Όταν πριν λίγες ημέρες συζητούσαμε με την φωτογράφο Χαρά Καμιναρά για την εμπειρία της στο διασωστικό πλοίο «SOS MEDITERRANEE», η ωμή περιγραφή της σε σχέση με τα όσα έζησε και τα όσα είδε το διάστημα που παρέμεινε στο πλοίο, ήταν τουλάχιστον συγκλονιστικά (διάβασε σχετικά εδώ...>>>https://goo.gl/HZt3yr) . Λίγες μέρες αργότερα, παρόλα αυτά, πετύχαμε στο διαδίκτυο μία ανάρτηση ενός άλλου εθελοντή, του Ιάσωνα Αποστολόπουλου, η οποία μας έφερε αντιμέτωπους με όλα όσα φρικτά συμβαίνουν λίγα χιλιόμετρα μακριά μας, καθημερινά.

27 εικόνες που τρομάζουν. 27 εικόνες μιας αλήθειας που όλοι έχουμε ακούσει κάτι, αλλά αδιαφορούμε.

Αυτοί, δεν είναι χειμερινοί κολυμβητές αλλά άνθρωποι που προσπαθούν ζήσουν με όποιο τρόπο μπορούν, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι μπορεί να πεθάνουν στ’ ανοιχτά μιας αφιλόξενης θάλασσας.

Μαζί με τις εικόνες, ο Ιάσωνας έγραψε μερικά λόγια για όλο αυτό που βίωσε η ομάδα το πρώτο μισό, του μήνα που διανύουμε.

 

Γράφει ο Ιάσωνας Αποστολόπουλος

«Εμείς διασώσαμε και μεταφέραμε στην Ιταλία 588 ανθρώπους και δυστυχώς 4 νεκρούς. Για πρώτη φορά είχαμε μετανάστες από 30 διαφορετικές χώρες της Αφρικής και της Ασίας μεταξύ των οποίων και το Νεπάλ, η Υεμένη, η Ισημερινή Γουινέα, η Αίγυπτος, η Λιβύη, το Σουδάν, η Σιέρα Λεόνε, το Μπενίν κτλ. Η πιο δύσκολη διάσωση έγινε την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου, στα 35 μίλια από τις ακτές της Λιβύης. Φουσκωτή βάρκα με 120 άτομα μας είδε και πλησίαζε σταθερά προς το μέρος μας. Όλα φαινόντουσαν μια χαρά, είχαμε ήδη ρίξει το πρώτο μας σκάφος στο νερό κι ενώ ετοιμαζόμασταν να ρίξουμε και το δεύτερο, ακούμε μια φωνή "ανθρωποι στη θάλασσα!".

Η βάρκα έχει κοπεί στα δύο και οι μισοί άνθρωποι έχουν πέσει στο νερό.

Κοιτάμε και βλέπουμε, η βάρκα έχει κοπεί στα δύο και οι μισοί άνθρωποι έχουν πέσει στο νερό. Η καρδιά σφίγγεται από την σκέψη ότι υπάρχουν οικογένειες με παιδιά μέσα, κανείς δε φοράει σωσίβιο και ελάχιστοι ξέρουν κολύμπι. Μέχρι να ετοιμάσουμε τον γερανό για να ρίξουμε και το δεύτερο φουσκωτό μας στη θάλασσα, το πρώτο μας φουσκωτό έχει ήδη πάει κι επιστρέφει από το ναυάγιο μέσα σε τεράστια ένταση και αναστάτωση. "Φέρνουν πνιγμένους", φώναξε κάποιος. Ο ασύρματος επιβεβαιώνει 'άνθρωπος με ανακοπή καρδιάς', το φορείο ετοιμάζεται και σε δευτερόλεπτα ξεκινάει καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση στο κατάστρωμα με συμπιέσεις στο στήθος και αναπνοές. Εμείς μπαίνουμε στο δεύτερο φουσκωτό και τρέχουμε στο ναυάγιο. Η εικόνα είναι ασύλληπτη. Δεν έχω ξαναδεί βάρκα τόσο διαλυμένη στη ζωή μου.

 

Δεκάδες άνθρωποι είναι στο νερό ουρλιάζουν και παλεύουν για τη ζωή τους, εμείς τους πετάμε σωσίβια και προσπαθούμε να φέρουμε ό,τι πλωτό μέσο έχουμε δίπλα τους ώστε να κρατηθούν και να μην διασπείρονται από το κύμα. Η αντίδραση των ανθρώπων ήταν συγκλονιστική. Ένα 15 χρόνο παιδί στεκόταν στην βυθισμένη πρύμνη με το νερό να έχει φτάσει στον λαιμό του κι όμως δεν έφευγε να κολυμπήσει να σωθεί. Έστεκε εκεί για να κρατάει τα σχοινιά της πρύμνης ψηλά ώστε να μην μπαίνει κι άλλο νερό στη βάρκα για να σωθούν οι υπόλοιποι.

'Φέρνουν πνιγμένους', φώναξε κάποιος. Ο ασύρματος επιβεβαιώνει 'άνθρωπος με ανακοπή καρδιάς'.  

Ένας άλλος πρόσφυγας, παρόλο που βρισκόταν σε ασφαλές σημείο , βούτηξε στη θάλασσα και κολύμπησε 50 μέτρα για να πιάσει 3 σωσίβια και να τα δώσει σε αυτούς που δεν είχαν. Οι ναυαγοί που είχαμε ήδη περισυλλέξει στο σκάφος μας, έβγαζαν τα σωσίβια τους και τα πέταγαν σε αυτούς που ήταν μέσα στη θάλασσα. Ένας από αυτούς μάλιστα βούτηξε ξανά, κολύμπησε και ρυμούλκησε έναν αδύναμο ναυαγό μέχρι το φουσκωτό μας. Καμία σχέση με το 'ο σώζων εαυτόν σωθήτω'. Ακόμα και παιδιά 5 χρονών μας βοηθούσαν με ό,τι τρόπο μπορούσαν.

 

Δεν ξέρω πως να το εξηγήσω. Ίσως η φρίκη των βασανιστηρίων της Λιβύης να έχει αναπτύξει τρομερό δέσιμο κοινότητας μεταξύ τους. Ο πνιγμός είναι απλά μια εκδοχή στην καθημερινή αναμέτρηση με τον θάνατο στην Λιβύη, και ίσως όχι η χειρότερη. Όπως μου τόνιζε ο Chabi από την Γκάμπια 'Καλύτερα να πεθάνουμε στη θάλασσα παρά να γυρίσουμε στην Λιβύη'.

 

Ένας ναυαγός βυθίστηκε μπροστά στα μάτια μας και χάθηκε στη θάλασσα. 

Ένας νεαρός από το Σουδάν, χωρίς να φοράει σωσίβιο, έκανε υπεράνθρωπη προσπάθεια να κρατήσει τον λιπόθυμο αδερφό του στην επιφάνεια. Όταν φτάσαμε να τον πάρουμε, ο αδερφός του ήταν με το κεφάλι μπρούμυτα στο νερό και χωρίς σφυγμό. Ξεκινήσαμε ΚΑΡΠΑ μέσα στο φουσκωτό το οποίο συνεχίστηκε στο καράβι και σαν από θαύμα μετά από 20 λεπτά συμπιέσεις, ο άνθρωπος επέστρεψε στη ζωή! Επιτόπου, καλέσαμε ελικόπτερο για αεροδιακομιδή που τον μετέφερε στο νοσοκομείο της Λαμπεντούζας.

Δυστυχώς, δεν συνέβη το ίδιο με όλους. Ένας ναυαγός βυθίστηκε μπροστά στα μάτια μας και χάθηκε στη θάλασσα. Από το καράβι μας είπαν ότι είδαν άλλα 2 άτομα να εξαφανίζονται στο νερό. Οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για 2-5 αγνοούμενους. Μια κοπέλα από την Νιγηρία έψαχνε τα αδέρφια της μέσα στο καράβι μέχρι την τελευταία στιγμή που φτάσαμε στην Ιταλία.

 

Καλύτερα να πεθάνουμε στη θάλασσα παρά να γυρίσουμε στην Λιβύη.

Μόλις τελείωσε η διάσωση, έψαχνα στο κατάστρωμα να γνωρίσω τον πιτσιρικά που με αυτοθυσία κράταγε την βάρκα να μην πλημμυρίσει. Τον λένε Μοχάμεντ, είναι 16 χρονών και ταξιδεύει με τον θείο του από το Σουδάν. Μου εξήγησε ότι η βάρκα τρύπησε στη μέση της διαδρομής και για 3 ώρες κρατούσαν την τρύπα με κολλητική ταινία. Η τρύπα μεγάλωσε κι επεκτάθηκε σε όλο το μπαλόνι το οποίο έσκασε 5 λεπτά πριν φτάσουμε δίπλα τους. Μισή ώρα αργότερα να είχαμε φτάσει και θα ήταν όλοι τους νεκροί. 120 άνθρωποι.

 

Το θέμα της κουβέντας μετά από λίγο γίνεται η Λιβύη.

Στη Λιβύη δεν καταλαβαίνουν από ανήλικους, παιδιά ή γυναίκες, μας βασανίζουν όλους. Δεν υπάρχει νόμος , κάθε συμμορία κάνει ό,τι θέλει. Μας αιχμαλωτίζουν σαν άγρια ζώα στο δρόμο και μας κλείνουν στις φυλακές. Κάθε συμμορία έχει τη δική της. Αν δεν έχεις λεφτά απλά θα πεθάνεις εκεί μέσα. Κάθε μέρα πεθαίνουν άνθρωποι στα κέντρα αυτά, κάθε μέρα. Από βασανιστήρια, αρρώστιες και εκτελέσεις. Αν δεν έχεις χρήματα σου κόβουν τα δάχτυλα, σου κάνουν ηλεκτροσόκ, σε δέρνουν μέχρι αναπηρίας. Όλα γίνονται για να αποσπάσουν χρήματα από τις οικογένειες μας, είναι επιχείρηση. Για να επισπεύσουν τις πληρωμές μια φορά τη βδομάδα μας καλούν στο προαύλιο, μας βάζουν σε μια σειρά και εκτελούν κάποιον στην τύχη από αυτούς που δεν έχουν πληρώσει. Είδα να εκτελούν δύο ανθρώπους κατά αυτό τον τρόπο. Την τρίτη βδομάδα κατάφερα να δραπετεύσω από το παραθυράκι της τουαλέτας. Σπρώξαμε ένα τούβλο και βγήκαμε εγώ και άλλοι δύο.

 

Δύο 15χρονα παιδιά από την Γουινέα-Κονακρύ μας λένε: ‘Μας δέρνανε συνέχεια, κάθε μέρα. Δεν λυπούνται κανέναν. Μας κρεμάνε ανάποδα και μας χτυπάνε μέχρι λιποθυμίας. Το πρόβλημα δεν είναι το ξύλο αλλό οι δολοφονίες. Σκοτώνουν ανθρώπους κάθε μέρα χωρίς καμιά αφορμή. Έναν άνθρωπο του ρίξανε βενζίνη και τον κάψανε ζωντανό. Τις νύχτες ακούμε κραυγές από κορίτσια που βιάζονται στα διπλανά δωμάτια από τους φρουρούς. Πολλές φορές βιάζουν τη γυναίκα μπροστά στον άντρα της για βασανιστήριο’.

Τον ανάγκασαν να πάρει την μητέρα του τηλέφωνο για να ζητήσει λύτρα και τότε οι φρουροί του έβγαλαν ένα δόντι για να ακουστεί η κραυγή του στο τηλέφωνο.

Ο Ακίμ από την Σιέρα Λεόνε καταθέτει για την Λιβύη.

‘Οι συνθήκες στα κέντρα είναι πέρα από φρικτές. Μπάνιο δεν κάνουμε ποτέ, εκτός και αν είναι να μας κάνουν ηλεκτροσόκ στα ντους. Το φαϊ είναι μια πιατέλα μακαρόνια για 50 άτομα. Το πετάει ο φρουρός στη μέση του δωματίου και άμα είσαι τυχερός μπορεί να προλάβεις να αρπάξεις λίγα με την χούφτα σου. Οι πυροβολισμοί στη Λιβύη είναι όπως ακούμε τώρα τον ήχο της μηχανής του πλοίου. Αδιάκοποι, δεν τους παρατηρείς καν, είναι μέρος του περιβάλλοντος σου. Μη με ρωτάς πόσους μετανάστες έχω δει να εκτελούνται. Είναι αμέτρητοι. Οι φρουροί στη Λιβύη ειναι σαν παιδιά, αν θέλουν να διασκεδάσουν σκοτώνοντας κάποιον, θα το κάνουν χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Ειδικά τις νύχτες που είναι υπό την επήρρεια ναρκωτικών είναι αφάνταστα επικίνδυνοι και απρόβλεπτοι’.

 

Κλαίγοντας, μου δείχνει το στόμα του και μου εξηγεί ότι τον ανάγκασαν να πάρει την μητέρα του τηλέφωνο για να ζητήσει λύτρα και τότε οι φρουροί του έβγαλαν ένα δόντι για να ακουστεί η κραυγή του στο τηλέφωνο. Αυτούς τους βασανιστές κι εγκληματίες χρηματοδοτεί κι εκπαιδεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να σταματάνε τις βάρκες με τους πρόσφυγες και να τους επιστρέφουν πίσω στη Λιβύη. Πάνω από 200 εκατομμύρια ευρώ, λιμενικά σκάφη κι εξοπλισμός έχουν δωθεί στις λιβυακές συμμορίες για το μπλοκάρισμα της μετανάστευσης. Ίσως το μεγαλύτερο πολιτικό σκάνδαλο αυτή τη στιγμή και περνάει τελείως στα ψιλά. Η Ε.Ε. στηρίζει και συμμετέχει σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».