Περιβάλλον
Τα «ρεζιλίκκια της Αρκάκας»
Θα μπορούσε να ήταν τίτλος κυπριακού ραδιοφωνικού σκετς εποχής, το ίδιο και τα όσα εκτυλίχθηκαν, την Πέμπτη 18 Ιουλίου, στην παραλία της Αργάκας μεταξύ περιβαλλοντικών οργανώσεων και εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας, περιλαμβανόμενου και του Κοινοτάρχη. Η πραγματικότητα, όμως, ξεπέρασε και πάλι κάθε φαντασία. Μόνο που η αλήθεια και το σωστό, δεν έχει πάντα μία πλευρά.
Επιμέλεια: Ανδρέας Κάτσιης
Εδώ και περίπου δύο μέρες παρακολουθούμε και διαβάζουμε ένα καταιγισμό πληροφοριών μέσω ειδήσεων και ανακοινώσεων, για τα όσα συνέβησαν την περασμένη Πέμπτη στην παραλία της Αργάκας, η οποία βρίσκεται εντός της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας/Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΤΚΣ/ΕΖΔ) Πόλις – Γιαλιά (CY4000001) και η οποία περιλαμβάνει τις κύριες παραλίες ωοτοκίας των δύο ειδών θαλάσσιων χελωνών, Caretta caretta και Chelonia mydas, στον Κόλπο Χρυσοχούς, μεταξύ ομάδας εμπειρογνωμόνων που βρέθηκαν εκεί στο πλαίσιο του προγράμματος Προστασίας των Θαλάσσιων Χελωνών στην Κύπρο και της τοπικής Αρχής της κοινότητας Αργάκας.
Πιο συγκεκριμένα η ομάδα εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων που υλοποιεί για λογαριασμό του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) το Πρόγραμμα Προστασίας των Θαλάσσιων Χελωνών στην Κύπρο, το οποίο αναγνωρίζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο ως ένα από τα πιο πρωτοποριακά και επιτυχημένα προγράμματα προστασίας της άγριας ζωής, δέχθηκε απρόσμενη επίθεση από τον κοινοτάρχη Αργάκας Σπύρο Πελοπίδα και μιας μικρής ομάδας υποστηρικτών του από την περιοχή, παρουσία μάλιστα εκπροσώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης και συγκεκριμένα της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων, καθώς και ομάδας ξένων εμπειρογνωμόνων που βρίσκεται στην Κύπρο για να παρακολουθήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προστασίας των θαλασσίων χελωνών που υλοποιείται στην Κύπρο, σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του «Φ», αφού πρώτα ο κοινοτάρχης επικοινώνησε τηλεφωνικώς με την ομάδα του προγράμματος για να τους ζητήσει να φύγουν από το σημείο αφού δεν είχαν άδεια, όπως υποστήριξε, ακολούθως μετέβη στην παραλία μαζί με συνοδεία κατοίκων του χωριού, για να σταματήσουν τα μέλη του προγράμματος από το να τοποθετήσουν κλουβιά προστασίας των θαλάσσιων χελωνών.
Σύμφωνα, μάλιστα, με καταγγελία, ο κοινοτάρχης Αργάκας στάθηκε πάνω από τη φωλιά θαλάσσιων χελωνών και δεν επέτρεψε την τοποθέτηση του κλουβιού, ισχυριζόμενος ότι δεν υπάρχουν αβγά θαλάσσιων χελωνών από κάτω, ενώ ζητούσε επίμονα να ανοιχθεί η φωλιά για να επιβεβαιωθεί ο ισχυρισμός του.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε πως στη συγκεκριμένη παραλία φαίνεται να έχουν τοποθετηθεί παράνομα ομπρέλες και κρεβατάκια, χωρίς να έχει εγκριθεί ποτέ οποιοδήποτε σχέδιο χρήσης της παραλίας από την Κεντρική Επιτροπή Παραλιών, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος από την κοινότητα Αργάκας, κοντά σε σημείο που λειτουργεί εστιατόριο/αναψυκτήριο.
Το επίμαχο βίντεο που έγινε viral
Μέλος του προγράμματος, το οποίο βιντεοσκοπούσε τα όσα διαδραματίζονταν στο σημείο, έδωσε στη δημοσιότητα το υλικό αποκαλύπτοντας τα όσα απαράδεκτα έγιναν όταν έφτασαν στο σημείο ο κοινοτάρχης της Αργάκας μαζί με τα άλλα μέλη της κοινότητας. Στα 2 και κάτι λεπτά, που διαρκεί, φαίνεται το μέγεθος της ένταση που προκλήθηκε στο σημείο μεταξύ των δύο πλευρών.
Το βίντεο δημοσίευσε αρχικά ο «Φ»
Η τοποθέτηση του Αβέρωφ Νεοφύτου στο Twitter
Ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, ο οποίος κατάγεται από την περιοχή, με tweet του, λίγο μετά τη δημοσιοποίηση του απαράδεχτου περιστατικού, έγραψε tweet χαρακτηρίζοντας ως ευλογία την ωοτοκία θαλάσσιων χελώνων στην περιοχή και πως όλα όσα έγιναν, δεν μας τιμούν.
Η ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών είναι ευλογία και αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για την Πόλη Χρυσοχούς. Μας προσδίδει επιπρόσθετη αξία και τοπικά αλλά και για όλη την #Cyprus. Τα όσα σημειώθηκαν χθες κ αφορούν το Πρόγραμμα Προστασίας των Θαλάσσιων Χελωνών δεν μας τιμούν.
— Averof Neofytou (@AverofCY) July 19, 2019
Η ανακοίνωση του κοινοτάρχη Αργάκας που αλλάζει τα δεδομένα
Μετά το σάλο που δημιουργήθηκε, ο κοινοτάρχης Αργάκας Σπύρος Πελοπίδα, εξέδωσε ανακοίνωση τύπου μέσα από την οποία επιδιώκει να εξηγήσει το λόγο της αντίδρασής τους.
Μεταξύ άλλων, ο κύριος Πελοπίδα καταγγέλλει πως στην περιοχή τοποθετούνται αυθαίρετα φωλιές χελώνων, χωρίς να πραγματικές φωλιές, ούτως ώστε οι εμπειρογνώμονες των προγραμμάτων να λαμβάνουν τις χρηματοδοτήσεις, ενώ δεν διστάζει να αναφέρει πως οι διάφοροι διαγωνισμοί που δίνονται σε διάφορες περιβαλλοντικές ομάδες είναι δοτοί και δεν υπάρχει έλεγχος. Ο κύριος Πελοπίδα ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται να επιτρέψουν να συνεχίζει αυτό το θέατρο του παραλόγου, όπως το χαρακτηρίζει, αναφορικά με τις περιβαλλοντικές δράσεις που λαμβάνουν χώρα στην παραλία της Αργάκας.
Διαβάστε αυτούσια την ανακοίνωση:
Είναι με λύπη μου που είδα σήμερα αποτυπωμένη την αγανάκτηση μας που έφτασε στο απροχώρητο. Πρόκειται σίγουρα για σκηνές που δεν τιμούν κανέναν.
Η επιλεκτική και παραπλανητική όμως αναφορά, και η στοχοποίηση μας οπωσδήποτε δεν είναι όλη η αλήθεια για το εν λόγω ζήτημα. Ένα είναι να προσεγγίζεις το θέμα με στόχο να φτάσεις στην αλήθεια και εντελώς άλλο να στοχοποιείς μέρος της αλήθειας για να σκεπάσεις το πραγματικό πρόβλημα και να εξυπηρετήσεις τους άνομους σκοπούς σου.
Σαν λάτρης της φύσης και κατ’ επιλογήν κάτοικος της Αργάκας, μιλώ εκ μέρους του συνόλου της Κοινότητας μου για τα όσα απαράδεκτα συμβαίνουν και πρέπει επιτέλους επίσημα να καταγγείλουμε.
Οι υπηρεσίες του Κράτους είναι ήδη ενήμερες. Πολλά χρόνια τώρα. Ο διαγωνισμός για την προστασία και διατήρηση της Χελώνας στην περιοχή μας αποτελεί σκάνδαλο.
Μονίμως η προκήρυξη αφορά στην εργοδότηση εμπειρογνωμόνων με 20 χρόνια εμπειρία, γεγονός που φωτογραφίζει κάθε φορά και σε κάθε ανάθεση μόνο δύο ανθρώπους. Ένα ζευγάρι υψηλόμισθων συνταξιούχων του Δημοσίου, πρώην μάλιστα Διευθυντές του Τμήματος Αλιείας. Πολλοί νέοι από το χωριό μας αλλά και την ευρύτερη περιοχή έχουν πολλές φορές θελήσει να βοηθήσουν εθελοντικά στο πρόγραμμα διαχείρισης αλλά βρίσκουν πόρτες κλειστές. Τα παράπονα που δεχόμαστε καθημερινά είναι πάμπολλα για την συμπεριφορά των «εμπειρογνωμόνων».
Ερωτώ: Είναι δυνατόν να μην υπάρχουν άλλοι εμπειρογνώμονες στον τόπο μας; Είναι δυνατόν μόνο αυτοί να έχουν την δυνατότητα να υπογράψουν σύμβαση με το Τμήμα Αλιείας;
Έχουμε νεαρά παιδιά με ειδικότητα στο συγκεκριμένο τομέα και δεν τους επιτρέπουν να πλησιάσουν ούτε εθελοντικά. Τι φοβούνται και τι κρύβουν; Μήπως άραγε ότι κοντά τους θα μαθητεύσουν και άραγε θα μπορούν αύριο να διεκδικήσουν τον διαγωνισμό και να μείνουν ως επιστήμονες να δουλεύουν στον τόπο τους; Ή μήπως θα εντοπίσουν στοιχεία που αποκρύβουν για ιδία συμφέροντα και δεν τους αφήνουν να πλησιάσουν;
Είναι δυνατόν, να μην επιτρέπουν σε κανέναν πέραν φοιτητών πανεπιστημίων να συμμετέχουν στα προγράμματα τους; Ούτε Κύπριοι εθελοντές, ούτε Κύπριοι επιστήμονες ούτε φυσικά και ξένοι ερευνητές έχουν πρόσβαση στην εργασία τους. Θεωρείται αυτό θεμιτό; Τα προγράμματα διαχείρισης δεν γίνονται για να μοιράζονται τα αποτελέσματα του προγράμματος; Τα είδατε εσείς κάπου;
Με τα λίγα που ξέρω ως αμόρφωτος ταλιμπάν όπως με χαρακτηρίζουν, θεωρώ ότι ένα πρόγραμμα διατήρησης και ανάδειξης θα έπρεπε πρώτα και πάνω από όλα να εκπαιδεύει τον τοπικό πληθυσμό για το πώς να αγαπά και πώς να σέβεται την ιδιαιτερότητα αυτή του τόπου μας, για την οποία μάλιστα είμαστε πολύ περήφανοι.
Είναι με λύπη που παρακολουθούμε κάθε φορά όχι μόνο να μη γίνεται ενημέρωση και διάχυση της πληροφόρησης αλλά αντίθετα να δημιουργούνται συνθήκες που μας βγάζουν από τα όρια μας.
Δε θα ανεχόμασταν ποτέ την διασπάθιση δημόσιου χρήματος με τον μανδύα της περιβαλλοντικής επιλεκτικής ευαισθησίας. Αυτό ακριβώς γίνεται στην περιοχή μας.
Η σύμβαση όπως έχει οριστεί για να εξυπηρετεί τους δύο ήδη πολύ καλά αμειβόμενους συνταξιούχους Διευθυντές του Τμήματος Αλιείας, ορίζει την αμοιβή τους βάσει των φωλιών που δείχνουν ότι έχουν στήσει. Ερωτώντας πάμπολλες φορές για το πώς αυτός ο τρόπος αφήνει υπόνοιες για το αν όντως υπάρχουν πραγματικές φωλιές ή αν απλά σχηματικά στήνονται φωλιές για να δώσουν επιπλέον αμοιβή, δεν λαμβάνουμε καμία απάντηση. Εξ ου και η χθεσινή μας απαίτηση να ανοίξουν να δούμε αν όντως υπάρχουν αυγά.
Η αγανάκτηση μας έφτασε στο απροχώρητο γιατί δεν ενημερωνόμαστε. Τα τελευταία 5 χρόνια προσπαθούμε με κάθε τρόπο και μέσο να γίνουμε κοινωνοί αυτής της προσπάθειας. Να ενημερώσουμε και να εμψυχώσουμε τα παιδιά μας να ασχοληθούν να αγαπούν και να σέβονται.
Αντί αυτού ακούμε μονίμως ένα στείρο όχι, απειλές και προκλήσεις που δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας, χωρίς να νοιάζονται για τα πραγματικά προβλήματα των ντόπιων, τις ρίζες των προβλημάτων, την ανισορροπία που δημιουργείται από τον περιβαλλοντικό φασισμό, και όχι την υποστήριξη των μηχανισμών αμοιβαίας ωφέλειας θα έχουμε τα ίδια και χειρότερα.
Η αγάπη για το περιβάλλον και τη φύση περνά πάντα μέσα από τον άνθρωπο. Ο σεβασμός δίνεται εκεί και όπου αξίζει.
Σαν κοινότητα δηλώνουμε υπεύθυνα ότι δεν θα επιτρέψουμε άλλο το θέατρο του παραλόγου να συνεχίσει. Στο εξωτερικό υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα συνύπαρξης. Βέλτιστες πρακτικές που μπορούμε να υιοθετήσουμε για να φέρουμε πραγματική ισορροπία και όλοι μαζί να συνυπάρχουμε αρμονικά. Δε θα μείνουμε απαθείς απέναντι σε πράξεις που απαγορεύουν στα παιδιά μας να εργάζονται στον τόπο τους για το περιβάλλον, ούτε να ξοδεύονται χιλιάδες που αντί να επενδύουν στο μέλλον μας, με φανατισμό να οδηγούν συμπεριφορές στα άκρα.
Οι διαγωνισμοί δεν μπορούν να είναι δοτοί και χωρίς έλεγχο. Οι αμοιβές δε μπορεί να στηρίζονται σε αποτελέσματα που παρουσιάζει ένας, σε αναφορές και έλεγχο που κάνει ο ίδιος για τις αναφορές του και μάλιστα κάνει εισηγήσεις προς επίλυση των προβλημάτων που ο ίδιος δημιουργεί. Αυτό λέγεται διαπλοκή και σκανδαλώδης συμπεριφορά.
Στην τελευταία συζήτηση που έγινε στη Βουλή, προκάλεσε εντύπωση και στους ίδιους τους βουλευτές πως αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να είναι την ίδια ώρα:
- Προεδρία των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων
- Μέλη της Επιτροπής Παραλιών
- Σύμβουλοι του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών
- Συνταξιούχοι Δημόσιοι Υπάλληλοι του ίδιου Τμήματος
- Πάροχοι με σύμβαση αγοράς υπηρεσιών από το ίδιο τμήμα
Εμείς οι χώρκατοι στα μέρη μας, αυτό το λέμε «Εμείς παπάες εμείς τατάες». Τελικά αυτούς ποιος τους ελέγχει; Εμείς που θα βρούμε το δίκαιο μας με τόση διαπλοκή;
Προκαλώ τον οποιονδήποτε να ελέγξει αν τα όσα αναφέρω είναι αληθή, και πόσα άλλα προκύπτουν από το εν λόγω ζήτημα που ο περιορισμός της ανακοίνωσης δε μου επιτρέπει να αναφερθώ.
Παραμένω στη διάθεση του οποιουδήποτε θέλει να δει τα πραγματικά στοιχεία. Με ονόματα στοιχεία και αριθμούς. Φτάνει πια.
Υστερόγραφο: Για τα πιο πάνω υπάρχουν και σχετικές αναφορές στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας του 2012 που δεν εισακούστηκαν ποτέ.
Η επί της ουσίας τοποθέτηση του Ερευνητή και Λειτουργού του Τμήματος Δασών Χάρης Νικολάου
Με μακρά δράση στα περιβαλλοντικά θέματα και την προστασία και ανάπτυξη της πανίδας και της χλωρίδας της Κύπρου, ο Χάρης Νικολάου, γνωστός για την έντονη δράση του τοποθετήθηκε, ίσως, με τον πιο ορθό τρόπο επί του θέματος που προέκυψε στην Αργάκα.
«Δεν συνηθίζω να παίρνω το μέρος οποιουδήποτε όταν αφορά σύγκρουση, ένταση ή φανατισμό μεταξύ ανθρώπων του περιβάλλοντος και ανθρώπων από τις τοπικές κοινωνίες, κάτι που συμβαίνει πολλές φορές για τους γνωστούς πάντα λόγους. Ούτε τώρα θα το κάνω.
Όμως ως πολίτης και ειδικότερα ως ερευνητής του περιβάλλοντος έχω μάθει ότι για να δημιουργούμε υποστηρικτές του έργου μας, πρώτο και καλύτερο, θα πρέπει να κάνουμε σύμμαχο και υποστηρικτή την τοπική κοινωνία.
Εξάλλου στον τόπο τους εργαζόμαστε. Δύσκολο πολλές φορές αλλά απαραίτητο. Σπάνια τα καταφέρνουμε και ακόμα πιο σπάνια τους καταλαβαίνουμε. Όσα καταγράφηκαν πρόσφατα στην Αργάκα, είναι απαράδεκτα και θα έπρεπε επιτέλους να προβληματίσει όλους τι είναι αυτό που οδήγησε σε μία τόσο ακραία συμπεριφορά.
Η γνώση, η διαφάνεια και η αλήθεια ήταν και θα είναι πάντα αποτρεπτικοί παράγοντες απέναντι σε κάθε ένταση. Πραγματικά με ενοχλεί να στοχοποιούμε τοπικούς άρχοντες και κατοίκους μιας περιοχής και μάλιστα με βαριούς χαρακτηρισμούς, ούτε φυσικά και ανθρώπους που εργάζονται μέρα και νύχτα για το περιβάλλον και την προστασία του. Δυστυχώς δεν γινόμαστε σοφότεροι από τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις και αυτός που την πληρώνει στο τέλος είναι τα είδη και το περιβάλλον γενικότερα».