Μπορεί μια φυλακή που μάλιστα βρίσκεται τοποθετημένη μέσα σε μια αστική περιοχή και περιβάλλεται από πολυκατοικίες και μονοκατοικίες, να φανεί ξαφνικά φιλική προς τον εξωτερικό παρατηρητή – ακόμη και όμορφη; Σύμφωνα με την παριζιάνικη αρχιτεκτονική φίρμα LAN – Local Architecture Network, μπορεί κάλλιστα.

Προ μερικών ετών, η διεύθυνση του σωφρονιστικού καταστήματος που βρίσκεται στο δυτικό Παρίσι, επέλεξε την αρχιτεκτονική φίρμα που θα αναλάμβανε το ριζικό λίφτινγκ όλου του οικοδομήματος, το οποίο φιλοξενεί 92 κρατουμένους μέσα σε 89 κελιά.

Η πρόσοψη της φυλακής

Και η μεταμόρφωσή του είναι άκρως εντυπωσιακή, μια αρχιτεκτονική μετάλλαξη που όπως αναφέρει το αρχιτεκτονικό γραφείο, «επιθυμεί να επαναξιολογήσει την σχέση μεταξύ της πόλης και της φυλακής και να μειώσει την αποσύνδεση μεταξύ τους». «Οι φυλακές είναι χώροι που εμείς οι αρχιτέκτονες έχουμε παραμελήσει αρκετά», λέει ο ιταλός Ουμπέρτο Ναπολιτάνο, συνιδρυτής της LAN, ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε να σχεδιάσει τη νέα φυλακή βασισμένη στις αρχές του κυβισμού.

Παρτέρια με φυτά και βότανα, τα οποία φροντίζουν οι κρατούμενοι.

Η πρόταση του LAN άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μετά την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού: «Επρόκειτο για έναν διαγωνισμό στον οποίο δώσαμε μια πολύ ριζοσπαστική απάντηση, πιστεύοντας ότι ποτέ δεν θα μπορούσαμε να κερδίσουμε. Αντ’ αυτού, τον κερδίσαμε και κάπως έτσι έπρεπε να αναθεωρήσουμε τα πάντα, επειδή η φυλακή ήταν ένα είδος ουτοπίας: το όριο ανάμεσα στη φυλακή και την πόλη δεν είναι καθόλου ορατό, ενώ αντίστοιχα η φυλακή είναι ένα οίκημα με σαφές όριο, έναν τοίχο. Έτσι ήταν πολύ περίπλοκο», προσθέτει ο Ναπολιτάνο.


Μετά τα αποκαλυπτήρια του, στα τέλη του 2019, το έργο έχει δεχτεί εξαιρετικές κριτικές. Για την νέα φυλακή μίλησε με τα καλύτερα λόγια μέχρι και ο παριζιάνος αρχιτέκτονας Λεοπόλντ Λαμπέρ, ο οποίος τον Ιούνιο του 2018 έγραψε στις σελίδες του ‘The Architectural Review’ ότι «μια φυλακή πρέπει να εμφανίζεται ως αυτό που είναι στην πραγματικότητα: μια συνάθροιση ανθρώπων που αποκλείστηκαν από την κοινωνία και από τις δικαστικές αρχές και πλέον αποτελούν κομμάτι του αρχιτεκτονικού τοπίου». Μέσα στη φυλακή υπάρχουν εξαιρετικά διαμορφωμένοι χώροι για κηπουρική και τέχνη, ενώ κυριαρχεί, στο κέντρο του προαυλίου, ένα πολύχρωμο γήπεδο μπάσκετ.

Το γήπεδο καλαθόσφαιρας

Όπως αναφέρουν οι αρχιτέκτονες, οι προθέσεις του έργου είναι «να καταστήσουν λιγότερο δυσάρεστη την εμπειρία του εγκλεισμού, ενσωματώνοντας το οίκημα μέσα στον αστικό ιστό της Ναντέρ μέσω δυο στρατηγικών: αφενός την χρήση προσόψεων αντί για τοίχους και αφετέρου ένα πιο ρευστό «πέρασμα» μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών της χώρων».

Τα κελιά των κρατουμένων

«Το αποτέλεσμα πετυχαίνει τον σκοπό του, καθώς κοιτώντας την απ’ έξω, η φυλακή μοιάζει με ένα μονολιθικό κτίριο που παρότι δεν κρύβει τη φύση της, μιλάει την πιο σύγχρονη αρχιτεκτονική γλώσσα», σχολιάζει ο Ναπολιτάνο. Ωστόσο, υπάρχουν και πράγματα που παραμένουν αναλλοίωτα σε σχέση με την παλιά μορφή της φυλακής, όπως τα ακαλαίσθητα, αλλά απαραίτητα συρματοπλέγματα.

Πηγή: Protagon.gr