Όταν ένα πλοίο βυθίζεται, η διαδικασία εκκένωσης μπορεί να μετατραπεί σε πανικό, με αποτέλεσμα να χάσουν πολλοί τη ζωή τους. Ενδεχομένως, αυτή η άσχημη εξέλιξη θα μπορούσε να αποφευχθεί με τη βοήθεια της τεχνολογίας.
Σε περιπτώσεις ανάγκης, το εργαλείο αναφοράς του καπετάνιου αποτελεί μία κάτοψη του πλοίου, η οποία, όμως, δεν δείχνει την ακριβή θέση επιβατών και πληρώματος. Με άλλα λόγια, κανείς δεν μπορεί να διαπιστώσει αν κάποιος είναι παγιδευμένος σε ένα μη προσβάσιμο σημείο.
Ο διευθυντής Θαλάσσιων Επιχειρήσεων της Louis Cruises Βασίλης Γκαζίκας εξηγεί: «Σε μία κατάσταση κινδύνου, ο μόνος τρόπος για να γνωρίζουμε τι συμβαίνει με τους επιβάτες είναι να βασιστούμε στις αναφορές πληρώματος που αναφέρουν στο κέντρο εκκένωσης επιβατών, το οποίο κέντρο με τη σειρά του αναφέρει στη γέφυρα. Έτσι γνωρίζουμε ποια σημεία του πλοίου έχουν ακόμα επιβάτες και ποια έχουν εκκενωθεί».
Μηχανικοί από διάφορες χώρες ένωσαν τις δυνάμεις τους σε ένα ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο μια δέσμη τεχνολογικών λύσεων που θα διευκολύνουν τη διαδικασία εκκένωσης σε επίπεδο ταχύτητας και οργάνωσης.
Ο Τάσος Κουνούδης είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός, διευθύνων σύμβουλος της SignalGeneriX και τεχνικός επικεφαλής του προγράμματος LYNCEUS. Όπως λέει, «η κύρια τεχνολογία που δημιουργήθηκε στο έργο ήταν ασύρματοι αισθητήρες, ασύρματη τεχνολογία, η οποία δίνει τη δυνατότητα για πρώτη φορά στην παρακολούθηση των έξυπνων σωσιβίων κατά τη διάρκεια της εκκένωσης ενός πλοίου από την ομάδα εκκένωσης του πλοίου».
Για να γίνει κάτι τέτοιο, οι ερευνητές αντικατέστησαν τους παλιούς ανιχνευτές καπνού με νέους, οι οποίοι δημιουργούν ένα ασύρματο δίκτυο σε όλους τους χώρους του πλοίου.
Με τον τρόπο αυτό, οι επιβάτες που φορούν σωσίβιο μπορούν να εντοπίζονται σε πραγματικό χρόνο. Ο κυβερνήτης γνωρίζει άμεσα στην τοποθεσία του καθενός. Έτσι, οι αποφάσεις μπορούν να λαμβάνονται πολύ πιο γρήγορα.
«Η σχεδίαση του συστήματος έχει γίνει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να δείχνει στον καπετάνιο και στους αξιωματικούς κάτι που έχουν συνηθίσει, που είναι το lay out του καραβιού. Από την άλλη, όμως, να μπορεί να τους δώσει πολύ περισσότερη πληροφορία και να μπορεί ο αξιωματικός να εστιάσει σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο του πλοίου και να δει πού βρίσκονται οι επιβάτες και το πλήρωμα», σύμφωνα με τον Αντώνη Καλή, επικεφαλής Τηλεπικοινωνιών και Ασύρματων Δικτύων Αισθητήρων της SignalGeneriX.
Το πλήρωμα μπορεί να εντοπίσει και να καταμετρήσει κάθε άτομο που εγκαταλείπει το πλοίο με μια συσκευή χειρός. Αποφεύγεται έτσι η χρονοβόρα αναζήτηση σε εκτυπωμένες λίστες επιβατών. Ο ίδιος μηχανισμός εντοπισμού μπορεί να φορεθεί στον καρπό, ώστε το άτομο να εντοπίζεται ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν καταστάσεις ανάγκης.
Όπως λέει ο Ζαχαρίας Σιόκουρος, ναυπηγός, μηχανικός εμπορικού ναυτικού και πρόεδρος του Θαλασσίου Ινστιτούτου της ανατολικής Μεσογείου, «το βραχιολάκι αυτό εμπεριέχει όλη την τεχνολογία που έχουμε δει να υπάρχει στο σωσίβιο των επιβατών και ταυτόχρονα έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να παρακολουθεί την κατάσταση της υγείας του επιβάτη, ενώ είναι ιδανικό και για παιδιά, τα οποία πολλές φορές οι ίδιοι οι γονείς θέλουν να παρακολουθούν μέσα στο πλοίο».
Και πώς εντοπίζεται κάποιος που πέφτει στη θάλασσα κι έτσι φεύγει εκτός του ασύρματου δικτύου του πλοίου; Θύματα ναυαγίων πεθαίνουν από υποθερμία στη θάλασσα πριν εντοπιστούν από τους διασώστες. Οι ερευνητές ανέπτυξαν συσκευές που εκπέμπουν σήματα ραντάρ. Έτσι, μπορούν να εντοπίσουν την τοποθεσία κάποιου που έχει πέσει στη θάλασσα.
Επιδεικνύοντας αυτό το καινοτόμο σύστημα, ο ερευνητής μηχανικός ολοκληρωμένων κυκλωμάτων από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο Δρέσδης Μάρκους Σουλτς λέει: «Υπάρχει επιβάτης στο νερό. Η συσκευή εκπέμπει ένα ηλεκτρονικό σήμα σε μια παρόμοια συσκευή στο σωσίβιο του επιβάτη και λαμβάνει απόκριση. Η ταχύτητα της ανταλλαγής σημάτων μας δείχνει πόσο μακριά είναι ο επιβάτης».
Χάρη στη νέα τεχνολογία, οι επιβάτες που ταξιδεύουν στα μαγευτικά μεσογειακά τοπία -και όχι μόνο- μπορούν να νιώθουν ασφαλείς. Οι καταστάσεις εκτάκτων αναγκών θα αντιμετωπίζονται πιο οργανωμένα, αποτρέποντας την απώλεια ζωών.