Το ότι στην Κύπρο αγαπάμε την Ελλάδα και πολύ περισσότερο την Αθήνα, είναι τουλάχιστον αυτονόητο. Παρόλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβήτηση πως μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η πρωτεύουσα της Ελλάδας αφέθηκε να λιώνει καθημερινά, με την οικονομική κρίση να επιβαρύνει την ήδη κακή του κατάσταση.

Μια συνεχιζόμενη εγκατάλειψη, την οποία όσο και να προσπαθούσαν και εξακολουθούν οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες να εξαλείψουν, η δουλειά που χρειάζεται για να αποκτήσει και πάλι κέντρο την παλιά του αίγλη, πρέπει να είναι συνολική, στοχευμένη και βάσει σχεδιασμού.

Μια πρόταση δηλαδή, όπως αυτή που κέρδισε στον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την Ανάπλαση του Κέντρου της Αθήνας, μετά από οκτώ μήνες και 14 προτάσεις που είχαν κατατεθεί. Το πρώτο βραβείο πήρε η πρόταση του Tense Architecture Network, γνωστού αρχιτεκτονικό γραφείου της Ελλάδα, με επικεφαλής τον Τηλέμαχο Ανδριανόπουλο.

Ο πολύπλοκος και φιλόδοξος διαγωνισμός εστίασε στο ιστορικό τρίγωνο των Κλεάνθη και Schaubert. Εκτός από το Master Plan η προκήρυξη ζητούσε την επιλογή 3 σημείων παρέμβασης στην Αθήνα. Η πρόταση που κέρδισε μεταμορφώνει τις περιοχές Συντάγματος, Βαρβακείου και Κεραμεικού, με ταυτόχρονη αναγέννηση των αξόνων Αθηνάς και Ερμού.

Τα τρία βασικά στοιχεία του έργου είναι τρεις νέες πλατείες: Νέα πλατεία Πολιτισμού στο Σύνταγμα μέσω ευέλικτα ανυψούμενων πλακών, νέα πλατεία Αγοράς στη Βαρβάκειο μέσω της δομής ενός προεντεταμένου στεγάστρου, νέα πλατεία Αναψυχής στον Κεραμεικό και σύνδεση με Γκάζι μέσω υπερύψωσης της οδού Πειραιώς, ως απόλυτη συνέργεια πολεοδομικής, κυκλοφοριακής, αρχιτεκτονικής και δομοστατικής μελέτης.

Η νέα πλατεία Αναψυχής στον Κεραμεικό και η σύνδεση με Γκάζι

To σκεπτικό της πρότασης και οι άξονες της ανάπλασης Η αναγέννηση του κέντρου της Αθήνας τίθεται αναγκαία ως αναγέννηση του Ιστορικού της Τριγώνου: Πειραιώς-Σταδίου-Ερμού. Ο μητροπολιτικός, υπερτοπικός χαρακτήρας του νεοκλασικού τριγώνου των Κλεάνθη-Schaubert είναι αυτονότητος και τόσο ισχυρός που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί: ούτε από την οικονομική κρίση, ούτε από την γήρανση του κτιριακού του περιεχομένου.

Έχει όμως αδιαμφισβήτητα απολέσει την λάμψη του. Η εγγενής δύναμη του τριγώνου δεν βρίσκεται στην περιφέρεια, αλλά στο εσωτερικό του. Βρίσκεται κυρίως στη σχέση του με την Ακρόπολη των Αθηνών μέσω της κάθετης συσχέτισής της με την οδό Αθηνάς, την άλλοτε πανίσχυρη διχοτόμο του -τη γραμμική καρδιά της πόλης. Είναι η πυρετώδης αυτή, οικονομική, εμπορική και πολιτιστική φλέβα που διοχετευόμενη στην εφαπτομενική στον βράχο οδό Ερμού οφείλει να αποτελεί μαζί της ένα ισχυρό Τ, όχι απλώς κινήσεων -αλλά ανανεωμένης, έντονης, πολύπλοκης μητροπολιτικής ζωής.

Κατά την αναγέννηση του Ιστορικού Τριγώνου η ανάκτηση του δημόσιου χώρου πλέον επιβάλλεται -και δεν μπορεί παρά να διασυνδεθεί ως στρατηγική με τα εγγενή εσωτερικά του χαρακτηριστικά, με την ανάκτηση της λάμψης του ενδότερου, γραμμικού αυτού Τ: ανάμεσα στην Ομόνοια και την Ακρόπολη, ανάμεσα στο Σύνταγμα και τον Κεραμεικό. Η πρόταση ανάπλασης του Κέντρου της Αθήνας συνίσταται στη λειτουργική, γεωμετρική, και πολιτισμική ισχυροποίηση της εσωτερικής δομής του Ιστορικού Τριγώνου, μέσω της δημιουργίας τριών νέων πόλων έντασης: δύο στα άκρα της υποτείνουσας Ερμού -στο Σύνταγμα και τον Κεραμεικό- και ενός στο μέσον της διχοτόμου Αθηνάς -στη Βαρβάκειο Αγορά.

Τρεις ανασχεδιασμένοι πόλοι ισχυροποιούν τον χαρακτήρα των δημόσιων χώρων που τους γεννούν: Πλατεία Πολιτισμού στο Σύνταγμα, Πλατεία Αγοράς στην Βαρβάκειο, Πλατεία Αναψυχής στον Κεραμεικό. Ορθογώνιο, Τετράγωνο, Κύκλος: 3 απλές νέες γεωμετρίες, συνοδευόμενες από καίριες κυκλοφοριακές, λειτουργικές και γεωμετρικές ρυθμίσεις επιχειρούν μαζί με μία αναδιάρθρωση του πλέγματος των κινήσεων πεζών, την ανάκτηση του δημόσιου χώρου, την επανενεργοποίηση των αξόνων Αθηνάς-Ερμού, την ενίσχυση της εσωτερικής ζωής του αθηναϊκού Τριγώνου.