Αξίζει να αναφερθεί ότι, όταν οι Άγγλοι, το 1878, διαδέχθηκαν τους Τούρκους, λαμβάνοντας την κατοχή του νησιού, η εκπαίδευση στην Κύπρο ήταν περίπου υποτυπώδης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν αγράμματο. Μεταξύ των προτεραιοτήτων που έθεσαν οι Άγγλοι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της αγγλικής κατοχής ήταν η παιδεία, συμβάλλοντας σταδιακά στη μείωση του ποσοστού αναλφαβητισμού με απώτερο στόχο την εξύψωση της κοινωνικοοικονομικής θέσης των Κυπρίων.
Η ελληνική κοινότητα, πάντως, της Κύπρου διατήρησε καθ’ όλη τη διάρκεια της αγγλικής κατοχής υπό τον έλεγχό της τη Μέση Εκπαίδευση, ενώ η Στοιχειώδης εκπαίδευση υποτάχθηκε πλήρως στους Άγγλους, ιδίως μετά το 1935. Η Μέση Εκπαίδευση διατήρησε -εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις (βλ. Τεχνικές Σχολές που είχαν ιδρυθεί από τους Άγγλους)- την ανεξαρτησία της μέχρι το 1960 εξού και στερήθηκε οποιαδήποτε κυβερνητική επιχορήγηση. Την εν λόγω ανεξαρτησία τους τα σχολεία Μέσης την εξασφάλιζαν χάρη στις γενναιόδωρες χορηγίες της Εκκλησίας, της Κοινότητας ή φιλόμουσων πολιτών. Οι προσπάθειες των Ελλήνων της Κύπρου να διαφυλάξουν την ελληνικότητα των δευτεροβάθμιων, τουλάχιστον, εκπαιδευτηρίων τους, ενισχύονταν σε σημαντικό βαθμό και από την Ελλάδα απ’ όπου αποστέλλονταν στο νησί καθηγητές για υπηρεσία στο νησί.
Πέραν τούτων, τα ελληνικά σχολεία ήταν περισσότερο οργανωμένα σε σχέση με τα τουρκικά, αφού ήδη από το 1898 είχε καταρτιστεί το πρώτο αναλυτικό πρόγραμμα, το οποίο και ακολουθήθηκε απ’ αυτά ως ένα μεγάλο βαθμό. Το πρόγραμμα αυτό, που ετοιμάστηκε από 7μελή επιτροπή, περιελάμβανε τα ακόλουθα μαθήματα: θρησκευτικά, αριθμητική, γλώσσα, φυσική, ιστορία, γεωγραφία, τέχνη, καλλιγραφία και γυμναστική. Τα μαθήματα γίνονταν με παραδόσεις από τον δάσκαλο και οι μαθητές μάθαιναν ό,τι ήταν δυνατό για τον καθένα ν’ αποστηθίσει και να θυμάται. Το εν λόγω πρόγραμμα παρέμεινε σε ισχύ μέχρι το 1935, οπότε αναθεωρήθηκε, με την κατάργηση του μαθήματος της καλλιγραφίας και την προσθήκη νέων μαθημάτων, όπως ήταν η μουσική, η υγιεινή, η οικιακή οικονομία και η αγγλική γλώσσα. Το αναλυτικό πρόγραμμα αναθεωρήθηκε εκ νέου κατά τη μεταβατική περίοδο 1959-60.
