Φωτογραφίες: Γιώργος Μιχαήλ

 

Με το που μάθαμε γι' αυτόν, μπήκαμε αμέσως στο αυτοκίνητο και πήγαμε ως εκεί. Τον βρήκαμε να ταΐζει τα ψαράκια στη λίμνη που έφτιαξε ο ίδιος, στην καταπράσινη αυλή του. Και αφού μας έκανε μια σύντομη ξενάγηση εκεί, δείχνοντάς μας, εκτός από τα ψάρια, τους παπαγάλους και τις κότες, στη συνέχεια μας οδήγησε σε έναν άλλο χώρο, εκεί όπου ταριχεύει τα νεκρά ζώα που βρίσκει.

Ακολούθως, άνοιξε την πόρτα μιας μικρής αποθήκης, που βρίσκεται δίπλα από το εργαστήρι του και μπροστά στα μάτια μας εμφανίστηκε ένας ολόκληρος κόσμος.

Σ’ εκείνη τη μικρή αποθήκη υπάρχουν πάνω από 600 διαφορετικά ταριχευμένα ζώα.

Σκαντζόχοιροι, φίδια, αλεπούδες, φλαμίνγκο, λαγοί, ιγκουάνα, πελαργοί, πέρδικες και ελάφια, είναι μόνο μερικά από τα ζώα που έχει ταριχεύσει ο κύριος Άριστος όλα αυτά τα χρόνια.

Όπως μας εξήγησε, για να ταριχεύεις ζώα, πρέπει να εξασφαλίσεις άδεια ταρίχευσης από το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ ο ίδιος είναι το μοναδικό άτομο στην Κύπρο που διαθέτει την άδεια αυτή.

Δεν έχω σκοτώσει ποτέ ζώο στη ζωή μου για να το ταριχεύσω.

Ποιος ο λόγος που ο άνθρωπος ξεκίνησε να ταριχεύει ζώα;

Η ταρίχευση ξεκίνησε πριν από χιλιάδες χρόνια, χωρίς να το καταλάβουμε. Παλαιότερα, ο άνθρωπος κυνηγούσε τα ζώα για τροφή και το δέρμα τους το χρησιμοποιούσε για ένδυση. Που σημαίνει πως έπρεπε να γίνει μια επεξεργασία και αυτό είναι μια μορφή ταρίχευσης. Ο άνθρωπος από πάντα ενδιαφερόταν και ήθελε να βλέπει την ομορφιά της φύσης από κοντά και η ταρίχευση είναι ένας τρόπος για να θαυμάσεις από πολύ κοντά κάτι το οποίο δεν θα είχες την ευκαιρία ποτέ να δεις, όσο ήταν ζωντανό.

Είναι το κύριό σας επάγγελμα;

Όχι. Το κάνω ως χόμπι. Το κύριο μου επάγγελμα, για αρκετά χρόνια, ήταν μηχανολόγος μηχανικός. Υπάρχουν όμως άτομα στην Ευρώπη που το κύριό τους επάγγελμα είναι η ταρίχευση.

Χρειάζεται κάποια συγκεκριμένη άδεια για να ταριχεύει κάποιος ζώα;

Ναι. Παλαιότερα δεν χρειαζόταν, αλλά σήμερα για να ταριχεύεις πρέπει να εξασφαλίσεις συγκεκριμένη άδεια από το Υπουργείο Εσωτερικών. Είμαι ο μοναδικός στην Κύπρο που έχω άδεια ταρίχευσης.

Δηλαδή, υπάρχουν άτομα στην Κύπρο που ταριχεύουν χωρίς άδεια;

Ναι, νομίζω πως υπάρχουν αρκετοί που ταριχεύουν χωρίς να έχουν εξασφαλίσει τη σχετική άδεια.

Πόσα χρόνια ασχολείστε;

Είμαι ταριχευτής ζώων τα τελευταία 30 χρόνια.

Τα περισσότερα μου τα φέρνουν κυνηγοί, ή αρκετοί που έχουν παράξενα ζώα για κατοικίδια και όταν πεθάνουν θέλουν να τα ταριχεύσουν για να τα έχουν ως ενθύμιο.

Πώς προέκυψε να ασχοληθείτε με την ταρίχευση;

Αποφάσισα να ασχοληθώ με την ταρίχευση όταν συνειδητοποίησα πόσο όμορφη είναι η φύση και ο κόσμος της. Όταν βλέπεις την ομορφιά της φύσης από απόσταση, το επόμενο βήμα είναι να θέλεις να τη δεις και από πιο κοντά. Αυτός είναι και ένας λόγος που υπάρχουν τα περιβαλλοντικά κέντρα του Τμήματος Δασών. Μέσω αυτών ενημερώνεται ο κόσμος για τη φύση και για τα ζώα της. Πολλά από τα έργα μου, βρίσκονται στα Περιβαλλοντικά Κέντρα του νησιού για να βλέπει ο κόσμος από κοντά την ομορφιά της φύσης. Συγκεκριμένα, μπορείτε να δείτε έργα μου στο περιβαλλοντικό κέντρο της Αθαλάσσας, στη Σκαρίνου, στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης στο Κάβο Γκρέκο και στην Επισκοπή της Πάφου.

Ποιος σας έμαθε να ταριχεύετε;

Μόνος μου, μέσα από βιβλία. Διάβασα πάρα πολλά βιβλία ταρίχευσης και μετά έκανα από μόνος μου εξάσκηση. Χρειάζεται πολλή επιμονή όμως για να τα καταφέρεις.

Είμαι ταριχευτής ζώων τα τελευταία 30 χρόνια.

Ποιο ήταν το πρώτο ζώο που ταριχεύσατε;

Ένα σπουργίτι και στη συνέχεια μερικές τσίκλες. Ξεκίνησα να ταριχεύω πουλιά αφού λόγω μεγέθους είναι πιο εύκολη η διαδικασία.

Που βρίσκετε τα ζώα που ταριχεύετε;

Πολλά από αυτά είναι θηρεύσιμα, όπως οι πέρδικες, οι φάσες, οι πάπιες, οι τσίκλες, τα κορακοειδή, οι λαγοί και διάφορα άλλα πουλιά που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για ταρίχευση. Τα υπόλοιπα τα βρίσκω νεκρά ή μου τα φέρνουν για να τα ταριχεύσω. Κάποια από αυτά έχουν χτυπηθεί στο δρόμο. Μερικά τα βρίσκουν οι δασονόμοι και αν είναι σε καλή κατάσταση τα ταριχεύω. Εγώ, δεν έχω σκοτώσει ποτέ ζώο στη ζωή μου για να το ταριχεύσω. Τα περισσότερα μου τα φέρνουν κυνηγοί, ή αρκετοί που έχουν παράξενα ζώα για κατοικίδια και όταν πεθάνουν θέλουν να τα ταριχεύσουν για να τα έχουν ως ενθύμιο.

Πώς γίνεται η ταρίχευση; Τι υλικά χρησιμοποιείτε;

Η ταρίχευση είναι η διατήρηση μόνο της επιδερμίδας του ζώου. Αφαιρούμε το δέρμα από το νεκρό ζώο, ή το πουλί μαζί με τα φτερά ή το τρίχωμα του και στη συνέχεια το τοποθετούμε πάνω σε ένα καλούπι το οποίο πρέπει να έχει ακριβώς το ίδιο μέγεθος και σχήμα με το ζώο. Το εσωτερικό του σώματος αφαιρείται επειδή θα λιώσει με την πάροδο του χρόνου και θα παραμορφωθεί, καθώς αποτελείται σε μεγάλο μέρος από υγρό.

 

Πώς φτιάχνεται ένα καλούπι;

Το καλούπι μπορεί να κατασκευαστεί από πολλά υλικά όπως υαλοβάμβακα. Απλώς αντιγράφεις το σώμα που αφαίρεσες από το ζώο και φτιάχνεις ένα καλούπι για να τοποθετήσεις πάνω το δέρμα. Το καλούπι φροντίζουμε να έχει το ίδιο ακριβώς μέγεθος με το ζώο που έχουμε μπροστά μας. Στη συνέχεια, πρέπει να περάσεις σύρματα από τα πόδια του ζώου για να δημιουργήσεις τη στάση του ζώου. Νομίζω πως αυτό είναι και το πιο δύσκολο μέρος της ταρίχευσης. Για να πετύχει το έργο, πρέπει να είναι σωστά στημένο. Έτσι, πρέπει να μελετάς τη φύση του κάθε ζώου και να γνωρίζεις τις φυσικές του στάσεις, για να το στήσεις ανάλογα όταν ταριχευτεί. Επίσης, τα μάτια που χρησιμοποιούνται στα ταριχευμένα ζώα είναι γυάλινα και κατασκευάζονται όλα στην Αμερική. Υπάρχουν διάφορα χρώματα και σχήματα για να μπορείς να επιλέξεις το κατάλληλο για κάθε είδος ζώου.

Χρειάζεται τέχνη για να γίνεις καλός ταριχευτής ζώων. Στην ουσία, δημιουργείς ένα έργο τέχνης. 

Ποια η διαφορά της ταρίχευσης με τη βαλσάμωση;

Για να βαλσαμώσεις ένα ζώο, ρίχνεις από πάνω του ειδικά φάρμακα και μένει έτσι ακριβώς όπως είναι. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, θα συρρικνωθεί και θα αλλοιωθεί. Στην ταρίχευση αφαιρείς το δέρμα και το τοποθετείς πάνω σε καλούπι, έτσι έχουμε ένα φυσικό δείγμα του ζώου.

 

Εσείς είστε ενάντια στο βαλσάμωμα;

Ναι, επειδή το αποτέλεσμα δεν θα είναι όμοιο με αυτό που υπάρχει στη φύση. Το αποτέλεσμα θα είναι παραμορφωμένο και δεν θα έχει ενδιαφέρον.

Θέλει τέχνη η ταρίχευση;

Ναι. Χρειάζεται τέχνη για να γίνεις καλός ταριχευτής ζώων. Στην ουσία δημιουργείς ένα έργο τέχνης. Παλαιότερα, για να ταριχευτεί ένα μεγάλο ζώο, όπως για παράδειγμα ένα ελάφι, έπρεπε να δημιουργήσουν ξανά το σώμα του ζώου από πηλό, που σημαίνει πως μόνο ένας γλύπτης θα μπορούσε να κάνει το έργο. Στη συνέχεια, το πήλινο δείγμα έπρεπε να το χρησιμοποιήσεις για να κάνεις ένα καλούπι από άλλο υλικό όπως fiberglass, για να μπορέσεις να τοποθετήσεις το δέρμα πάνω.

Υπήρξαν περιπτώσεις που σας κατέκριναν για τη δουλειά σας;

Όχι, επειδή εγώ δεν σκοτώνω τίποτα. Όλα τα ζώα και πουλιά, τα βρίσκω ή πεθαμένα ή μου τα φέρνουν. Δεν με κατέκρινε ποτέ κανένας γι’ αυτό που κάνω. Ο λόγος που ταριχεύω είναι για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Για να μπορέσει ο κόσμος να γνωρίσει τη φύση και να δει από κοντά πώς είναι ένα ζώο. Όταν είναι ζωντανό, επειδή είναι άγριο, δεν μπορούμε να το παρατηρήσουμε από κοντά και να το εξερευνήσουμε.

Ταριχεύετε και κατά παραγγελία;

Ναι, πολλές φορές μου φέρνουν κατοικίδια που πέθαναν και τους τα ταριχεύω όπως ιγκουάνα, ερπετά, σαύρες και παπαγάλους.

 

Γιατί κάποιος να ταριχεύσει το νεκρό κατοικίδιο του;

Για παράδειγμα, μερικοί μπορεί να αγοράσουν ένα παπαγάλο γύρω στα χίλια ευρώ ή και παραπάνω. Αν ο παπαγάλος μετά από λίγο καιρό πεθάνει, παρά να τον πετάξουν, προτιμούν να το ταριχεύσουν για ενθύμιο.

Πόσο χρόνο χρειάζεστε για να ταριχεύσετε κάτι;

Για να ταριχεύσω πουλιά, που είναι ίσως το πιο εύκολο, χρειάζομαι περίπου 3 με 4 ώρες. Ένας λαγός μπορεί να χρειαστεί και μια ολόκληρη ημέρα, ενώ για να φτιάξουμε το καλούπι ενός φιδιού με fiberglass ομοίωμα του σώματος, μπορεί να πάρει μερικές ημέρες.

Ποιο είναι το πιο παράξενο ζώο που ταριχεύσατε;

Ένας αγριόχοιρος, τον οποίο έφτιαξα για το Τμήμα Δασών. Το ζώο ζούσε σε μια κυπριακή φάρμα και όταν πέθανε, μου ζήτησαν να τον ταριχεύσω. Χρειάστηκα περίπου 6 μήνες για να τελειώσω το έργο. Είχε πολλή δυσκολία, επειδή το δέρμα του σε μερικά σημεία ήταν περισσότερο από ένα πόντο πάχος και έπρεπε να αφαιρεθεί το περισσότερο στρώμα και να λεπτύνει για να μπορεί να μπει πάνω στο καλούπι. Το έργο βρίσκεται στη συλλογή που έχει το δασονομείο στην Αθαλάσσα, αλλά άκουσα πως το έδωσαν σε ένα Περιβαλλοντικό Κέντρο της Πάφου. 

Υπήρξαν περιπτώσεις που αρνηθήκατε να ταριχεύσετε κάποιο ζώο;

Ναι. Σκυλάκια και γατάκια με τα οποία συνδέεται πολύ ο άνθρωπος δεν ταριχεύω ποτέ. Είναι πολύ δύσκολο να επαναφέρεις το ζώο που γνώριζε κάποιος ιδιοκτήτης του και το αγαπούσε. Την όψη που θα έχει και συγκεκριμένα στο κεφάλι και στο βλέμμα δεν μπορείς να την επαναφέρεις. Όση τέχνη και να βάλεις, πάλι θα υπάρχει κάποια παραμόρφωση και έτσι ο άνθρωπος δεν θα νιώσει πως είναι το ίδιο ζώο, με το οποίο ήταν συνδεδεμένος. Επίσης, τα μεγάλα ψάρια δεν ταριχεύονται επειδή δεν έχουν ούτε τρίχωμα, ούτε φτερά, έτσι φαίνονται πολύ οι ατέλειες και το έργο είναι παραμορφωμένο. Γι’ αυτό το λόγο, στα μεγάλα μουσεία ανά τον κόσμο, για να παρουσιαστούν τα μεγάλα ψάρια χρησιμοποιούνται μόνο ομοιώματα.

Πωλείτε τα έργα σας;

Όχι, η συλλογή είναι δική μου. Πουλώ μόνο λίγα στο Δασονομείο για τα Περιβαλλοντικά Κέντρα και αυτό το κάνω επειδή έχει χρηστική αξία. Είναι χρήσιμα και βοηθούν τον κόσμο να ενημερώνεται για το φυσικό περιβάλλον. Δεν θα πωλήσω όμως ένα έργο μου σε κάποιον για να το τοποθετήσει στο σπίτι του. Είμαι πολύ συνδεδεμένος με τα έργα μου.