Γιατί το έκανε, γιατί τώρα, τι έχει αλλάξει από εκείνη τη μέρα μέχρι σήμερα, αν επηρεάζεται η Κύπρος από την απόφαση αυτή και πώς, αλλά και αν πρέπει να φοβόμαστε γενικότερα από όλα όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μας.

Σε όλα τα πιο πάνω ερωτήματα απάντησε στη CITY ο Ακαδημαϊκός-Διεθνολόγος Δρ. Αντώνης Στυλιανού.

Είμαστε το προπύργιο του δυτικού κόσμου της ΕΕ στην πιο εύθραυστη περιοχή της υφηλίου.

Επηρεάζεται καθόλου η Κύπρος από αυτή την εξέλιξη; Θα επηρεαστεί;

Η Κύπρος μπορεί ενδεχομένως να επηρεαστεί στα ενεργειακά ζητήματα. Φυσικά, όμως, σχέσεις που έχει αναπτύξει η Κυπριακή Δημοκρατία με τις χώρες που εμπλέκονται στην περιοχή, είναι σχέσεις που δείχνουν πως η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος. Χρειάζεται να παίξουμε σωστά το γεωπολιτικό παιχνίδι, να υλοποιήσουμε το σταθεροποιητικό ρόλο που μπορούμε να διαδραματίσουμε στα τεκταινόμενα της περιοχής. Είμαστε το προπύργιο του δυτικού κόσμου της ΕΕ στην πιο εύθραυστη περιοχή της υφηλίου. Με τους σωστούς χειρισμούς μπορούμε να διαδραματίσουμε ενεργό ρόλο στην επίλυση του προβλήματος. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου θα συζητηθεί το όλο ζήτημα.

Θα υπάρξει κάποιος αντίκτυπος σε ότι αφορά στα ενεργειακά θέματα της Κύπρου;

Αν υπάρξει πρόβλημα θα υπάρξει σε αυτό το ζήτημα. Αν και φαίνεται ότι η εθνική στρατηγική που ακολουθούμε σε σχέση με τον ενεργειακό σχεδιασμό, θα μείνει αλώβητη.

Η απόφαση της 6ης Δεκεμβρίου αποτελεί τον τελευταίο ασπασμό της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Γενικότερα, πρέπει να φοβόμαστε για κάτι;

Ο κόσμος όλος πρέπει να φοβάται από την αστάθεια η οποία δημιουργείται σε μια περιοχή που ήδη πλήττεται από συγκρούσεις και πολλά ανοικτά μέτωπα, από τη Συρία, μέχρι την Υεμένη, το Λίβανο, το Ιράκ, τη Σαουδική Αραβία. Ήδη, αυτά αλλάζουν. Ισορροπίες υπάρχουν σε γεωπολιτικό επίπεδο, άρα οποιεσδήποτε επιπτώσεις θα έχουν γενικό αντίκτυπο.

Γιατί το έκανε ο Τραμπ και γιατί τώρα;

Το ζήτημα είναι ότι μας έχει φέρει όλους προ εκπλήξεων, καθώς δεν έχει προηγηθεί κάτι. Παρόλο που ήταν προεκλογική δέσμευση του Τραμπ, στην ανακοίνωση δεν έχουν δοθεί αντισταθμιστικά μέτρα για τους Παλαιστίνιους και τα αιτήματά τους, ή προτάσεις από πλευράς ΗΠΑ για τη συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας στο μεσανατολικό. Ούτε επίσης υπήρξαν έντονες πιέσεις από πλευράς Ισραήλ για την αναγνώριση των Ιεροσολύμων ως πρωτεύουσα. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι σε αυτό το στάδιο ο Τραμπ προσπαθεί να ικανοποιήσει εσωτερικές φωνές των ΗΠΑ που είχαν στόχο την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ. Φυσικά, η απόφαση αυτή δημιουργεί νέα γεωπολιτικά δεδομένα, σε μια περιοχή που ήδη αντιμετωπίζει πολλά ανοικτά μέτωπα.

Τι άλλαξε από τη μέρα της απόφασής του μέχρι σήμερα, αρχικά στην ίδια την περιοχή αλλά και σε σχέση με τη διεθνή κοινότητα;

Αρχικά, είχαμε την έντονη αντίδραση της διεθνούς κοινότητας. Έχουμε δει σταθερούς συμμάχους της Αμερικής να εναντιώνονται στην απόφαση, ενώ ταυτόχρονα επιτείνεται το ήδη βεβαρημένο κλίμα που υπάρχει στην εύθραυστη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Έχουμε δει αντίδραση του ΟΗΕ, ο οποίος δια του Γενικού του Γραμματέα επιμένει στην επίλυση του προβλήματος του καθεστώτος των Ιεροσολύμων στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας και όχι μονομερώς. Παράλληλα, έχουμε δει τη Χαμάς να καλεί σε μια νέα ιντιφάντα, η οποία θα δημιουργήσει έντονη ανάφλεξη στην περιοχή. Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι η απόφαση της 6ης Δεκεμβρίου αποτελεί τον τελευταίο ασπασμό της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος.

Υπάρχει περίπτωση να αναθεωρήσει ο Τραμπ; Τι θα μπορούσε να τον κάνει να αλλάξει την απόφασή του;

Αυτή τη στιγμή δεν θεωρώ πως υπάρχει προσδοκία αναθεώρησης. Αντιθέτως, ο Τραμπ έχει καλέσει το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας να προβεί στις ενέργειες εκείνες για τη μετακίνηση της πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στα Ιεροσόλυμα.

Πού ανήκει η Ιερουσαλήμ;

Η Ιερουσαλήμ αποτελεί το πιο ακανθώδες ίσως ζήτημα στο μεσανατολικό πρόβλημα. Στη βάση σχεδίου του ΟΗΕ, το 1947, η Ιερουσαλήμ θα αποτελούσε περιοχή υπό διεθνή έλεγχο. Το 1948 έχουμε αραβοϊσραηλινό πόλεμο και την κατάληψη της δυτικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ. Με τον πόλεμο των 6 ημέρων του 1967 το Ισραήλ καταλαμβάνει την ανατολική Ιερουσαλήμ από την Ιορδανία. Έκτοτε, τα Ιεροσόλυμα θεωρούνται πλειονότητα της διεθνούς κοινότητας ως κατεχόμενο έδαφος. Και οι 2 πλευρές θεωρούν ότι τα Ιεροσόλυμα θα πρέπει να αποτελούν πρωτεύουσα των κρατών τους.

Γιατί η Ιερουσαλήμ θεωρείται ιερή και από τους Μουσουλμάνους;

Η Ιερουσαλήμ θεωρείται ιερή από 3 μονοθεϊστικές θρησκείες: τον Ιουδαϊσμό, το Ισλάμ και τον Χριστιανισμό. Στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ συναντούμε τα πλέον σημαντικά θρησκευτικά μνημεία αυτών των μονοθεϊστικών θρησκειών. Για παράδειγμα, για τους Μουσουλμάνους η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ θεωρείται το τρίτο πιο σημαντικό θρησκευτικό μνημείο, καθώς εκεί βρίσκεται ο τέμενος Al-Aqsa. Εκεί, είχαμε πρόσφατα βίαιες συγκρούσεις μεταξύ Παλαιστίνιων και Ισραηλινών στρατιωτών.

Ο Διεθνολόγος-Νομικός Δρ. Αντώνης Στυλιανού