήσεις τους, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τα κόστη. Αυτό ήταν ένα και από τα βασικότερα προβλήματα της Cyprus Airways».

Στον 10 όροφο τα πάντα είναι διαφορετικά επικρατεί μια ανήσυχη ηρεμία, και τα 6 άτομα που στελεχώνουν την ημερήσια βάρδια είναι προσηλωμένα στα σχέδια πτήσεων, στο συντονισμό τους, στην συνεχή επικοινωνία με του πιλότους και στον έλεγχο των καιρικών συνθηκών, αλλά και της κατάστασης του εδάφους.

 

«Ανά πάσα στιγμή στελεχώνονται τρεις θέσεις εργασίας, αρχίζοντας από τον ελεγκτή αεροδρομίου και προσέγγισης, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις αφίξεις και τις αναχωρήσεις αεροσκαφών και οποιαδήποτε άλλη κυκλοφορία στις θέσεις ελέγχου στα 50 περίπου ναυτικά μίλια που είναι υπεύθυνος ο Πύργος Ελέγχου της Λάρνακας. Παράλληλα υπάρχει συνεχής συντονισμός και με την Πάφο, αλλά και με το Κέντρο Ελέγχου της Λευκωσίας το οποίο στην ουσία έχει την ευθύνη για το FIR Λευκωσίας».

Οι άλλες θέσεις που στελεχώνουν τον Πύργο Ελέγχου, είναι ο ελεγκτής εδάφους για τα αεροσκάφη που διακινούνται στο έδαφος και τέλος ο βοηθός ελεγκτής ο οποίος ασκεί ασχολείται με την ετοιμασία σχεδίων πτήσης, το συντονισμό με άλλες μονάδες, ετοιμασία διαφόρων πληροφοριών που λαμβάνονται μέσω των συστημάτων, ενώ έχει και την ευθύνη διακίνησης των οχημάτων μέσα στους διαδρόμους.

Θεωρούμε ότι τα επίπεδα ασφαλείας του αεροδρομίου είναι πολύ ψηλά, λόγω της πολύ καλής δουλειάς που γίνεται από το προσωπικό και τους ελεγκτές.

 

Σε κάθε βάρδια πόσοι ελεγκτές χρειάζονται;

Κανονικά ο ελάχιστος αριθμός στελέχωσης για τις δύο 12ωρες βάρδιες (ημερήσια και βραδινή), είναι 4 άτομα. Τη θερινή περίοδο όμως, λόγω αυξημένου όγκου εργασιών, ενισχύουμε τη στελέχωση, ακόμη και κατά τη βραδινή βάρδια. Ένας ελεγκτής πρέπει να είναι συνεχώς σε εγρήγορσή, σε επιφυλακή, να έχει την ικανότητα να ακούει και να δίνει σωστές οδηγίες και να ελέγχει όλες τις παραμέτρους συνεχώς, είτε είναι νωρίς το πρωί είτε είναι ξημερώματα. Άρα αντιλαμβάνεστε πως τις περιόδους αιχμής είναι απαραίτητος μεγαλύτερος αριθμός ελεγκτών.

 

Αυτή τη στιγμή ο Πύργος Ελέγχου του αεροδρομίου Λάρνακας στελεχώνεται από 20 ελεγκτές και 9 βοηθούς, αριθμός αρκετός στο παρόν στάδιο όπως αναφέρει ο κ. Μυτίδης. Παράλληλα τις περιόδους αιχμής, παρέχεται άτομο από το Κέντρο Ελέγχου της Λευκωσίας για επιπλέον υποστήριξη.

 

Ποιες ημέρες θεωρούνται οι πιο απασχολημένες;

Τετάρτη βράδυ έχουμε αρκετή κυκλοφορία μέχρι και τη 1 το βράδυ, ενώ κίνηση έχουμε και τη Δευτέρα και την Κυριακή. Για την ημερήσια βάρδια υπάρχει επιπλέον υποστήριξη, η οποία παρέχεται καθημερινά από το Κέντρο Ελέγχου της Λευκωσίας.

 

Πώς γίνεται κάποιος Ελεγκτής Εναέριας Κυκλοφορίας;

Ο Ελεγκτής Εναέριας Κυκλοφορίας πρέπει να είναι αρχικά απόφοιτος πανεπιστημίου σε κάποιον τομέα, συνήθως έρχονται άτομα που ολοκλήρωσαν σπουδές σε κλάδους όπως μαθηματικά ή φυσική, γιατί έχουν περισσότερη ευκολία στην ανάγνωση αριθμών και τύπων. Έχουμε όμως και άτομα που τελείωσαν μουσικοί ή άλλο κλάδο.

Όλοι αυτοί, ακολουθούν μια συγκεκριμένη εκπαίδευση από το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, η οποία διαρκεί 2.5 χρόνια. Στη συγκεκριμένη εκπαίδευση ο ελεγκτής καλείτε να παρακολουθήσει όλα τα σχετικά εργαστήρια, από έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας, μετεωρολογία, θέματα τεχνικά κ.α, και αφού ολοκληρώσει το θεωρητικό μέρος της εκπαίδευσης, μετακινείται στις μονάδες για εργασιακή εκπαίδευση υπό επιτήρηση, η οποία έχει διάρκεια γύρω στους 8 μήνες.

Εδώ να αναφέρουμε πως κάθε ελεγκτής υποχρεούται να κατέχει ιατρικό πιστοποιητικό, το οποίο δίνεται μετά από εξέταση ειδικών ανεξάρτητων γιατρών. Αυτή η εξέταση πραγματοποιείται μέχρι τα 40 κάθε δύο χρόνια, και από τα 40 και μετά κάθε χρόνο. Αν παρ’ ελπίδα παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα, τότε αφαιρείται η άδεια του ελεγκτή και παύεται.

 

Το ρολόι του Πύργου Ελέγχου είναι συντονισμένου με τη ζώνη Greenwich ούτως ώστε να συμβαδίζει με την ώρα όλων των χωρών που αφικνείται ή αναχωρούν από Κύπρο. Αυτό ισχύει για όλα τα αεροδρόμια στον κόσμο.   

Το αεροδρόμιο Λάρνακας εξυπηρετεί καθημερινά, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, περισσότερες από 200 πτήσεις. Φέτος μάλιστα όπως αναφέρει ο κ. Μυτίδης είχαμε μια αύξηση της τάξης του 25%, μια τάση η οποία ξεκίνησε από τον Ιανουάριο, με τον χειμερινό τουρισμό.

 

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες ενός ελεγκτή;

Πρώτα και πάνω απ’ όλα είναι να εξασφαλίζει την ασφαλή πορεία της εναέριας κυκλοφορίας και έπειτα η αποδοτικότητα. Οι διαδικασίες είναι πολλές και νομίζω, ότι δεν υπάρχει λόγος να τις αναφέρουμε.

 

Τι γίνεται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως πρόσφατα με το αεροσκάφος που προσγειώθηκε Κύπρο, λόγω γέννας;

Η πληροφορία αρχικά φτάνει από τον πιλότο, ο οποίος ενημερώνει όλες τις μονάδες ελέγχου, γιατί μπορεί να βρίσκεται σε κάποιο άλλο FIR, όπως συνέβη με το περιστατικό που ανέφερες. Όταν ενημερωθεί ο Πύργος Ελέγχου, το αεροδρόμιο μπαίνει σε κατάσταση συναγερμού, κατηγοριοποιείται το πρόβλημα για να υπάρχει ο κατάλληλος συντονισμός και όλες οι μονάδες μπαίνουν σε επιφυλακή. Ακολουθείται το ανάλογο σχέδιο δράσης, και δίνεται προτεραιότητα στο αεροσκάφος για να προσγειωθεί ομαλά. Έπειτα αναλαμβάνουν οι υπηρεσίες εδάφους.

Μπορεί να θεωρείται ασφαλές το αεροδρόμιο Λάρνακας;

Το προσωπικό εκπαιδεύεται και εργάζεται, για να βγάζει εις πέρας το έργο του ακολουθώντας τις διαδικασίες και τους κανονισμούς. Η εκπαίδευση των ελεγκτών δεν σταματά στα δύο χρόνια, αφού κάθε χρόνο παρακολουθούν επαναληπτική εκπαίδευση για να είναι πάντα σε εγρήγορσή. Θεωρούμε ότι τα επίπεδα ασφαλείας του αεροδρομίου είναι πολύ ψηλά, λόγω της πολύ καλής δουλειάς που γίνεται από το προσωπικό, τους ελεγκτές, τις συνεχείς εκπαιδεύσεις και τη συνεχή παρακολούθηση διαφόρων συμβάντων που παρουσιάζονται και τη λήψη διορθωτικών μέτρων.

Εδώ θα ήθελα να αναφερθώ και στο σύστημα διαχείρισης ασφάλειας, το οποίο επιβάλλεται από τους κανονισμούς. Μέσω αυτού του συστήματος, ακόμα και το πιο μικρό περιστατικό, το οποίο μπορεί να μη θεωρηθεί καν περιστατικό, θα το αναλύσουμε, θα δούμε το γιατί και το που οφείλεται και θα το διορθώσουμε.

 

Τα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου, αναβαθμίζονται τακτικά;

Σίγουρα αναβαθμίζονται όλα τα συστήματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από τις εταιρείες που μας παρέχουν αυτή την υποστήριξη. 

 

Η αίθουσα αφίξεων του παλιού αεροδρομίου Λάρνακας