Έχω Θέμα
Ο Κωνσταντίνος είναι ο συνοδός του Νικόλα, ενός άριστου μαθητή με εγκεφαλική παράλυση
Πρόσφατα είχαμε δημοσιεύσει ένα άρθρο που αφορούσε στην ανάρτηση της κυρίας Γιούλας Πιτσιάλη, της οποίας ο γιος πάσχει από εγκεφαλική παράλυση, λόγω πρόωρου τοκετού. Εμφανώς συγκινημένη έκανε μνεία σε όλες τις παραμέτρους που δούλεψαν σωστά έτσι ώστε ο Νικόλας να καταφέρει τελικά να αριστεύσει -στη Β’ Γυμνασίου- στην ενιαία εκπαίδευση.
Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στον Κωνσταντίνο Μαλεκκίδη, τον ατομικό συνοδό και διερμηνέα του παιδιού της, ο οποίος εκτός από τη λέξη προς λέξη επεξήγηση του μαθήματος, ήταν, όπως η ίδια λέει, ο φροντιστής του Νικόλα, ο φίλος του, η έμπνευσή του, η ασφάλειά του, η φωνή του κατά τη διάρκεια όλης της σχολικής χρονιάς.
Δεν χάσαμε χρόνο, επικοινωνήσαμε την ίδια ώρα μαζί της και ζητήσαμε να μιλήσουμε με τον Κωνσταντίνο. Ο μοναδικός λόγος που το κάναμε είναι για να δείξουμε πως με θέληση, σωστή συνεννόηση, συνεργασία, ενίοτε παλεύοντας με νύχια και με δόντια, αφού η μαμά χρειάστηκε να εκτεθεί για κάτι που θεωρητικά θα έπρεπε να είναι αυτονόητο -χρειάστηκε να παρέμβει με νομικό τρόπο, να δώσει συνεντεύξεις σε Μέσα, να λογοδοτήσει και να λογομαχήσει για μήνες-, συμβαίνουν σπουδαία πράγματα στην εκπαίδευση και γενικότερα στην κοινωνία!
Η περίπτωση του Νικόλα Μαρκαντώνη και του συνοδού του, Κωνσταντίνου Μαλεκκίδη, είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα πως η ενιαία εκπαίδευση δεν έχει χώρο για παιδιά με αναπηρίες.
«Δεν υπάρχουν υπεραγορές που είναι ειδικές για άτομα με αναπηρίες, ούτε καφετέριες ή χώροι διασκέδασης ειδικά για τέτοια άτομα. Υπάρχουν μαγαζιά που φιλοξενούν τον κάθε έναν από εμάς. Γιατί δεν μπορεί να ισχύει το ίδιο και στην εκπαίδευση;», επισημαίνει ευστοχότατα ο ίδιος.
Ένας νέος άνθρωπος που όμως έχει το προφίλ ενός δασκάλου παλαιάς κοπής, ένας εξαιρετικός συνομιλητής, που τον διακατέχει μια πραότητα και μια συνειδητότητα που δεν συναντάς συχνά στις μέρες μας. «Εάν με ρωτούσε κάποιος το επάγγελμά μου, θα έλεγα ότι είμαι διερμηνέας νοηματικής γλώσσας και ένας δάσκαλος ο οποίος θα ήθελε να κάνει περισσότερα», λέει ο ίδιος σε κάποιο σημείο της πολύ ουσιαστικής κουβέντας μας.
Από τους Μιχάλη Μιχαηλίδη και Ανδρέα Κάτσιη
Τα παιδιά με αναπηρίες, και κυρίως με σοβαρές αναπηρίες μπορούν να φοιτήσουν στα σχολεία μας;
Βεβαίως μπορούν να φοιτήσουν στα σχολεία μας κάτω από κατάλληλες υποδομές, κυρίως όσο αφορά την προσβασιμότητα του σχολείου στους χώρους και τις εγκαταστάσεις και βεβαίως στο προσωπικό του σχολείου και το τι υλικό παρέχουν. Με σωστή συνεργασία, λοιπόν, βεβαίως και μπορούν να φοιτήσουν όλα τα παιδιά σε όλα τα σχολεία.
Ο Νικόλας ήταν ένα παιδί, το οποίο έγινε έφηβος. Ήταν ένα παιδί με ελάχιστες γνώσεις, ενώ τώρα είναι ένας έφηβος που αν του πεις την ομάδα αίματός σου, ξέρει, σε περίπτωση μετάγγισης, τι ομάδα αίματος θα χρειαστείς.
Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται για να μπορούν να ενταχθούν παιδιά όπως ο Νικόλας στην ενιαία εκπαίδευση;
Ας αρχίσουμε με τις εγκαταστάσεις του σχολείου. Όταν έχουμε παιδιά που είναι χρήστες τροχοκαθισμάτων, οφείλουμε να έχουμε ράμπες ή ανελκυστήρα σε διώροφα σχολεία για να μπορούν τα παιδιά να πηγαίνουν στις τάξεις τους και να κινούνται στο χώρο του σχολείου.
Η τουαλέτα επίσης -σημαντικό στοιχείο στο χώρο του σχολείου- θα πρέπει να είναι προσβάσιμη για όλα τα παιδιά. Εάν χρειάζεται κρεβατάκι, να μπει κρεβατάκι, εάν χρειάζεται μεγαλύτερη είσοδος στο χώρο, να γίνει μεγαλύτερη είσοδος.
Πέραν όμως των εγκαταστάσεων, σημαντικό ρόλο έχουν και οι υπηρεσίες που προσφέρει ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα. Όπως η παροχή προσοντούχων συνοδών σε όσα παιδιά τον χρειάζονται. Αναφέρω το προσοντούχος, γιατί ο κάθε συνοδός παιδιού με ειδικές ανάγκες οφείλει να είναι γνώστης εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας, να έχει καλή συνεργασία με τους καθηγητές ή τους δασκάλους του παιδιού και με την οικογένειά του. Αν υπάρχουν όλα τα πιο πάνω, μπορεί να γίνει μια πολύ καλή δουλειά που θα έχει και αποτέλεσμα.
Παράλληλα, πρέπει να υπάρχουν και τα κατάλληλα εργαλεία, τα οποία βοηθούν τα παιδιά να είναι λειτουργικά και παραγωγικά μέσα στην τάξη. Ένα εργαλείο το οποίο συστήνεται για τα σχολεία είναι ο συμβολογράφος. Ένα καινοτόμο σύστημα γραφής, το οποίο αποτελείται από λέξεις και προτάσεις με τα σύμβολά τους.
Επίσης, για όσα παιδιά είναι γλωσσικά πιο πίσω, ή χρειάζονται γλωσσική προσαρμογή, πρέπει να γίνεται γλωσσική προσαρμογή ανάλογα με το επίπεδο του κάθε μαθητή, ούτως ώστε να αξιοποιείται το μέγιστο των δυνατοτήτων του. Ένα άλλο πολύ καλό εργαλείο -που ήδη χρησιμοποιείται σε κάποια σχολεία- είναι οι διαδραστικοί πίνακες οι οποίοι επιτρέπουν στους μαθητές να κατανοούν καλύτερα το μάθημα με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Στο ποστ της η κυρία Γιούλα Πιτσιάλη, μητέρα του Νικόλα, απαριθμεί 7 παραμέτρους οι οποίες δούλεψαν έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος, ο οποίος ήταν να φοιτήσει κανονικά και να εξεταστεί στην ίδια ύλη με τους συμμαθητές του ο γιος της, για να έχει το δικαίωμα να πάρει απολυτήριο. Ποιος τα έτρεξε όλα αυτά, και πόσο δύσκολο ήταν το έργο του;
Στη συγκεκριμένη περίπτωση τον αγώνα δρόμου τον έκανε η κυρία Γιούλα, πάλεψε με νύχια και με δόντια το καθεστώς. Στην αρχή είχε πολλές αντιρρήσεις. Άκουσε πολλά όχι… Χρειάστηκε να παρέμβει με νομικό τρόπο, να διαδώσει το γεγονός αυτής της άρνησης για να καταφέρει να μπει το παιδί της στην ενιαία εκπαίδευση. Χρειάστηκε να δώσει συνεντεύξεις σε Μέσα, χρειάστηκε να λογοδοτήσει και να λογομαχήσει για μήνες. Η ίδια με επιστολές στα αρμόδια τμήματα και το Υπουργείο κατάφερε το αυτονόητο. Να πάει, δηλαδή, ο γιος της σχολείο.
Μιλάς για αυτονόητο, ότι δηλαδή θα έπρεπε να δικαιούνται όλα τα παιδιά να έχουν δικαίωμα στην ενιαία εκπαίδευση. Τι σημαίνει ενιαία εκπαίδευση;
Ενιαία εκπαίδευση είναι η συμμετοχή όλων των παιδιών, μαζί με τους συμμαθητές τους, στους ίδιους χώρους, με ίσες ευκαιρίες μάθησης και με ίσες ευκαιρίες διασκέδασης. Να αντιμετωπίζονται ισότιμα, χωρίς διακρίσεις. Εάν υπάρχουν περισσότερες ανάγκες, τότε οφείλουμε να τις παρέχουμε, σύμφωνα και με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, στη βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην Κύπρο, σε τι βαθμό τηρούνται αυτές οι συμβάσεις; Τηρούνται;
Δεν θα έλεγα ότι τηρούνται. Η περίπτωση του μαθητή Νικόλα Μαρκαντώνη είναι μία περίπτωση σπάνια -σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουμε- για μαθητή σε γυμνάσιο στην ενιαία εκπαίδευση. Δυστυχώς, κλείνουν τις πόρτες όσων γονιών επιθυμούν το παιδί τους να φοιτήσει ισάξια στην ενιαία εκπαίδευση. Αυτή είναι η αλήθεια. Επομένως, δεν τηρούνται οι διεθνείς συμβάσεις. Ο λόγος που το κέρδισε η κα Γιούλα, είναι γιατί το πάλεψε πολύ.
Όταν κλείνουν οι πόρτες, αυτά τα άτομα που οδηγούνται;
Σε ειδικές μονάδες οι οποίες είναι σε λειωμένες αίθουσες, ακατάλληλες για να φιλοξενήσουν παιδιά με ενήλικες, για να δουλέψουν μέσα εκεί. Στις ειδικές μονάδες, δεν έχουν τα παιδιά τις ευκαιρίες που θα είχαν στην τάξη μαζί με το σύνολο. Και ο λόγος είναι γιατί αυτά τα παιδιά που φοιτούν στις ειδικές μονάδες δεν λαμβάνουν την ίδια εκπαίδευση που λαμβάνουν τα παιδιά που φοιτούν στην ενιαία εκπαίδευση. Δεν υπάρχουν οι ίδιες ευκαιρίες ένταξης και προσαρμογής, ενώ οι καθηγητές δεν διαθέτουν ειδικές γνώσεις εκπαίδευσης, προσέγγισης και αξιολόγησης αυτών των μαθητών. Ίσως να βαθμολογούνται διαφορετικά, ίσως να υπάρχουν πολλά ελαφρυντικά στην εκπαίδευση των παιδιών, οπότε χάνουν από την ποιότητα που θα μπορούσαν να έχουν σε μία τάξη στην ενιαία εκπαίδευση, με ένα προσοντούχο συνοδό.
Δεν υπάρχουν υπεραγορές που είναι ειδικές για άτομα με αναπηρίες, ούτε καφετέριες ή χώροι διασκέδασης ειδικά για τέτοια άτομα. Υπάρχουν μαγαζιά που φιλοξενούν τον κάθε έναν από εμάς. Γιατί δεν μπορεί να ισχύει το ίδιο και στην εκπαίδευση; Σαφώς και επιβάλλεται μία αίθουσα στήριξης, αλλά όχι ως ειδική μονάδα για να περνούν τα παιδιά όλο το χρόνο τους εκεί.
Τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά ήταν καχύποπτοι στην αρχή. Μας έβλεπαν περίεργα και δεν μας πλησίαζαν. Από την άλλη, εμείς τους βλέπαμε με χαμόγελο, και τους προσεγγίσαμε πρώτοι. Άλλωστε κι εμείς είχαμε πολλές απορίες γι’ αυτούς.
Ποιες ήταν οι δικές σου αρμοδιότητες κατά τη διάρκεια της χρονιάς;
Ως σχολικός συνοδός -εργοδοτούμενος από τη Σχολική Εφορία- έχω την ευθύνη να φροντίζω για τη σίτιση του παιδιού, τη συνοδεία του, την προσωπική του φροντίδα και υγιεινή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, καθώς επίσης να συνεργάζομαι με το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου για θέματα που αφορούν τον μαθητή.
Στις εκδρομές, στις γιορτές, σε όλες τις συμμετοχές του παιδιού, είμαι υπεύθυνος να είμαι παρών για διευκόλυνση των πραγμάτων. Ως διερμηνέας, τώρα -λόγω απώλειας ακοής του Νικόλα επικοινωνούμε με τη νοηματική γλώσσα-, μεταφράζω όλο το περιεχόμενο των μαθημάτων στο πλαίσιο του σχολείου, καθώς επίσης και την αλληλεπίδρασή του με τους καθηγητές, με τα παιδιά και με όλο το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου.
Συμμετέχεις μαζί του όμως και σε κάποιες εξωσχολικές δραστηριότητες…
Είχαμε πάει σε μία μουσική παρέλαση με το σχολείο, μια εθελοντική κίνηση από δική μας πρωτοβουλία. Όσο αφορά το διάβασμα, αν κρίνω ότι υπάρχει ανάγκη για στήριξη κατ’ οίκον, τα κανονίζουμε και θεωρώ ότι είναι χρέος και καθήκον μου να το πράξω. Ανήκουμε στην κοινότητα του σχολείου και οφείλουμε να τηρούμε τις υποχρεώσεις μας. Όπως έχουμε δικαιώματα, έχουμε και υποχρεώσεις.
Μπορώ να πω με σιγουριά όμως ότι πρέπει να αλλάξουν τα κριτήρια με τα οποία εργοδοτούνται κάποιοι σχολικοί συνοδοί για να εξυπηρετούν τις ανάγκες αυτών των παιδιών, ως μαθητές.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της δουλειάς σου;
Όταν πρέπει να συνεργαστώ με ενήλικες. Είναι ευχάριστη η συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, ωστόσο η πίεση του χρόνου που μας ασκείται δημιουργεί διάφορα προβλήματα. Απ’ εκεί και πέρα δεν αντιμετωπίζω κάποια άλλη δυσκολία, όλα τα υπόλοιπα λύνονται. Σίγουρα, αν το δούμε πρακτικά, υπάρχουν προβλήματα όπως η έλλειψη μεγάλων χώρων, η απουσία προσβασιμότητας, αλλά με λίγη καλή θέληση και συνεργασία πάντα βρίσκουμε τον τρόπο να τα ξεπερνάμε.
Η συνεργασία με τους γονείς του Νικόλα;
Είναι άψογη. Καταφέραμε να χτίσουμε σχέσεις μέσα από το έργο που κάνουμε εδώ και δύο χρόνια. Πρόκειται για δύο γονείς ακτιβιστές, με μια φιλοσοφία η οποία εξυπηρετεί την ενιαία εκπαίδευση με στόχο την ενιαία ζωή. Είναι πολύ καλές οι σχέσεις μας και αυτό είναι προς όφελος όλων μας.
Αυτό ισχύει και με τους γονείς των συμμαθητών του Νικόλα;
Πλέον ναι, αν και δεν είχαμε πολλές ευκαιρίες αλληλεπίδρασης πετύχαμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους.
Στην αρχή, δηλαδή, ήταν διαφορετικά;
Ήταν, ναι. Ήταν όμως αναμενόμενο, αφού ποτέ άλλοτε δεν είχαν έρθει σε επαφή με κάτι αντίστοιχο. Τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά ήταν καχύποπτοι. Μας έβλεπαν περίεργα και δεν μας πλησίαζαν. Από την άλλη, εμείς τους βλέπαμε με χαμόγελο, και τους προσεγγίσαμε πρώτοι. Άλλωστε κι εμείς είχαμε πολλές απορίες γι’ αυτούς. Τους ρωτήσαμε την ηλικία τους, την καταγωγή τους, πώς αισθάνονται και άλλα πράγματα που θέλαμε να μάθουμε. Κάπως έτσι τους καθησυχάσαμε και κερδίσαμε την εμπιστοσύνη τους. Ήταν ένα βουνό το οποίο ανεβήκαμε, περάσαμε στην αντίπερα όχθη και προχωράμε, χωρίς βέβαια να είναι όλα ομαλά, αλλά προχωράμε.
Σε ειδικές μονάδες οι οποίες είναι σε λειωμένες αίθουσες, ακατάλληλες για να φιλοξενήσουν παιδιά με ενήλικες, για να δουλέψουν μέσα εκεί. Στις ειδικές μονάδες, δεν έχουν τα παιδιά τις ευκαιρίες που θα είχαν στην τάξη μαζί με το σύνολο.
Δύο χρόνια μετά, πώς θα χαρακτήριζες την κατάσταση;
Δύο χρόνια μετά, μπορώ να πω ότι είμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο, όσο αφορά την αλληλεπίδραση που επικρατεί στο περιβάλλον του σχολείου με μικρούς και μεγάλους. Είμαστε πιο σίγουροι για την εξέλιξη του Νικόλα και επίσης αντιληφθήκαμε ότι όλα μπορούν να γίνουν. Είχαν δίκαιο τελικά οι γονείς του που φωνάζαν για ίση μεταχείριση, για ενιαία εκπαίδευση και όλα τα καλά που έχουμε σήμερα.
Κάπου εδώ να σημειώσω ότι το πρώτο σχολικό έτος του γυμνασίου το κάναμε στο Γυμνάσιο Φανερωμένης. Ωστόσο, οι συνθήκες εκεί, οι οποίες αρχικά φαίνονταν πιο ιδανικές, τελικά δεν ήταν, κι έτσι ζητήσαμε να μεταφερθούμε στο γυμνάσιο Παλλουριώτισσας που βρίσκεται άλλωστε πολύ κοντά στο σπίτι του Νικόλα και έχει περισσότερους μαθητές και προσωπικό.
Προηγουμένως αναφέρθηκες σε προσοντούχο προσωπικό. Υπάρχουν αρκετά άτομα στην Κύπρο που μπορούν να καλύψουν αυτές τις ανάγκες;
Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι υπάρχουν πολλά άτομα που έχουν ασχοληθεί ακαδημαϊκά με τον τομέα της ειδικής εκπαίδευσης ή της κώφωσης ή άλλων αναπηριών. Μπορώ να πω με σιγουριά όμως ότι πρέπει να αλλάξουν τα κριτήρια με τα οποία εργοδοτούνται κάποιοι σχολικοί συνοδοί για να εξυπηρετούν τις ανάγκες αυτών των παιδιών, ως μαθητές. Πέραν από το γεγονός ότι ο σχολικός συνοδός έχει την ευθύνη της φροντίδας, υπάρχει και το θέμα της ποιότητας της εκπαίδευσης και της καλής επικοινωνίας.
Στην Κύπρο, απ’ όσα γνωρίζω, οι περισσότεροι συνοδοί είμαστε προσοντούχοι. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι κάνουν εξαιρετική δουλειά και μέσα στις ειδικές μονάδες και μέσα στην ενιαία εκπαίδευση. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν άτομα προσοντούχα με όραμα, με όρεξη και δυναμισμό και φέρουν εις πέρας τα έχοντα της εργασίας τους. Το πρόβλημα, όμως, είναι άλλο και αφορά στις απολαβές μας. Ένας σχολικός συνοδός πληρώνεται το υπέρογκο ποσό των 660 ευρώ, ποσό που δεν συμφωνεί με τα καθήκοντα που καλείται να αναλάβει.
Επομένως, υπάρχει μία σύγκρουση όσο αφορά τη μισθοδοσία και τα καθήκοντα ενός σχολικού συνοδού. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν αλλάζουν τα κριτήρια πρόσληψης των συνοδών, αφού οι πλείστοι δεν θα ήταν ευχαριστημένοι.
Ποια είναι η ιδιότητα σου ακριβώς.
Έχω κάνει σπουδές, κωφών, σπουδές ένταξης και ειδικές ανάγκες. Παράλληλα έχω κάνει την κυπριακή νοηματική διάλεκτο και την αγγλική νοηματική γλώσσα, και διάφορα άλλα σχετικά. Εάν θα με ρωτούσε κάποιος τα επάγγελμά μου, θα έλεγα ότι είμαι διερμηνέας νοηματικής γλώσσας και ένας δάσκαλος ο οποίος θα ήθελε να κάνει περισσότερα.
Ένας σχολικός συνοδός πληρώνεται το υπέρογκο ποσό των 660 ευρώ, ποσό που δεν συμφωνεί με τα καθήκοντα που καλείται να αναλάβει. Επομένως, υπάρχει μία σύγκρουση όσο αφορά τη μισθοδοσία και τα καθήκοντα
Εκτός από το επαγγελματικό κομμάτι, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει και ένα συναισθηματικό δέσιμο, τουλάχιστον από την πλευρά του Νικόλα προς εσένα. Σε θεωρεί φίλο του, είσαι η ασφάλεια και η έμπνευσή του. Σε αγχώνει αυτή η «εξάρτησή» του προς εσένα;
Αντιθέτως, η συναισθηματική αντίληψη του Νικόλα με χαροποιεί. Είναι ένας από τους στόχους που θα έπρεπε να έχει κάθε παιδί. Τον έχω εκπαιδεύσει τόσο στην επικοινωνία όσο και σε άλλους τομείς. Ο πυρήνας, όμως, ήταν η επικοινωνία. Με αυτή την επαφή που έχουμε και με όλα όσα καταφέραμε να χτίσουμε, με χαροποιεί το γεγονός ότι «με πάει», με αγαπά, με εμπιστεύεται και το δείχνει.
Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να διατηρούμε μια επαγγελματική και παράλληλα μια φιλική σχέση, Μέσα στο πλαίσιο της επικοινωνίας έχουμε θέσει και κάποια όρια. Όταν είμαστε στο Mall θα παίξουμε, θα κάνουμε πλάκα και θα γελάσουμε, όταν όμως είμαστε στο μάθημα, θα είμαστε σοβαροί.
Τι άνθρωπος είναι ο Νικόλας; Πώς θα τον χαρακτήριζες;
Ο Νικόλας ήταν ένα παιδί, το οποίο έγινε έφηβος. Ήταν ένα παιδί με ελάχιστες γνώσεις, ενώ τώρα είναι ένας έφηβος που αν του πεις την ομάδα αίματός σου, ξέρει, σε περίπτωση μετάγγισης, τι ομάδα αίματος θα χρειαστείς. Είναι ένας πολύ δεκτικός άνθρωπος, αποδέχεται τους πάντες όπως είναι, και πρώτο απ’ όλους αποδέχεται τον εαυτό του. Απολαμβάνει να παρακολουθεί τους συμμαθητές του να κάνουν οτιδήποτε, στα αθλήματα στο σχολείο, στη μουσική. Ξέρει πότε θα γελάσει και πότε θα σοβαρευτεί. Θα τον χαρακτήριζα έναν ισορροπημένο έφηβο, με ευαισθησίες και με απίστευτο χιούμορ. Αντιλαμβάνεται και διακρίνει το αστείο και το σοβαρό. Το φανταστικό από το πραγματικό. Είναι αξιολάτρευτος και έχει θέληση για μάθηση, ενώ λατρεύει οτιδήποτε καινούριο και φρέσκο.
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που περιγράφεις για τον Νικόλα, τα εντοπίζεις και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας;
Ο Νικόλας ανήκει σε μία οικογένεια η οποία τον σέβεται, του επιτρέπει να συμμετέχει μαζί της σε όλες τις οικογενειακές δραστηριότητες. Τον λαμβάνουν υπόψη και του δίνουν όλες τις προτεραιότητες που δικαιούται. Έμαθαν και οι ίδιοι τη νοηματική γλώσσα για να επικοινωνούν μαζί του, ενώ του δίνουν τρομερή αγάπη και σεβασμό.
Οι γονείς του Νικόλα είναι ακτιβιστές, με μια φιλοσοφία η οποία εξυπηρετεί την ενιαία εκπαίδευση με στόχο την ενιαία ζωή.
Αυτό που μόλις περιέγραψες, η θετικότητα και η στήριξη της οικογένειάς του, θεωρείς ότι συμβάλλει και στον τρόπο που ο έξω κόσμος αντιμετωπίζει τον Νικόλα;
Σε μεγάλο βαθμό θεωρώ ότι συμβάλλει, ναι. Επηρεάζει. Η μητέρα του Νικόλα είναι μια γυναίκα με θετική ενέργεια, με χαμόγελο, ακτιβίστρια. Η κα Γιούλα έχει πολλή αγάπη μέσα της, τη μεταδίδει και πιστεύω ότι το ένα φέρνει το άλλο.
Μεγαλώνουμε και μία από τις βασικές ανησυχίες των γονιών που έχουν παιδιά με ειδικές ανάγκες και άλλες αναπηρίες, είναι το τι θα κάνουν όταν χρειαστεί να μείνουν μόνα τους. Ο Νικόλας στο μέλλον θα μπορεί να ζήσει μόνος του;
Όντως, είναι ένα θέμα που ανησυχεί και ανησυχεί κυρίως γιατί στην Κύπρο δεν υπάρχουν κατάλληλα κέντρα αποκατάστασης τέτοιων ατόμων που να διαθέτουν όλες τις υπηρεσίες που χρειάζονται για να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή.
Υπάρχουν, βέβαια, κάποια άλλα σπιτάκια τα οποία όμως δεν γνωρίζω πώς λειτουργούν ακριβώς. Ωστόσο, ξέρω σίγουρα σε αυτή τη φάση δεν υπάρχουν κατάλληλες υπηρεσίες για το μέλλον.
Ο Νικόλας, είναι μία περίπτωση που πάνα θα χρειάζεται ένα άτομο μαζί του για να τον φροντίζει και πάντα θα χρειάζεται ανθρώπους κοντά του για να επικοινωνεί. Είναι ένα άτομο που χαροποιείται με την επικοινωνία, την έχει ανάγκη, όπως και ο κάθε ένας από εμάς.
Γνωρίζοντάς τον, τι δυνατότητες θα έλεγες πώς έχει;
Έχει αρκετές δυνατότητες για να μάθει τα ελληνικά και να τα διαβάζει στο βαθμό που προσδοκούμε. Στο μέλλον, εγώ φαντάζομαι το Νικόλα να χειρίζεται μόνος του τον υπολογιστή του και γιατί όχι, να είναι και χρήστης της καρέκλας του, να κινεί ο ίδιος το τροχοκάθισμά του. Όσο συνεχίζει να εκπαιδεύεται, οι δυνατότητες και οι ικανότητες που μπορεί να αποκτήσει αυξάνονται και μεγαλώνουν. Θα μπορούσε για παράδειγμα στο μέλλον με το πάτημα ενός κουμπιού να εργάζεται κανονικά.
Με αυτή την επαφή που έχουμε και με όλα όσα καταφέραμε να χτίσουμε, με χαροποιεί το γεγονός ότι «με πάει», με αγαπά, με εμπιστεύεται και το δείχνει.