Οι εορτασμοί των πενηντάχρονων για την κατάκτηση της Σελήνης (στο πρόγραμμα Απόλλων) φέρνουν στη μνήμη, όσων τα έζησαν τότε, τα γεγονότα των ημερών εκείνων. Μέρες γεμάτες δέος και περηφάνεια για όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα σε πιο έθνος ανήκε κάποιος, γιατί πραγματοποιήθηκε «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα», όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο Armstrong όταν πάτησε για πρώτη φορά στο φεγγάρι, στις 20 Ιουλίου 1969.

Των Γεώργιου Φλωρίδη και Παύλου Χριστοδουλίδη (καθηγητών στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου)

Πριν ακόμα τελειώσει το Πρόγραμμα Απόλλων κατά το οποίο πάρθηκαν πάνω από 5,700 φωτογραφίες εξερεύνησης της σεληνιακής επιφάνειας, καθώς και «ζωντανές» τηλεοπτικές μεταδόσεις, παρουσιάστηκαν αμφισβητίες του όλου κατορθώματος. Ενδεικτικά, φέρνουμε στη μνήμη μας τα λόγια ενός Μουσουλμάνου Ιερωμένου που ανακοίνωσε στους πιστούς ότι κανένας δεν πάτησε στη Σελήνη, διότι σύμφωνα με μια παράδοση, όταν ο άνθρωπος πατήσει στο φεγγάρι όλος ο κόσμος θα καταστραφεί. Αφού, λοιπόν, δεν καταστράφηκε, η κατάκτηση της Σελήνης είναι ψέμα!

Πολυάριθμα βιβλία και άρθρα γράφτηκαν από τότε, που ισχυρίζονται ότι το πρόγραμμα εξαπάτησε τον κόσμο υποδεικνύοντας διάφορους λόγους και φωτογραφικά λάθη. Αρκετοί από τους ισχυρισμούς αυτούς είναι με μια πρώτη ματιά λανθασμένοι, άλλοι έχουν απαντηθεί ικανοποιητικά από τη NASA, αλλά υπάρχουν και σοβαροί ισχυρισμοί που έμειναν αναπάντητοι. Για τέτοιους ισχυρισμούς αμφισβήτησης είτε υπάρχει απόλυτη σιωπή από τη ΝΑSΑ είτε εκτελείται κατά μέτωπο επίθεση προς τους αμφισβητίες από οργανωμένους οπαδούς της.

Γι’ αυτό το λόγο προβήκαμε πρόσφατα σε ενδελεχή μελέτη δύσκολων σημείων αναφορικά με το Πρόγραμμα Απόλλων, για εύρεση της αλήθειας. Δύο άρθρα με συγγραφείς τους Πύρρωνα Αμαθή και Παύλο Χριστοδουλίδη, ένα στο AULIS online της AULIS Publishing & AULIS Productions με τίτλο “Scientific Analysis of Apollo images”, και ένα στο Journal of Geography and Geology (JGG) με τίτλο “Topographic Analysis of Landing Areas of Apollo Moon Μissions”, παρουσιάζουν ενδιαφέροντα σημεία.

Παραθέτουμε, λοιπόν, μερικά σημεία των προαναφερθέντων άρθρων που χρήζουν επεξήγησης από τη ΝΑSΑ. Όλες οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται είναι παρμένες από το νέο αρχείο, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.

1) Βλέπουμε ότι σταδιακά παραδοσιακές προβληματικές φωτογραφίες που υπήρχαν στα διάφορα ηλεκτρονικά αρχεία του προγράμματος Απόλλων αντικαθίστανται με νεότερες φωτογραφίες, περασμένες από ηλεκτρονικά προγράμματα για διόρθωση. Κάποιος που γνωρίζει πώς να κατασκευάζει πλαστές φωτογραφίες παρμένες σε φιλμ, αντιλαμβάνεται ότι μια τέτοια φωτογραφία δημιουργείται απλά με διπλή έκθεση ή από αρχικά κομμάτια φιλμ ή διαφανειών που εικονίζουν μέρη της τελικής φωτογραφίας τοποθετημένα με τρόπο που να μην ενοχλεί η μια εικόνα την άλλη και επεξεργασμένα ανάλογα, προτού φωτογραφηθούν ξανά σε νέο φιλμ. Τέτοια παραδείγματα υπήρχαν μόλις πριν από μερικά χρόνια στη σελίδα Great Images in NASA (GRIN): Space Exploration, που τώρα έχει καταργηθεί (Εικόνα 1) όπως και στη σελίδα https://www.hq.nasa.gov/alsj/a11/a11pan1103147.html, όπου τώρα η φωτογραφία έχει αντικατασταθεί με καινούργια (Εικόνα 2).

Εικόνα1: Αρχική φωτογραφία με τον αριθμό GPN-2000-001137 και η νέα φωτογραφία από νέο αρχείο στο flickr.com, με αριθμό AS17-134-20384. Και οι δύο φωτογραφίες έχουν ενισχυθεί με διόρθωση Γάμμα, για να φαίνονται πιθανές διορθώσεις στο φιλμ.

Εικόνα 2: Μέρος της Αρχικής φωτογραφίας, πάνω, (με διόρθωση Γάμμα, για να φαίνονται οι παρεμβάσεις στο φιλμ) όπως υπήρχε στο αρχείο το 2017 και το ίδιο μέρος σήμερα με διόρθωση, κάτω. Φαίνεται ξεκάθαρα η παρέμβαση στις νέες φωτογραφίες με λογισμικό και η κάλυψη με βαθύ μαύρο χρώμα των επίμαχων σημείων.

2) Η γνωστή ακρίβεια στην τοπογραφία της Σελήνης την εποχή του προγράμματος Απόλλων ήταν περίπου στα 10-20 μέτρα. Η ανάλυση των φωτογραφιών που πάρθηκαν από δορυφόρους δεν είχαν ευκρίνεια ικανή να καθορίζει το σχήμα βράχων ή υψωμάτων μικρότερων της ακριβείας. Τα σημερινά μέσα για τις τοπογραφικές έρευνες στη Σελήνη που ακολούθησαν έχουν ακρίβεια μερικών μέτρων. Επίσης, σήμερα τα λογισμικά, όπως το Google Earth-Moon, μπορούν να αναπαραστήσουν την τρισδιάστατη τοπογραφία με όλη την απαιτούμενη λεπτομέρεια. Εκτός των παραπάνω, σε περίπτωση δημιουργίας σκηνικών, τα τοπία δεν θα είχαν όλη την λεπτομέρεια. Η Εικόνα 3, παρουσιάζει το τοπίο όπως αναπαρίσταται σήμερα στο Google Moon και τη συγκρίνει με την ‘πραγματική’ φωτογραφία παρμένη από το σημείο στο σταθμό 7 της αποστολής Απόλλων 17, που πάρθηκε η αντίστοιχη φωτογραφία. Οι διαφορές δεν περιορίζονται στα σχήματα των βουνών στο φόντο αλλά και σε ανωμαλίες μικρότερων υψωμάτων (μέσα σε μπλε σχήματα) που αναγκαστικά έπρεπε να απεικονίζονται και στις ‘πραγματικές’ φωτογραφίες.

Εικόνα 3: Αριστερά η προσομοίωση στο Google Moon και δεξιά η ‘πραγματική’ φωτογραφία παρμένη από το σημείο στον σταθμό 7 της αποστολής Απόλλων 17. Μέσα σε μπλε σχήματα φαίνονται λεπτομέρειες κορυφών που δεν υπάρχουν στη δεξιά φωτογραφία.

3) Στη φωτογραφία AS15-87-11742 (Εικόνα 4), της αποστολής Απόλλων 15, μπορεί κανείς να παρατηρήσει το φανό ενός προβολέα με αντανάκλαση στο περίβλημά του. Η στεφάνη του διακρίνεται με ευκρίνεια, καθώς και η δέσμη φωτός. Η φωτογραφία είναι παρμένη από την πάνω πλευρά της σεληνακάτου.

Εικόνα 4: Η φωτογραφία AS15-87-11742 με ένα προβολέα στο πάνω αριστερά μέρος της

Για να αντιληφθούμε το λάθος της φωτογραφίας και το φωτισμό από τεχνητή πηγή, αναφερόμαστε σε μια σειρά από συνεχόμενες φωτογραφίες ενωμένες στο λογισμικό Photoshop (Εικόνα 5). Εδώ φαίνεται καθαρά ότι χρησιμοποιήθηκε τεχνητός φωτισμός ο οποίος περιστρεφόταν φωτίζοντας τις επί μέρους σκηνές κάθε φορά, για το τράβηγμα των μεμονωμένων φωτογραφιών.

Εικόνα 5: Συνένωση στο Photoshop® των φωτογραφιών AS15-87-11740, 42, 43, 44, 45, 46 και 47, που δείχνει την περιστροφή του προβολέα κατά τη διάρκεια της λήψης της κάθε φωτογραφίας.

4) Τέλος δεν μπορούμε παρά να σχολιάσουμε και τη φωτογραφία AS08-13-2344, που κατά πολλούς ευφάνταστους, δείχνει ένα αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενο αντικείμενο (ΑΤΙΑ) να παρακολουθεί την αποστολή του Απόλλων 8 στη Σελήνη (Εικόνα 6). Με τις δυνατότητες του Photoshop® σήμερα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι το ΑΤΙΑ δεν είναι παρά μια λαβή των μαλλιών (hair clip αγγλιστί, μασιούδα στην κυπριακή διάλεκτο) της εποχής. Το γιατί περιφέρεται στο διάστημα γύρω από τη Σελήνη μόνο η ΝΑSΑ μπορεί να το διαλευκάνει!

Εικόνα 6. Η φωτογραφία AS08-13-2344 που εικονίζει ένα αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενο αντικείμενο που δεν είναι παρά μια λαβή των μαλλιών.

Οι παραπάνω φωτογραφικές ατοπίες δεν μας πείθουν για τις αποστολές Απόλλων. Φυσικά για την εποχή τους και με την τότε τεχνολογία, οι φωτογραφίες ήταν καταπληκτικές. Όμως, με τα σημερινά δεδομένα και τις δυνατότητες ανάλυσης που μας παρέχουν οι υπολογιστές όλα τα σφάλματα μπορούν να γίνονται αντιληπτά.