Φωτογραφίες: Μιχάλης Κυπριανού 

Πώς ήταν η μετάβαση από το τραπεζικό γραφείο στο εικαστικό εργαστήρι;

Μια άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία, μπορώ να πω, την οποία ανέμενα εδώ και χρόνια. Ξέρεις, η τέχνη ήταν πάντα μες στη ζωή μου και λόγω του πατέρα μου. Μεγάλωσα μέσα σ’ ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον, σπούδασα γραφικές τέχνες και διαφήμιση και το κυριότερο, δεν σταμάτησα ποτέ να ζωγραφίζω. Στην τράπεζα κατέληξα λόγω ανάγκης, για το σταθερό εισόδημα, αλλά στα είκοσι τόσα χρόνια που ήμουν εκεί, είχα κάνει παράλληλα και πέντε εκθέσεις. Δεν το είχα αφήσει. Υποσυνείδητα ήξερα πως η τέχνη ήταν αυτό που πραγματικά με έλκυε στην ζωή μου.

Και πως έγινε η αλλαγή; Να γίνει δηλαδή η τέχνη αποκλειστική ενασχόληση;

Όταν ήρθαν τα πάνω κάτω στην τράπεζα όπου εργαζόμουν και βγήκαν τα σχέδια πρόωρης αφυπηρέτησης, βρήκα την ευκαιρία να… σκουντήξω τον εαυτό μου και σκέφτηκα πως θα ήταν η κατάλληλη περίοδος για να αποχωρήσω. Πήρα δηλαδή πιο εύκολα την απόφαση να προχωρήσω στον δρόμο που ανέκαθεν ήμουν ταγμένος, να πραγματοποιήσω το όνειρό μου. Γιατί ήταν πάντοτε για μένα ένα όνειρο αυτό παρόλο που βολευόμουν και το είχα βάλει στην άκρη.

Επιδίωξα η τέχνη μου να έχει παρουσία σε όλο τον χώρο μέσα σ' ένα σπίτι. Αυτό μεταφράζεται σε μικρά ή μεγαλύτερα σε διαστάσεις χρηστικά αντικείμενα όπως για παράδειγμα ένα τραπεζάκι, ένας δίσκος σερβιρίσματος, φλιτζάνια, mouse pads κ.ά.

Λειτουργούσε ως χόμπι η τέχνη για σένα πριν;

Όχι ακριβώς γιατί μόλις σχόλαγα απ’ την δουλειά, είχα ελεύθερο το απόγευμά μου να ζωγραφίζω και να κάνω κατασκευές. Κι αυτό τραβούσε για χρόνια. Η τέχνη ήταν σταθερή αξία στη ζωή μου και δεν επιδίωξα να την απομονώσω ποτέ. Κάπως έτσι, με την ευκαιρία που λέγαμε, πέρυσι τον Μάρτιο πήρα την απόφαση να δημιουργήσω ένα χώρο δικό μου.

Πώς αρχίζει κάποιος, μετά από είκοσι χρόνια στην ίδια δουλειά, να φτιάχνει κάτι δικό του;

Με δυσκολία αν δεν έχει κάτι συγκεκριμένο υπόψη. Είχα την τύχη να ξέρω τι ήθελα να κάνω, διατηρούσα για χρόνια το κοινό που με ακολουθούσε και ήξερε την δουλειά μου κι απ’ την άλλη είχα και τις συνεργασίες μου με άτομα που με βοηθούσαν στο κατασκευαστικό κομμάτι. Οπότε, ήταν εύκολη απόφαση και συνειδητή. Έπρεπε απλώς να βρω τον κατάλληλο χώρο.

Πώς κατέληξες στον συγκεκριμένο χώρο στον παλιό Στρόβολο;

Μου άρεσε πολύ η περιοχή αλλά τον χώρο τον συγκεκριμένο να πω πως τον βρήκα σε άθλια κατάσταση. Ασχολήθηκα προσωπικά με την ανακαίνισή του, δεν μπήκε τεχνίτης μέσα. Ήθελα να βάλω την προσωπική μου σφραγίδα, να νιώσω ότι δόθηκα αποκλειστικά στην ανακαίνισή του. Έτσι δημιουργήθηκε ο ισόγειος εκθεσιακός χώρος στον Στρόβολο ο οποίος στον πρώτο του όροφο φιλοξενεί και το εργαστήριό μου.

Στην τράπεζα κατέληξα λόγω ανάγκης, για το σταθερό εισόδημα, αλλά στα είκοσι τόσα χρόνια που ήμουν εκεί, είχα κάνει παράλληλα και πέντε εκθέσεις.

Πώς θα περιέγραφες με λίγα λόγια την δουλειά σου σε κάποιον που δεν έχει έρθει ποτέ σε επαφή με έργα σου;

Θα έλεγα πως εμπίπτει στο πλαίσιο της μοντέρνας τέχνης και πως έχει αφαιρετικά χαρακτηριστικά. Γενικότερα, προσεγγίζει και προβάλλει αρκετά στοιχεία που μας περιβάλλουν. Στοιχεία κοσμικά όπως η θάλασσα, ο ουρανός, η γη, οι εκρήξεις, το περιβάλλον γενικότερα. Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο με ευαισθητοποιεί ιδιαίτερα, το περιβάλλον, κι αυτό ελπίζω και προσπαθώ να βγαίνει μέσα απ’ την τέχνη μου.

Ο κόσμος προσεγγίζει τα αφαιρετικά έργα μοντέρνας τέχνης αισθητικά ή χρειάζεται επεξήγηση;

Κοίτα, έτυχε πολλές φορές να μου ζητείται να εξηγήσω τι παρουσιάζει ένα έργο και συνηθίζω να αποκρίνομαι μ' ένα απόφθεγμα του Πικάσο που υποστήριζε πως η τέχνη δεν πρέπει να σημαίνει κάτι. Γιατί η τέχνη πρέπει πρώτα να μιλήσει στον ίδιο τον αποδέκτη. Αν είναι αισθητικά αρεστή δεν θεωρώ ότι πρέπει κάποιος να ψάχνει τι είναι αυτό που παρουσιάζει. Βεβαίως και υπάρχει ένας συμβολισμός για τον ίδιο τον καλλιτέχνη αλλά όχι κατ’ ανάγκην σ’ όλα τα έργα. Για τον θεατή μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε άλλο. Κι αυτό το άνοιγμα είναι πολύ όμορφο. Προσωπική μου έγνοια είναι τα έργα μου να εκπέμπουν αγάπη και έμπνευση. Δεν ξέρω αν ακουστεί άσχημο αυτό ή αν θα μπορούσε να πει κάποιος πως περιαυτολογώ, αλλά λόγω του ότι επιμένω στο χρώμα, νιώθω έντονα πως αυτό εκπέμπει αγάπη. Αυτό θέλω να βγαίνει μέσα απ’ την τέχνη μου.

Από τι εμπνέεται ένας καλλιτέχνης;

Από διάφορα πράγματα και καταστάσεις. Αυτό βέβαια είναι σχεδόν αδύνατον να συμβαίνει καθημερινά. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να είσαι κλεισμένος σε ένα στούντιο κι όσο και να το παλεύεις δεν μπορείς, αν δεν έχεις έμπνευση, να δημιουργήσεις. Προσωπικά όταν μου συμβαίνει αυτό, αποφεύγω να δημιουργώ γιατί ξέρω πως το αποτέλεσμα δεν θα με ικανοποιήσει και θα με απογοητεύσει. Δεν θα πιέσω ποτέ τον εαυτό μου στην παραγωγή. Ανήκω σε εκείνη την ομάδα των καλλιτεχνών που πρέπει να νιώθει καλά για να δημιουργήσει.

Πότε παρατηρείς να σου συμβαίνει αυτό;

Σε διάφορες περιπτώσεις, από ένα περίπατο στην φύση ή ακόμα κι ένα χαλαρό πρωινό ξύπνημα. Αν πρέπει να το προσδιορίσω, έχω προσέξει πως οι πλείστες μου εμπνεύσεις προέρχονται απ’ την επαφή μου με το νερό και την θάλασσα. Είναι κάτι που βγαίνει συχνά στην δουλειά μου, είτε στο χρώμα είτε στις φόρμες.

Ένα απόφθεγμα του Πικάσο υποστήριζε πως η τέχνη δεν πρέπει να σημαίνει κάτι. Γιατί η τέχνη πρέπει πρώτα να μιλήσει στον ίδιο τον αποδέκτη. Αν είναι αισθητικά αρεστή δεν θεωρώ ότι πρέπει κάποιος να ψάχνει τι είναι αυτό που παρουσιάζει.

Μέρος της μοντέρνας τέχνης είναι και οι περιπτώσεις που αυτή αποκτά χρηστική αξία έτσι;

Ναι, ακριβώς. Κι αυτό αφορά σ’ ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς μου. Αποζητούσα να ξεφύγω από τις δύο διαστάσεις και την επιφάνεια του τοίχου αποκλειστικά. Επιδίωξα η τέχνη μου να έχει παρουσία σε όλο τον χώρο μέσα σ' ένα σπίτι. Αυτό μεταφράζεται σε μικρά ή μεγαλύτερα σε διαστάσεις χρηστικά αντικείμενα όπως για παράδειγμα ένα τραπεζάκι, ένας δίσκος σερβιρίσματος, φλιτζάνια, mouse pads κ.ά. Βέβαια, όλα αυτά είναι κι ο λόγος που κάποιος μπορεί να με αποκαλέσει και εμπορικό.

Η τέχνη, στην τελική, δεν πρέπει να είναι;

Κοίτα, η τέχνη η οποία μεταφέρεται από τον καμβά, για παράδειγμα, σε οποιαδήποτε άλλη επιφάνεια, ναι, είναι εμπορική. Πρόκειται για τέχνη η οποία αλλάζει μορφή. Είναι όμως ωραίο να δοκιμαζόμαστε και να πειραματιζόμαστε με άλλα υλικά και φόρμες. Εμπίπτει κι αυτό στο εικαστικό πλαίσιο.

Με πατέρα ένα σπουδαίο και αναγνωρισμένο ζωγράφο, έτυχε ποτέ το πατρικό επώνυμο να επηρεάσει την αποδοχή της δουλειάς σου;

Έχει σίγουρα τύχει σύγκρισης αλλά με την καλή έννοια. Είναι αρκετοί αυτοί που όταν με γνωρίζουν ρωτούν αν είμαι ο γιος του Ανδρέα Λαδόμματου και χαριτολογώντας απαντώ πολλές φορές πως πρόκειται για μία απλή συνωνυμία, πριν μαρτυρήσω βέβαια την αλήθεια. Κοιτάξτε, αυτό που πάντα επιδίωκα είναι η δουλειά μου να διαφέρει απ’ αυτήν του πατέρα μου. Κι επειδή μεγάλωσα σ' ένα περιβάλλον με καθαρά ρεαλιστική ζωγραφική -αν και έκανε κι αρκετή αφαιρετική δουλειά ο πατέρας μου- ήθελα εξ αρχής να διατηρώ την δική μου ταυτότητα. Σίγουρα το επώνυμο επηρεάζει αλλά αμφισβητώ κάποιος να βάλει το χέρι του στην τσέπη και να προτιμήσει την τέχνη μου απλά και μόνο επειδή είμαι ο γιος του Λαδόμματου. Για να αποκτήσει την δουλειά μου, μάλλον πρέπει να πρόκειται για δουλειά η οποία τον ικανοποιεί.

Τι καινούριο να αναμένουμε αυτό το διάστημα;

Αυτή την περίοδο είμαι σε συνομιλίες μ' ένα γνωστό ξενοδοχείο το οποίο επιθυμεί να φιλοξενήσει δουλειά μου και επιπλέον εγκαινιάζουμε μία συνεργασία με τα Οπτικά Θεοφανίδη. Πρόκειται για μία κίνηση που συνηθίζεται στο εξωτερικό, να συνεργάζονται εμπορικά καταστήματα με καλλιτέχνες. Πολύ σύντομα, στο κατάστημα Θεοφανίδη στην Στασικράτους, θα φιλοξενείται στον πρώτο όροφο ένας μόνιμος εκθεσιακός χώρος ενώ στον ισόγειο χώρο του καταστήματος θα συνυπάρχουν έργα μου σε συνδυασμό με τα προϊόντα της εταιρίας. Επιπλέον, στις 3 Απριλίου, θα πραγματοποιηθεί ολοήμερη εκδήλωση στο στούντιό μου στον Στρόβολο και το 20% των εσόδων της ημέρας θα διατεθούν στο ίδρυμα Sophia Foundation.