Με αφορμή την εξάπλωση του κορωνοϊού και την παγκόσμια φοβία που έχει δημιουργηθεί γύρω από τις αιτίες πρόκλησής του, ο Λειτουργός του Τμήματος Δασών, Χάρης Νικολάου, εξηγεί γιατί οι νυχτερίδες είναι ευάλωτες σε ιούς, και γιατί δεν πρέπει να μας πανικοβάλλει η ύπαρξη νυχτερίδων στην Κύπρο.

Του Χάρη Νικολάου

Τις τελευταίες μέρες ακούσαμε πολλά για τις νυχτερίδες με αφορμή τον κορωνοϊό και γενικότερα τη σχέση των ζώων αυτών με ιούς και ασθένειες.

Οι λόγοι που κάνουν τις νυχτερίδες τόσο ευάλωτες σε ιούς είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μία εξαιρετικά ποικιλόμορφη ομάδα ζώων με περισσότερα από 1.300 είδη ανά τον κόσμο (σχεδόν το ¼ του συνόλου των ειδών των θηλαστικών του πλανήτη είναι νυχτερίδες).

Ζουν σε κάθε ήπειρο, εκτός από την Ανταρκτική, με μεγάλη διάρκεια ζωής δημιουργώντας αποικίες σε μεγάλους αριθμούς. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα έρχονται σε επαφή με περισσότερους ιούς από άλλα ζώα ενώ έχουν καταφέρει να μη νοσούν από τους διάφορους ιούς.

Μία θεωρία θέλει τις νυχτερίδες να είναι το μοναδικό θηλαστικό που μπορεί να πετάει. Αυτό τους επιτρέπει να εξελίσσουν μηχανισμούς προστασίας ενάντια στους ιούς. Οι πτήσεις βοηθούν στο μεταβολισμό και τη θερμοκρασία της νυχτερίδας και αυτό ενδέχεται να ενισχύει τις νυχτερίδες ως προς την εξέλιξη του είδους τους και να τις κάνει πιο ανθεκτικές απέναντι στους ιούς.

Είναι αυτή η ικανότητα της συνύπαρξης τους με τέτοιου είδους ιούς, που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες όταν τις τρώμε, εισβάλλουμε στον χώρο τους, ακόμα και όταν τις προωθούμε στο εμπόριο.

Μιλώντας για την Κύπρο, από το σύνολο των 19 ειδών που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα στο νησί, τα 18 είναι εντομοφάγα και μόνο ένα φρουτοφάγο και με κανένα τρόπο δεν πρέπει να συνδεθεί η παρουσία τους ως απειλή για τη δημόσια υγεία.

Οι νυχτερίδες αποτελούν εξαιρετικά ωφέλημα ζώα σε παγκόσμιο επίπεδο αφού αποτελούν τους καθαριστές μας για ανυπολόγιστο αριθμό εντόμων. Το πρόβλημα εντοπίζεται στην ασυδοσία του ανθρώπου και στην επέμβαση του στον τρόπο ζωής τους, κάτι που οδήγησε στην εξάπλωση και του συγκεκριμένου ιού στον άνθρωπο.

Ας μην στοχοποιήσουμε τα ζώα αυτά που σε καμία περίπτωση δεν έχουν αποτελέσει απειλή για την δημόσια υγεία και που την ίδια στιγμή η απουσία τους θα επιφέρει αλυσιδωτές επιπτώσεις τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον ίδιο τον άνθρωπο.

Στη φωτογραφία βλέπουμε νυχτερίδες του είδους Rhinolophus Ferrumequinum
Δασικό Πάρκο Τροοδούς