Μίλα μου
Ο Βαγγέλης Ιωακειμίδης μάς μιλάει για το σημαντικό εργαστήρι φωτογραφίας που θα γίνει στη Κύπρο
Κεντρικός εισηγητής του workshop Γάλλος φωτογράφος Jean-Christophe Béchet.
Στις 31 Μαρτίου, Σάββατο, θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο ένα πολύ σημαντικό Προπαρασκευαστικό Εργαστήριο, στο Point στη Λευκωσία, το οποίο αφορά όλους του φωτογράφους και εικαστικούς που ασχολούνται με το μέσο της φωτογραφίας σε επαγγελματικό επίπεδο και είναι «ανοιχτοί» στο να δεχτούν αξιολόγηση για τις εργασίες (portfolios) τους από ειδικούς στον χώρο.
Το εν λόγω workshop, αποτελεί μέρος μίας μεγαλύτερης πλατφόρμας του TransEurope, η οποία αφορά αποκλειστικά φωτογράφους και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe.
Λίγες μέρες πριν τη διεξαγωγή του σημαντικού αυτού εργαστηρίου, ο Βαγγέλης Ιωακειμίδης, εμπειρογνώμων της φωτογραφίας και υπεύθυνος του προγράμματος, μιλάει στη CITY για το εργαστήριο, τη σημαντικότητά του, τον Jean-Christophe Béchet, αλλά και για την τέχνη της καλής φωτογραφίας.
Διάβασε κι αυτό: Στην Κύπρο για workshop ο Γάλλος φωτογράφος Jean-Christophe Béchet
Αφορά σε όλους τους φωτογράφους και εικαστικούς που ασχολούνται με το μέσο της φωτογραφίας σε επαγγελματικό επίπεδο και είναι «ανοιχτοί» στο να δεχτούν αξιολόγηση για τις εργασίες (portfolios) τους από ειδικούς στον χώρο.
Ποιος είναι ο στόχος του Προπαρασκευαστικού Εργαστηρίου που θα πραγματοποιηθεί στο Point, στη Λευκωσία, και σε ποιους απευθύνεται;
Αν πρέπει να το απαντήσω με μια φράση, θα πω ότι στόχος του είναι η προετοιμασία και η συμπληρωματική εκπαίδευση των φωτογράφων ή εικαστικών που χρησιμοποιούν τη φωτογραφία, στη στοιχειοθέτηση, στην παρουσίαση και στην προβολή του έργου τους στον επαγγελματικό και δημιουργικό τομέα αλλά και ειδικότερα στα Portfolio Reviews που θα γίνουν στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2018 -- όσοι από αυτούς θέλουν να συμμετέχουν. Τελικά, η πρόταση ήταν μεγάλη!
Καθότι όμως, η δράση αυτή είναι μέρος ενός μεγαλύτερου έργου και για να γίνει κατανοητό, να σας εξηγήσω εν συντομία ότι το TransEurope αποτελεί μια νέα πλατφόρμα για φωτογράφους και δημιουργούς, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe.
Τρεις φορείς χωρών υλοποιούν το πρόγραμμα, οι οποίοι βρίσκονται περιμετρικά της Ευρώπης, ως project leader η Fundacion Contamporanea στη Μαδρίτη-Ισπανία, η οποία είναι και η διοργανώτρια της PhotoEspaña -- το Finnish Museum of Photography στο Ελσίνκι-Φινλανδία και η Euromare, στην Αθήνα-Ελλάδα. Η πρώτη δράση που αφορά στην συμπληρωματική εκπαίδευση και επαγγελματική εξέλιξη των δημιουργών είναι τα Προπαρασκευαστικά Εκπαιδευτικά Εργαστήρια που πραγματοποιούνται σε 14 Ευρωπαϊκές πόλεις από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2018. Μια από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τις οποίες και έχουμε υπό την ευθύνη μας, στο πλαίσιο του προγράμματος, είναι η Κύπρος – ενώ οι υπόλοιπες είναι η Ελλάδα, η Κροατία, η Ρουμανία και η Σερβία.
Αφορά λοιπόν, σε όλους τους φωτογράφους και εικαστικούς που ασχολούνται με το μέσο της φωτογραφίας σε επαγγελματικό επίπεδο και είναι «ανοιχτοί» στο να δεχτούν αξιολόγηση για τις εργασίες (portfolios) τους από ειδικούς στον χώρο.
Για κάθε μια από τις 16 εργασίες, χωριστά, οι ειδικοί θα αναλύσουν τις προοπτικές, τα σημεία που χρήζουν διαφορετικής προσέγγισης, τις εναλλακτικές και άλλα καίρια σημεία για την εξέλιξη του έργου τους.
Γιατί μόνο για 16 άτομα;
Γιατί διαφορετικά η ομάδα θα ήταν δύσκολο να είναι λειτουργική. Δηλαδή, πρέπει να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος να γίνει ουσιαστική δουλειά ανάμεσα στους ειδικούς και στους συμμετέχοντες. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να δοθεί ο χρόνος ώστε οι δημιουργοί να παρουσιάσουν κάποια από τις δουλειές τους, αυτή που θεωρούν πιο ολοκληρωμένη και στη συνέχεια, να δεχθούν μια νέα καθοδήγηση, ή ματιά αν θέλετε, πάνω σε αυτή. Για κάθε μια από τις 16 εργασίες, χωριστά, οι ειδικοί θα αναλύσουν τις προοπτικές, τα σημεία που χρήζουν διαφορετικής προσέγγισης, τις εναλλακτικές και άλλα καίρια σημεία για την εξέλιξη του έργου τους. Είναι, ήδη, φοβερά απαιτητικό με 16 άτομα και δεδομένο ότι πρόκειται για ένα εντατικό εργαστήριο μιας ημέρας, χρειάζεται πολύ καλή οργάνωση και πειθαρχία, τόσο από τους ειδικούς όσο και από τους συμμετέχοντες.
Τι ξεχωρίζετε εσείς προσωπικά στη δουλειά του Jean-Christophe Béchet, ο οποίος θα είναι ο εισηγητής του workshop;
Μέσα από το έργο του Jean-Christophe διαφαίνεται μια ιδιαίτερη σχέση με το πραγματικό και μια πολύ ξεκάθαρη αφηγηματική προσέγγιση της street photography. Βέβαια, το πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς, είναι η χρήση του έργου του μέσα από την παρουσίασή του σε έντυπη μορφή. Έχει μια ξεχωριστή σχέση με το φωτογραφικό βιβλίο. Άλλωστε έχει κάνει περισσότερες από 20 εκδόσεις σε 14 χρόνια.
Για αυτό και είναι μοναδικό πρόγραμμα το TransEurope. Επειδή αποτελεί μια ολοκληρωμένη πρόταση για κάποιον στον χώρο της φωτογραφίας.
Τι θα λέγατε πως θα κερδίσουν όλοι όσοι θα συμμετάσχουν στο εργαστήρι από την επαφή μαζί του;
Θα είναι μια ομαδική εμπειρία όπου οι δημιουργοί θα «εκτεθούν» για να στηρίξουν το έργο τους και με αυτόν τον τρόπο θα εκπαιδευτούν μέσα από τη διαδικασία. Παράλληλα, εξαρτάται πόσο έτοιμος είναι κάποιος να δεχθεί τη διαφορετική τοποθέτηση πάνω στο έργο της/του. Συγκεκριμένα ο Jean Christophe Béchet μέσα από την πολυετή εμπειρία του όχι μόνο ως δημιουργός αλλά κυρίως ως εκπαιδευτής θα μπορέσει να προσφέρει κάτι καινούργιο σε αυτό που βλέπει. Όπως βέβαια είπε και ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξή του που έδωσε στο transeurope.eu, «είναι πάντα χρήσιμο να γνωρίσεις έναν άνθρωπο που έρχεται ‘απ’ έξω’ και έχει μια ξεκάθαρη και ειλικρινή άποψη, ακόμα και αν, εκείνη τη στιγμή, είναι κάποιες φορές δυσάρεστο… ξέρω το συναίσθημα…».
Με ποια ευκαιρία έρχεστε στην Κύπρο για το εν λόγω εργαστήρι;
Με την ευκαιρία να συνδέσουμε και να συνδεθούμε με τη φωτογραφική-εικαστική σκηνή της Κύπρου. Έχουμε την χαρά να έχουμε ως συνεργάτη στο TransEurope Photo την κα. Αντρέ Ζιβανάρη με τον δυναμικό της φορέα, Point Centre for Contemporary Art (http://www.pointcentre.org/). Παράλληλα, θα επιδιώξουμε να συναντηθούμε με φορείς και δημιουργούς που εργάζονται στον χώρο του πολιτισμού.
Το TransEurope θα αποτελέσει μια Ευρωπαϊκή πλατφόρμα προβολής και δικτύωσης για ιδρύματα πολιτισμού, ειδικούς και δημιουργούς που χρησιμοποιούν το μέσο της φωτογραφίας.
Και τι θα ακολουθήσει μετά την 31η Μαρτίου, σε σχέση με το TransΕurope Project;
Μετά την ολοκλήρωση του εργαστηρίου στη Λευκωσία στις 31 Μαρτίου και αφού έχουμε χτίσει ένα πρώτο δίκτυο ανάμεσα στους συμμετέχοντες και τους ειδικούς, ακολουθούν τα Προπαρασκευαστικά εργαστήρια σε Βελιγράδι (10.04), Βουκουρέστι (21.04) και Αθήνα (27.04). Στη συνέχεια θα γίνουν οι μεγάλες διοργανώσεις των Portfolio Reviews: Ελσίνκι (16-18.05), Μαδρίτη (04-05.06) και σε Αθήνα (Ιούνιος 2018).
Περισσότεροι από 20 ειδικοί (διευθυντές, επιμελητές, καθηγητές, art directors κλπ) από μεγάλα ιδρύματα, μουσεία και φεστιβάλ φωτογραφίας θα πραγματοποιήσουν αξιολογήσεις φωτογραφικών προτάσεων (portfolio reviews). Αυτή η διαδικασία θα τηρηθεί και στις τρεις χώρες εταίρους, όπου στο τέλος της δράσης, 10 εργασίες από κάθε διοργάνωση, δηλαδή στο σύνολο 30, θα επιλεχθούν να αποτελέσουν το υλικό για τρεις εκθέσεις και έναν συνοδευτικό κατάλογο/ περιοδικό.
Για αυτό και είναι μοναδικό πρόγραμμα το TransEurope. Επειδή αποτελεί μια ολοκληρωμένη πρόταση για κάποιον στον χώρο της φωτογραφίας. Αρχικά υπάρχουν τα εκπαιδευτικά εργαστήρια που προετοιμάζουν κάποιον για να παρουσιάσει το έργο του˙ στη συνέχεια, στα portfolio reviews, εφόσον επιλεγείς, καλείσαι να παρουσιάσεις τη δουλειά σου απέναντι σε σημαντικούς ανθρώπους του χώρου˙ και τέλος, σε 30 εργασίες θα δοθεί η ευκαιρία να παραχθούν και να παρουσιαστούν σε εκθέσεις, στην πλατφόρμα του TransEurope και στον συνοδευτικό κατάλογο/περιοδικό. Οι τρείς εκθέσεις που θα επιμεληθούν τρεις διαφορετικοί επιμελητές θα παρουσιαστούν στις τρεις χώρες εταίρους και ίσως και σε άλλες πόλεις. Ουσιαστικά, το TransEurope θα αποτελέσει μια Ευρωπαϊκή πλατφόρμα προβολής και δικτύωσης για ιδρύματα πολιτισμού, ειδικούς και δημιουργούς που χρησιμοποιούν το μέσο της φωτογραφίας.
Κατά σειρά προτεραιότητας, ποιο από τα 3 κομμάτια είναι πιο σημαντικό κατά την άποψή σας στην τέχνη της φωτογραφίας: η επιλογή του θέματος, η παραγωγή των φωτογραφιών ή επεξεργασία;
Όλα τα στάδια έχουν σημασία για να παραχθεί φωτογραφικό έργο. Θα προσέθετα στην αρχή τρία στάδια ακόμα, και θα τα παρουσίαζα με την εξής σειρά: ιδέα, γραφή, αφήγηση, επιλογή θέματος, παραγωγή και τέλος, επεξεργασία.
Αλλιώς φωτογραφίζουμε όταν ο στόχος μας είναι μία έκθεση, αλλιώς όταν θα δημιουργήσουμε ένα βιβλίο και αλλιώς όταν θα προβάλουμε πολυμέσα, ή η διαδικασία είναι πάντοτε η ίδια;
Εξαρτάται πως εργάζεται ο κάθε δημιουργός. Η φωτογραφία έχει πολλές χρήσεις και πολλές αναγνώσεις και είναι ένα μέσο που μπορεί είτε πριν, είτε μετά την τέλεση της καλλιτεχνικής πράξης να αποκτήσει την τελική του υπόσταση. Υπάρχουν δημιουργοί οι οποίοι έχουν ενσωματώσει στην καλλιτεχνική τους πρακτική το τελικό μέσο (βιβλίο, έκθεση, πολυμέσα, κλπ) στο οποίο θα προβάλλουν το έργο τους. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι καλλιτέχνες που προσαρμόζουν το έργο μετέπειτα, αφού αποφασίσουν το μέσο παρουσίασης που θα χρησιμοποιήσουν.
Τι πρέπει να έχουμε υπόψη μας αν θέλουμε να βγάλουμε μια καλή φωτογραφία -όχι κατ’ ανάγκη άρτια;
Θα έπρεπε να ξεκινήσουμε από το τι προσδιορίζουμε ως «καλή» φωτογραφία, οπότε, όπως καταλαβαίνετε, είναι μια μεγάλη συζήτηση... Θα μπορούσαμε ίσως, πιο εύκολα να προσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες ενός δημιουργού. Και αν θα μπορούσαμε να σταθούμε σε κάποια σημεία, χωρίς να είναι απόλυτα μόνο αυτά, θα λέγαμε, ότι ένας δημιουργός θα ήταν καλό να έχει γνωστικό υπόβαθρο, εμπειρίες-ερεθίσματα, εργατικότητα, επιμονή, και πάνω από όλα… έμπνευση.
Εάν, λοιπόν, σε ενδιαφέρει να είσαι ένας από τους επίλεκτους 16 οι οποίοι θα στελεχώσουν το work shop, μπορείς ακόμη να δηλώσεις συμμετοχή ΕΔΩ.
Ποιος είναι ο Βαγγέλης Ιωακειμίδης;
Ο Εμπειρογνώμων στη Φωτογραφία και την Πολιτιστική Διαχείριση, Επιμελήτης Βαγγέλης Ιωακειμίδης, έχει επιμεληθεί περισσότερες από 300 εκθέσεις και εκδόσεις σε Γαλλία, Ελλάδα και σε άλλες 15 χώρες, ενώ έχει συνεργαστεί με περισσότερα από 100 ιδρύματα και οργανισμούς*.
Έχει πάρει μέρος σε περισσότερα από 300 διαφορετικά γεγονότα, ως: μέλος κριτικής επιτροπής για φωτογραφικά βιβλία, για διαγωνισμούς και σε επιτροπές για Biennale; εισηγητής (nominator) καλλιτεχνικών προτάσεων για το διεθνές βραβείο Prix Pictet; αξιολογητής φωτογραφικών εργασιών (portfolio reviewer); ομιλητής σε συνέδρια, σεμινάρια και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, ενώ παράλληλα έχει υπάρξει μέλος εθνικών επιτροπών για τη φωτογραφία.
Έχει αιτηθεί, διαχειριστεί και εφαρμόσει 24 Ευρωπαϊκά Υπό-πρότζεκτ που συνδέονται με την αναβάθμιση υποδομών, ψηφιοποίηση και διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, διετέλεσε Διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (ΜΦΘ), καθώς και Διευθυντής της PhotoBiennale.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο Φωτογραφικό Κέντρο Σκοπέλου, υπήρξε επίσης, Επιμελητής του φωτογραφικού προγράμματος κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα (2004). Διορίστηκε Γενικός Επίτροπος της Ελλάδας στη Νίκαια, της Γαλλίας για λογαριασμό της Δ/νσης Καλών Τεχνών του Υπουργείου Πολιτισμού.
Υπήρξε Επιμελητής του “Ελληνικού Έτους» στην Τουλούζη, της Γαλλίας όπου ήταν υπεύθυνος για την επιστημονική έρευνα, επιλογή, επιμέλεια και συντονισμό δύο ιστορικών ατομικών και δύο σύγχρονων ομαδικών εκθέσεων. Εργάστηκε ως Επιμελητής, Διευθυντής Παραγωγής και Διευθυντής Έκδοσης στον εκδοτικό οίκο “Contrejour”, στο διεθνές περιοδικό φωτογραφίας «Camera Ιnternational», στο περιοδικό “Photographies Magazine” στο Παρίσι.
* Bozar, Nederlands Fotomuseum, Musée de la Photographie à Charleroi, Maison Européenne de la Photographie, Jeu de Paume, Musée de la Photographie Charles Nègre, PhotoEspaña, Les Rencontres d’Arles, Institut Français, Cedefop, Embassy of USA, Goethe Institute, British Council, Art Athina, Benaki Museum, Museum of Cycladic Art, Municipality of Athens, Museum of Byzantine Culture, Archaeological Museum of Thessaloniki, Thessaloniki International Film and Documentary Festival, Book Fair, TSSO, NTNG, etc.