Οι διακοπές των Χριστουγέννων είναι για τους περισσότερους μία χαρούμενη εποχή του χρόνου. Φέτος, διανύοντας μία αλλιώτικη χρονιά, μαχόμαστε με εσωτερικές πιέσεις που αναπόφευκτα ανακύπτουν σε μια παγκόσμια περίοδο κρίσης, η οποία εξακολουθεί να αποδιοργανώνει τους καθημερινούς ρυθμούς και να αναταράσσει την κανονικότητα μας. Οι υπερβολικές προσδοκίες που δημιουργούνται για το πώς θα «έπρεπε» να είναι ιδανικά η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων, μπορεί να ανασύρουν στην επιφάνεια αισθήματα άγχους, μελαγχολίας, κόπωσης και ευερεθιστότητας.

Τώρα, όσο ποτέ άλλοτε, χρειάζεται να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αναγνωρίσει τη μοναδικότητα που η νέα πραγματικότητα επιτάσσει και να επιλέξουμε εναλλακτικούς τρόπους ψυχαγωγίας και ευχαρίστησης για μια υγιή και διδακτική περίοδο γιορτών. Η διαφύλαξη της ψυχικής υγείας των παιδιών δεν παύει να αποτελεί πρωταρχική υπόθεση για τους γονείς προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία στο σύστημα της οικογένειας. Σχεδιάζοντας, εκ των προτέρων, ένα δημιουργικό πλάνο διακοπών, μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά χρόνο να διαχειριστούν τυχόν συναισθήματα σύγχυσης ή απογοήτευσης που ενδέχεται να προκύψουν λόγω αναπόφευκτης αναβολής σχεδίων.


1. Υπενθυμίστε την αξία της ευγνωμοσύνης. Εκμεταλλευτείτε αυτή τη χρονιά για να δώσετε την ευκαιρία στα παιδιά να καλλιεργήσουν την αρετή της ευγνωμοσύνης. Ίσως να μην έχει τόση αξία φέτος αυτά που θα λάβουν ως δώρα αλλά να εκτιμήσουν τα υπερμεγέθη αγαθά που απολαμβάνουν καθημερινά. Δεν είναι ποτέ μάταιο να υπενθυμίζουμε, πρωτίστως στον εαυτό μας, και μετέπειτα στα παιδιά μας, τη σημαντικότητα που κατέχουν τα ουσιώδη συστατικά στοιχεία για την ευημερία μας. Η οικογένεια, οι στενοί μας φίλοι, ένα κατοικίδιο, ένα ωραίο γεύμα, ακόμη και ο αέρας που αναπνέουμε φαντάζουν ανεκτίμητα, αν τους αποδοθεί η πραγματική σημασία που κατέχουν στην ευτυχία μας. Διασκεδαστικοί τρόποι για να διδάξετε τα παιδιά την έννοια της ευγνωμοσύνης περιγράφονται ως ακολούθως:

Η επιλογή να μοιραστούν τα παιδιά το αίσθημα ευγνωμοσύνης τους με τους άλλους μπορεί να ενισχύσει το συναισθηματικό δέσιμο και να πυροδοτήσει τη ζεστασιά στις οικογενειακές συναθροίσεις.


2. Αφιερώστε λίγο χρόνο καθημερινά για να δώσετε τη δυνατότητα στα παιδιά να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους. Η διαχείρισή τους, σε κάθε συνθήκη που βρίσκονται αντιμέτωπα, είναι αυτό που προσδίδει νόημα στην εμπειρία τους, προκειμένου να συνεχίσουν να ελπίζουν, να αγαπούν, να κάνουν όνειρα και να ζουν τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της, όπως αυτή είναι – με χαρές, ανησυχίες, στεναχώριες, ευτυχισμένες στιγμές. Μη θεωρήσετε ότι η διαχείριση συναισθημάτων είναι εύκολη υπόθεση για όλα τα παιδιά. Στην προσπάθεια να βρείτε τρόπους για να τα βοηθήσετε να διαχειριστούν πιθανά αισθήματα μελαγχολίας και απογοήτευσης για τυχόν ακύρωση προγραμματισμένων διακοπών ή συναντήσεων με φίλους και συγγενείς, αναγνωρίστε την εγκυρότητα των συναισθημάτων τους και δημιουργήστε εκ νέου θετικές εμπειρίες για να αντισταθμίσετε τη ματαίωση των προσδοκιών τους. Τίποτα δεν θα έχει την ανάλογη αποτελεσματικότητα, εάν δεν δράσετε ως θετικά πρότυπα διαχείρισης των συναισθημάτων δυσφορίας που καιροφυλακτούν σε μια τέτοια κατάσταση.

Μία λίστα με επιλογές ευχάριστων δραστηριοτήτων που θα δημιουργήσετε από κοινού με τα παιδιά ίσως να βοηθούσε στην ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον. Όταν έλθουν αντιμέτωπα με τη θλίψη ή το άγχος που μπορεί να εμφανιστεί εξαιτίας της διάψευσης των προσδοκιών τους, μία ευχάριστη ταινία, ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με όλη την οικογένεια, μια αγαπημένη συνταγή, ή μια κλήση σε ένα φίλο ή συγγενή που βρίσκεται σε απόσταση, μπορούν να αποτελέσουν μερικούς υγιείς τρόπους αντιμετώπισης και αποσυμφόρησης των δυσάρεστων συναισθημάτων.

3. Δώστε φωνή στα παιδιά. Στην προσπάθεια να πλαισιώσετε αυτή τη «μοναδική» συνθήκη των εορτών και να δημιουργήσετε νέες δραστηριότητες και έθιμα, θα πρέπει να αφήσετε τα παιδιά να έχουν ένα ρόλο. Τι θα έκανε αυτή την εμπειρία ξεχωριστή με θετικό τρόπο, όχι μόνο με τις αρνητικές συνιστώσες που όλοι γνωρίζουμε; Τι θα ήθελαν να μαγειρέψουν; Ποια παιχνίδια θέλουν να παίξουν; Θέλουν να αφιερώσουν χρόνο για αγαπημένες ταινίες ή να ακούσουν κάποια ξεχωριστή μουσική; Η συμμετοχή σε αυτήν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων βοηθά στην αντιστάθμιση ορισμένων αρνητικών συναισθημάτων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μίας στρεσογόνας περιόδου (Child Mind Institute, 2020).

4. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εμπλακούν σε δραστηριότητες χειροτεχνίας, δημιουργώντας δώρα για τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Συζητήστε μαζί τους και αναζητείστε ιδέες για να δώσετε στα παιδιά τη δυνατότητα να εκφράσουν την αγάπη και την ευγνωμοσύνη τους στα αγαπημένα τους πρόσωπα μ’ ένα τρόπο που δεν μπορεί να αντικατασταθεί από τα δώρα που θα αγόραζαν από ένα κατάστημα. Η κατασκευή χειροποίητων γιορτινών δώρων από τα παιδιά δίνει σ’ αυτά ένα αίσθημα ικανοποίησης και περηφάνειας για τη δουλειά που έχουν επιτύχει, αναπτύσσει τις κινητικές δεξιότητες και τη φαντασία, δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για ενδυνάμωση της ποιότητας των σχέσεων και διδάσκει στα παιδιά την αξία μίας ευγενικής και γεμάτης φροντίδα χειρονομίας.

5. Παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια που εγείρουν τη γνωστική προσπάθεια και τη συνεργασία.

Τραγούδησε και Παίξε: Σε κάθε ομάδα δίνεται μία λέξη. Ο κανόνας του παιχνιδιού είναι η κάθε ομάδα, εκ περιτροπής, να τραγουδήσει τραγούδια που περιλαμβάνουν τη λέξη που της δόθηκε. Μπορείτε να κάνετε τη δική σας παραλλαγή, παίζοντας το παιχνίδι με χριστουγεννιάτικα τραγούδια!

Πρόκληση Jenga: Γράψτε μία διασκεδαστική πρόκληση σε κάθε ξύλινο τουβλάκι. Κάθε παίχτης που τραβάει ένα τουβλάκι πρέπει να πραγματοποιήσει την πράξη που αναγράφεται κάθε φορά. Τέτοιες προκλήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν το να τραγουδήσουν ένα αγαπημένο τραγούδι, να μιλήσουν με αστεία φωνή, να επινοήσουν μια δική τους χορευτική κίνηση ή να προσπαθήσουν να κάνουν τους άλλους να γελάσουν.

Εύλογα, λοιπόν, συμπεραίνει κανείς ότι η φαντασία και η δημιουργικότητα ακόμη και σε περιόδους έντονης αβεβαιότητας, μπορούν να μας προσφέρουν μία αίσθηση εσωτερικής ελευθερίας.

O αγαπημένος ομιλητής, καθηγητής και συγγραφέας Leo Buscaglia στο περίφημο βιβλίο του Ν’ αγαπάμε ο ένας τον άλλο, γράφει:

“Ζήσε με πληρότητα και αφθονία. Αγάπα ολοκληρωτικά χωρίς φόβο. Άφησε την ελπίδα να λάμψει και ποτέ μην παραιτείσαι από το όνειρο. Όλα αυτά θα μας βοηθήσουν, αλλά η χαρά θα είναι δική μας, όταν εμείς το επιλέξουμε».

Είναι ανάγκη να βρούμε νέους, εναλλακτικούς τρόπους για να γεφυρώσουμε τις αποστάσεις μ’ αυτούς που αγαπάμε. Άλλωστε, η σωματική επαφή δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο ένας τρόπος επικοινωνίας (Βuscaglia, 1991).

Πηγές:

Big Life Journal (December, 2020). 3 Tips for Parenting through Holiday Stress. [online] Available at: https://www.facebook.com/biglifejournal/photos/a.1564592313836813/2486857578276944/

Big Life Journal (November, 2020). 9 Crafty and Unique Holiday DIY Gifts for Children. [online] Available at: https://www.facebook.com/biglifejournal/photos/a.1564592313836813/2475227136106655/

Buscaglia, L. (1991). Ν’ αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Αθήνα: Εκδόσεις Γλάρος

Child Mind Institute (2020). Holidays During the Pandemic. Tips for reducing stress, helping kids cope, and making new traditions. [online] Available at: https://childmind.org/article/holiday- during-the-pandemic/ [Accessed 29 November 2020].

Ελένη Νικολάου

Εγγεγραµµένη Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολόγος (Β.Α., Μ.Α., Πανεπιστήµιο Κύπρου)

Αρ. µητρώου: 532

Συνεργάτης του Mind & Health

www.mindandhealthcy.org

Λευκωσία - Λεμεσός- Λάρνακα, Τηλ. 70087040