Γράφει ο Τσιζμάν

 

Σήμερα, 20 Ιουνίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για τους Πρόσφυγες. Μια υπόθεση καθόλου ξένη με τη χώρα και την περιοχή μας. Ένα ανθρώπινο δράμα, από το οποίο ως Κύπρος έχουμε επηρεαστεί, και συνεχίζουμε να επηρεαζόμαστε, ποικιλοτρόπως.

 

Τέσσερις δεκαετίες πριν, το ένα τρίτο σχεδόν του λαού μας διώχθηκε με τη βία από τα σπίτια του, τα χωριά του, τις πόλεις του. Τις ζωές του ολάκερες!

Το πόσο οδυνηρή και τραυματική εμπειρία υπήρξε η προσφυγοποίηση για τον κάθε πρόσφυγα ξεχωριστά μα και για τη συλλογική συνείδηση του λαού μας συνολικά, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση!

Το έχουμε ζήσει τα τελευταία σαράντα χρόνια σε όλες ανεξαιρέτως τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας.

 

Κύπρος, 1974:

 

Το δράμα ανθρώπων που εκτοπίζονται βίαια δεν περιορίζεται, ωστόσο, στο ταλαίπωρό μας νησί.

Από την αρχή της ιστορίας της ανθρωπότητας μέχρι τα εκατομμύρια προσφύγων που μέχρι τις μέρες μας συνεχίζουν να εγκαταλείπουν άρον-άρον τις εστίες τους σε διάφορα σημεία παγκοσμίως, το προσφυγικό μοιάζει να’ ναι μια αγιάτρευτη γάγγραινα που σταματημό και λύτρωση δεν έχει.

Η ευρύτερη μας γειτονιά, η αιματοβαμμένη και από τη μοίρα κονταροχτυπημένη Μέση Ανατολή, έχει διαχρονικά και διαμέσω των αιώνων «πρωτοστατήσει» σε εκδιώξεις πληθυσμών.

Ουσιαστικά, τίποτα σχεδόν και κανείς δεν έχει μείνει στη θέση του.

 

Μικρασιάτες πρόσφυγες:

 

Να’ ναι το «σταυροδρόμι» των ηπείρων, να΄ ναι οι φυσικές πηγές, τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, η πολυπολιτισμικότητα;

Ανέκαθεν, οι ορδές των προσφύγων υπήρξαν αντιπροσωπευτική, θα ‘ λεγε κανείς, εικόνα της Μέσης Ανατολής και ακόμα είναι.

Τέσσερα εκατομμύρια είναι, λέγεται, οι πρόσφυγες μόνο από το σε εξέλιξη μακελειό της Συρίας. Χώρια οι παράπλευρες απώλειες.

 

Η γης δεν έχει κρικέλια για να την πάρουν στον ώμο και να φύγουν

Γιώργος Σεφέρης, Σαλαμίνα της Κύπρος

 

 

Πρόσφυγες από τη Συρία πριν κάποιους μήνες στην Κοκκινοτριμιθιά:

 

THIS IS EXILE - DIARIES OF CHILDREN REFUGEES

Ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για τους πρόσφυγες της Συρίας, τη μουσική του οποίου έγραψε ο ταλαντούχος Κύπριος Μάριος Τακουσιής (διαβασε τη συνέντευξή του στη CITY εδώ) 

 

Από το 2001, η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Ιουνίου. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ανά τον κόσμο αφιερώνουν λίγο από τον χρόνο τους για να αναγνωρίσουν και να τιμήσουν τη συμβολή όλων όσων ξεριζώθηκαν με τη βία από τα σπίτια τους.

Κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, λαμβάνουν χώρα διάφορες εκδηλώσεις σε πάνω από εκατό χώρες, με τη συμμετοχή κυβερνητικών εκπροσώπων, μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων, διασημοτήτων, απλών πολιτών και των ίδιων των προσφύγων.

Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων καθιερώθηκε για πρώτη φορά με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 4 Δεκεμβρίου του 2000 και πρωτογιορτάσθηκε στις 20 Ιουνίου 2001, με αφορμή τα 50 χρόνια από την υπογραφή της «Συνθήκης για το καθεστώς των προσφύγων».

Η Συνθήκη αυτή προέβλεπε, μεταξύ άλλων, τη σύσταση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, η οποία ήταν επιφορτισμένη να βοηθήσει στη μετεγκατάσταση των 1,2 εκατομμυρίων Ευρωπαίων που είχαν μείνει άστεγοι εξαιτίας του Β' Παγκόσμιου Πολέμου.

Στα 54 χρόνια της ύπαρξής της, η Ύπατη Αρμοστεία έχει βοηθήσει πάνω από 50 εκατομμύρια ανθρώπους και για τις προσπάθειές της αυτές έχει τιμηθεί δύο φορές με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.

 

Η Μεσόγειος δεν είναι μόνο κρυστάλλινα νερά και ειδυλλιακές παραλίες. Είναι δυστυχώς και υγρός τάφος...

Εκδιωγμένοι άνθρωποι στριμώχνονται σε κελιά στις χώρες υποδοχής.... Ο πολιτισμός του ανθρώπου στο έτος 2015... 

 

Το διεθνές δίκαιο ορίζει ότι πρόσφυγες είναι οι άνθρωποι που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να επιστρέψουν στις χώρες τους, εξαιτίας βάσιμου φόβου δίωξης, με βάση τη φυλή, το θρήσκευμα, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, την εθνικότητά τους ή τη συμμετοχή τους σε μία ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα.

Σήμερα, η Ύπατη Αρμοστεία είναι ένας από τους κυριότερους ανθρωπιστικούς οργανισμούς στον κόσμο.

Τα περισσότερα από 5.000 στελέχη της, πολλά από τα οποία αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρούς κινδύνους κατά της προσωπικής τους ασφάλειας, βοηθούν πάνω από είκοσι εκατομμύρια ανθρώπους.

Πρόσφυγες είναι οι άνθρωποι που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να επιστρέψουν στις χώρες τους, εξαιτίας βάσιμου φόβου δίωξης, με βάση τη φυλή, το θρήσκευμα, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, την εθνικότητά τους ή τη συμμετοχή τους σε μία ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα

 

Σε 60 εκατομμύρια έφτασε πέρσι ο αριθμός των εκτοπισμένων και των προσφύγων μετά τις πολλαπλές συγκρούσεις στον κόσμο, επισημαίνει η ετήσια έκθεση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Πριν από μια δεκαετία, ο αριθμός τους ήταν 37,5 εκατ., υπενθύμισε η UNHCR και η αύξηση από το 2013 εώς το 2014 είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ μέσα σε ένα μόνο έτος.

Το 2014, κάθε μέρα, 42.500 άνθρωποι γίνονταν πρόσφυγες, εκτοπισμένοι μέσα στη χώρα τους, αιτούντες άσυλο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. «Δεν είμαστε πλέον σε θέση να μαζεύουμε τα κομμάτια» είπε σε δημοσιογράφους ο Υπατος Αρμοστής για τους Πρόσφυγες, Αντόνιο Γκουτιέρες, τονίζοντας την αδυναμία των ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Εξίσου αποκαρδιωτικά δείχνουν πως θα είναι τα στοιχεία και για το 2015.

 

Μπορεί, αλήθεια, η προσφυγοποίηση να αποτελεί επιλογή; Πόσο σκοτεινιασμένες είναι οι ψυχές των ανθρώπων που βλέπουν συνεχώς όλους τους πρόσφυγες ως "απατεώνες" και "ψεύτες";

 

Να’ ναι συνυφασμένη με τη σκοτεινή φύση του ανθρώπου η ανάγκη του να επιβάλλεται σε μία γη;

Γιατί να μη χωρούν οι «διαφορετικοί» στον ίδιο τόπο;

Πόση η εγωπάθεια και η  αλλοφροσύνη και η καταδίωξη στον κόσμο τούτο;

Πόση διαφορά να νιώθει ο πρόσφυγας από την Κερύνεια, από τη Σμύρνη και από τη Λατάκεια; Υπάρχει ανώδυνος ξεριζωμός;

 

Kαι δύο εικόνες αισιόδοξες...από το φεστιβάλ που έγινε προχθές στη Φανερωμένη, στη Λευκωσία, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα. Εικόνες που αποδεικνύουν πως η ελπίδα σε τούτον τον κόσμο υπάρχει

 

Η γης, έγραψε στις ψυχές μας ο σπουδαίος Σεφέρης, δεν έχει κρικέλια, για να την πάρουν στον ώμο και να φύγουν.

«Μήτε μπορούν, όσο και αν είναι διψασμένοι, να γλυκάνουν το πέλαγο με νερό μισό δράμι»